«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι που δεν συνέβη;
— Που δεν συνέβη, νομίζω…
— Νομίζεις;
— Νομίζω. 

Η νοσταλγία, εκτός από τον πόνο που προξενεί, κρύβει και μια αλλόκοτη γλυκύτητα. Γι’ αυτήν τη γλυκύτητα την επιδιώκουμε, τη διεκδικούμε, τη συντηρούμε και την αναπλάθουμε κατά τις επιθυμίες μας, για το πώς να ήταν καλύτερα όσα νοσταλγούμε. Πουθενά αλλού ο χαρακτηρισμός χαρμολύπη δεν είναι τόσο χαρακτηριστικός, το άλγος μαζί με την αναδρομή, την επιστροφή σε κάτι μακρινό πια, αν όχι εξαφανισμένο, χαρίζει ταυτόχρονα μια λεπτή ευδαιμονία όσο κι αν το μαχαιράκι της σχίζει και στάζει αίμα.

Η νοσταλγία είναι η ποίηση της ζωής, είναι δημιουργική. Όχι μόνο αναβιώνεις ένα χαμένο πλέον παρελθόν σου, αλλά και το αναδομείς με τρόπους θαυμάσιους κατά τις επιταγές μιας επιθυμίας τόσο ζωτικής, που καταντάει επιβλητική. Κάπου εδώ εντάσσεται κι εκείνο το συνηθισμένο που ονομάζουμε επιλεκτική μνήμη, ένα καινούργιο μοντάζ όσων θυμόμαστε ώστε το πνεύμα της περασμένης ιστορίας να αλλάζει λίγο πολύ.

Κατά κανόνα αυτά γίνονται αθέλητα, αν γνωρίζεις ότι αναπλάθεις και ωραιοποιείς, ότι δραματοποιείς ζωτικές μνήμες, το όλο θέμα διαλύει τη μαγεία της ψευδοαλήθειας που αποζητάς. Διότι πρέπει να πιστεύεις με βεβαιότητα ότι η πατρίδα σου είναι μοναδικά ωραία, ότι οι νεκροί γονείς σου στάθηκαν άψογοι, ότι εκείνος ο έρωτας, εκείνη η φιλία υπήρξε δώρο Θεού, ότι εσύ μικρός ήσουν ευτυχισμένος, ή αξιολύπητα δυστυχισμένος. Η νοσταλγία ξαναγράφει πράγματα που ζήσαμε, σε ποίημα ή μυθιστόρημα, σε ρομάντσο, τραγωδία ή σκληρή περιπέτεια, προσφάτως σε επιστημονική φαντασία, κι ένα σωρό είδη γραφής.

Κατά τρόπο παράδοξο ο άνθρωπος δεν προσπαθεί μόνο να φτιάξει το μέλλον του, προσπαθεί να φτιάξει και το παρελθόν του. Λογικά στα χέρια σου κρατάς πια μονάχα ένα παρόν και ένα μέλλον, είναι τα μόνα που μπορείς να δημιουργήσεις πια. Άλλο όμως το λογικό, άλλο το ψυχολογικό.

Κατά τρόπο παράδοξο ο άνθρωπος δεν προσπαθεί μόνο να φτιάξει το μέλλον του, προσπαθεί να φτιάξει και το παρελθόν του. Λογικά στα χέρια σου κρατάς πια μονάχα ένα παρόν και ένα μέλλον, είναι τα μόνα που μπορείς να δημιουργήσεις πια. Άλλο όμως το λογικό, άλλο το ψυχολογικό.

Η νοσταλγία κάνει πίσω, οπισθοδρομεί προς τα τετελεσμένα. Δεν υπάρχει εκείνο που λένε, πως: ό,τι έγινε έγινε. Δεν τελειώνεις οριστικά με όσα πέρασες, ό,τι συνέβη δεν ολοκληρώθηκε οπωσδήποτε τότε που ημερολογιακά έληξε. Οι αμφιβολίες εξάλλου περί χρόνου είναι γνωστές και ποικίλα διατυπωμένες. Όσο περνούν τα χρόνια και μεγαλώνεις αδιάκοπα, στιγμή τη στιγμή ηλικιώνεσαι, τόσο τα εδάφη της νοσταλγίας που κατέκτησες απλώνονται κι άλλο στην υδρόγειο σφαίρα της συνείδησής σου. Όσο γερνάς, λιγοστεύουν οι περιοχές των ονείρων και των σχεδίων, η μνήμη κερδίζει και επεκτείνεται. Αυτό μοιάζει για κανόνας, που ως τέτοιος σέρνει και τις εξαιρέσεις του.

armos vamvounaki nostalgiaΕίναι λογικό λοιπόν εκείνοι που λαχταρούν να συντηρήσουν τη νιότη τους, να μην κακογεράσουν και πέσουν στο περιθώριο, να φροντίζουν να βρίσκουν νέα ενδιαφέροντα στο σήμερα, νέες δραστηριότητες, να ξεκινούν στόχους, διεκδικήσεις, αγωνίσματα, προσπάθειες που τους ξεπερνούν ίσως. Έτσι όπως άλλοι αρπάζονται από το παρελθόν, οι δραστήριοι αρπάζονται από ένα μέλλον ακόμα και μετά τα ογδόντα τους. Καλά γράφουν τα πατερικά κείμενα ότι στο τώρα, στο αεί του σήμερα, συναντιέσαι με την αλήθεια και την όντως ζωή. Το μόνο πραγματικό είναι το σήμερα, το παρελθόν έφυγε και χάθηκε, ενώ το μέλλον δεν ήρθε ακόμα. Μόνο με το τώρα σου να συζείς για να ζεις. Στην πράξη όμως δεν τα πάμε καλά με το εδώ και τώρα μας. Τον περισσότερο μοναχικό χρόνο μας τον περνάμε είτε αναπολώντας, είτε ονειροπολώντας τα παλιά. Το εδώ και τώρα το αισθανόμαστε σαν πρόχειρο, του χεριού μας, λίγο και ασταθές, σαν έτοιμο να φύγει, νερό στα δάχτυλα· επειδή ακριβώς ετούτο μονάχα κατέχουμε, δεν του δίνουμε αξία. Νομίζουμε δηλαδή ότι κατέχουμε, ενώ δεν κατέχεις ό,τι σου είναι αδιάφορο.

Οι νοσταλγοί τα πάνε καλύτερα με τη μοναξιά τους, κουβαλούν μαζί τους, όπου κι αν βρεθούν, ένα συναρπαστικό προσωπικό ημερολόγιο, μυθιστόρημα, ξεφυλλίζουν σελίδες, διαγράφουν παραγράφους ή κεφάλαια, υπογραμμίζουν ή ξαναγράφουν συμπληρώματα πάνω από παλιές φράσεις.

Έχουν δηλαδή αρκετή δουλειά με τη μοναξιά και την ψυχολογία τους. Και βέβαια έχει ενδιαφέρον αλλά είναι και επικίνδυνο να είσαι εσύ ο ίδιος ψυχολόγος του εαυτού σου. Η θεραπεία χρειάζεται ένα ξένο αυτί.

Οι δραστήριοι τύποι, αντιθέτως, τη φοβούνται τη μοναξιά, ενέχει τον κίνδυνο να θυμηθούν και να καθηλωθούν, η συντροφιά με τον παρελθόντα εαυτό τους δεν τους ευχαριστεί, θέλουν να πιστεύουν ότι η ζωή τραβάει μπροστά, μην τη χάσουμε!

Η νοσταλγία όντως είναι σειρήνα, κάποτε πρέπει να κλείνουμε τα αυτιά όταν διασχίζουμε θάλασσες και παραλίες νήσων και το καράβι πλησιάζει την ακτή των Σειρήνων. Ακούγεται το τραγούδι τους! Η επιστροφή του νόστου δεν είναι του γούστου τους, πρόκειται για άτομα των έργων, του προχωρώ και του μην κοιτάς πίσω σου. Αυτό βέβαια οφείλεται στον χαρακτήρα τους, αλλά είναι και μια ελεύθερη επιλογή τους. Την ευθύνη μιας ελεύθερης επιλογής δεν τη γλιτώνεις ποτέ σου, ούτε στα πιο αιφνίδια, ούτε στα πιο τυχαία.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του βραβευμένου Βέλγου δοκιμιογράφου και καθηγητή Νομικής Λοράν ντε Σουτέρ [Laurent de Sutter] «Η τέχνη της μέθης» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Μαρτίου από τις εκδόσεις Το Μέλλον.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Τασούλας Καραγεωργίου «Ἤριννα Ἠλακάτη», η οποία κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στὴν πραγματική της ζωὴ ἡ Ἤριννα εἶναι μιὰ μικρὴ «τραγουδίστρα», τρυφερὴ ἀοιδὸς ...

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Ασπασίας Γκιόκα «Ο Σεφέρης στην Αμερική», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το βιβλίο, όπως φανερώνει και ο τίτλος του, εστιάζει σε πρόσωπα και γ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ