
Το αγαλματίδιο των Βραβείων Booker ονομάστηκε «Iris», προς τιμήν της Ιρλανδής-Βρετανίδας πεζογράφου Iris Murdoch [Άιρις Μέρντοχ], η οποία τιμήθηκε με το βραβείο το 1978 και ήταν υποψήφια συνολικά επτά φορές. Ο ρόλος που έπαιξε στην επιλογή η Μπέρναρντιν Εβαρίστο.
Επιμέλεια: Book Press
Τον Ιανουάριο του 2023, το Ίδρυμα των Βραβείων Μπούκερ ζήτησε από το κοινό του να προτείνει πιθανά ονόματα για το αγαλματίδιο που θα απονέμεται ετησίως στον νικητή του βραβείου.
Πάνω από 800 άτομα πρότειναν ονόματα από συγγραφείς του παρελθόντος και του παρόντος, από αρχαίες θεότητες και μούσες της μυθολογίας. Από τις προτάσεις, μια κριτική επιτροπή επέλεξε τα έξι καλύτερα ονόματα.
Μπέρνι, Μπέριλ, Άιρις, Μινέρβα, Τζανίνα και Καλλιόπη
Η επιτροπή αποτελούταν από τον Σέχαν Καρουνατίλακα, που βραβεύτηκε με το Μπούκερ 2022 για το μυθιστόρημα Τα εφτά φεγγάρια του Μάαλι Αλμέιντα (εκδ. Gutenberg, μτφρ. Ρένα Χατχούτ)· τη Margaret Busby, την πρώτη μαύρη εκδότρια της Βρετανίας και πρόεδρο της κριτικής επιτροπής των Μπούκερ για το 2020· τον Gabriel Schenk, συγγραφέα και εγγονό του PH Newby, του πρώτου πεζογράφου που τιμήθηκε με το βραβείο· τον συγγραφέα και μεταφραστή David Walser, σύντροφο του εκλιπόντα Jan Pieńkowski, που σχεδίασε το αγαλματίδιο· και την Gaby Wood, διευθύνουσα σύμβουλο του Ιδρύματος των Μπούκερ.
Τα ονόματα που επιλέχθηκαν ήταν τα εξής: Μπέρνι, Μπέριλ, Άιρις, Μινέρβα, Τζανίνα και Καλλιόπη.
Στη συνέχεια, χιλιάδες άνθρωποι από όλο τον κόσμο ψήφισαν σε μια δημοσκόπηση στην ιστοσελίδα των Βραβείων Μπούκερ. Το όνομα «Μπέρνι» -προς τιμήν της Μπερναρντίν Εβαρίστο, της πρώτης μαύρης γυναίκας που τιμήθηκε με Μπούκερ- έλαβε τις περισσότερες ψήφους.
Ωστόσο, ενώ η Εβαρίστο δήλωσε «έκπληκτη και κολακευμένη», θεώρησε πως θα ήταν πιο σωστό ο θεσμός να τιμήσει έναν από τους σπουδαίους συγγραφείς του παρελθόντος. Το Ίδρυμα των Βραβείων Μπούκερ «σεβάστηκε τις επιθυμίες της Μπερναρντίν» και έδωσε στο αγαλματίδιο το όνομα «Άιρις», που συγκέντρωσε τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό ψήφων.
Το όνομα τιμά την Άιρις Μέρντοχ, η οποία βραβεύτηκε με Μπούκερ το 1978 για το βιβλίο της Θάλασσα, θάλασσα (εκδ. Gutenberg, μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου). Ήταν συνολικά επτά φορές υποψήφια για το Μπούκερ.
Το αγαλματίδιο σχεδιάστηκε από τον βραβευμένο εικονογράφο παιδικών βιβλίων Jan Pieńkowski και απονεμήθηκε για πρώτη φορά στον συγγραφέα PH Newby το 1969. Μετά από τον θάνατο του Pieńkowski τον Φεβρουάριο του 2022, η επιτροπή αποφάσισε να επαναφέρει το αγαλματίδιο και να το απονέμει ετησίως στους συγγραφείς που επιβραβεύει.
Σε δήλωσή της, η Εβαρίστο σχολίασε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας:
«Είμαι έκπληκτη και κολακευμένη που το όνομα Μπέρνι προτάθηκε από τους αναγνώστες στον διαγωνισμό των Βραβείων Μπούκερ και που έλαβε τις περισσότερες ψήφους στη δημόσια ψηφοφορία, τιμώντας ταυτόχρονα και την Μπερνίς Ρούμπενς, την πρώτη γυναίκα που κέρδισε το Μπούκερ. Εφόσον είμαι η μοναδική εν ζωή συγγραφέας της λίστας, θεωρώ πως θα ήταν καταλληλότερο να τιμήσουμε κάποιον συγγραφέα που δεν είναι πια μαζί μας. Είναι υπέροχο να βλέπεις πως το αγαλματίδιο θα πάρει το όνομα της σπουδαίας Άιρις Μέρντοχ».
Η ομάδα Iris Murdoch Society δήλωσε:
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που το αναγνωστικό κοινό επέλεξε το όνομα ‘’Άιρις’’ για το αγαλματίδιο του Βραβείου Μπούκερ. Σε όλη της τη ζωή, η Άιρις Μέρντοχ πίστευε πως η λογοτεχνία είναι πολύ σημαντική για την κοινωνία και υποστήριξε το έργο πολλών συγγραφέων και καλλιτεχνών. ‘’Η λογοτεχνία’’, είχε πει, ‘’ικανοποιεί την περιέργειά μας και ταυτοχρόνως μας μαθαίνει να ενδιαφερόμαστε για τους άλλους ανθρώπους, για τις άλλες καταστάσεις, και μας βοηθά να γίνουμε περισσότερο ανεκτικοί και γενναιόδωροι’’. Το Βραβείο Μπούκερ αντιπροσωπεύει όλες αυτές τις αξίες».