alt

Πώς χρειάστηκαν 12 χρόνια για να βρεθεί ο τίτλος της περίφημης συλλογής «Τα άνθη του κακού»

Του Χρήστου Χρυσόπουλου

Το 1845 ο Σαρλ Μπωντλαίρ ήταν είκοσι τεσσάρων ετών και είχε δημοσιεύσει ένα και μόνο ποίημα. Εκείνη τη χρονιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά το έργο που σχεδόν μια δεκαετία αργότερα θα τον καθιστούσε διάσημο.

Επρόκειτο για μια συλλογή ερωτικών ποιημάτων υπό τον προκλητικό τίτλο «Οι λεσβίες» (Les Lesbiennes). Η έκδοση διαφημίστηκε με μια σύντομη καταχώριση στον παρισινό Τύπο, «Προσεχείς εκδόσεις: ‘Οι λεσβίες’, υπό Μπωντλαίρ-Ντυφέ» (ο ποιητής πειραματιζόταν συχνά με διαφορετικές εκδοχές του ονόματός του - Ντυφέ ήταν το οικογενειακό επίθετο της μητέρας του). Η χρονιά πέρασε, μα το βιβλίο δεν κυκλοφόρησε.  Ακολούθησε μια περίοδος σιωπής.

Ο Προυστ αναρωτιόταν: «Τι έκανε τον Μπωντλαίρ να δείξει τέτοιο ενδιαφέρον για τις λεσβίες;» 


Το 1846 η διαφήμιση συμπεριλήφθηκε αυτούσια στο φυλλάδιο «Το σαλόνι τέχνης του 1846», στο οποίο ο Μπωντλαίρ δημοσίευσε εκτενή κριτική για τα εκθέματα της έκθεσης. «Προσεχείς εκδόσεις: ‘Οι λεσβίες’, υπό Μπωντλαίρ-Ντυφέ». Ούτε αυτήν τη φορά υπήρξε χειροπιαστό εκδοτικό αποτέλεσμα. Ακολούθησε και πάλι σιωπή.

Η αναγγελία κυκλοφορίας των «Λεσβιών» εμφανίστηκε ξανά το 1847. «Προσεχείς εκδόσεις... κλπ». Η έκδοση αναβλήθηκε για μια ακόμη χρονιά.

Η επόμενη εμφάνιση έγινε το 1848. Εντούτοις, λίγες μέρες πριν από την αναμενόμενη έκδοση του βιβλίου ο Μπωντλαίρ άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να ονομάσει τη συλλογή: «Limbo». Αποτέλεσμα; Το βιβλίο δεν κυκλοφόρησε.

Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια (1850-1851) η διαφήμιση που έμοιαζε να στοιχειώνει το έργο του Μπωντλαίρ με δυο λέξεις: «Προσεχείς εκδόσεις» δεν δημοσιεύτηκε ξανά, αλλά κάποια ποιήματα από τη συλλογή (η οποία είχε ακόμη τον τίτλο «Limbo») συμπεριλήφθηκαν σε περιοδικά.

Πέρασε πάνω από μια πενταετία μέχρι την επόμενη πράξη του δράματος. Όλα έμοιαζαν έτοιμα για την έκδοση το 1857. Κι όμως, λίγο πριν δοθεί το «τυπωθείτο», ο Μπωντλαίρ πληροφορήθηκε ότι ο ποιητής Ζωρζ Ντυράντ (Georges Durand) είχε εν τω μεταξύ κυκλοφορήσει μια συλλογή με τίτλο... «Limbo» ! Ο τυπογράφος έπρεπε να περιμένει.

Ο Μπωντλαίρ, απογοητευμένος από αυτή την αναποδιά, αλλά και δικαιολογημένα ανυπόμονος, ζήτησε επειγόντως τη βοήθεια μιας ομάδας καλών φίλων. Συναντήθηκαν σε κάποιο από τα αγαπημένα τους καφενεία και άρχισε η αναζήτηση νέου τίτλου. Δυστυχώς, η ιστορία δεν διέσωσε τις διαφορετικές εναλλακτικές προτάσεις που προφανώς έπεσαν στο τραπέζι. Ωστόσο, η οριστική λύση δόθηκε από τον κριτικό Ιππόλυτο Μπαμπού (Hippolyte Babou). Ο τίτλος θα ήταν: «Τα άνθη του κακού».

Η διαδρομή ετούτης της μετονομασίας (Οι λεσβίες - Limbo - Τα άνθη του κακού) έχει σίγουρα ενδιαφέρον, αλλά ακόμη πιο αινιγματική μοιάζει να είναι η αρχική επιλογή του τίτλου Λεσβίες. Τι ώθησε άραγε τον Μπωντλαίρ σε μια τόσο συγκεκριμένη (ακόμα και μονοσήμαντη) επιλογή; Στο βιβλίο άλλωστε υπάρχουν μόνο τρία ποιήματα με λεσβιακές αναφορές: το διάσημο Λέσβος και δύο με τίτλο «Καταδικασμένες γυναίκες». Ακόμη και ο Μαρσέλ Προυστ είχε αναρωτηθεί δημόσια: «Τι τον έκανε αλήθεια να επιδείξει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για τις λεσβίες ώστε να θέλει να δώσει αυτόν τον τίτλο σε μια τόσο εξαίσια συλλογή;».

Δεν θα επιχειρήσουμε εδώ μια απόκριση. Ας αποτελέσει αυτή η ιστορία μόνο μια προτροπή να επιστρέψουμε στον ίδιο τον ποιητή: «Hypocrite lecteur,—mon semblable,—mon frère!».

Ο ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ είναι ποιητής και δοκιμιογράφος.
Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Νταλί και το μειδίαμα του Λακάν

Ο Νταλί και το μειδίαμα του Λακάν

Του Χρήστου Χρυσόπουλου
Ο Σαλβαντόρ Νταλί αναφέρει την παρακάτω ιστορία από τα χρόνια του στο Παρίσι: «[...] τότε μου τηλεφώνησε ένας από τους πιο έξυπνους νέους ψυχίατρους. Είχε διαβάσει στο ‘‘Minautor’’ ένα άρθρο μου
...
Περί της σάρκας

Περί της σάρκας

Αυτοβιογραφικό ποίημα της Wang Ping για την κινεζική γυναικεία σεξουαλικότητα

Tου Χάρη Βλαβιανού

Καθώς φυλλομετρούσα μια ανθολο...


Μια ενδιάμεση στάση

Μια ενδιάμεση στάση

του Χρήστου Χρυσόπουλου

Μισή ντουζίνα κράτη θα μπορούσαν να «διεκδικήσουν» τον Μπρούνο Σουλτς. Μήπως όμως εκείνος ανήκει στον νεκρό Κάφκα; (στην εικόνα στα αριστερά ο Μ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Το διαδικτυακό περιοδικό Λόγου και Τέχνης Χάρτης (www.hartismag.gr), συνεχίζει για τρίτη χρονιά την απονομή ετήσιων βραβείων, με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικότερων βιβλίων που κυκλοφόρησαν το περασμένο έτος. Σήμερα ανακοινώθηκε ο Βραχύς Κατάλογος σε όλες τις κατηγορίες. Δείτε βιβλία και συγγραφείς. 

...

Βραβείο Nero Gold 2023: Νικητής ο Ιρλανδός συγγραφέας Πολ Μάρεϊ για το μυθιστόρημα «Τhe Bee Sting»

Βραβείο Nero Gold 2023: Νικητής ο Ιρλανδός συγγραφέας Πολ Μάρεϊ για το μυθιστόρημα «Τhe Bee Sting»

Το μυθιστόρημα του Πολ Μάρεϊ [Paul Murray] «The Bee Sting» είχε προκριθεί και στη μικρή λίστα του Βραβείου Μπούκερ και εκθειάστηκε από τη συγγραφέα Μπερναρντίν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] που είναι μέλος της επιτροπής του βραβείου Νero Gold. 

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

«Μέσα στο δίχτυ» της Άιρις Μέρντοχ (προδημοσίευση)

«Μέσα στο δίχτυ» της Άιρις Μέρντοχ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άιρις Μέρντοχ [Iris Murdoch] «Μέσα στο δίχτυ» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη), το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Όταν είδα τον Φιν να με περιμένει στη γωνία το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ