John Banville

Της Ελπίδας Πασαμιχάλη

Ο Τζον Μπάνβιλ θεωρείται από τους σπουδαιότερους σύγχρονους μυθιστοριογράφους και ο μεγαλύτερος εν ζωή αριστοτέχνης της αγγλικής γλώσσας.

Ο βραβευμένος με το βρετανικό Booker 2005 για το βιβλίο του «Η Θάλασσα», Ιρλανδός συγγραφέας, επιστρέφει στην «υψηλή φόρμα», όπως έγραψαν πολλοί ξένοι κριτικοί, με το μυθιστόρημα «Άπειροι κόσμοι». Ένα έργο που αρκετοί χαρακτηρίζουν ως «κλασικό δράμα» και το οποίο παρουσιάζει ελληνικό ενδιαφέρον, αφού σε αυτό πρωταγωνιστούν και αρχαίοι Έλληνες θεοί. Αντικομφορμιστής, ευγενής, πνευματώδης, με μία σχεδόν «ομηρική» γλαφυρότητα που ξαφνιάζει, ο Μπάνβιλ, ο οποίος έδωσε διάλεξη στο Megaron Plus στις 13 Μαΐου, μιλά με θαυμασμό για την αρχαία ελληνική κληρονομιά, εκφράζει την αντίθεσή του με τον μονοθεϊσμό και με αυθεντική ιρλανδέζικη επαναστατικότητα μας προτρέπει: «Φέρτε πίσω τους αρχαίου Θεούς»! Bring them back…

Στο νέο σας μυθιστόρημα «Άπειροι κόσμοι» υπάρχουν ως χαρακτήρες αρχαίοι Έλληνες Θεοί. Πώς το επιλέξατε αυτό;

Η έμπνευση γι’ αυτό το βιβλίο προέρχεται από το σπουδαίο θεατρικό έργο του Χάινριχ φον Κλάιστ «Αμφιτρύωνας», στο οποίο ο θεός Ζευς συνοδευόμενος από τον γιο και αχώριστο σύντροφό του Ερμή, κατεβαίνει στη Γη για να περάσει μια νύχτα με την όμορφη Αλκμήνη, γυναίκα του Θηβαίου στρατηγού Αμφιτρύωνα. Αρχικά είχα στο μυαλό μου να γράψω ένα βιβλίο πολύ κοντά σε κείνο το αριστούργημα του Κλάιστ. Τελικά όμως διατήρησα μόνο τον αρχικό σκελετό από εκείνο.

Πώς βλέπετε την αρχαία ελληνική μυθολογία; Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στον πολυθεϊστικό κόσμο των αρχαίων Ελλήνων και τον χριστιανικό;

Πιστεύω ότι οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι είναι η πιο μεγαλειώδης και πλατιά περιγραφή του κόσμου και της ζωής μας σε αυτόν. Ο μονοθεϊσμός υπήρξε και συνεχίζει να είναι κατά τη γνώμη μου, μεγάλη συμφορά, όπως αποδεικνύεται καθημερινά από τις φονταμενταλιστικές βιαιότητες, Μουσουλμάνων, Χριστιανών και άλλων. Ο Ιουλιανός ο Αποστάτης είχε δίκιο: Φέρτε πίσω τους αρχαίους Θεούς, λέω εγώ!

Είστε θρησκευόμενος;

Όχι, αλλά θέλω να πιστεύω ότι διαθέτω ισχυρή διαίσθηση για την έννοια του πνευματικού.

Πώς θα ορίζατε την έννοια της αμαρτίας;

Όταν κάνεις κακό στους άλλους ή στον εαυτό σου.

Για ποιο λόγο κάνατε τον Adam Godley, τον κεντρικό σας ήρωα, να είναι μαθηματικός;

Γιατί νομίζω ότι τα μαθηματικά είναι η γλώσσα των Θεών ή τουλάχιστον ό,τι πιο κοντινό στη γλώσσα τους που μπορεί να συλλάβει ο νους των θνητών.

Αρκετοί κριτικοί έγραψαν ότι το μυθιστόρημα «Άπειροι κόσμοι» σηματοδοτεί την επιστροφή σας στην «υψηλή φόρμα». Θέλατε να δημιουργήσετε ένα κλασικό δράμα;

Δεν ξέρω από πού επέστρεψα. Φαντάζομαι ότι το λένε θέλοντας να διαχωρίσουν τα μυθιστορήματα που υπογράφω ως Banville από εκείνα που υπογράφω ως Benjamin Black. Aσφαλώς όλοι οι καλλιτέχνες έχουν στόχο να δημιουργήσουν κάτι κλασικό! Διαφορετικά, γιατί να μπαίνουν στο κόπο;

Ο Μποντλέρ έχει πει «Μείνε ποιητής ακόμη και στην πρόζα» και οι περισσότεροι κριτικοί σας θεωρούν έναν από τους μεγαλύτερους εν ζωή δασκάλους της αγγλικής πρόζας. Ποια είναι λοιπόν η γνώμη σας για το μέλλον του μυθιστορήματος; Πιστεύετε ότι ο «ψηφιακός πολιτισμός» θα επηρεάσει τη δομή και το περιεχόμενό του;

Πράγματι, ο Μποντλέρ έχει δίκιο. Ο συγγραφέας πρέπει πάντοτε να φιλοδοξεί να φτάσει το επίπεδο της ποίησης. Όπως έλεγε ο παλιός μου φίλος John McCahern, «υπάρχει η πρόζα, υπάρχει ο στίχος και η ποίηση μπορεί να βρεθεί και στα δύο». Πιστεύω ότι το μυθιστόρημα θα επιβιώσει, παρά το γεγονός ότι ενδέχεται να διαφοροποιηθεί. Οι άνθρωποι έχουν ακόρεστη δίψα να ακούν ιστορίες, και το μυθιστόρημα ασχέτως πόσο περίτεχνο ή προοδευτικό είναι, έχει πάντα μια ιστορία να αφηγηθεί.

Πώς αισθάνεστε που έρχεστε στην Ελλάδα μετά από 48 χρόνια;

Για κάποιον που έρχεται από τον σκοτεινό βορρά το φως της Ελλάδα αποτελεί πραγματική αποκάλυψη και προσωπικά βίωσα μία εμπειρία σχεδόν θρησκευτική. Επίσης, παρά τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιρλανδία, αισθάνθηκα σαν να είχα επιστρέψει στην πατρίδα μου! Πώς να μην το αισθανθώ; Η Ελλάδα είναι το λίκνο όλων μας.

Έχετε κάποιες αναμνήσεις από τις πρώτες επισκέψεις σας στην Ελλάδα;

Θυμάμαι την Αθήνα σαν μία πόλη εξαιρετικά θορυβώδη –εκείνες οι κόρνες των αυτοκινήτων– και όχι σε ιδιαίτερη ακμή. Φαντάζομαι ότι και αυτή τη φορά θα βρω πράγματα που δεν έχουν αλλάξει. Ερωτεύθηκα τη Μύκονο με την πρώτη ματιά! Θυμάμαι επίσης ένα ταξίδι στη Δήλο, πάνω σε κείνη την Ομηρική, βαθυγάλανη θάλασσα και τη συνάντηση με μία ψαράδικη βάρκα, με πανί στο χρώμα του ξεραμένου αίματος, που ξεπρόβαλλε πίσω από ένα βραχώδες ακρωτήρι και με έκανε να σκεφτώ ότι ήταν ίσως ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του, που σαλπάριζαν για την ανοικτή θάλασσα!

Τι θα σας απογοητεύσει, αν δεν το βρείτε στην Ελλάδα αυτή τη φορά;

Ελπίζω η Ελλάδα και οι Έλληνες, παρά τις σημερινές αντιξοότητες, να μην έχουν χάσει τη συνείδηση για την τεράστια και αριστοκρατική κληρονομιά τους.

Πιστεύετε ότι υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα στην οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και στα οικονομικά προβλήματα της Ιρλανδίας;

Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν. Και οι δύο χώρες μας έλαβαν μέρος σε ένα άγριο πάρτι που έφτασε στο τέλος του και τώρα πια τρεκλίζουμε στο γκρίζο φως του πρωινού! Έφτασε η στιγμή να δουλέψουμε και να ξεχάσουμε το παιχνίδι για λίγο. Όπως πολύ σοφά έλεγε ο Noel Coward «Η δουλειά είναι μεγαλύτερη διασκέδαση και από την ίδια τη διασκέδαση»!

banvilleΆπειροι κόσμοι
Μτφρ. Τόνια Κοβαλένκο
Καστανιώτης 2010
ΣΕΛ. 252, ΤΙΜΗ €14,00
politeia link

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κέβιν Άντερσον: «Η Ιρλανδία προσδιορίζεται μέσα από τη λογοτεχνία της»

Κέβιν Άντερσον: «Η Ιρλανδία προσδιορίζεται μέσα από τη λογοτεχνία της»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Κέβιν Άντερσον [Kevin Anderson] με αφορμή την «Ανθολογία σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης» (ανθολ. – μτφρ. Καίτη Λογοθέτη-Άντερσον, Κέβιν Άντερσον, εκδ. Βακχικόν). 

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Πριν από λίγο και...

Άνα Βούτσκοβιτς: «Ο ''Γιουγκοσλάβος'' ήταν ένα δύσκολο, προσωπικό, θεραπευτικό βιβλίο για μένα»

Άνα Βούτσκοβιτς: «Ο ''Γιουγκοσλάβος'' ήταν ένα δύσκολο, προσωπικό, θεραπευτικό βιβλίο για μένα»

Συνέντευξη με τη συγγραφέα Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vuckovic] με αφορμή το νέο της μυθιστόρημα «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος, εκδ. Βακχικόν). Μια ελεγεία για τον θάνατο του πατέρα της αφηγήτριας, που συνοδεύεται από τον συμβολικό θάνατο της Γιουγκοσλαβίας. 

Συν...

Λιουντμίλα Ντιατσένκο: «Με τον πόλεμο γύρω μου, έχω εκτιμήσει περισσότερο την Ομορφιά σε όλες τις εκφάνσεις της»

Λιουντμίλα Ντιατσένκο: «Με τον πόλεμο γύρω μου, έχω εκτιμήσει περισσότερο την Ομορφιά σε όλες τις εκφάνσεις της»

Συνέντευξη με την Ουκρανή ποιήτρια Λιουντμίλα Ντιατσένκο [Lyundmyla Diadchenko] με αφορμή την ποιητική συλλογή της «Το χρώμα της γεωγραφίας» (μτφρ. Ελένη Κατσιώλη, εκδ. Βακχικόν).

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Το...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ