
Ο συγγραφέας Orhan Pamuk μίλησε στον Guardian για το μυθιστόρημά του «Νύχτες πανούκλας», το οποίο θεωρήθηκε προσβλητικό για τη μνήμη του Κεμάλ Ατατούρκ. Μιλώντας για τις απόπειρες των συντηρητικών ομάδων να λογοκρίνουν το βιβλίο του, ο συγγραφέας σχολίασε επίσης την πρόσφατη επίθεση εις βάρος του φίλου του και βραβευμένου συγγραφέα, Salman Rushdie.
Το μυθιστόρημα του Pamuk κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση Στέλλας Βρετού.
Επιμέλεια: Book Press
Ο Ορχάν Παμούκ και ο Σάλμαν Ρούσντι γνωρίστηκαν και έγιναν φίλοι στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν ζούσαν στη Νέα Υόρκη. Όπως ο Ρούσντι, ο οποίος χρειαζόταν προστασία εξαιτίας του φετβά που εκκρεμούσε εις βάρος του, έτσι και ο Παμούκ είχε πλάι του σωματοφύλακες για περίπου δεκαπέντε χρόνια, μετά από μια συνέντευξη που έδωσε το 2005, στην οποία έθιξε τη μαζική εξόντωση των Αρμενίων και των Κούρδων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1915.
«Ευτυχώς, μέσα στα χρόνια, ηρέμησα και το συνήθισα. Κάποτε είχα τρεις σωματοφύλακες, πλέον έχω μόνο έναν. Αυτή είναι η απόδειξη πως η κατάσταση στην Τουρκία βελτιώνεται κάπως», είπε αστειευόμενος στον Guardian.
Το πρόσφατο μυθιστόρημά του με τίτλο Νύχτες Πανούκλας εκτυλίσσεται στις αρχές του 20ου αιώνα, στα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και έχει κατηγορηθεί για «ασέβεια κατά του Κεμάλ Ατατούρκ». Ο Ορχάν Παμούκ βρέθηκε αντιμέτωπος με δικαστική έρευνα, η οποία όμως δεν κατέληξε πουθενά. «Δεν με καταδίκασαν, δεν με απήλλαξαν από τις κατηγορίες, βρίσκομαι σε μια κατάσταση αόριστης αναμονής.»
«Σε ποια σελίδα του βιβλίου μου υπάρχουν προσβλητικοί χαρακτηρισμοί;», ρώτησε τον δημόσιο κατήγορο ο συγγραφέας κατά τη διάρκεια της δίκης του. «Προφανώς και δεν υπάρχει έστω μία τέτοια σελίδα.»
Σύμφωνα με τον Παμούκ, η πρόσφατη επίθεση που δέχθηκε ο Ρούσντι είναι το αποτέλεσμα «της οργής των ανθρώπων που δεν εκπροσωπούνται, των ανθρώπων που αγνοούνται, των ανθρώπων των οποίων τα πρόσωπα δεν βλέπουμε. Ένας συγγραφέας πρέπει να υπερασπίζεται τις αρχές της ελευθερίας του λόγου και της δημοκρατίας. Από την άλλη, ο συγγραφέας πρέπει επίσης να ταυτιστεί με τους ανθρώπους που παραβιάζουν αυτές τις αρχές, και η ταύτιση τις περισσότερες φορές μοιάζει με νομιμοποίηση. Αυτό είναι το παράδοξο της λογοτεχνίας».
Το μυθιστόρημα περιγράφει την εξάπλωση μιας επιδημίας πανώλης. Ο Παμούκ ανέκαθεν ήθελε να γράψει για το συγκεκριμένο θέμα. Ξεκίνησε τη συγγραφή του βιβλίου του πριν από την έναρξη της πανδημίας του Covid-19.
«Κατάλαβα πως η εξάπλωση μιας επιδημίας πανώλης θα μου έδινε την τέλεια αφορμή να μιλήσω αλληγορικά για τις ολοένα και πιο αυταρχικές αποφάσεις της κυβέρνησης του Ερντογάν. Αποφάσισα να ξεκινήσω το μυθιστόρημά μου, και μετά από τρεισήμισι χρόνια έρευνας και συγγραφής, άρχισε η πανδημία. Σκέφτηκα πως όσα έγραφα με αργούς ρυθμούς, σε ένα απλό χειρόγραφο, είχαν εξαπλωθεί παντού. Σαν να ξεπήδησε η πανούκλα από το χειρόγραφό μου και να μεταδόθηκε σε όλο τον κόσμο».