a.panagiotidis 01

Συνέντευξη με τον ομότιμο καθηγητή του ΑΠΘ, ιστορικό της τέχνης Άλκη Χαραλαμπίδη, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου-εγχειριδίου «Η τέχνη του 19ου αιώνα – Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Ζωγραφική», που κυκλοφορεί, όπως όλα τα βιβλία του συγγραφέα, από τις εκδόσεις University Studio Press.

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το έργο του Άλκη Χαραλαμπίδη συγκροτεί ένα σώμα βιβλίων σχετικών με τη σύγχρονη τέχνη που, για την Ελλάδα τουλάχιστον, είναι μοναδικό σε όγκο και ποιότητα. Στο κέντρο του, η ιστορία της δυτικής Τέχνης, αλλά και το λεξιλόγιό της – ο κόσμος της. Συνολικά, έξι βιβλία, καθένα από τα οποία συνιστά ένα πλήρες σύμπαν, γραμμένο με σοβαρότητα και γνώση, που απευθύνεται, χωρίς υπερβολή, στον καθένα μας. 

Έχετε εκδώσει ένα τρίτομο έργο για την Τέχνη του Εικοστού αιώνα, καθώς και έργα για την Ιταλική Αναγέννηση και το Μπαρόκ. Μπορούμε να πούμε ότι με  αυτό το βιβλίο-λεύκωμα για την Τέχνη του 19ου αιώνα ολοκληρώνετε ένα ευρύτερο έργο καταγραφής και ανάλυσης της Ιστορίας της σύγχρονης δυτικής τέχνης;

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια μικρή παρατήρηση. Η πλούσια εικονογράφηση του βιβλίου Η τέχνη του 19ου αιώνα, θα έκανε κάποιον να χρησιμοποιήσει αυθόρμητα τον χαρακτηρισμό λεύκωμα. Νομίζω ότι αν ήθελε κανείς οπωσδήποτε να του δώσει μια δεύτερη ταυτότητα, θα ήταν ορθότερος ο όρος εγχειρίδιο (handbook), δηλαδή ένα ποιοτικά εικονογραφημένο βιβλίο που παραθέτει με αυστηρά συστηματικό τρόπο βασικές και έγκυρες γνώσεις και όχι μια καλαίσθητη έκδοση που περιέχει εικόνες με ή χωρίς συνοδευτικό κείμενο, αυτό που συνήθως ονομάζεται λεύκωμα ή και coffee-table book.

Πράγματι, μαζί με τους άλλους τρεις τίτλους που αναφέρατε, στο πλαίσιο πάντα της πολυετούς και εξαιρετικής συνεργασίας μου με τον εκδοτικό οίκο University Studio Press ολοκληρώθηκε αισίως ένας κύκλος βιβλίων για την ιστορία της τέχνης από την αυγή της Αναγέννησης ως τις μέρες μας. Δύο ακόμη βιβλία μου, το Τέχνη: Βλέπω, γνωρίζω, αισθάνομαι και το Η τέχνη και οι λέξεις της, λειτουργούν υποστηρικτικά στα προηγούμενα, αλλά και μεμονωμένα αποτελούν χρήσιμα εργαλεία· το πρώτο ως μια γενική εισαγωγή στην ιστορία και τη θεωρία της τέχνης και το δεύτερο, ένα εικονογραφημένο λεξικό όρων με 650 περίπου λήμματα, ως βοήθημα στους τομείς των Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, της Αρχιτεκτονικής και της Αρχαιολογίας. Ελπίζω η συμβολή μου στον εμπλουτισμό της σχετικής ελληνόγλωσσης βιβλιογραφίας να αποδειχθεί ουσιαστική. Αυτό έχω τη χαρά να διαπιστώνω σε σχέση με την υποδοχή του όλου έργου τόσο από την ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και από το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. 

charalabidis barok charalabidis italiki anagennisi
charalabidis techni 20ou
   

Με την έννοια που η Αναγέννηση ήταν στην τέχνη πρωτίστως Ιταλική υπόθεση, μπορούμε να πούμε ότι ο 19ος αιώνας είναι περισσότερο γαλλικός; Αν ναι, γιατί συνέβη αυτό;

Είναι φυσικό να διατυπώνεται αυτό το ερώτημα από τη στιγμή που η αρχιτεκτονική, η γλυπτική και η ζωγραφική του 19ου αιώνα εξετάζεται σε μια μεικτή βάση, χρονολογική και γεωγραφική. Στην Αναγέννηση πράγματι πρωτοστατεί η Ιταλία, αν και βασικό χαρακτηριστικό του φαινομένου είναι ο πολυκεντρισμός, η παράλληλη δηλαδή ανάπτυξη των τεχνών στα διάφορα βασίλεια, δουκάτα και δημοκρατίες που ήταν διαιρεμένη. Στη Γαλλία, ήδη από τον 17ο αιώνα, επιβάλλεται ως διοικητικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο το Παρίσι. Εκεί λειτουργεί η επίσημη Ακαδημία Καλών Τεχνών, ενώ παράλληλα ιδρύονται ιδιωτικές ακαδημίες για τη διδασκαλία της τέχνης, καθιερώνεται το ετήσιο κρατικό Salon όπου εκτίθενται χιλιάδες έργα και μέσα στο κλίμα του γεννιέται η κριτική της τέχνης, που μάλιστα ασκείται από σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Charles Baudelaire, o Stéphane Mallarmé, o Émile Zola κ.ά.

Στην Αναγέννηση πράγματι πρωτοστατεί η Ιταλία, αν και βασικό χαρακτηριστικό του φαινομένου είναι ο πολυκεντρισμός, η παράλληλη δηλαδή ανάπτυξη των τεχνών στα διάφορα βασίλεια, δουκάτα και δημοκρατίες που ήταν διαιρεμένη.

Σταδιακά, δίπλα στις κρατικές πινακοθήκες ιδρύονται ιδιωτικές γκαλερί, ενώ οι καλλιτέχνες καρπώνονται άμεσα τα τεχνολογικά οφέλη της βιομηχανικής επανάστασης, που σημαίνει ότι από το 1840 περίπου και μετά έχουν στη διάθεσή τους τυποποιημένα χρώματα σε σωληνάρια, πινέλα, παλέτες, καμβάδες, καβαλέτα κ.λπ. Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα νέο status τόσο για τους ίδιους όσο και για την καλλιτεχνική παραγωγή. Ξεχωρίζει λοιπόν το Παρίσι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υποσκελίζονται δημιουργοί όπως ο Goya στην Ισπανία, ο Friedrich στη Γερμανία, ο Turner στην Αγγλία. Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι το Λονδίνο είναι η μητρόπολη της πιο προηγμένης βιομηχανικά χώρας, το κέντρο μιας κοσμοκρατορίας που δίνει τον τόνο του μοντέρνου – είναι γνωστή η «αγγλομανία» της παρισινής κοινωνίας στον τρόπο ζωής, στο ένδυμα, στα ταξίδια, στα σπορ.

Πόσο επικοινωνούν μεταξύ τους η αρχιτεκτονική με τις πλαστικές τέχνες; Υπάρχει ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει την τέχνη του 19ου αιώνα, είτε πρόκειται για αρχιτεκτονική, είτε για γλυπτική είτε για ζωγραφική;

Μπορεί από μεθοδολογική αναγκαιότητα να εξετάζονται σε χωριστά κεφάλαια η αρχιτεκτονική, η γλυπτική και η ζωγραφική, αλλά θα ήταν λάθος αυτή τη διαίρεση να την ταυτίσουμε με στεγανά. Για παράδειγμα, οι βασικές αρχές του Κλασικισμού, του πρώτου μεγάλου ρεύματος που γεφυρώνει τον 18ο με τον 19ο αιώνα, είναι κοινές και στις τρεις τέχνες: μέτρο, ισορροπία, σαφήνεια, καθαρότητα, αρμονία, ηρεμία, απλότητα, έμφαση στον ρόλο της γραμμής και υποταγή του χρώματος σε αυτή, στροφή του βλέμματος στις κατακτήσεις της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας. Ανάλογη τάση παρατηρείται και στους κόλπους του άλλου μεγάλου ρεύματος, του Ρομαντισμού, μόνο που τα πρότυπά του αντλούνται από το μεσαιωνικό παρελθόν.

charalambidis vivlia 01 charalambidis vivlia 02
   

Αν και κάθε καλλιτέχνης, μέσα σε αυτήν τη μεγάλη πορεία, αποτελεί μια μικρή ψηφίδα μιας ευρύτερης εικόνας, υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που σας παθιάζουν περισσότερο; Των οποίων τα έργα θα θέλατε, περισσότερο από άλλων, να τα είχατε στο σπίτι σας για να τα βλέπετε καθημερινά; Από την προσοχή και τη θέση που του δίνετε, εικάζω ότι ένας από αυτούς θα ήταν ο Ε. Degas. Θέλετε να μας πείτε δυο τρία ονόματα και μια κουβέντα για τον καθένα τους;

Αν και μου είναι δύσκολο να παραιτηθώ έστω και στιγμιαία από την αντικειμενικότητα του επιστημονικού λόγου για χάρη της υποκειμενικής επιλογής, θα ανταποκριθώ στην πρόκληση λέγοντας εξαρχής ότι στην πραγμάτευση του ογκώδους υλικού για την τέχνη ενός ολόκληρου αιώνα, αυτονόητα καθοριστικός ήταν ο παράγοντας της προσωπικής επιλογής αναφορικά με δημιουργούς και έργα. Θα ήθελα λοιπόν να μπορώ να βλέπω στο πρωτότυπο τον πίνακα του εξωφύλλου, «Δρόμος του Παρισιού μια βροχερή μέρα», όπου ο Gustave Caillebotte συμπυκνώνει, κατά τη γνώμη μου, υποδειγματικά όλη τη δυναμική της ζωής και της τέχνης στο νέο, αναμορφωμένο Παρίσι στα τέλη του 19ου αιώνα. Δείτε την αρχιτεκτονική, τη μεγάλη πλατεία, τους περιπατητές ντυμένους με τη μόδα της εποχής, δείτε πώς το φως που γοήτευε τους εμπρεσιονιστές πέφτει με ανεπανάληπτο τρόπο πάνω στις ομπρέλες, στα πρόσωπα, στο σκουλαρίκι της γυναίκας, στη λαβή της ομπρέλας του άνδρα, στο υγρό λιθόστρωτο. Θα τον παραλλήλιζα με τον Vermeer.

Ο Gustave Caillebotte συμπυκνώνει, κατά τη γνώμη μου, υποδειγματικά όλη τη δυναμική της ζωής και της τέχνης στο νέο, αναμορφωμένο Παρίσι στα τέλη του 19ου αιώνα.

Θα προσθέσω, όπως σωστά εικάζετε, το «Πορτρέτο νεαρής γυναίκας» του Degas, έναν πίνακα διαστάσεων μόλις 27x22 εκ. –όσο περίπου και η ολοσέλιδη αναπαραγωγή του στο βιβλίο– που δεν θα δίσταζα να χαρακτηρίσω αριστούργημα, μια bravura καθαρής ζωγραφικής, όπου παρά την παραστατικότητα του θέματος θριαμβεύουν η φόρμα, το χρώμα και η υφή του. Τέλος, «Η Γέφυρα στο Mantes» του Corot, που με τη διάρθρωση των εσωτερικών του κυρίως στοιχείων –γραμμή, χρώμα, φόρμα– μάς γαληνεύει, παρασέρνοντάς μας στη σφαίρα της ποίησης και της μουσικής.

charalambidis pinakes 02

Πορτρέτο νεαρής γυναίκας του Degas και Η Γέφυρα στο Mantes του Jean-Baptiste Camille Corot.

Τι σηματοδοτούν έργα όπως ο Πύργος του Άιφελ, στο τέλος του αιώνα, όπου έχει κανείς την αίσθηση ότι η τεχνική κερδίζει έδαφος απέναντι στην αισθητική. Ήταν αυτή που ονομάζετε «αρχιτεκτονική των μηχανικών» απαρχή μιας νέας εποχής, ή απλώς τελικά μια «στιγμή» στην ιστορία της αρχιτεκτονικής;

Ο Πύργος του Eiffel (1889), με την έννοια της απόλυτης δοξολογίας του κατακόρυφου άξονα, ήταν στην κυριολεξία το αποκορύφωμα μιας σειράς επιτευγμάτων στο πεδίο της αρχιτεκτονικής ως κατασκευαστικής πρωτίστως διαδικασίας, με πρόγονό του το εντυπωσιακό Crystal Palace (1851) του Joseph Paxton στο Λονδίνο. Τον Πύργο του Eiffel θα μπορούσε κανείς να τον χαρακτηρίσει ένα τολμηρό βήμα-σταθμό σε αυτή την εξέλιξη, η οποία συνεχίζεται έως σήμερα, με την απόσταση ανάμεσα στην τεχνική και την αισθητική να έχει ουσιαστικά γεφυρωθεί μέσα από τη δημιουργία των μεγάλων σύγχρονων αρχιτεκτόνων.

Rainy Day Paris Street canvas Gustave Caillebotte 1877

Δρόμος του Παρισιού μια βροχερή μέρα, του Gustave Caillebotte (1877)

Από την τέχνη του 19ου αιώνα, επιβιώνει κάτι σήμερα; Στην αρχιτεκτονική ή στις πλαστικές τέχνες; Για να το θέσω πιο συγκεκριμένα: Αν γινόταν να συζητήσουν ένας μεγάλος καλλιτέχνης του 19ου αιώνα με έναν σημαντικό σημερινό καλλιτέχνη, θα είχαν ένα κοινό πεδίο θέασης των πραγμάτων; Μήπως, υπονοεί η ερώτηση, ο 20ός αιώνας υπήρξε μια ρωγμή ανάμεσα στην παράδοση και σε ό,τι είναι αυτό που ακολουθεί στην τέχνη;

Ένα μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας γύρω από την αρχιτεκτονική και τις εικαστικές τέχνες του 19ου αιώνα αναλώνεται αναπόφευκτα στη μελέτη των στοιχείων εκείνων που θα μπορούσαν να συνθέσουν τις προϋποθέσεις για ό,τι ακολούθησε τον 20ό αιώνα. Πράγματι, αυτά τα στοιχεία υπάρχουν. Για παράδειγμα, ο τύπος του καλλιτέχνη-ιδιοφυΐας (génie), του μοναχικού, συχνά αυτοκαταστροφικού δημιουργού που επιδιώκει την πάση θυσία υποκειμενικότητα της έκφρασης, ήταν γέννημα του Ρομαντισμού και, μέσω των «ιερών τεράτων» του τέλους του 19ου αιώνα (Gauguin, Van Gogh, Munch κ.ά.), υιοθετήθηκε από τον Μοντερνισμό τον 20ού αιώνα. Χωρίς να αίρεται η αυτονομία της τέχνης του 19ου αιώνα, θα μπορούσαν να προστεθούν και άλλες κατακτήσεις της που κληροδοτήθηκαν για να γονιμοποιηθούν στη συνέχεια.

charalambidis vivlia 03Ρήξεις και ασυνέχειες προκλήθηκαν επανειλημμένα τον 20ό αιώνα, αλλά αν εξαιρέσει κανείς κινήματα όπως ο Φουτουρισμός και το Dada, που προγραμματικά επαγγέλθηκαν τον αφανισμό της παράδοσης, αυτή, φανερή ή λανθάνουσα, δεν έπαψε να συνοδεύει εποικοδομητικά τις κάθε είδους καινοτομίες. Παραδείγματος χάριν, συχνά επισημαίνουμε στη μοντέρνα και σύγχρονη ζωγραφική, σε σχέση με την αυτοαναφορικότητα ενός πίνακα, την αισθητική αξία που προκύπτει όταν σκόπιμα ο καλλιτέχνης αφήνει να διακρίνεται η υφή του καμβά κάτω από το στρώμα του χρώματος.

Ρίξτε μια ματιά στο «Πορτρέτο νεαρής γυναίκας» του Degas που αναφέρθηκε πιο πάνω, και θα δείτε πόσο υπαρκτός είναι ο διάλογος ανάμεσα στους δύο αιώνες. Ο Edgar Degas, που ασχολήθηκε και με τη φωτογραφία, ήταν από τους πρώτους που κατανόησε ότι το μέλλον της ζωγραφικής προϋπέθετε την παραίτησή της από το μάταιο κυνήγι της ομοιότητας και παράλληλα την αναζήτηση άλλων δυνατοτήτων έκφρασης.


* Ο ΚΩΣΤΑΣ Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δημοσθένης Κούρτοβικ: «Διανύουμε περίοδο μονοφωνίας, συμμόρφωσης και σιδερωμένων ιδεών»

Δημοσθένης Κούρτοβικ: «Διανύουμε περίοδο μονοφωνίας, συμμόρφωσης και σιδερωμένων ιδεών»

Μια συνομιλία με τον Δημοσθένη Κούρτοβικ, με αναφορές σε παλιότερα και νεότερα βιβλία του, καθώς και με αφορμή το τελευταίο βιβλίο του που έγραψε από κοινού με τον Κώστα Κατσουλάρη, «Σκοντάφτοντας σε ανοιχτά σύνορα» (εκδ. Πατάκη).

Συνέντευξη στη Λίνα Σόρογκα ...

Σπύρος Κατσούλας: «Η γεωπολιτική δεν είναι μια φωτογραφία της στιγμής»

Σπύρος Κατσούλας: «Η γεωπολιτική δεν είναι μια φωτογραφία της στιγμής»

Μια συζήτηση με τον διεθνολόγο Σπύρο Κατσούλα, με αφορμή το βιβλίο του «Διλήμματα στο τρίγωνο: Οι ΗΠΑ και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις» (εκδ. Διόπτρα). Σημειώνει, μεταξύ άλλων: «Στον συρρικνωμένο γεωπολιτικό χάρτη του εικοστού πρώτου αιώνα, οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο αντηχούν σε Ουάσιγκτον, Μόσχα και Πεκίνο. ...

Αλεξάνδρα Κ*: «Κουβαλάμε στα σώματά μας τις πληγές των γυναικών που προηγήθηκαν, ακόμα κι αν δεν έχουμε ακούσει ποτέ το όνομά τους»

Αλεξάνδρα Κ*: «Κουβαλάμε στα σώματά μας τις πληγές των γυναικών που προηγήθηκαν, ακόμα κι αν δεν έχουμε ακούσει ποτέ το όνομά τους»

Μια συνομιλία με την Αλεξάνδρα Κ*, με αφορμή τη νέα της συλλογή διηγημάτων «Πράγματα που σκέφτεται η παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Φωτογραφία: © Γιώργος Καπλανίδης

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Διαβάζον...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

Για το βιβλίο του Εντ Γιόνγκ [Ed Yong] «Ένας απέραντος κόσμος» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Πεδίο), «ένα μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ορθότερα την παρουσία μας σε τούτο τον πλανήτη». 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Με αφορμή το βιβλίο του, «Κρυμμένη ψυχική ομορφιά» (εκδ. Αρμός), ο Δημήτρης Καραγιάννης, παιδοψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, μιλά για τη συστημική ψυχοθεραπεία, το κακό, τα ένστικτα και τις ενορμήσεις, και λέει ότι  «η καλοσύνη μπορεί στην αυθεντική έκφρασή της να αποτελεί έκφραση της ψυχικής ομορφιάς».  ...

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ