Η ιστορία φαίνεται απλή και το σκηνικό στο οποίο πρόκειται να εξελιχθεί η δράση (μέσα σε μία σωσίβια λέμβο) πολύ περιορισμένο, αλλά η Rogan μας παραδίδει ένα κείμενο που πρόκειται να αψηφήσει τις βεβαιότητες και να μας παρασύρει στην δίνη της ρέουσας, λογοτεχνικής γραφής του.

Το πολυτελές υπερωκεάνιο ''Αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα'' διασχίζει τον Ατλαντικό Ωκεανό, από την Αγγλία πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν μια ξαφνική έκρηξη αναγκάζει τους επιβάτες του να το εγκαταλείψουν. Επικρατεί πανικός, το πλοίο παίρνει γρήγορα κλίση, και οι σωσίβιες λέμβοι καθελκύονται στο νερό με μεγάλη προσπάθεια. Μέσα σε μία από αυτές βρίσκεται και η Γκρέις, χάρις στην αποφασιστικότητα του συζύγου της, μαζί με 39 ακόμη επιβάτες (από τους οποίους οι 31 γυναίκες). Με αρχηγό έναν έμπειρο ναύτη, τον κ. Χάρντι, καταφέρνουν να απομακρυνθούν από τα συντρίμμια του ναυαγίου, αποκρούοντας ή αδιαφορώντας για όσους άλλους συναντούν στην θάλασσα, αλλά απέχουν ακόμη πολύ από την διάσωση. Στην πραγματικότητα, η οδύσσειά τους μόλις τώρα ξεκινά.

Στην αρχή του μυθιστορήματος συναντάμε την Γκρέις, συνοδευμένη από μία ομάδα δικηγόρων, να υποβάλλεται σε δίκη για το χρονικό διάστημα που πέρασε μέσα στην σωσίβια λέμβο. Απ' ότι φαίνεται, υπάρχουν αρκετά σκοτεινά σημεία. Πώς αυτή και άλλες δύο ακόμη επιβαίνουσες κατάφεραν να επιβιώσουν; Τι συνέβη σε εκείνους που χάθηκαν; Πώς πέθανε ο κύριος Χάρντι; Κατόπιν αιτήματος των δικηγόρων της, σε μια προσπάθεια να στηρίξουν την υπεράσπισή της, η Γκρέις γράφει ένα ''ημερολόγιο'', μια γραπτή αφήγηση μέρα με την μέρα, για όσα συνέβησαν τις τρεις βδομάδες που παράδερναν στην θάλασσα. Έτσι θα γνωρίσουμε τους ετερόκλητους χαρακτήρες που βρέθηκαν στην Λέμβο 14, έναν μικρόκοσμο της κοινωνίας από την οποία προέρχονται τα μέλη της –βρισκόμαστε στα 1914 και στις αρχές του παγκοσμίου πολέμου– αλλά και την ίδια την αφηγήτρια.

Ο χαρακτήρας της Γκρέις Γουίντερ, μιας νεαρής κοπέλας 22 ετών που παντρεύτηκε και έμεινε χήρα μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων, έτσι όπως σκιαγραφείται μέσα από την ειλικρινή και ταυτόχρονα αμφίσημη αφήγησή της, είναι ένα από τα πιο δυνατά ατού του μυθιστορήματος. Η Γκρέις γνωρίζει από τις κακουχίες της ζωής και τα γυρίσματα της τύχης. Το πρώτο ναυάγιο της ζωής της συνέβη με την επιχειρηματική χρεοκοπία του πατέρας της, την επακόλουθη αυτοκτονία του και την τρέλα της μητέρας της. Έτσι, ενώ το μέλλον της φαινόταν εξασφαλισμένο και σίγουρο, τώρα θα έπρεπε να παλέψει για να το κερδίσει. Σε αντίθεση με την αδερφή της, που φεύγει για να δουλέψει ως κουβερνάντα, η Γκρέις επιλέγει το ξελόγιασμα ενός νεαρού και πλούσιου τραπεζικού υπαλλήλου. Το ότι εκείνος είναι ήδη αρραβωνιασμένος δεν έχει μεγάλη σημασία, ερωτεύονται γρήγορα και ειλικρινά, παντρεύονται και φεύγουν για το ταξίδι του μέλιτος. Ο Χένρι προσφέρει ξανά στην Γκρέις τις πολυτέλειες που για μια στιγμή φάνηκε πως θα στερούνταν, ώσπου έρχεται το ναυάγιο για να ανατρέψει πάλι τα πάντα.

Καθώς η Γκρέις μας διηγείται το χρονικό των ημερών στην Λέμβο 14 γίνεται φανερό ότι η μνήμη της σχετικά με τα γεγονότα μπορεί να είναι αμφισβητήσιμη. Υπάρχουν μικρές ενδείξεις και αμυδρές υπόνοιες που μπορούν να οδηγήσουν τις σκέψεις των αναγνωστών σε διάφορες κατευθύνσεις. Από την άλλη, έτσι κι αλλιώς, η ατέρμονη αναμονή και ο φόβος του θανάτου μέσα στην σωσίβια λέμβο γίνονται ένας παραμορφωτικός καθρέπτης για κάθε μικρή λεπτομέρεια, και δεν θα αργήσουν να σχηματιστούν συμμαχίες και έχθρες ανάμεσα στους επιβάτες.

Καθώς οι μέρες περνούν, η ζωή του κάθε επιβάτη της λέμβου έρχεται αντιμέτωπη με τα όριά της, όπως επίσης και με τα θεμελιώδη ερωτήματα της ζωής γενικά. Η ύπαρξή ή όχι του Θεού, η δυνατότητα εμπιστοσύνης ή εξαπάτησης των άλλων, οι μηχανισμοί της μνήμης και της λήθης, η ανάληψη των ευθυνών μας και η διαχείριση των αδυναμιών, η θέληση για επιβίωση και οι ηθικές επιλογές που μπορούν να γίνουν υπό ακραίες συνθήκες, είναι ζητήματα που εξετάζονται με τρόπο στοχαστικό και εύστοχο, αναδεικνύοντας την δεξιοτεχνία της Rogan στο χειρισμό πολύπλοκων θεμάτων με τρόπο απλό, ευφυή και ανθρώπινο.

Τελικά, η ''Λέμβος 14'' της Charlotte Rogan είναι ένα χορταστικό μυθιστόρημα χαρακτήρων και μυστηρίου, ένα πολύπλοκο παζλ της προσωπικότητας μιας γυναίκας αλλά και της ίδιας της ανθρώπινης κοινωνίας. Ένα βιβλίο που εξερευνά την ηθική αμφισημία, την ανθρώπινη φύση και την ψυχολογία της χειραγώγησης, και την ίδια στιγμή μας προσφέρει ένα κείμενο γνήσιας λογοτεχνικής απόλαυσης.

argastaras@yahoo.gr