kawakami

Για το μυθιστόρημα της Μιέκο Καβακάμι [Mieko Kawakami] «Ο Παράδεισος» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου, εκδ.Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Handout. 

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Ιαπωνία, 1990. Ο δεκατετράχρονος αφηγητής, ένα αγόρι με στραβισμό, πέφτει σε καθημερινή βάση θύμα σχολικού εκφοβισμού. Οι συμμαθητές του τον υποβάλουν σε φρικτά βασανιστήρια κι ύστερα σβήνουν τα ίχνη τους, φροντίζοντας επιμελώς να μην δημιουργούν μώλωπες κι άλλα σημάδια στο κορμί του. Ο «Μάτια», το πραγματικό όνομα του οποίου δεν αναφέρεται ποτέ, βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Ώσπου, μια ημέρα, λαμβάνει ένα σημείωμα. «Πρέπει να γίνουμε φίλοι». Αυτές οι τέσσερις λέξεις, από το μηχανικό μολύβι της Κοτζίμα, του «Ασφυξιογόνου», ενός κοριτσιού που είναι πάντα βρώμικο κι ατημέλητο και ταυτίζεται με τον «Μάτια», εφόσον τυγχάνει της ίδιας αντιμετώπισης από τα παιδιά της τάξης.

«Ο Παράδεισος» είναι ένας πίνακας ζωγραφικής όπου απεικονίζονται δυο ερωτευμένοι, που έμειναν μαζί παρά τις αντιξοότητες.

Οι δυο τους αρχίζουν να περνούν χρόνο μαζί, μετά από το σχόλασμα. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, δεν ανταλλάσουν κουβέντα, παρά μόνο μυστικά σημειώματα. Μια ημέρα, η Κοτζίμα προτείνει στον αφηγητή να ταξιδέψουν παρέα με το τρένο. Θέλει να του δείξει τον «Παράδεισο», του εκμυστηρεύεται. Χωρίς να του αποκαλύψει λεπτομέρειες, τον οδηγεί σε ένα μουσείο τέχνης. «Ο Παράδεισος» είναι ένας πίνακας ζωγραφικής όπου απεικονίζονται δυο ερωτευμένοι, που έμειναν μαζί παρά τις αντιξοότητες. Πρόκειται για το αγαπημένο έργο της Κοτζίμα, που φυλάσσεται σε κάποια μακρινή αίθουσα, την οποία εντέλει δεν επισκέπτονται οι πρωταγωνιστές, εξουθενωμένοι συναισθηματικά από τις συζητήσεις της διαδρομής.

Σφραγισμένες πύλες

Οι ήρωες, λοιπόν, δεν θαυμάζουν τον «Παράδεισο». Πώς θα μπορούσαν, άλλωστε; Οι πύλες του έχουν σφραγιστεί. Σχεδόν σ’ ολόκληρο το μυθιστόρημα, η ζωή των πρωταγωνιστών είναι μια δαντική κόλαση. Ο «Μάτια», για χρόνια ολόκληρα, δεχόταν την κακοποιητική συμπεριφορά των συμμαθητών του και πλέον, είναι πλήρως υποταγμένος στη θέλησή τους. Καθώς κυλά η ιστορία, όμως, απαιτεί εξηγήσεις. Γιατί του φέρονται με τόσο μίσος; Φταίει το «τεμπέλικό» του μάτι;

Στο μυθιστόρημά της, η Καβακάμι διερωτάται για το καλό και το κακό, τη δύναμη και την αδυναμία του Ανθρώπου, το νόημα της ζωής και την καταφυγή στον μηδενισμό. Δεν προσφέρονται πολλές σαφείς απαντήσεις. Η Κοτζίμα, θύμα, και ο Μομόζε, θύτης, προτείνουν δυο διαφορετικές λύσεις στο πρόβλημα του αφηγητή του Παραδείσου. Από τη μία, η Κοτζίμα ζει ασκητικά και γυρίζει και το άλλο μάγουλο μετά από κάθε χαστούκι. Θεωρεί πως εξαγνίζεται υπομένοντας τα μαρτύρια μα στην πραγματικότητα, με την παθητική της στάση, τιμωρεί τον εαυτό της, τη μητέρα της και τον πατριό της.

mieko kawakami. afp

Η Μιέκο Καβακάμι, γεννημένη το 1976 στην Οσάκα της Ιαπωνίας, έκανε το λογοτεχνικό της ντεμπούτο ως ποιήτρια το 2006. Δημοσίευσε την πρώτη της νουβέλα το 2007. Το μυθιστόρημά της Breasts and Eggs έγινε διεθνές μπεστ σέλερ το 2020 και όλα τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Έχει βραβευθεί με σημαντικά ιαπωνικά βραβεία όπως το Akutagawa, το Tanizaki και το Murasaki Shikibu. Ζει στο Τόκιο.

Μόλις μαθαίνει πως ο φίλος της σκέφτεται να υποβληθεί σε εγχείρηση για τον στραβισμό του, τον κατηγορεί πως λιποψυχεί. Από την άλλη, για τον Μομόζε, έναν από τους νταήδες, δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να έρθει στη θέση των άλλων. Ο «Μάτια» δέχεται μπούλινγκ επειδή έτυχε να είναι ο αδύναμος, ενώ κάποιος άλλος έτυχε να είναι ο δυνατός. Οι ισχυροί παρενοχλούν τους ανήμπορους απλώς και μόνο επειδή είναι σε θέση να το κάνουν - δεν είναι προσωπικό το θέμα. Σύμφωνα με τον Μομόζε, λοιπόν, ο «Μάτια» μπορεί να γλυτώσει μόνο με έναν τρόπο: απαντώντας με πυγμή.

Οι δύο φωνές

Οι δυο αυτές φωνές, που ακούει ο πρωταγωνιστής σε κάθε αυτί, δεν προέρχονται από μανιχαϊστικά πλάσματα που κάθονται στον ώμο του, τους μικροσκοπικούς αγγέλους και δαίμονες των δυτικών αφηγήσεων. Στο σύντομο μυθιστόρημα της Καβακάμι, ο ήρωας θα κληθεί να βρει μόνος του τον δρόμο του.

Αυτό θα πραγματοποιηθεί σταδιακά, αφού αρχίσει να επικοινωνεί με τους ανθρώπους γύρω του. Τα γράμματα της Κοτζίμα θα δημιουργήσουν μια πρώτη αχτίδα ελπίδας. Όσο μοιράζεται τις σκέψεις του με τη φίλη του, με τη θετή μητέρα του, με τους θεράποντες ιατρούς του, ακόμα και με τον μηδενιστή Μομόζε, ο αφηγητής απομακρύνεται από το αδιέξοδο.

Στο τέλος του βιβλίου, παρότι φτάνει στα όριά του, φαίνεται πως αποφασίζει, και καταφέρνει, να επιπλεύσει. Επιβιώνει σ’ έναν κόσμο γεμάτο με ανθρώπους όπως ο βίαιος Νινομίγια, ο ηγέτης των καταπιεστών, ένα άτομο χωρίς κατανόηση, που ομολογεί:

«Δεν τα καταλαβαίνω τα μυθιστορήματα. Το να διαβάζω για τις ζωές των άλλων ανθρώπων και τέτοια. Ποιος νοιάζεται; Θέλω να πω, έχεις τη δική σου ζωή, έτσι δεν είναι; Θα το καταλάβαινες αν ποτέ άφηνες κάτω το βιβλίο. Γιατί να μπεις στον κόπο να μπλέξεις με τη φτιαχτή ζωή ενός άλλου;»

Ομορφιά μέσα στο σκοτάδι

gutenberg kawakami paradeisosΑφού διορθώσει την όρασή του, στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, ο ήρωας φαινομενικά παύει να είναι ο «Μάτια»· αναμφιβόλως, όμως, πρόκειται να αντιμετωπίσει πολλούς ακόμα Νινομίγια στη ζωή του, που θα βρουν κάποια, οποιαδήποτε, αφορμή για να τον βλάψουν. Ίσως την επόμενη φορά τα πράγματα να εξελιχθούν διαφορετικά. Ίσως…

Στο δοκίμιο Το εγκώμιο της σκιάς (εκδ. Άγρα, μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης), ο Ιάπωνας Τζουνιτσίρο Τανιζάκι παρατηρεί πως οι άνθρωποι της Ανατολής έχουν την τάση να αναζητούν την ομορφιά μέσα στο σκοτάδι περισσότερο από τους κατοίκους των δυτικών χωρών.

Αυτό τόλμησε η Καβακάμι στο μυθιστόρημά της. Γράφοντας σε γλώσσα απλή -ο αφηγητής είναι μόλις δεκατεσσάρων ετών-, συχνά ωμή, με στοιχεία προφορικότητας στους διαλόγους, η «σύγχρονη βασίλισσα της ιαπωνικής λογοτεχνίας» παρουσιάζει πειστικά την προσπάθεια ενός παιδιού να βρει (λίγο) νόημα μέσα στο χάος.

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

Για το μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα [Leonardo Padura] «Έντιμοι άνθρωποι» (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: © Wikimedia Commons. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη 

Ανεξάρτητα αν είχε επισκ...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο πολυβραβευμένος Έλληνας συγγραφέας, Βασίλης Βασιλικός, σε ηλικία 89 ετών. Η κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου, στις 11 π.μ., στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Επιμέλεια: Book Press

Πέθανε σήμερα ο Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος γεννήθηκε ...

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

Παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Στούπα «Η επερχόμενη αταξία – Οι πέντε παγίδες που απειλούν τις δημοκρατίες και την ευημερία της Δύσης» (εκδ. Επίκεντρο) την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου, στις 7:00 μ.μ, στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ