oscarhijuelos700

Για το μυθιστόρημα του Oscar Hijuelos Το κορίτσι απ’ την Αβάνα (μτφρ. Βασίλης Χατζηδημητράκης, εκδ. Κέδρος).

Του Μιχάλη Πιτένη

Σούρουπο στην Αβάνα. Η νεαρή γυναίκα ξεχύνεται σ’ έναν απ’ τους δρόμους της αγοράς της πόλης με το φόρεμα ξεσκισμένο και τον αγαπητικό της έξαλλο να την καταδιώκει βρίζοντας και χειρονομώντας. Ο νεαρός μουσικός, μάρτυρας της σκηνής, δεν εκπλήσσεται απ’ το γεγονός, συνηθισμένο και επαναλαμβανόμενο στην κοινωνία της Κούβας της δεκαετίας του ’50. Εντυπωσιάζεται απ’ το κάλλος της νεαρής Κουβάνας. Πρώτη και μοναδική του σκέψη να βγάλει την τρομπέτα του και να παρέμβει μουσικά, σώζοντας την απ’ το διώκτη της που δείχνει να ξεθυμαίνει στο άκουσμα της μελωδίας. Είναι η σκηνή που ο Νέστορ Καστίγιο, συνιδρυτής της μπάντας Mambo Kings, συναντά τη Μαρία, τη μούσα που θα του εμπνεύσει τη σύνθεση του τραγουδιού «La bella Maria de mi alma» (Όμορφη Μαρία της ψυχής μου). Του τραγουδιού που έμελλε μερικά χρόνια αργότερα να καταξιώσει τον ίδιο και τους Mambo Kings στο χώρο της μουσικής στις Η.Π.Α. Ένα τραγούδι που κέρδισε μια θέση στα πλέον αναγνωρίσιμα μουσικά θέματα της λάτιν μουσικής.

Ο Κουβανός στην καταγωγή και μεγαλωμένος στο Κονέκτικατ συγγραφέας Oscar Hijuelos (Όσκαρ Ιχουέλος) το 1990 έγινε ο πρώτος ισπανόφωνος συγγραφέας που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ για το δεύτερο μυθιστόρημα του The Mambo Kings Play Songs of Love. Λίγο πριν φύγει πρόωρα απ’ τη ζωή το 2013 ολοκλήρωσε το τελευταίο του μυθιστόρημα Το κορίτσι απ’ την Αβάνα (Beautiful Maria of my Soul ο πρωτότυπος τίτλος), που δεν είναι ακριβώς η συνέχεια του βραβευμένου, αλλά μια διαφορετική του εκδοχή αφού σ’ αυτό εστιάζει στη ζωή της γυναίκας που σημάδεψε και καθόρισε την πορεία του Νέστορ Καστίγιο.

Η Μαρία εκείνο που πάνω απ’ όλα επιζητά είναι να διασφαλίσει μια ζωή που δεν θα την ξαναστείλει, αργά ή γρήγορα, στη μιζέρια και την ανέχεια της επαρχίας απ’ όπου ξεκίνησε.

«Το κορίτσι απ’ την Αβάνα» γεννιέται και μεγαλώνει αρκετά μακριά απ’ την πρωτεύουσα της Κούβας. Φτάνει εκεί όμως λίγο πριν την εκπνοή της δεκαετίας του ’50 με μοναδικά αλλά καθόλου αμελητέα προσόντα την απαράμιλλη ομορφιά μιας γνήσιας λατινοαμερικάνας μουλάτας με λευκή επιδερμίδα και την έφεση της στο χορό. Επιζεί αξιοποιώντας το δεύτερο προσόν της και παρόλο που κινείται μες τη γεμάτη πειρασμούς και κινδύνους νύχτα της Αβάνας καταφέρνει να κρατήσει για τον εαυτό της τη δυνατότητα της αξιοποίησης του πρώτου σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις επιλογές της. Και η Μαρία εκείνο που πάνω απ’ όλα επιζητά είναι να διασφαλίσει μια ζωή που δεν θα την ξαναστείλει, αργά ή γρήγορα, στη μιζέρια και την ανέχεια της επαρχίας απ’ όπου ξεκίνησε. Γι’ αυτό και παρόλο που ο νεαρός και άσημος τότε Καστίγιο είναι και για εκείνη ο έρωτας της ζωής της, τον εγκαταλείπει τελικά φοβούμενη πως δεν θα ‘ναι σε θέση να της εξασφαλίσει ένα σίγουρο μέλλον, επιλέγοντας στη θέση του έναν ώριμο και οικονομικά εύρωστο σύντροφο κι ας ξέρει πως το βασικό και κύριο συναίσθημα της γι’ αυτόν είναι η ευγνωμοσύνη για την οικονομική ασφάλεια που της παρέχει.

Στο μυθιστόρημα του Το κορίτσι απ’ την Αβάνα ο Oscar Hijuelos ξετυλίγοντας τη διαδρομή της πρωταγωνίστριας του μας περιγράφει την Κούβα λίγο πριν τη μεγάλη πολιτική αλλαγή που πλησιάζει με την επανάσταση του Κάστρο και την εγκαθίδρυση του καθεστώτος του. Στην επαρχία, οι γκουαχίρος (καπνοκαλλιεργητές-επαρχιώτες) ζουν και πεθαίνουν κάτω από άθλιες συνθήκες, μέσα σε σπίτια-τρώγλες όπου στοιβάζονται πολυμελείς οικογένειες που τις αποδεκατίζουν ακόμα και απλές ασθένειες, με μοναδική τους παρηγοριά την πεποίθηση τους πως ο Θεός τους κάποτε θα τους θυμηθεί, γι’ αυτό και δεν παραλείπουν να γονατίζουν στις εκκλησίες-αχυρώνες απευθύνοντας του τις προσευχές και τις ικεσίες τους, και έχουν πάντοτε κατά νου πώς να βρουν τρόπο να διαφύγουν σε μια απ’ κοντινές πόλεις ή ακόμα καλύτερα στην Αβάνα.

Στην Αβάνα που την ομορφιά της αμαυρώνει η σκόνη της μέρας που σηκώνεται απ’ τους πολύβουους και γεμάτους κόσμο δρόμους της και τη φτιασιδώνει η νύχτα με τις αμέτρητες επιγραφές από νέον και τους ρυθμούς της λάτιν μουσικής που ξεγλιστρούν απ’ τα κλαμπ και τα πορνεία της. Μια πόλη ερωτική και βρώμικη, αμαρτωλή και αθώα συνάμα, όπου η ισπανική γλώσσα μπερδεύεται με την αγγλική, όπως μπερδεύονται τα όνειρα και τα θέλω των ντόπιων με εκείνα των ξένων, κυρίως αμερικανών, που την κατακλύζουν. Μια πόλη όπου ο ιδρώτας του μεροκάματου ανακατεύεται με τον ιδρώτα των ερεθισμένων κορμιών που έρχονται αναζητώντας τον επίγειο παράδεισο τους, αφήνοντας τα δολάρια τους που θα γίνουν για λίγους απ’ τους ιθαγενείς το εισιτήριο για την άλλη πλευρά της θάλασσας, το Μαϊάμι και τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκεί όπου φαντάζονται πως βρίσκεται ο δικός τους παράδεισος.

Χρησιμοποιώντας με μαεστρία τις λέξεις μας μπάζει στην ατμόσφαιρα της Αβάνας και αν και κάνει μόλις μια νύξη στο Φιντέλ Κάστρο που είναι ουσιαστικά προ των πυλών, καταφέρνει να αποκαλύψει τα στοιχεία εκείνα που αιτιολογούν και δικαιολογούν την αποδοχή του απ’ τους συμπατριώτες του εκείνες τις μέρες, χάρη στα οποία κατάφερε να επικρατήσει ολοκληρωτικά.

Ο Oscar Hijuelos χρησιμοποιώντας με μαεστρία τις λέξεις μας μπάζει στην ατμόσφαιρα της Αβάνας και αν και κάνει μόλις μια νύξη στο Φιντέλ Κάστρο που είναι ουσιαστικά προ των πυλών, καταφέρνει να αποκαλύψει τα στοιχεία εκείνα που αιτιολογούν και δικαιολογούν την αποδοχή του απ’ τους συμπατριώτες του εκείνες τις μέρες, χάρη στα οποία κατάφερε να επικρατήσει ολοκληρωτικά. Στοιχεία που δείχνουν μια κοινωνία με την πλειοψηφία της βυθισμένη στην εξαθλίωση, να παλεύει να κερδίσει απλώς την επόμενη μέρα και να γεύεται ελάχιστα απ’ όσα μπορεί να της προσφέρει ο όμορφος και πλούσιος τόπος της. Μια κοινωνία όμως που παρόλα αυτά θαρρείς πως έχει έμφυτη και αστείρευτη την αισιοδοξία της και της αρκεί ένα σάλπισμα μιας τρομπέτας ή ένα ακόρντο μιας κιθάρας για να ξεφαντώσει, ξεχνώντας έτσι το σήμερα και ελπίζοντας πάντα πως το αύριο θα είναι καλύτερο. Το αύριο που θα τη διαψεύσει και πάλι.

Η Μαρία, μεγαλώνει και ωριμάζει μες στους δρόμους της Αβάνας, γίνεται σημείο αναφοράς και στολίδι τους, ώσπου θα πάρει και αυτή την απόφαση να περάσει απέναντι. Η νέα κατάσταση πραγμάτων ανατρέπει τις βεβαιότητες και στη δική της ζωή και παρότι παραμένει όμορφη και, παρά τα χρόνια της, ικανή να χορεύει στις πίστες ή στα τραπέζια των κλαμπ νιώθει πως πια δεν μπορεί να το κάνει σε μια χώρα που αν και δεν είναι η ίδια, εξακολουθεί να διαψεύδει τις όποιες προσδοκίες των κατοίκων της. Γι’ αυτό με βαριά καρδιά θα ακολουθήσει την ίδια πορεία χιλιάδων συμπατριωτών της προς την άλλη άκρη της θάλασσας και το Μαϊάμι, που μπορεί να μη συγκρίνεται σε ομορφιά με την τόπο που άφησαν πίσω τους, είναι όμως μια αναγκαία και αναπόφευκτη επιλογή, που οι περισσότεροι ελπίζουν πως θα ‘ναι και προσωρινή.

Στη νέα της γη η Μαρία δεν θα ξανανταμώσει τον έρωτα της ζωής της που έχει χαθεί πριν χρόνια. Ωστόσο, θα την υποδεχθεί η σύνθεση του «La bella Maria de mi alma», πολυτραγουδισμένη και πασίγνωστη, σαν να ‘ταν το ακριβό χαλί που έστρωσε εκείνος για να περπατήσει πάνω του, όποτε και αν εμφανιζόταν, η γυναίκα που τον ενέπνευσε και του έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργήσει αυτό το τραγούδι που θα τον θυμίζει για πάντα.

Μύθος ή αλήθεια, γεγονότα ή αποκυήματα της δημιουργικής φαντασίας του συγγραφέα μικρή σημασία έχει για όποιον διαβάζει το τελευταίο βιβλίο του Oscar Hijuelos.Το σημαντικό είναι πως πετυχαίνει με Το κορίτσι απ’ την Αβάνα να μας συστήσει μια Κούβα που πολλοί από μας δε γνωρίζουμε. Μια Κούβα που, ίσως, ζει στις μνήμες και τις καρδιές των χιλιάδων παιδιών της που αναγκάστηκαν να τη βλέπουν ή να την ονειρεύονται απ’ την άλλη πλευρά της θάλασσας. Την Κούβα της δικής τους ψυχής.

 * Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΙΤΕΝΗΣ είναι συγγραφέας. 

Hijuelos to koritsi ap tin avanaΤο κορίτσι απ' την Αβάνα
Oscar Hijuelos
Μτφρ. Βασίλης Χατζηδημητράκης
Κέδρος 2016
Σελ. 448, τιμή εκδότη €17,50
 
 
politeia link more
 
 
 
 
 
 
 
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

03 Σεπτεμβρίου 2023 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

23 σημαντικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Πρόγραμα σημαντικών εκδηλώσεων στην Κεντρική Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη» στη διάρκεια όλων των ημερών του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Επιμέλεια: Book Press

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ