roth700

Της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Περιμένω τη σειρά μου σ’ ένα μικρό νοσοκομείο, σε μια μικρή σουηδική πόλη. Οι γιατροί είναι σχολιαρόπαιδα με άσπρες ποδιές, σαν αποσβολωμένοι βοηθοί χασάπη. Καταλαβαίνεις ότι μεγάλωσες, σκέφτομαι, όταν οι γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία είναι νεότεροι από σένα. Σημειώνω αυτή τη σκέψη στη πίσω πλευρά της αιματολογικής μου εξέτασης.

Ίσως χρειαστεί. Μερικές φορές ολόκληρες ιστορίες ξεπηδούν από τέτοιες τυχαίες σκέψεις.

Η σειρά μου αργεί, κι έτσι βυθίζομαι πάλι στην «Αγανάκτηση» του Φίλιπ Ροθ (μτφρ. Α. Δημητριάδη, εκδόσεις Πόλις). Με τον Ροθ συμβαίνει ένα περίεργο πράγμα: πότε μου αρέσει πολύ και πότε καθόλου. Μερικές φορές μού φαίνεται υπερβολικά ανδροπρεπής, ακόμη και σεξιστής – και τότε δεν μπορώ ν’ ασχοληθώ μαζί του. Είναι σαν να μιλάς μ’ έναν άντρα που σε κοιτάζει στο στήθος.

Στην «Αγανάκτηση» έχει υποχωρήσει η ωραιοπαθής του επιθετικότητα. Ο Ροθ διηγείται την ιστορία του Μάρκους Μέσνερ, ενός αριστούχου μαθητή από το Νιούαρκ που, για να αποφύγει τον υπερπροστατευτικό πατέρα του, αποφασίζει να φοιτήσει σ’ ένα πανεπιστήμιο του Οχάιο. Εβραίος και ο ίδιος, έχει να αντιμετωπίσει τις εβραϊκές αδελφότητες, την υποχρέωση ν’ ανήκει κάπου, τον καταναγκαστικό εκκλησιασμό κι έναν κοσμήτορα που τον καταδιώκει για ιδεολογικούς λόγους. Το τίμημα που θα πληρώσει επειδή αγανακτεί, επειδή αρνείται να συμπορευτεί και να λουφάξει είναι η ίδια του η ζωή. 1951. Μια οβίδα τού λιώνει το κεφάλι στον πόλεμο της Κορέας.

Στην «Αγανάκτηση» σημειώνω τις μικρές φράσεις που κάνουν έναν συγγραφέα να αναστατώνεται διαβάζοντας τα βιβλία άλλων συγγραφέων. Για παράδειγμα, τη λιτή περιγραφή της Ολίβιας, μιας αποχαλινωμένης –για τα μέτρα της εποχής– φοιτήτριας που ερωτεύεται ο Μάρκους. Τι του αρέσει πάνω της; Η χωρίστρα της. Ο τρόπος που κουνάει το πόδι της πέρα-δώθε ενώ διαβάζει στη βιβλιοθήκη.

Philip Roth AganaktisiΣτα μυθιστορήματα με συναρπάζουν οι στιγμές που η ζωή του ήρωα διασταυρώνεται με κάτι που έχω ήδη σκεφτεί ή έχω ζήσει χωρίς να το θεωρώ αξιομνημόνευτο. Όταν ο Μάρκους περιγράφει τις ανατριχιαστικές εργασίες στο κρεοπωλείο του πατέρα του, θυμάμαι αυθόρμητα τα κανιβαλιστικά φαγητά που τρώγαμε στην Αθήνα, στη δεκαετία του ’70. Μοσχαροκεφαλές με κριθαράκι. Μυαλά ποσέ. Γλώσσες ζώων. Eίναι ποτέ δυνατόν; Από πού μας ήρθαν αυτά τα φαγητά; Γιατί τα τρώγαμε; Ήταν επινοητικότητα της φτώχειας και εξαφανίστηκαν όταν γέμισε η κοιλιά μας; Μήπως ξαναέρθουν στη μόδα για μας τους νεόπτωχους; Και το σπουδαιότερο: Γιατί δεν σκέφτηκα ποτέ έως σήμερα το φαγητό των παιδικών μου χρόνων ως κοινωνικοπολιτική αξία; Μία από τις χρήσεις του μυθιστορήματος: σε στέλνει πίσω, στο χωριό σου, στην ιστορία σου, ενώ βρίσκεσαι σ’ ένα νησί του ευρωπαϊκού Βορρά και διαβάζεις μια ιστορία που διαδραματίζεται στην αμερικανική επαρχία.

Επιστρέφοντας στο Βερολίνο, προσγειώθηκα στον πλανήτη Ελένε Χέγκεμαν. Έγραψε στα 16 της το μυθιστόρημα «Axolotlroadkill» (εκδόσεις Ullstein), μια εποποιία των ναρκωτικών, της κουλτούρας των βερολινέζικων κλαμπ και της δύσκολης εφηβείας. Κι έγινε (ροκ) σταρ σε μία μέρα. Ένα κομμάτι του παζλ είναι η κλοπή αποσπασμάτων από το μπλογκ ενός ηρωινομανούς που πολύ συζητήθηκε στους λογοτεχνικούς κύκλους. Πάντως, η Χέγκεμαν ήταν υποψήφια για το βραβείο Λάιμπτζιχ.

Αναρωτιέμαι: Γιατί μας αρέσουν τόσο πολύ οι ιστορίες με νεαρούς ήρωες; Παιδιά, φοιτητές ή, έστω, ενήλικες που αρνούνται να μεγαλώσουν; Είναι μια μορφή παιδισμού; Νεότεροι διαβάζαμε βιβλία για να μεγαλώσουμε – οι ήρωες ήταν μεσήλικες ή φέρονταν σαν μεσήλικες. Όλος ο Χένρι Τζέιμς (εκτός από το «Τι ήξερε η Μέιζι»), ο Φλομπέρ, ο Ζολά,  ο Γιόζεφ Ροτ. Χάσαμε τα νιάτα μας διαβάζοντας για ενήλικες που μελαγχολούν, κι όσο μεγαλώνουμε, διαβάζουμε για παιδιά που αγανακτούν.

Είναι κάτι σαν το μπότοξ; Σαν τα παράξενα εφηβικά ρούχα που φορούν σήμερα οι γυναίκες; Πάντως, αν κανείς αποφασίσει να γράψει το μυθιστόρημα της μέσης ηλικίας, ευχαρίστως του χαρίζω τη φράση που σημείωσα στη Σουηδία: «Καταλαβαίνεις ότι μεγάλωσες όταν οι γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία είναι νεότεροι από σένα».

Αμάντα Μιχαλοπούλου

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η νέα μυθοπλασία του φόβου

Η νέα μυθοπλασία του φόβου

Της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Τον τελευταίο καιρό λαμβάνω παράξενα μέιλ. Επισημαίνουν κινδύνους με την ευρηματικότητα της καλής μυθοπλασίας: μου γράφουν, ας πούμε, ότι μπορεί να με πλησιάσει κάποιος που δειγματίζει αρώματα και να μ...

Μικρό αναγνωστικό πένθους

Μικρό αναγνωστικό πένθους

Της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Μνήμη Γιώργου Σπορίδη (1970-2011)

Τι διαβάζει κανείς στο βαρύ πένθος; Θα σας πω εγώ. Απολύτως τίποτα. Για αρκετούς μήνες ήμουν καθαρή- αδιάβαστη κα...

Ίχνη ρήγματος

Ίχνη ρήγματος

Για το βιβλίο της Νάνσυ Χιούστον «Ίχνη Ρήγματος» (μτφρ. Ειρήνη Τσολακέλλη, εκδ. Άγρα)

Της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Τα «Ίχνη ρήγματος» είναι ίσως το πιο φιλόδοξο βιβλίο της Νά...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

Για την παράσταση «ζ, η, θ, Ο Ξένος», που βασίζεται σε τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας», σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά τη «Νέκυια» με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται φέτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...
Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις συν τρεις προτάσεις κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ