Πέτρινα πλοία, της Μαρίας Ξυλούρη (προδημοσίευση)

Η καρακάξα

Η γυναίκα του είναι κρεμασμένη πλάι στο τραπέζι· σκαλώνει το φως στο κορμί της και πέφτει μια μακριά σκιά ως τον τοίχο, μαυρίζει την πεσμένη καρέκλα που κλότσησαν τα πόδια της πριν πεθάνει, τα καδράκια που είδαν τα μάτια της πριν πεθάνει, κι από το παράθυρο κοιτάζει μια καρακάξα καθισμένη στον φράχτη απάνω, μπορεί να την είδε κι αυτήν πριν πεθάνει· τις αγαπούσε τις καρακάξες η γυναίκα του, της άρεσαν οι ουρές τους· «κομψά πουλιά» του έλεγε «και παρεξηγημένα». 

Τα κορν φλέικς μουλιάζουνε μέσα στο γάλα· λίγο ακόμα ν’ αργήσουν τα παιδιά και δεν θα τρώγονται, θα γίνουν χυλός. «Παιδιά, ελάτε» φωνάζει, πολύ σταθερά, βγάζει λέξη τη λέξη με κόπο, μην ακουστεί ψιλή η φωνή του και τ’ ανησυχήσει· το φόρεμά της το ανασαλεύει μια πνοή αέρα· η καρακάξα ανοίγει τα φτερά, απογειώνεται· τα βήματα των παιδιών ηχούν απ’ τη σκάλα· φτάνει η μέντα απ’ την ανάσα τους, φρεσκοπλυμένα δόντια· στη γωνιά των χειλιών του μικρού έχει μείνει λίγος λευκός αφρός. Σκύβει και με τ’ ακροδάχτυλα τον σκουπίζει, πολύ απαλά, ξαφνιασμένος απ’ την αφή – το δέρμα του γιου μου υπάρχει ακόμη, σκέφτεται· ο γιος μου υπάρχει ακόμη, σκέφτεται· το δέρμα του γιου μου είναι ακόμη ζεστό, σκέφτεται· εγώ είμαι κρύος – κι ο γιος του τον κοιτάζει, «Μπαμπά;» του κάνει, κι αυτός –εγώ είμαι ο μπαμπάς, σκέφτεται· ο μπαμπάς είμαι εγώ– τραβάει το χέρι του και του χαμογελά, τάχα ότι είναι εντάξει. Πρέπει να προσέχει, του είπαν, μη φοβηθούν τα παιδιά· μην ταραχτούν πολύ, δεν κάνει· να προσέχει, η ζωή τους να είναι όσο το δυνατόν κανονική, φαγητό στο τραπέζι τις ώρες που πρέπει, ξύπνημα τις ώρες που πρέπει, ύπνος τις ώρες που πρέπει· να τους μιλάει ήρεμα· να μην τους κρύψει πως είναι λυπημένος· να μην τους δείξει πόσο. Δουλειά ταχυδακτυλουργού. Δουλειά γίγαντα. Δουλειά Θεού. Μπορεί, αν θέλει, να τους μιλήσει για τον Θεό, του είπαν, αλλά με προσοχή: μην πιστέψουν ότι ο Θεός τιμώρησε τη μητέρα τους για κάποια αμαρτία· μην πιστέψουν ότι ο Θεός τα τιμωρεί για κάποια αμαρτία, δεν κάνει. «Τι δεν κάνει, μπαμπά;» ρωτάει ο γιος του, κι αυτός –εγώ είμαι ο μπαμπάς, σκέφτεται· ο μπαμπάς είμαι εγώ– ψάχνει τη λέξη στα χείλη του, ούτε που το κατάλαβε ότι μίλησε, γεμίζει το ποτήρι του γιου του χυμό και γεμίζει το ποτήρι της κόρης του χυμό και λέει στα παιδιά του «Καθίστε» και τα παιδιά του κάθονται, και κάθεται κι ο ίδιος, και κοιτάζει τα πόδια της – έπεσαν οι παντόφλες της, βγήκαν όπως έγειρε η καρέκλα, μείναν τα δάχτυλά της γυμνά, τα νύχια της βαμμένα ένα βερνίκι κόκκινο, λίγο φθαρμένο στις άκρες· του είπε η αδελφή της πως πριν τη βάλουνε στην κάσα τα ξέβαψαν, γιατί δεν κάνει να θάβουνε τις πεθαμένες στο χώμα με τα νύχια κόκκινα. «Δεν θέλω να πάω σχολείο, μπαμπά» λέει ο γιος του· πρέπει να τον ρωτήσει γιατί· αν τον κοιτάνε τα παιδιά παράξενα, αν λένε τίποτα, αν τον ρωτάνε· αλλά δεν ρωτάει· «Πρέπει να πας» του λέει, και πίνει μια γουλιά καφέ – τα νύχια της κόκκινα, και δεν κάνει· η γυναίκα του νεκρή, και δεν κάνει· τα νύχια τα ξεβάφεις· τους ανθρώπους δεν τους ξεπεθαίνεις· ωστόσο, του είπαν, η ζωή πρέπει να συνεχιστεί· «πρέπει να συνεχίσεις, για το καλό των παιδιών σου» – κι ο γιος του πίνει μια γουλιά χυμό και δεν επιμένει και η κόρη του λέει «Εντάξει, μπαμπά, θα πάμε σχολείο», κι αυτός – εγώ είμαι ο μπαμπάς, σκέφτεται· ο μπαμπάς είμαι εγώ· κι ακόμα σκέφτεται, η κόρη μου έγινε μάνα μου, σωπαίνει όσο πρέπει, κι όταν μιλάει, κάτι στη φωνή της την κάνει πολύ μεγάλη, κάτι στα μάτια πολύ μικρή, μπορεί να φταίει το φως ή που δεν είμαι πολύ στα καλά μου, γιατί στην άκρη του ματιού κοκκινίζουν τα νύχια της γυναίκας μου. 

Ψάχνει με το βλέμμα την καρακάξα, μα καρακάξα δεν φαίνεται. Κάθε πρωί έρχεται και τον κοιτάζει που κοιτάζει τη γυναίκα του. Έπειτα φεύγει και τον αφήνει με τα παιδιά. Δεν τους έχει πει πως εδώ είναι κρεμασμένη η γυναίκα του, η μάνα τους, εδώ, σ’ αυτό το δωμάτιο. Του είπαν «μην μπεις σε λεπτομέρειες, όχι ακόμη»· του είπαν «πες πως ήτανε άρρωστη η μαμά, πως τώρα ξεκουράστηκε, πως είναι σ’ έναν ήρεμο τόπο και από εκεί που είναι τους αγαπάει ακόμη». Ο γιος του ρώτησε: «Δηλαδή εδώ δεν ήταν ήρεμα; Γιατί δεν μας το είπε να κάνουμε ήρεμα; Γιατί να μη μας αγαπάει ακόμη από εδώ;». Δεν ήξερε τι να του απαντήσει. Δεν του είχαν πει τι να απαντήσει σ’ αυτό.

Του είπαν «μην μπεις σε λεπτομέρειες, όχι ακόμη»· του είπαν «πες πως ήτανε άρρωστη η μαμά, πως τώρα ξεκουράστηκε, πως είναι σ’ έναν ήρεμο τόπο και από εκεί που είναι τους αγαπάει ακόμη». Ο γιος του ρώτησε: «Δηλαδή εδώ δεν ήταν ήρεμα; Γιατί δεν μας το είπε να κάνουμε ήρεμα; Γιατί να μη μας αγαπάει ακόμη από εδώ;». Δεν ήξερε τι να του απαντήσει. Δεν του είχαν πει τι να απαντήσει σ’ αυτό.

Η μητέρα σας σας αγαπάει ακόμη, κρεμασμένη ανάμεσα στο τραπέζι της κουζίνας και τον τοίχο. Η μητέρα σας σας αγαπάει ακόμη, πεθαμένη με τα νύχια κόκκινα. Η μητέρα σας σας αγαπάει ακόμη, με την καρέκλα πεσμένη, τις παντόφλες βγαλμένες, τη θηλιά στον λαιμό. Η γυναίκα μου με αγαπάει ακόμη, με το φως να τη δέρνει λοξά από το παράθυρο και τη μάνα της να μου λέει πως εγώ φταίω που. Εγώ φταίω που. Πού φταίω εγώ; Για ποιο πράγμα να ζητήσω συγγνώμη και πόσες συγγνώμες θα τη φέρουνε πίσω κι από πού να τη φέρουνε πίσω; 

Τα παιδιά τρώνε τα κορν φλέικς. Τα μάτια τους πάνω του με προσοχή, άκρη άκρη. Τα μαλλιά του μικρού θέλουν κούρεμα. Και των δυο τα νύχια κόψιμο. Προχθές πήγε να κόψει τα νύχια της μικρής – δεν τον άφηνε και δεν επέμεινε, μην τη ζορίσει. Ήταν κι η καρακάξα, που φάνηκε εκείνη την ώρα στο περβάζι και κάρφωσε τα μάτια της στο ψαλιδάκι που γυάλιζε. Η κόρη του κοίταξε την καρακάξα και είπε, και κάτι στη φωνή της την έκανε πολύ μεγάλη, κάτι στα μάτια πολύ μικρή, «Ωραίο πουλί η καρακάξα, μπαμπά· μην τη φοβάσαι, δεν είναι κακή». «Όχι, καλό μου, δεν είναι κακή, τα πουλιά δεν είναι κακά» της είπε. Η κρεμασμένη γυναίκα του τ’ άκουσε μα δεν μίλησε· η άλλη του γυναίκα, η ζωντανή, θα του ’λεγε, μόλις έφευγε το παιδί, Σαν μεγαλώσει, να της εξηγήσεις ποια πουλιά εννοείς, ότι μόνο τις καρακάξες, τα πουλιά τα φτερωτά εννοείς, και θα γέλαγε. Είχε ωραίο γέλιο η γυναίκα του εκείνη, ως το βάθος των ματιών της έφτανε, αλλά δεν της ήταν αρκετό· τίποτα δεν είναι αρκετό τελικά, σκέφτεται. Στο τραπέζι τού είχε αφήσει ένα σημείωμα· φοβάμαι πως δεν είμαι αρκετή, του έγραφε· να προσέχεις τα παιδιά, του έγραφε· για εσάς θα είναι καλύτερα έτσι, του έγραφε· συγγνώμη, του έγραφε, κι εκεί στη συγγνώμη τελείωναν όσα είχε να του γράψει, ή δεν ήξερε τι άλλο να του γράψει, ή δεν είχε κουράγιο να του γράψει εκείνο το άλλο, γιατί ό,τι της απέμενε το χρειαζόταν για την καρέκλα, και τη θηλιά, κι έτσι άφησε τη συγγνώμη χωρίς μια τελεία από δίπλα και το σημείωμα χωρίς τ’ όνομά της και το χαρτί πάνω στο τραπέζι, και πάνω στο τραπέζι είχε μείνει ένα βραχιόλι υγρασία από ένα ποτήρι, και το χαρτί βράχηκε και τα γράμματα πότισαν. 

Μαζεύει τα πιάτα των παιδιών, μεγάλες γαβάθες με τον Σιλβέστερ και τον Τουίτι πάνω, και τ’ αφήνει στον νεροχύτη ενώ ο αέρας ανασαλεύει το φόρεμά της, ένα μπλε φουστάνι που είχε χρόνια να το φορέσει επειδή είχε παχύνει και δεν της χώραγε, το είχε ξεθάψει τους τελευταίους μήνες, που είχε χάσει καμιά δεκαριά κιλά και τ’ άλλα ρούχα κρεμούσαν πάνω της, ξεθάβονται τα φουστάνια και ξαναζούν, οι νεκροί και να ξεθαφτούνε όχι, δεν ξαναζούν, κι αυτός τώρα λέει στα παιδιά του «Να είστε καλά παιδιά σήμερα, ήσυχα», και τα καλά, ήσυχα παιδιά του κουνάνε τα κεφάλια πως ναι, αυτό θα κάνουν, και ο καθόλου καλός, καθόλου ήσυχος και καθόλου παιδί πατέρας τους πιάνει από ένα χεράκι σε κάθε χέρι και προσεκτικά διασχίζει την απόσταση έως την πόρτα, πολύ προσεκτικά, μην κι ακουμπήσει την καρέκλα, το φουστάνι, τα νύχια, την κρεμασμένη γυναίκα του, κι όταν η κόρη του ανύποπτη ακουμπάει άκρη άκρη το φουστάνι, την τραβάει απότομα, κι εκείνη τον κοιτάζει, στα μάτια πολύ μικρή, στη φωνή ακόμα μικρότερη, «Μπαμπά;» μισορωτάει μισοπαραπονιέται, κι αυτός –εγώ είμαι ο μπαμπάς, σκέφτεται· ο μπαμπάς είμαι εγώ– της ψελλίζει «Συγγνώμη, μωρό μου» κι είναι παρήγορο που μπορεί να της ζητήσει συγγνώμη, παρήγορο που ξέρει γιατί της ζητάει συγγνώμη, παρήγορο που μπορεί να τον ακούσει κι ίσως ακόμα και να τον συγχωρέσει, παρήγορο μα όχι αρκετό, και βγάζει τα παιδιά του στην αυλή –η καρακάξα πουθενά· πέντε κατακόκκινες παπαρούνες σύρριζα του φράχτη· παραδίπλα η μεγάλη κόκκινη τριανταφυλλιά, το καμάρι της ζωντανής γυναίκας του, το καμάρι της κρεμασμένης· σκέφτεται ότι είναι περικυκλωμένος από κόκκινο· σκέφτεται, θα κοκκινίσει στο τέλος η όρασή μου και θα πεθάνω, αλλά του είπαν πως ούτε να το σκεφτεί να πεθάνει, να κάνει ό,τι κι η κρεμασμένη γυναίκα του, δεν πρέπει– και τα βάζει στο αυτοκίνητο και ξεκινούν για το σχολείο. Του είπαν να μην τ’ αφήνει πολύ μόνα τους τώρα στην αρχή. Έπειτα ήρθαν άλλοι και του είπαν να συνεχίσει ακριβώς όπως πριν, να τ’ αφήνει τόσο μόνα όσο ήταν πριν. Σκέφτεται το πριν. Σκέφτεται το τώρα, αυτό το μαύρο το κατάστικτο από κόκκινο, την κρεμασμένη του γυναίκα, την επισκέπτρια καρακάξα. Σκέφτεται ότι δεν ξέρουν τι να του πουν και γι’ αυτό ακριβώς του λένε τόσο πολλά, να καλύψουν την άγνοια, να γεμίσουν τη σιωπή, να προλάβουν την ερώτηση για το μετά. Ποιο μετά; Σκέφτεται ότι ο τόπος είναι γεμάτος απότομες στροφές και γκρεμούς σπλαχνικά άσπλαχνους· θα μπορούσαν να ρουφήξουν το αυτοκίνητο ωραία, τακτικά και γρήγορα, και μέσα στο αυτοκίνητο αυτόν, και τον μικρό, και τη μικρή, να τους ξεράσουν σ’ εκείνο τον ήρεμο τόπο όπου η μαμά ξεκουράζεται, απ’ όπου η μαμά τούς αγαπάει ακόμη. Σκέφτεται ότι ο ήλιος παραείναι λαμπρός, οι παπαρούνες παραείναι κόκκινες, τα σπίτια παραείναι όρθια, η θάλασσα παραείναι γαλάζια, ότι αυτά που παραείναι θα έπρεπε να είναι αρκετά αλλά δεν είναι, ούτε αυτός είναι αρκετός: τα παιδιά του δεν έχουν ανάγκη αυτόν, μα κάποιον άλλο. Έναν ταχυδακτυλουργό. Έναν γίγαντα. Έναν Θεό. 

Η διαδρομή είναι μικρή· ο γιος του σφυρίζει· κι η κόρη του απλώνει το χέρι απ’ τ’ ανοιχτό παράθυρο και του δείχνει, «Εκεί, μπαμπά, μια καρακάξα».