alt

Πώς χρειάστηκαν 12 χρόνια για να βρεθεί ο τίτλος της περίφημης συλλογής «Τα άνθη του κακού»

Του Χρήστου Χρυσόπουλου

Το 1845 ο Σαρλ Μπωντλαίρ ήταν είκοσι τεσσάρων ετών και είχε δημοσιεύσει ένα και μόνο ποίημα. Εκείνη τη χρονιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά το έργο που σχεδόν μια δεκαετία αργότερα θα τον καθιστούσε διάσημο.

Επρόκειτο για μια συλλογή ερωτικών ποιημάτων υπό τον προκλητικό τίτλο «Οι λεσβίες» (Les Lesbiennes). Η έκδοση διαφημίστηκε με μια σύντομη καταχώριση στον παρισινό Τύπο, «Προσεχείς εκδόσεις: ‘Οι λεσβίες’, υπό Μπωντλαίρ-Ντυφέ» (ο ποιητής πειραματιζόταν συχνά με διαφορετικές εκδοχές του ονόματός του - Ντυφέ ήταν το οικογενειακό επίθετο της μητέρας του). Η χρονιά πέρασε, μα το βιβλίο δεν κυκλοφόρησε.  Ακολούθησε μια περίοδος σιωπής.

Ο Προυστ αναρωτιόταν: «Τι έκανε τον Μπωντλαίρ να δείξει τέτοιο ενδιαφέρον για τις λεσβίες;» 


Το 1846 η διαφήμιση συμπεριλήφθηκε αυτούσια στο φυλλάδιο «Το σαλόνι τέχνης του 1846», στο οποίο ο Μπωντλαίρ δημοσίευσε εκτενή κριτική για τα εκθέματα της έκθεσης. «Προσεχείς εκδόσεις: ‘Οι λεσβίες’, υπό Μπωντλαίρ-Ντυφέ». Ούτε αυτήν τη φορά υπήρξε χειροπιαστό εκδοτικό αποτέλεσμα. Ακολούθησε και πάλι σιωπή.

Η αναγγελία κυκλοφορίας των «Λεσβιών» εμφανίστηκε ξανά το 1847. «Προσεχείς εκδόσεις... κλπ». Η έκδοση αναβλήθηκε για μια ακόμη χρονιά.

Η επόμενη εμφάνιση έγινε το 1848. Εντούτοις, λίγες μέρες πριν από την αναμενόμενη έκδοση του βιβλίου ο Μπωντλαίρ άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να ονομάσει τη συλλογή: «Limbo». Αποτέλεσμα; Το βιβλίο δεν κυκλοφόρησε.

Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια (1850-1851) η διαφήμιση που έμοιαζε να στοιχειώνει το έργο του Μπωντλαίρ με δυο λέξεις: «Προσεχείς εκδόσεις» δεν δημοσιεύτηκε ξανά, αλλά κάποια ποιήματα από τη συλλογή (η οποία είχε ακόμη τον τίτλο «Limbo») συμπεριλήφθηκαν σε περιοδικά.

Πέρασε πάνω από μια πενταετία μέχρι την επόμενη πράξη του δράματος. Όλα έμοιαζαν έτοιμα για την έκδοση το 1857. Κι όμως, λίγο πριν δοθεί το «τυπωθείτο», ο Μπωντλαίρ πληροφορήθηκε ότι ο ποιητής Ζωρζ Ντυράντ (Georges Durand) είχε εν τω μεταξύ κυκλοφορήσει μια συλλογή με τίτλο... «Limbo» ! Ο τυπογράφος έπρεπε να περιμένει.

Ο Μπωντλαίρ, απογοητευμένος από αυτή την αναποδιά, αλλά και δικαιολογημένα ανυπόμονος, ζήτησε επειγόντως τη βοήθεια μιας ομάδας καλών φίλων. Συναντήθηκαν σε κάποιο από τα αγαπημένα τους καφενεία και άρχισε η αναζήτηση νέου τίτλου. Δυστυχώς, η ιστορία δεν διέσωσε τις διαφορετικές εναλλακτικές προτάσεις που προφανώς έπεσαν στο τραπέζι. Ωστόσο, η οριστική λύση δόθηκε από τον κριτικό Ιππόλυτο Μπαμπού (Hippolyte Babou). Ο τίτλος θα ήταν: «Τα άνθη του κακού».

Η διαδρομή ετούτης της μετονομασίας (Οι λεσβίες - Limbo - Τα άνθη του κακού) έχει σίγουρα ενδιαφέρον, αλλά ακόμη πιο αινιγματική μοιάζει να είναι η αρχική επιλογή του τίτλου Λεσβίες. Τι ώθησε άραγε τον Μπωντλαίρ σε μια τόσο συγκεκριμένη (ακόμα και μονοσήμαντη) επιλογή; Στο βιβλίο άλλωστε υπάρχουν μόνο τρία ποιήματα με λεσβιακές αναφορές: το διάσημο Λέσβος και δύο με τίτλο «Καταδικασμένες γυναίκες». Ακόμη και ο Μαρσέλ Προυστ είχε αναρωτηθεί δημόσια: «Τι τον έκανε αλήθεια να επιδείξει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για τις λεσβίες ώστε να θέλει να δώσει αυτόν τον τίτλο σε μια τόσο εξαίσια συλλογή;».

Δεν θα επιχειρήσουμε εδώ μια απόκριση. Ας αποτελέσει αυτή η ιστορία μόνο μια προτροπή να επιστρέψουμε στον ίδιο τον ποιητή: «Hypocrite lecteur,—mon semblable,—mon frère!».

Ο ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ είναι ποιητής και δοκιμιογράφος.
Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Νταλί και το μειδίαμα του Λακάν

Ο Νταλί και το μειδίαμα του Λακάν

Του Χρήστου Χρυσόπουλου
Ο Σαλβαντόρ Νταλί αναφέρει την παρακάτω ιστορία από τα χρόνια του στο Παρίσι: «[...] τότε μου τηλεφώνησε ένας από τους πιο έξυπνους νέους ψυχίατρους. Είχε διαβάσει στο ‘‘Minautor’’ ένα άρθρο μου
...
Περί της σάρκας

Περί της σάρκας

Αυτοβιογραφικό ποίημα της Wang Ping για την κινεζική γυναικεία σεξουαλικότητα

Tου Χάρη Βλαβιανού

Καθώς φυλλομετρούσα μια ανθολο...


Μια ενδιάμεση στάση

Μια ενδιάμεση στάση

του Χρήστου Χρυσόπουλου

Μισή ντουζίνα κράτη θα μπορούσαν να «διεκδικήσουν» τον Μπρούνο Σουλτς. Μήπως όμως εκείνος ανήκει στον νεκρό Κάφκα; (στην εικόνα στα αριστερά ο Μ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΒΘ 2025: Μέρα 3η – Κορύφωση συμμετοχής και ακύρωση της εκδήλωσης για την εβραϊκή λογοτεχνία μετά από παρέμβαση ομάδας εκδοτών

ΔΕΒΘ 2025: Μέρα 3η – Κορύφωση συμμετοχής και ακύρωση της εκδήλωσης για την εβραϊκή λογοτεχνία μετά από παρέμβαση ομάδας εκδοτών

Η τρίτη μέρα της ΔΕΒΘ έφερε και την αναμενόμενη κορύφωση των εκδηλώσεων και δράσεων. Πολύς κόσμος, κατάμεστες αίθουσες και ένα πρόγραμμα με πολλές ενδιαφέρουσες παράλληλες συζητήσεις και παρουσιάσεις. Το περιστατικό όμως που ξεχωρίζει από τη χθεσινή μέρα είναι η ακύρωση εκδήλωσης της Πρεσβείας του Ισραήλ έπειτα από ...

ΔΕΒΘ 2025: Μέρα 2η –  Τεχνητή Νοημοσύνη, Ιταλία και εκδηλώσεις που ξεχώρισαν

ΔΕΒΘ 2025: Μέρα 2η – Τεχνητή Νοημοσύνη, Ιταλία και εκδηλώσεις που ξεχώρισαν

Η δεύτερη μέρα της 21ης ΔΕΒΘ κινήθηκε μακριά από τη νηνεμία της πρώτης μέρας. Γέμισε ασφυκτικά ήδη από νωρίς το απόγευμα τόσο στις παράλληλες εκδηλώσεις όσο και στα περίπτερα. Τεχνητή νοημοσύνη, Ιταλία και πλήθος παρουσιάσεων βιβλίων τράβηξαν το ενδιαφέρον του κοινού που ανταποκρίθηκε στο ραντεβού με τους συγγραφείς...

11ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης: 12 νέες λογοτεχνικές φωνές

11ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης: 12 νέες λογοτεχνικές φωνές

Στο Περίπτερο 14 της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης φιλοξενείται το 11ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών. Δώδεκα ποιητές/ποιήτριες και πεζογράφοι της νέας γενιάς θα παρουσιάσουν το έργο τους και θα συζητήσουν ζητήματα της σύγχρονης ποίησης και πεζογραφίας. 

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα της Λίλας Κονομάρα «Μια τρίχα που γίνεται άλογο», η οποία κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κι όμως κάποτε ήμασταν εμείς, ψιθυρίζει κι αμέσως σκέψεις κα...

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Χέρμαν Έσσε [Hermann Hesse] «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης), το οποίο κυκλοφορεί στις 7 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην πραγματικό...

«Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας – Βιβλίο κουίζ» του Τιμ Μάρσαλ (προδημοσίευση)

«Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας – Βιβλίο κουίζ» του Τιμ Μάρσαλ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Τιμ Μάρσαλ [Tim Marshall] «Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας – Βιβλίο κουίζ» (μτφρ. Σπύρος Κατσούλας), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο βιβλίο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι γνωρίζουμε για τον ανθρώπινο εγκέφαλο; Τι γνωρίζουμε για την κλιματική κρίση στην Ελλάδα; Πώς καταπολεμούμε το ψυχικό τραύμα; Έξι βιβλία που προσφέρουν γνώσεις, αλλά και ελπίδα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

ΕΠΙΣΤΗΜΗ

...
«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

Δύο οδηγοί συνύπαρξης με τα αγαπημένα μας κατοικίδια, τη γάτα και τον σκύλο, απαντούν στο ερώτημα «Τι θέλει να μας πει;» το ζωάκι μας. «Γάτα - Τι θέλει να μας πει;» και «Σκύλος - Τι θέλει να μας πει;» της Lili Chin σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τσιάγκα από τις εκδόσεις Πεδίο.

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ