rousseau

Της Αρχοντούλας Διαβάτη

Μια λαμπερή χειμωνιάτικη μέρα ήταν. Όχι μόνο κρύο αλλά είχε κι έναν παγερό αέρα που ερχόταν κι έφευγε σαν υπενθύμιση για όποιον δεν κατάλαβε: χειμώνας, μέσα Φεβρουαρίου. Ντυμένη γερά -μπουφάν, κασκόλ και σκούφο- βγήκε να περπατήσει μετά από καιρό στο ανάχωμα, πάνω απ’ την τάφρο.

Δέντρα σ’ όλο το μονοπάτι που αργοσαλεύανε μνησίκακα, δροσιά σημαίνοντας τον καλό καιρό και τώρα σημαίνοντας παγωνιά απαγορευτική. Δυο τρία ζευγάρια αντάμωσε πάνω κάτω και άλλους τόσους μοναχικούς με το σκύλο τους. Ερημιά. Ήταν ευχαριστημένη ωστόσο και χρονομετρούσε κάθε δέκα λεφτά τον εαυτό της. Εκείνος θα έλειπε όλη τη μέρα, είχε ρεπό η Γεωργιανή αποκλειστική. και θα μοίραζαν το χρόνο με την αδερφή του, να φυλάνε τον πατέρα τους βυθισμένο στην ξεθωριασμένη του μακαριότητα. Όλη την τελευταία χρονιά αφότου πέθανε η γιαγιά, ο παππούς Τάκης όλο και χανόταν σε μιαν ακατανόητη ομίχλη. Ήσυχος, έτρωγε, κοιμόταν, κομμένα τα αστεία, οι γκρίνιες, και τα πειράγματα στα παιδιά και στα εγγόνια του. Αυτάρκης, όπως πρόπερσι τέτοιον καιρό- η νυχτερινή νοσοκόμα να’ χει πεθάνει στο κρεβάτι της μες στο σπίτι- κι εκείνος με τα παντζούρια κατεβασμένα περίμενε να ξημερώσει, να νυχτώσει και να ξημερώσει πάλι- τα παιδιά του σπίτια τους τίποτα δεν κατάλαβε. Ούτε νερό δε σκέφτηκε να πιει.

Τα δυο αδέρφια τις Πέμπτες έχουν ομορφύνει την καθημερινότητα με τσιπουράκια και φροντισμένο φαγητό από το διπλανό ταβερνάκι. Σχολάει η μικρή αδερφή από το γραφείο της κι έρχεται να αναλάβει την απογευματινή βάρδια, φεύγει εκείνος. Προηγουμένως βάζουν τραπέζι τρικούβερτο με όλα τα καλά. Κουβεντιάζουν για τα παλιά, ακούνε μουσικές., βλέπουν παλιές φωτογραφίες, τρώνε με τον πατέρα ανάμεσά τους. «Εις υγείαν», σήκωσε προχτές το ποτήρι εκείνος αφού συλλογίστηκε κάμποση ώρα ακίνητος, με το χέρι στον αέρα. Γιατί η αδερφική αγάπη θέλει περιφρούρηση. Έρχονται καιροί δύσκολοι, διχόνοιες κι αντιπάθειες νύφες και γαμπροί στο σπίτι- οι ιερεμιάδες της πεθαμένης μητέρας αντηχούν κάθε τόσο ακυρωμένες στο μυαλό τους μαζί με τις χιλιοειπωμένες ευχές.

Αυτά σκεφτόταν περπατώντας ξαλαφρωμένη στην παγωμένη λιακάδα- μέχρι που μπαμ, ένα χτύπημα στο κεφάλι. Γύρισε πίσω της, κανείς. Ένα κλαδί ήταν, μικρό εχθρικό κλαδί, που είχε σπάσει από τον αέρα κι έπεσε στο κεφάλι της. Περπάτησε κι άλλο να συμπληρώσει την ώρα. Σα να διέσχιζε έναν άλλο χρόνο με τους λιγοστούς περιπατητές που συναπαντιούνταν αμίλητοι χωρίς να χαιρετιούνται, σα να ’χανε πεθάνει και περιδιαβαίνανε σε μια άλλη συχνότητα, με άλλους κανόνες, άλλους κώδικες, άγνωστες μεταξύ τους ψυχές. Τέτοιες σκέψεις της έρχονται κάθε τόσο τις μοναχικές της Πέμπτες.

Στο σπίτι αργότερα χαζεύει στον ακάλυπτο το φάντασμα της παλιάς βυσινιάς. Ήταν η μόνη κοντινή σχέση τους με τη φύση. Τέτοιον καιρό, πριν εισβάλει ο Μάρτιος όλη ροζ και άσπρα και πράσινα, έπαιζε θροΐζοντας μες στο φως. Τώρα θυσιασμένη για πάρκινγκ.

Με το κομπιούτερ ανοιχτό μελετάει την αφίσα για τα τριακόσια χρόνια από τη γέννηση του Ρουσσό. Αφιερώματα και κριτικές για τον φιλόσοφο και συγγραφέα του Διαφωτισμού.

Στη Λέσχη ανάγνωσης του Γαλλικού Ινστιτούτου, παλιό της σχολείο αγαπημένο, Μission Laique αρχικά, η πιο παλιά Γαλλική αποστολή στην Ευρώπη,1902-2002, θα συζητούσαν τις Εξομολογήσεις, έργο δημοσιευμένο τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του συγγραφέα, που σημάδεψε τον 18ο αιώνα και την Ψυχολογία, προανήγγειλε τον Φρόιντ και τις θεωρίες για το ασυνείδητο και τη λίμπιντο, το ρομαντισμό, την αυτοβιογραφία και το μυθιστόρημα διάπλασης (bildungsroman). Επιμένοντας στην μοναδικότητά του, ο Ρουσσό, αυτοδίδακτος, γεννημένος στη Γενεύη όπου κατέφυγαν οι Ουγγενότοι πρόγονοί του, ορφανός από μάνα -πέθανε λίγο μετά τη δική του γέννα- δύσκολα παιδικά χρόνια σε ένα αυστηρό περιβάλλον προτεσταντών,  ξεκινάει έφηβος και αλωνίζει με τα πόδια τη Γαλλία, κάνοντας διάφορα επαγγέλματα. Έτσι ανακαλύπτει τον κόσμο και τους συγγραφείς.

Ενώ η φήμη του στη Γαλλία και τον κόσμο μεγαλώνει, δεν τον βλέπουν με καλό μάτι οι φιλόσοφοι του καιρού του. Καλοσπουδασμένοι στα ακριβά μπουρζουάδικα σχολεία τους, του κηρύσσουν τον πόλεμο, αποδίδοντάς του ατοπήματα και προσωπικές αποτυχίες κι αντιφάσεις- άφησε στο ορφανοτροφείο τα πέντε του παιδιά- του καταλογίζει μεταξύ άλλων ο Βολταίρος. Στις Εξομολογήσεις αποκαλύπτεται. «Αναρχικός» και άθεος, αποκομμένος από την αστική κοινωνία και τις κοινωνικές συμβατικότητες,  περιθωριοποιημένος, ανακαλύπτει το ΕΓΩ του, εκθέτοντας πρώτος τον εαυτό του, τους έρωτές του, τις νύχτες του a la belle etoile, τα ταξίδια του με τα πόδια, την μοναδικότητά του, την ουτοπία της ελευθερίας του. « Iδού τι έπραξα, τι σκέφτηκα, τι υπήρξα».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Βραδιά λογοτεχνικής μαντείας στο Ρομάντσο

Βραδιά λογοτεχνικής μαντείας στο Ρομάντσο

Γιορτάζοντας τα 3 χρόνια κυκλοφορίας και τα 6 τεύχη του, το περιοδικό για την ποίηση και τα εικαστικά ΦΡΜΚ διοργανώνει «ΤΑ 6 ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ - Μια γιορτή προγνωστικής ποιητικής» στον πολυχώρο Ρομάντσο.

...

Ελέφαντας

Ελέφαντας

Της Αρχοντούλας Διαβάτη

Χωρίς προειδοποίηση μες στον ύπνο ένιωσε τον ηλεκτρικό πόνο, το δόντι του ήταν ή τι. Βραχυκύκλωσαν τα νεύρα και γέμισαν το κεφάλι του σήματα. Πονούσε μ’ ένα κτηνώδη τρόπο.

...
Για ποιους

Για ποιους

Της Ιωάννας Καρατζαφέρη 

Είναι για τους αναλφάβητους που γράφω.

Αυτή είναι η αφιέρωση της Έλσα Μοράντε στο βιβλίο της «Ιστορία».

Η απάντησή τ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πάουλο Σκοτ: «Το μυθιστόρημά μου βοήθησε κάποιος ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν πως δεν είναι “λευκοί”»

Πάουλο Σκοτ: «Το μυθιστόρημά μου βοήθησε κάποιος ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν πως δεν είναι “λευκοί”»

«Νομίζω πως οι Φαινότυποι έτυχαν θερμής υποδοχής επειδή δείχνουν το πόσο δύσκολο είναι να χτίσεις γέφυρες μεταξύ ανθρώπων που ζουν στην ίδια χώρα και μιλούν την ίδια γλώσσα, επηρεασμένοι από την αδράνεια που υπάρχει ακόμα εξαιτίας του αποικιοκρατικού παρελθόντος» μας είπε ο Βραζιλιάνος Πάουλο Σκοτ (Paulo Scott), που...

Φεστιβάλ ΛΕΑ 2025 – Τι θα δούμε σήμερα, Παρασκευή 20 Ιουνίου

Φεστιβάλ ΛΕΑ 2025 – Τι θα δούμε σήμερα, Παρασκευή 20 Ιουνίου

Ποικιλία εκδηλώσεων συναντάμε στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις) 2025 για την Παρασκευή 20 Ιουνίου : εργαστήρια μετάφρασης, αφιερώματα σε νομπελίστες συγγραφείς, συναντήσεις και συζητήσεις με αγαπημένους πεζογράφους της ισπανόφωνης λογοτεχνίας και προβολές ταινιών. Κεντρική εικόνα: Φερνάντο Αραμπ...

4ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Tο πρόγραμμα των εκδηλώσεων μέρα τη μέρα

4ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Tο πρόγραμμα των εκδηλώσεων μέρα τη μέρα

Το αναλυτικό πρόγραμμα όλων των εκδηλώσεων του 4ου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από το 2ο Φεστιβάλ Χανίων, έξω από την αίθουσα Μίκης Θεοδωράκης. 

Επιμέλεια: Book Press

4ο Φεστιβάλ Βιβλίου...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ