Πέντε λεπτά με έναν συγγραφέα. Σήμερα, ο Γιώργος Παναγιωτίδης, με αφορμή την επανέκδοση του μυθιστορήματός του «Ίσος Ιησούς» από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Επιμέλεια: Book Press
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε το μυθιστόρημά σας; Θυμάστε το αρχικό ερέθισμα;
Το Ίσος Ιησούς ξεκίνησε να πραγματώνεται στη σκέψη μου μετά από την ανάγνωση ενός επιστημονικού άρθρου που αναφερόταν στη χρήση της τεχνολογίας προκειμένου να υποστηριχθούν άνθρωποι που πάσχουν από Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ. Η έρευνα με οδήγησε στη θεωρία του «μετά- ανθρώπου», ενός ανθρώπου του εγγύτερου μέλλοντος που θα συνδυάζει το βιολογικό του σώμα με μηχανική και τεχνολογική υποστήριξη.
Υπάρχουν βιωματικά στοιχεία στο βιβλίο σας, πίσω από την ευφάνταστη μυθοπλασία;
Βιωματικά στοιχεία θα μπορούσα να θεωρήσω τα αναγνώσματα που επανέρχονται στη σκέψη μου και με κάποιο τρόπο τα εντάσσω στη μυθοπλασία, όπως του Isaac Asimov η συλλογή διηγημάτων Εγώ, το Ρομπότ, ο Γενναίος νέος κόσμος του Aldus Huxley, η κινηματογραφική δυστοπική ταινία του Steven Spielberg A.I. Artificial Intelligence (2001) που βασίζεται στη νουβέλα Supertoys Last All Summer Long του Brian Aldiss. Η ασφυκτική αστυνόμευση της κοινωνίας, η εξελιγμένη τεχνολογία, ο εταιρικός έλεγχος είναι συστατικά της μυθοπλασίας μου που με κάποιον τρόπο σχετίζονται με την πραγματικότητα και τα βιώματά μου. Βλέποντας τον κόσμο διαφορετικά, το ζητούμενο ήταν να το εκφράσω μέσα από τους ήρωές του. Εδώ βρίσκεται, εξάλλου, η τέχνη της δυστοπικής μυθοπλασίας.
Η ασφυκτική αστυνόμευση της κοινωνίας, η εξελιγμένη τεχνολογία, ο εταιρικός έλεγχος είναι συστατικά της μυθοπλασίας μου που με κάποιον τρόπο σχετίζονται με την πραγματικότητα και τα βιώματά μου.
Πόσο νωρίς ή πόσο αργά γνωρίζατε το τέλος της ιστορίας σας;
Το έxει υπογραμμίσει ο Edgar Allan Poe, ο συγγραφέας, πιστεύω, οφείλει, πριν ακόμη ξεκινήσει να γράφει, να γνωρίζει το τέλος της ιστορίας του. Σε αδρές γραμμές βέβαια, αλλά πώς μπορεί να εξελιχθεί η οποιαδήποτε ιστορία διαφορετικά; Είναι σαν να αποφασίζεις μία εκδρομή, μπαίνεις στο αυτοκίνητό σου και ξεκινάς, χωρίς να έχεις κατασταλάξει στον προορισμό. Σε αυτήν την περίπτωση ή παραμένεις άπραγος στη θέση του οδηγού ή θα διανύεις άσκοπα χιλιόμετρα, ελπίζοντας να εμπνευστείς κάποιον προορισμό στην πορεία. Όταν ακούω από συναδέλφους ότι οι χαρακτήρες των μυθιστορημάτων τους, τους παίρνουν από το χέρι και τους οδηγούν εκείνοι, εκπλήσσομαι.
Κάποιοι λένε, «ένα μεγάλο βιβλίο, χρειάζεται ένα μεγάλο θέμα». Το πιστεύετε;
Ένα «μεγάλο βιβλίο» χρειάζεται ένα ξεχωριστό, διεισδυτικό και ταιριαστό με το περιεχόμενό του, ύφος από την πλευρά του συγγραφέα. Τα θέματα πιστεύω ότι μπορούν να αποδειχθούν όλα «μεγάλα» με την έννοια της κοινής εμπειρίας, των κοινών σκέψεων που μοιραζόμαστε οι άνθρωποι. Δεν έχει νόημα να επιδιώκει κανείς να γράψει την «Οδύσσεια». Η πρωτοτυπία και η σπουδαιότητα ενός βιβλίου, πιστεύω, δεν έχει να κάνει με το θέμα αλλά με τον τρόπο του εκάστοτε συγγραφέα.
Ποιο θα λέγατε ότι είναι το βασικό θέμα στο δικό σας βιβλίο;
Ένα ερώτημα, αυτό είναι που θέτει το βιβλίο μου. Η τεχνολογία και η ραγδαία εξέλιξή της θα βοηθήσει τον άνθρωπο, συντηρώντας ακόμη και τη συνείδησή του στην αιωνιότητα, ή θα τον μετατρέψει σε υποχείριό της;
Έχετε συγγραφέα-πρότυπο, κάποιον που να θεωρείτε δάσκαλό σας;
Συγγραφέα-πρότυπο όχι, αγαπώ πολλούς συγγραφείς, αλλά ίσως τον ρόλο του δασκάλου τον έδινα στον Franz Kafka περισσότερο, και ως ένα σημείο στον Stephen King, ο οποίος είναι και δάσκαλος Δημιουργικής Γραφής.
O συγγραφέας, πιστεύω, οφείλει, πριν ακόμη ξεκινήσει να γράφει, να γνωρίζει το τέλος της ιστορίας του. Όταν ακούω από συναδέλφους ότι οι χαρακτήρες των μυθιστορημάτων τους, τους παίρνουν από το χέρι και τους οδηγούν εκείνοι, εκπλήσσομαι.
Πώς θα περιγράφατε τον ιδανικό αναγνώστη του βιβλίου σας;
Δεν πιστεύω στο ιδανικό αναγνώστη. Χίλιοι αναγνώστες μπορούν να έχουν χίλιες διαφορετικές αναγνωστικές προσλήψεις του ίδιου μυθιστορήματος. Μου αρκεί να μην παρανοήσει κάποιος αναγνώστης βασικά συστατικά της μυθοπλασίας και επιπλέον να παραμείνει με θετική διάθεση στην ιστορία, από την αρχή έως το τέλος.
Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτές τις μέρες;
Το τελευταίο βιβλίο της τριλογίας του Leon Chestov, Αντόν Τσέχοφ: Δημιουργία εκ του μηδενός (έχοντας δίπλα μου τα δύο πρώτα για τους Φιόντορ Ντοστογιέφσκι και Λέων Τολστόι).
Ίσος Ιησούς
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ
ΒΑΚΧΙΚΟΝ 2020
Σελ. 224, τιμή εκδότη €13.80
