kafka imerologia

Με αφορμή την κυκλοφορία των ημερολογίων του Κάφκα στα αγγλικά, ο μεταφραστής τους Ross Benjamin δημοσίευσε στο LitHub ένα κείμενο για τα μυστικά που κρύβουν οι προσωπικές σημειώσεις του σπουδαίου πεζογράφου. Στα ελληνικά «Τα ημερολόγια 1910-1923» του Κάφκα κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Εξάντας, σε μετάφραση Αγγέλας Βερυκοκάκη - Αρτέμη, μα είναι πλέον εξαντλημένα.

Επιμέλεια: Book Press

«Ο Φραντς Κάφκα αιχμαλώτισε τη φαντασία ολόκληρου του 20ου αιώνα και για αυτό τον λόγο θεωρείται μια ιδιοφυία που αντιπροσωπεύει τη σύγχρονη εποχή», γράφει ο Ross Benjamin, και συμπληρώνει τη σκέψη του λέγοντας πως «οι ιστορίες του Κάφκα μιλούν για το μεταίχμιο μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου».

Τα ημερολόγια του Κάφκα

«Από το 1909 ως το 1923, ο Κάφκα κρατούσε σημειώσεις σε διάφορα σημειωματάρια, τα οποία ονόμαζε «tagebücher», ή αλλιώς, «ημερολόγια». Στις σελίδες των τετραδίων του, βρίσκουμε πολλά και διαφορετικά είδη κειμένων: καταχωρήσεις που καταγράφουν καθημερινά γεγονότα, σκέψεις και παρατηρήσεις· προσχέδια λογοτεχνικών έργων· σημειώσεις για επιστολές, κριτικές και άλλα κείμενα· περιγραφές ονείρων· αναμνήσεις· εντυπώσεις, συνόψεις και κριτικές βιβλίων, θεατρικών έργων και πολιτιστικών εκδηλώσεων ή συμβάντων· περιγραφές ανθρώπων που γνώριζε ή που είχε μόλις συναντήσει, λεπτομέρειες για την εμφάνισή τους, για τις χειρονομίες τους, για τα ρούχα, για τον τρόπο που μιλούσαν και επικοινωνούσαν· σκέψεις για τη σωματική του κατάσταση και τα συμπτώματα που εμφάνισε, για τη διάθεσή του, για τις αντιλήψεις, για τις εσωτερικές συγκρούσεις και για τα προβλήματά του· εκρήξεις θυμού και κρίσεις αυτοτιμωρίας· σχεδιαγράμματα για προγραμματισμένες εργασίες· αποσπάσματα από κείμενα που διάβασε· περιγραφές του αστικού του περιβάλλοντος, της οικογένειάς του, του γραφείου του, του κοινωνικού και πολιτιστικού περιβάλλοντός του· σκόρπιες σημειώσεις· αινιγματικοί αφορισμοί· ανολοκλήρωτα πεζά και ιστορίες.

»Σε αυτά τα ανόμοια κείμενα, τα όρια μεταξύ μυθοπλασίας και βιογραφίας είναι θολά. Συχνά, δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε αν, σε ένα συγκεκριμένο απόσπασμα, ο Κάφκα καταγράφει μια προσωπική του εμπειρία, αν δημιουργεί μυθοπλασία ή αν παντρεύει μεταξύ τους αυτά τα δυο. Καθώς δούλευε πάνω σ’ αυτά τα κείμενα, τον διακατείχε συνεχώς μια λογοτεχνική ένταση: αναθεωρούσε, προσέθετε, έκοβε, διόρθωνε. Επιθυμούσε να δώσει καλλιτεχνική μορφή σε ό,τι κι αν έγραφε».

Η νέα μετάφραση περιλαμβάνει αποσπάσματα που δεν είχαν ξαναδιαβαστεί από το αγγλόφωνο κοινό

franz kafka imerologiaΣύμφωνα με τον Benjamin, η παλαιότερη αγγλική μετάφραση των ημερολογίων είναι βασισμένη σε μια παρωχημένη γερμανική έκδοση, την οποία επιμελήθηκε ο Μαξ Μπροντ, ο επιστήθιος φίλος του Κάφκα που εξέδωσε το λογοτεχνικό του έργο μετά από τον θάνατό του. Αντιθέτως, για τη νέα μετάφραση, ο Benjamin χρησιμοποίησε μια αναθεωρημένη γερμανική έκδοση του 1990, η οποία περιλαμβάνει τα κείμενα του Κάφκα χωρίς τις αλλαγές του Μπροντ:

«Πέρα από την παράλειψη ή την αλλαγή συγκεκριμένων ονομάτων και λεπτομερειών που είχαν να κάνουν με ανθρώπους που ήταν ακόμα εν ζωή την εποχή της έκδοσης του βιβλίου, ο Μπροντ αφαίρεσε ορισμένα κείμενα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν λογοτεχνικά, καθώς και κάποια κομμάτια σεξουαλικού περιεχομένου. Συγκεκριμένα, αφαίρεσε οτιδήποτε είχε να κάνει με την ομοφυλοφιλία. Άλλαξε, επίσης, πολλά σημεία που υποτίθεται πως παρουσιάζουν δυσμενώς τον εαυτό του ή τον ίδιο τον Κάφκα. Πρόσφατες μελέτες, όπως το Franz Kafka: The Poet of Shame and Guilt του Saul Friedländer, βασίζονται στα διαγεγραμμένα αποσπάσματα και παρουσιάζουν νέες ερμηνείες του έργου του Κάφκα.

[…]

»Η θέλησή μας να πάρουμε μια γεύση από το συγγραφικό εργαστήρι του Φραντς Κάφκα δυναμώνει καθώς διαβάζουμε ορισμένα ιδιότυπα σημεία που η αναθεωρημένη έκδοση σκοπίμως απέφυγε να διορθώσει, όπως ορισμένες ανολοκλήρωτες, σύντομες, μυστηριώδεις φράσεις· προτάσεις όπου τα σημεία στίξης δεν χρησιμοποιούνται με τον παραδοσιακό τρόπο ή που λείπουν εντελώς· σημεία με ορθογραφικά λάθη, γεμάτα με αντιφάσεις· κακογραμμένα, ασαφή μέρη που σε κάνουν να νιώθεις άβολα· επαναλήψεις· συντομογραφίες· ιδιωματισμοί· μουτζούρες που δημιουργήθηκαν κατά λάθος· και άλλες γλωσσικές ιδιαιτερότητες και αποκλίσεις από τα κανονικά Γερμανικά. Προσπάθησα να διατηρήσω αυτά τα στοιχεία στο μεταφρασμένο κείμενο, γιατί ήθελα οι αναγνώστες να έλθουν σε επαφή με τον πραγματικό τρόπο που έγραφε ο Κάφκα».

Αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Κάφκα

19 (Δεκέμβριος 1910) Άρχισα να εργάζομαι στο γραφείο. Απόγευμα στο σπίτι του Μαξ.

Διάβασα λίγο από τα ημερολόγια του Γκαίτε. Χάρη στην αποστασιοποίηση, η ζωή του μοιάζει ήρεμη, μα τα ημερολόγια εντέλει καταργούν αυτή την ψευδαίσθηση. Η σαφήνεια με την οποία περιγράφονται τα γεγονότα τα κάνει να φαντάζουν μυστηριώδη, όπως όταν κοιτάμε μέσα από έναν φράχτη, και το βλέμμα μας ξεκουράζεται καθώς ατενίζουμε το απέραντο λιβάδι με το γρασίδι, μα ωστόσο νιώθουμε ένα αίσθημα σεβασμού, καθώς μας υπενθυμίζεται η κατωτερότητά μας.

Μόλις τώρα έρχεται να μας επισκεφτεί για πρώτη φορά η παντρεμένη αδελφή μου.

20 (Δεκέμβριος 1910) Τι δικαιολογία έχω για τη χθεσινή παρατήρησή μου για τον Γκαίτε (που είναι εξίσου αναληθής με τα συναισθήματα που περιέγραψα, γιατί όλη η αλήθεια χάθηκε εξαιτίας της αδελφής μου); Καμία. Τι δικαιολογία έχω που σήμερα, όλη μέρα, δεν έγραψα τίποτα; Καμία. Ειδικά εφόσον η διάθεσή μου δεν είναι και η χειρότερη. Στο αυτί μου ακούγεται συνεχώς μια επίκληση: «Αόρατο δικαστήριο, θα ήθελα να έλθεις!»

politeia link more

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 συμμετέχοντας σε ενδιαφέρουσες και άκρως ποιητικές δράσεις. 

Επιμέλεια: Book Press

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 στον Κήπο του Αρχαιολογικού Μουσε...

Ο Χάρι εξομολογείται στον Γκάμπορ Μάτε: «Μέχρι να ξεκινήσω την ψυχοθεραπεία, ήταν σα να ζω μέσα σε φούσκα»

Ο Χάρι εξομολογείται στον Γκάμπορ Μάτε: «Μέχρι να ξεκινήσω την ψυχοθεραπεία, ήταν σα να ζω μέσα σε φούσκα»

Λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία και στη χώρα μας του βιβλίου του δρ. Γκάμπορ Μάτε «Όταν το σώμα λέει όχι: Το κόστος του κρυφού στρες» (μτφρ. Μαρία Κουκκιάδη, εκδ. Key Books), ο δημοφιλής γιατρός και συγγραφέας συνομίλησε δια ζώσης με τον πρίγκιπα Χάρι και η συζήτησή τους μεταδόθηκε διαδικτυακά. Ιδανικός συνομιλητής ...

Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα για το φετινό Διεθνές Βραβείο Μπούκερ

Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα για το φετινό Διεθνές Βραβείο Μπούκερ

Ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς της Ουκρανίας, ένας μυθιστοριογράφος που «επέστρεψε» από τον κόσμο των νεκρών και μια συγγραφέας που υπαγόρευσε το βιβλίο της στον σύζυγό της και μεταφραστή του έργου της, συγκαταλέγονται στους δεκατρείς υποψηφίους για το Διεθνές Βραβείο Booker 2023. Στην κεντρική εικόνα, ο υποψ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 συμμετέχοντας σε ενδιαφέρουσες και άκρως ποιητικές δράσεις. 

Επιμέλεια: Book Press

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 στον Κήπο του Αρχαιολογικού Μουσε...

«Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (κριτική)

«Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (κριτική)

Για την παράσταση «Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, που παρουσιάζεται στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Φωτογραφίες: Γιώτα Εφραιμίδου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Ο άλλος αδερφός», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τύµµα τύµµατι τεῖσαι»
...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ