dino bauk kentriki

Ο Ντίνο Μπάουκ είναι Σλοβένος δικηγόρος, πρώην Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας και αρθρογράφος. Το μυθιστόρημά του «Το τέλος. Και ξανά» κέρδισε το Βραβείο καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα στην Έκθεση Βιβλίου της Σλοβενίας και κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά, σε μετάφραση Γιούλης Σταματίου, από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Συνέντευξη στη Βίκυ Πορφυρίδου

Το μυθιστόρημά σας Το τέλος. Και ξανά συνυφαίνει προσωπικές και συλλογικές ιστορίες. Τι σας ενέπνευσε να εξερευνήσετε αυτά τα θέματα και πώς αντικατοπτρίζουν την κατανόησή σας για το παρελθόν και το παρόν της Σλοβενίας;

Η ιστορία του μυθιστορήματος αποτελεί, κατά κάποιον τρόπο, μια εναλλακτική βιογραφία μου. Βέβαια, όλα τα κακά πράγματα που συμβαίνουν στον κεντρικό ήρωα, τον Ντένις, ευτυχώς δεν συνέβησαν σε μένα, παρόλο που εγώ και εκείνος έχουμε την ίδια ηλικία και μεγαλώσαμε στον ίδιο τόπο. Ο Ντένις δεν είναι μόνο ένα είδος alter ego μου, αλλά και ένας λογοτεχνικός φόρος τιμής στους φίλους και τους γνωστούς μου, και σε όλους εκείνους που, όπως ο Ντένις, πλήρωσαν το μεγαλύτερο τίμημα για το γεγονός ότι έζησαν κατά τη διάρκεια μιας ιστορικής καμπής, η οποία στην πρώην Γιουγκοσλαβία ξεκίνησε το 1989 και τελείωσε με τη δημιουργία νέων εθνικών κρατών. Εντούτοις, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο στο μυθιστόρημα είναι οι πολλές αιματηρές τραγωδίες που σημειώθηκαν στα Βαλκάνια και, στη Σλοβενία, η απομάκρυνση 25.671 κατοίκων, κυρίως μελών άλλων γιουγκοσλαβικών εθνοτήτων, που ονομάστηκε «η διαγραφή».

vakxikon bauk to telos kai ksana

Η μνήμη και η ταυτότητα έχουν κεντρικό ρόλο στις πορείες των χαρακτήρων σας. Πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο της μνήμης στη διαμόρφωση της ταυτότητάς μας, τόσο ως ατόμων όσο και ως κοινωνικού συνόλου;

Η μνήμη μας είναι ταυτόχρονα η πηγή της ταυτότητάς μας, της δύναμης και της αρετής μας, αλλά και των τραυμάτων και των δυσκολιών μας. Αρνητικά γεγονότα, όπως η παράνομη και αντισυνταγματική διαγραφή 25.671 ατόμων από τα μητρώα πληθυσμού στη Σλοβενία, είναι φυσικά μη αναστρέψιμα. Όμως, εξαρτάται από όλους εμάς τι επίδραση θα έχουν στη σύγχρονη εποχή και στο μέλλον. Μπορούν να λειτουργήσουν ως ανεπεξέργαστα τραύματα ή να έχουν καθαρτικό αποτέλεσμα, εάν η κοινωνία ανταποκριθεί κατάλληλα – κάτι που, δυστυχώς, δεν έχει συμβεί ακόμη πλήρως.

Το μυθιστόρημα εξετάζει το κίνημα ανεξαρτησίας της Σλοβενίας. Πώς πιστεύετε ότι αυτή η ιστορική στιγμή επηρεάζει τη νεότερη γενιά σήμερα;

Η σημερινή νεότερη γενιά της Σλοβενίας γνωρίζει και νιώθει τη Γιουγκοσλαβία, ως γεωγραφική και πολιτική έννοια, μόνο μέσα από τις εμπειρίες και τις μνήμες των γονιών και των παππούδων τους. Είναι όμως διαφορετικό όταν μιλάμε για την περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας με την έννοια ενός πολιτιστικού χώρου, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει επανασυνδεθεί και αναδημιουργηθεί από αυτούς ακριβώς τους νέους ανθρώπους που δεν θυμούνται καν τη Γιουγκοσλαβία ως χώρα, αλλά προφανώς η πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά έχει, με κάποιον τρόπο, μείνει γραμμένη στα γονίδιά τους. Η νεότερη γενιά σήμερα, και λόγω της συγγένειας των γλωσσών, είναι δεκτική σε κινηματογραφικές, μουσικές, λογοτεχνικές και λοιπές δημιουργίες από άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Η νεότερη γενιά σήμερα, και λόγω της συγγένειας των γλωσσών, είναι δεκτική σε κινηματογραφικές, μουσικές, λογοτεχνικές και λοιπές δημιουργίες από άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Η μουσική, ως πολιτισμικός δείκτης, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μυθιστόρημα. Μπορείτε να αναπτύξετε τη σημασία της και γιατί την ενσωματώσατε τόσο βαθιά στη διήγηση;

Κατά την ενηλικίωσή μου, τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, αναπτύχθηκε σε ολόκληρη την πρώην Γιουγκοσλαβία μια εξαιρετικά ποιοτική, πολυσχιδής και ταυτόχρονα πρωτότυπη και μοναδική μουσική σκηνή, η οποία ακολουθούσε τα μουσικά ρεύματα της Δύσης, προσθέτοντας ταυτόχρονα σε αυτά τοπικά στοιχεία, τόσο στη μουσική όσο και στους στίχους. Το γιουγκοσλαβικό ροκ, το πανκ και το νέο κύμα αποτέλεσαν το ηχητικό υπόβαθρο κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες της Γιουγκοσλαβίας και, σύμφωνα με κάποιες ερμηνείες, η πανκ μουσική λέγεται ότι ήταν η πρώτη που άρχισε να διαβρώνει τα θεμέλια της μονοκομματικής Γιουγκοσλαβίας. Καθώς αυτές οι δύο δεκαετίες ήταν και η πιο διαμορφωτική περίοδος της ζωής μου (αποφοίτησα από το λύκειο μόλις την επόμενη μέρα από την ανεξαρτησία της Σλοβενίας και την προηγούμενη από την έναρξη του πολέμου στη Σλοβενία), όλο αυτό το ροκ εντ ρολ έχει χαραχθεί βαθιά στη μνήμη μου, καθώς και στη μνήμη ολόκληρης της γενιάς μου.

Ήταν κατά μία έννοια λογικό ότι ο κοσμοπολιτισμός και η ελεύθερη σκέψη της ροκ μουσικής θα έθεταν τον ρυθμό για την κοινωνική αλλαγή προς τη δημοκρατία και το πολυκομματικό σύστημα. Δυστυχώς, όμως, στην πορεία αυτών των κοινωνικών αλλαγών, προς τα τέλη της δεκαετίας του ’90, ο ήχος του ροκ εντ ρολ πνίγηκε από τα τύμπανα του πολέμου και του εθνικισμού. Οι πολίτες του κόσμου, βαδίζοντας προς τη δημοκρατία, μετατράπηκαν σε φυλετικούς πολεμιστές υπό τον ρυθμό τους.

Το μυθιστόρημα αγγίζει τα σημεία εκείνα στα οποία συναντάται το προσωπικό τραύμα και η εθνική ταυτότητα. Πώς βλέπετε τη συμβολή της λογοτεχνίας στην κατανόηση ή την ίαση αυτών των κοινών εμπειριών;

Σε επίπεδο αναγνώστη, η λογοτεχνία μπορεί σίγουρα να έχει έναν αντίκτυπο, αλλά πιστεύω ότι δυστυχώς χάνει την κοινωνική επιρροή που κάποτε είχε. Σήμερα, καλείται να ανταγωνιστεί πολύ πιο ισχυρούς αντιπάλους, που προσφέρουν γρήγορα και ισχυρά εφέ, στα οποία η λογοτεχνία μάς οδηγεί μόνο αν της αφιερώσουμε έναν ασύγκριτα μεγαλύτερο χρόνο. Με τον ολοένα και πιο περιορισμένο χρόνο που έχουμε να μοιράσουμε ανάμεσα στο διάβασμα, τη μουσική, τον κινηματογράφο και το θέατρο, και με την παραγωγή όλων αυτών να αυξάνεται εκθετικά, παρεμποδίζεται ουσιαστικά η δημιουργία συλλογικής συνείδησης βασισμένης σε κοινές πολιτιστικές αναφορές. Το άτομο απομονώνεται και καθίσταται ένας κοινωνικά παθητικός καταναλωτής του πολιτιστικού περιεχομένου με το οποίο το βομβαρδίζουν οι δημιουργοί του. Έτσι, η κοινωνική πρόοδος και η αλλαγή ουσιαστικά επιβραδύνονται, παρόλο που έχουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε, να παρακολουθήσουμε και να ακούσουμε εξαιρετικά ποιοτικά έργα τέχνης.

Με τον ολοένα και πιο περιορισμένο χρόνο που έχουμε να μοιράσουμε ανάμεσα στο διάβασμα, τη μουσική, τον κινηματογράφο και το θέατρο, και με την παραγωγή όλων αυτών να αυξάνεται εκθετικά, παρεμποδίζεται ουσιαστικά η δημιουργία συλλογικής συνείδησης βασισμένης σε κοινές πολιτιστικές αναφορές.

Ο τίτλος Το τέλος. Και ξανά είναι ενδιαφέρων. Πώς συνοψίζει την ουσία της ιστορίας και ποια σημασία έχει για εσάς ως συγγραφέα;

Κατέληξα στον τίτλο του βιβλίου λίγο πριν αυτό τυπωθεί. Νομίζω πως λειτουργεί οπτικά και την ίδια στιγμή επί της ουσίας. Περιλαμβάνει τη λέξη «τέλος» και την τελεία, που υποδηλώνει τομή και μη αναστρεψιμότητα, καθώς και το «ξανά», που αντιπροσωπεύει την ανθρώπινη επιθυμία για αναβίωση του όμορφου και την κυκλική φύση της ιστορίας, η οποία συχνά επαναλαμβάνεται, δυστυχώς, όχι σαν φάρσα, αλλά σαν μία νέα, ακόμα μεγαλύτερη τραγωδία.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μπογκντάν Τεοντορέσκου: «Ο κόσμος μας θα τελειώσει όταν ο τελευταίος δημιουργός στραφεί σε κάτι άλλο»

Μπογκντάν Τεοντορέσκου: «Ο κόσμος μας θα τελειώσει όταν ο τελευταίος δημιουργός στραφεί σε κάτι άλλο»

Ο Μπογκντάν Τεοντορέσκου είναι Ρουμάνος συγγραφέας, δημοσιογράφος και καθηγητής πανεπιστημίου, ενώ έχει διατελέσει υπηρεσιακός υφυπουργός Τύπου και ΜΜΕ. Έχει εκδώσει δέκα μυθιστορήματα, καθώς και δοκίμια, ταξιδιωτικά βιβλία και ποιητικές συλλογές, και έχει δημοσιεύσει εκατοντάδες άρθρα στον Τύπο. Στα ελληνικά κυκλοφ...

Γκέρντουρ Κρίστνι: «Η λογοτεχνία έχει τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που κανείς δεν τολμά να κάνει»

Γκέρντουρ Κρίστνι: «Η λογοτεχνία έχει τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που κανείς δεν τολμά να κάνει»

Μιλήσαμε με την Ισλανδή συγγραφέα Γκέρντουρ Κρίστνι [Gerdur Kristny, 1970] με αφορμή τη συλλογή της «Η οπλή του αίματος» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν σε πρόλογο και μετάφραση του Βασίλη Πανδή. 

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Η Γκέ...

Φερνάντο Ιγουασάκι: «Ο φόβος διεγείρει περισσότερο τη φαντασία απ’ ό,τι η τόλμη»

Φερνάντο Ιγουασάκι: «Ο φόβος διεγείρει περισσότερο τη φαντασία απ’ ό,τι η τόλμη»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα τρόμου Φερνάντο Ιγουασάκι με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά της συλλογής με διηγήματα «Επικήδεια προίκα» (μτφρ. Νάνσυ Αγγελή), από τις εκδόσεις Περικείμενο. Φωτογραφία: Ο Φερνάντο Ιγουασάκι στην παρουσίαση της συλλογής «Επικήδεια προίκα». Δημοτική βιβλιοθήκη Γρανάδας, χειμώνας του 2010. ©...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

Στο 65ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον ποιητή και φιλόσοφο Νίκο Ερηνάκη. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου, στις 7.00μμ.

Επιμέλεια: Book Press

...
Αθηνόδωρος Μεταλλίδης: «Το βιβλίο μου αποβλέπει στη δημιουργία ενός ηθικού πλαισίου για τη δράση των υπηρεσιών πληροφοριών»

Αθηνόδωρος Μεταλλίδης: «Το βιβλίο μου αποβλέπει στη δημιουργία ενός ηθικού πλαισίου για τη δράση των υπηρεσιών πληροφοριών»

Μια επίκαιρη συνέντευξη με τον Αθηνόδωρο Μεταλλίδη, με αφορμή το βιβλίο του «Intelligence: το ηθικό δίλημμα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποιότητα. «Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τις απειλές, καταλήγουν να βλάπτουν το αξιακό τους σύστημα».

...
Εκδήλωση για το βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη «Πίσω από το πέπλο – Οι μαθηματικοί του 20ού αιώνα» στο Βιβλιοπωλείο ΠΕΚ

Εκδήλωση για το βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη «Πίσω από το πέπλο – Οι μαθηματικοί του 20ού αιώνα» στο Βιβλιοπωλείο ΠΕΚ

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου του Τεύκρου Μιχαηλίδη «Πίσω από το πέπλο – Οι μαθηματικοί του 20ού αιώνα» την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου στο Βιβλιοπωλείο ΠΕΚ. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός. Τρεις δημιουργοί καταθέτουν τα νέα τους έργα και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά.

Επιμέλεια: Book Press

Δημήτρης Βασιλάκης,  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ