puerto rican boys playing softball in brooklyns hiland park in new york city-390

Εκτός «αγέλης» θα βρεθεί ο ήρωας του μυθιστορήματος του Τζάστιν Τόρρες «Εμείς τα θηρία» (μτφρ. Θωμάς Σκάσσης, εκδ. Πατάκη).

Της Έλενας Μαρούτσου

Ο Τζάστιν Τόρρες, συγγραφέας του σύντομου αλλά πυκνού μυθιστορήματος Εμείς τα θηρία, ξέρει καλά για τι πράγμα μιλάει. Γεννημένος ο ίδιος από πατέρα Πορτορικανό και μητέρα Ιταλικής και Ιρλανδικής καταγωγής, καταπιάνεται να αφηγηθεί την ιστορία τριών αδελφών που μεγαλώνουν στο Μπρούκλυν, με γονείς παρόμοιας καταγωγής με τους δικούς του.

Με την ύλη της μνήμης

Όμως δεν είναι μόνο η ομοιότητα ανάμεσα σε αυτοβιογραφικά και μυθοπλαστικά στοιχεία που μ’ έκαναν να σκεφτώ πως ο Τόρρες «ξέρει πολύ καλά για τι πράγμα μιλάει». Το σύμπαν που χτίζει –ένα σπιτικό στο Μπρούκλυν όπου ο Πορτορικανός πατέρας δουλεύει περιστασιακά ως νυχτερινός φύλακας κι η λευκή μητέρα κάνει εναλλάξ πρωινές και βραδινές βάρδιες σε κάποιο εργοστάσιο καθώς και τα τρία αγόρια που μεγαλώνουν με υποτυπώδη επίβλεψη και εκπαίδευση– είναι φτιαγμένο με την ίδια την ύλη της μνήμης: τις αισθήσεις.

Oι λέξεις πηγάζουν απευθείας από το δέρμα, τα ρουθούνια, τη γλώσσα, τους μύες, τη ραχοκοκαλιά του αγοριού αυτού

Διαβάζοντας τις αναμνήσεις του αφηγητή από την παιδική μέχρι την όψιμη εφηβική ηλικία είχα την αίσθηση πως οι λέξεις πηγάζουν απευθείας από το δέρμα, τα ρουθούνια, τη γλώσσα, τους μύες, τη ραχοκοκαλιά του αγοριού αυτού που δύσκολα στην αρχή τον ξεχωρίζεις από τα αδέλφια του, μια που το δέρμα, η γλώσσα, τα ρουθούνια, οι μύες κι η ραχοκοκαλιά τους μοιάζουν να ανήκουν σε ένα μόνο πρόσωπο, ένα ζώο αστείο και επικίνδυνο, ένα ζώο που αναπνέει την αγάπη και τον φόβο που επικρατεί στο σπιτικό, ένα ζώο με έξι χέρια κι έξι πόδια, με τόσο συντονισμένη ανάσα και κίνηση όπως μόνο τα αδέλφια σε μια τέτοια οικογένεια μπορούν να βιώσουν.

torresΧωρίς σχόλια

Το μυθιστόρημα αυτό δεν είναι όμως μια ακόμα νοσταλγική ανασύσταση της παιδικής ηλικίας. Παρότι η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Τόρρες είναι αρκετά πλούσια σε σχήματα λόγου, με αποτέλεσμα να αποκτά συχνά μια υφή ποιητικότητας, με αυτήν ακριβώς τη γλώσσα περιγράφει μια πραγματικότητα διόλου ποιητική. Ούτε όμως και ζοφερή. Θα έλεγα πως μέσα από τα μάτια του μικρού πρωταγωνιστή, του μάλλον πιο ευαίσθητου κι εκλεπτυσμένου απ’ τα τρία «αγρίμια», κατορθώνουμε να νιώσουμε κι εμείς στο πετσί μας το μείγμα αυτό από χάδια, ξυλοδαρμούς, δάκρυα, αγκαλιάσματα κι αποχωρισμούς που συνθέτουν την καθημερινότητα αυτής της οικογένειας. Τίποτα δεν αναλύεται, δεν εξηγείται, δεν σχολιάζεται. Όλα μεταφέρονται με αυτή την ξεχωριστή γλώσσα κατευθείαν στο πετσί του αναγνώστη. Άλλωστε, με αυτή την συνειδητή εκ μέρους του συγγραφέα έλλειψη σχολιασμού, αιτιολόγησης ή οποιασδήποτε άλλης διαμεσολάβησης του λογικού, συνάδει τόσο ο τίτλος του βιβλίου, όσο και το απόσπασμα από τους Νόμους του Πλάτωνα που έχει επιλέξει ο Τόρρες ως μότο στην έναρξη της αφήγησης.

 

«Υβριστότατον θηρίων»

Λέει λοιπόν ο Πλάτωνας (μτφ. Κουχτσόγλου): «Μα απ’ όλα τα ζώα το παιδί είναι το πιο δυσκολομεταχείριστο. Κι όσο είναι αδιαπαιδαγώγητη ακόμα η πηγή του λογικού, γίνεται πονηρό, ατίθασο, γεμάτο αυθάδεια, πιο πολύ απ’ όλα τα ζώα. Γι αυτό πρέπει να το δένουν με πολλά, ας πούμε, χαλινάρια». Στο αρχαίο, μάλιστα κείμενο, διακρίνουμε την φράση «υβριστότατον θηρίων», εξού υποθέτω και ο τίτλος, Εμείς τα θηρία, μια που αναφέρεται στα παιδιά. Συγκεκριμένα, δε, τα παιδιά αυτής της οικογένειας, όχι μόνο έχουν αδιαπαιδαγώγητη ακόμα, όπως λέει ο αρχαίος φιλόσοφος, την πηγή του λογικού, εξαιτίας της ηλικίας τους, αλλά και λόγω της οικονομικής, κοινωνικής και μορφωτικής κατάστασης των γονιών τους, δεν πρόκειται η πηγή της λογικής να διαπαιδαγωγηθεί ποτέ. Τα θηρία, λοιπόν, θα παραμείνουν θηρία.

Ο μόνος που θα απομακρυνθεί από το κοπάδι των θηρίων, λόγω της ευφυΐας, της γλωσσικής του υπεροχής και της σεξουαλικής του ιδιαιτερότητας, αυτός και θα υποστεί της συνέπειες εκ μέρους των υπόλοιπων θηρίων 

Ο μόνος που θα απομακρυνθεί από το κοπάδι των θηρίων, λόγω της ευφυΐας, της γλωσσικής του υπεροχής και της σεξουαλικής του ιδιαιτερότητας, αυτός και θα υποστεί της συνέπειες εκ μέρους των υπόλοιπων θηρίων. Και δεν μιλάω εδώ μόνο για τα παιδιά, μια που ο συγγραφέας, ενώ στην αρχή περιέβαλε την σχεδόν ζωώδη σωματική εγγύτητα των μελών της οικογένειας με μια εμφανή τρυφερότητα, προς το τέλος μας δείχνει και τα δόντια αυτής της αγέλης. Δεν θα σας αποκαλύψω την τελική θηριωδία. Σας διαβεβαιώ όμως πως, ενώ η αφήγηση ξεκίνησε βρέχοντας ανέμελα τα πόδια της στα νερά των αισθήσεων, θα βουτηχτεί μέχρι το λαιμό στα μαύρα νερά τους, χωρίς το σωσίβιο της λογικής.

*Η ΕΛΕΝΑ ΜΑΡΟΥΤΣΟΥ είναι συγγραφέας.

altΕμείς τα θηρία
Justin Torres
Μτφρ. Θωμάς Σκάσσης
Εκδ. Πατάκη 2014
Σελ. 176, τιμή € 11,90

alt

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

Για το μυθιστόρημα της Νόρα Ίκστενα [Nora Ikstena] «Μητρικό γάλα» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Soviet Milk» (2023). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ζωή μ...

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ