alt

Πώς χρειάστηκαν 12 χρόνια για να βρεθεί ο τίτλος της περίφημης συλλογής «Τα άνθη του κακού»

Του Χρήστου Χρυσόπουλου

Το 1845 ο Σαρλ Μπωντλαίρ ήταν είκοσι τεσσάρων ετών και είχε δημοσιεύσει ένα και μόνο ποίημα. Εκείνη τη χρονιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά το έργο που σχεδόν μια δεκαετία αργότερα θα τον καθιστούσε διάσημο.

Επρόκειτο για μια συλλογή ερωτικών ποιημάτων υπό τον προκλητικό τίτλο «Οι λεσβίες» (Les Lesbiennes). Η έκδοση διαφημίστηκε με μια σύντομη καταχώριση στον παρισινό Τύπο, «Προσεχείς εκδόσεις: ‘Οι λεσβίες’, υπό Μπωντλαίρ-Ντυφέ» (ο ποιητής πειραματιζόταν συχνά με διαφορετικές εκδοχές του ονόματός του - Ντυφέ ήταν το οικογενειακό επίθετο της μητέρας του). Η χρονιά πέρασε, μα το βιβλίο δεν κυκλοφόρησε.  Ακολούθησε μια περίοδος σιωπής.

Ο Προυστ αναρωτιόταν: «Τι έκανε τον Μπωντλαίρ να δείξει τέτοιο ενδιαφέρον για τις λεσβίες;» 


Το 1846 η διαφήμιση συμπεριλήφθηκε αυτούσια στο φυλλάδιο «Το σαλόνι τέχνης του 1846», στο οποίο ο Μπωντλαίρ δημοσίευσε εκτενή κριτική για τα εκθέματα της έκθεσης. «Προσεχείς εκδόσεις: ‘Οι λεσβίες’, υπό Μπωντλαίρ-Ντυφέ». Ούτε αυτήν τη φορά υπήρξε χειροπιαστό εκδοτικό αποτέλεσμα. Ακολούθησε και πάλι σιωπή.

Η αναγγελία κυκλοφορίας των «Λεσβιών» εμφανίστηκε ξανά το 1847. «Προσεχείς εκδόσεις... κλπ». Η έκδοση αναβλήθηκε για μια ακόμη χρονιά.

Η επόμενη εμφάνιση έγινε το 1848. Εντούτοις, λίγες μέρες πριν από την αναμενόμενη έκδοση του βιβλίου ο Μπωντλαίρ άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να ονομάσει τη συλλογή: «Limbo». Αποτέλεσμα; Το βιβλίο δεν κυκλοφόρησε.

Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια (1850-1851) η διαφήμιση που έμοιαζε να στοιχειώνει το έργο του Μπωντλαίρ με δυο λέξεις: «Προσεχείς εκδόσεις» δεν δημοσιεύτηκε ξανά, αλλά κάποια ποιήματα από τη συλλογή (η οποία είχε ακόμη τον τίτλο «Limbo») συμπεριλήφθηκαν σε περιοδικά.

Πέρασε πάνω από μια πενταετία μέχρι την επόμενη πράξη του δράματος. Όλα έμοιαζαν έτοιμα για την έκδοση το 1857. Κι όμως, λίγο πριν δοθεί το «τυπωθείτο», ο Μπωντλαίρ πληροφορήθηκε ότι ο ποιητής Ζωρζ Ντυράντ (Georges Durand) είχε εν τω μεταξύ κυκλοφορήσει μια συλλογή με τίτλο... «Limbo» ! Ο τυπογράφος έπρεπε να περιμένει.

Ο Μπωντλαίρ, απογοητευμένος από αυτή την αναποδιά, αλλά και δικαιολογημένα ανυπόμονος, ζήτησε επειγόντως τη βοήθεια μιας ομάδας καλών φίλων. Συναντήθηκαν σε κάποιο από τα αγαπημένα τους καφενεία και άρχισε η αναζήτηση νέου τίτλου. Δυστυχώς, η ιστορία δεν διέσωσε τις διαφορετικές εναλλακτικές προτάσεις που προφανώς έπεσαν στο τραπέζι. Ωστόσο, η οριστική λύση δόθηκε από τον κριτικό Ιππόλυτο Μπαμπού (Hippolyte Babou). Ο τίτλος θα ήταν: «Τα άνθη του κακού».

Η διαδρομή ετούτης της μετονομασίας (Οι λεσβίες - Limbo - Τα άνθη του κακού) έχει σίγουρα ενδιαφέρον, αλλά ακόμη πιο αινιγματική μοιάζει να είναι η αρχική επιλογή του τίτλου Λεσβίες. Τι ώθησε άραγε τον Μπωντλαίρ σε μια τόσο συγκεκριμένη (ακόμα και μονοσήμαντη) επιλογή; Στο βιβλίο άλλωστε υπάρχουν μόνο τρία ποιήματα με λεσβιακές αναφορές: το διάσημο Λέσβος και δύο με τίτλο «Καταδικασμένες γυναίκες». Ακόμη και ο Μαρσέλ Προυστ είχε αναρωτηθεί δημόσια: «Τι τον έκανε αλήθεια να επιδείξει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για τις λεσβίες ώστε να θέλει να δώσει αυτόν τον τίτλο σε μια τόσο εξαίσια συλλογή;».

Δεν θα επιχειρήσουμε εδώ μια απόκριση. Ας αποτελέσει αυτή η ιστορία μόνο μια προτροπή να επιστρέψουμε στον ίδιο τον ποιητή: «Hypocrite lecteur,—mon semblable,—mon frère!».

Ο ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ είναι ποιητής και δοκιμιογράφος.
Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Νταλί και το μειδίαμα του Λακάν

Ο Νταλί και το μειδίαμα του Λακάν

Του Χρήστου Χρυσόπουλου
Ο Σαλβαντόρ Νταλί αναφέρει την παρακάτω ιστορία από τα χρόνια του στο Παρίσι: «[...] τότε μου τηλεφώνησε ένας από τους πιο έξυπνους νέους ψυχίατρους. Είχε διαβάσει στο ‘‘Minautor’’ ένα άρθρο μου
...
Περί της σάρκας

Περί της σάρκας

Αυτοβιογραφικό ποίημα της Wang Ping για την κινεζική γυναικεία σεξουαλικότητα

Tου Χάρη Βλαβιανού

Καθώς φυλλομετρούσα μια ανθολο...


Μια ενδιάμεση στάση

Μια ενδιάμεση στάση

του Χρήστου Χρυσόπουλου

Μισή ντουζίνα κράτη θα μπορούσαν να «διεκδικήσουν» τον Μπρούνο Σουλτς. Μήπως όμως εκείνος ανήκει στον νεκρό Κάφκα; (στην εικόνα στα αριστερά ο Μ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Την ώρα που το ευρύ τηλεοπτικό κοινό παρακολουθεί με ενδιαφέρον κάποιες εξαιρετικές σειρές του Netflix και της HBO, όμως δεν ενοχλείται καθόλου από τα νέα ελληνικά σήριαλ, που σταθερά θέματά τους έχουν «τη βεντέτα, την τιμή της αδερφής και την κατσίκα του γείτονα» -όπως εύγλωττα είπε σε συνέντευξή του-, ο Δημήτρης Κ...

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Βίος και Πολιτεία #11: Η Σώτη Τριανταφύλλου, ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #11: Η Σώτη Τριανταφύλλου, ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 11ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει η συγγραφέας και ιστορικός Σώτη Τριανταφύλλου, σε μια κουβέντα εφ' όλης της ύλης, από τα παιδικά της χρόνια στην Κυψέλη μέχρι τα νεανικά της χρόνια στη Νέα Υόρκη, τη ζωή της στο Παρίσι, τα ταξίδια της...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ