sxoinobatis

Για το αφήγημα του Κριστιάν Μπομπέν [Christian Bobin] «Ο σχοινοβάτης» (μτφρ. Φοίβος Ι. Πιομπίνος, Béatrice Connolly, εκδ. Κίχλη).

Γράφει ο Μιχάλης Μακρόπουλος

«Το σώμα είναι σαν βάρκα. Όσο είσαι μικρός, είναι ελαφριά, ένα ονειρεμένο πλεούμενο, ένα ιστιοφόρο από άσπρο χαρτί. Με τον καιρό, το χαρτί μουλιάζει και η βάρκα βουλιάζει».
Ο σχοινοβάτης, Christian Bobin

Ένας κένταυρος, με τ’ αλογίσιο σώμα του και τ’ ανθρώπινο κορμί του, αποπνέει ρώμη· τα δυο του μισά, παράξενα συνταιριαγμένα, είναι μια εικόνα ακατάβλητου σφρίγους κι ανθρώπινης και ζωώδους αγριάδας. Μα από μόνο του το κεφάλι ενός αλόγου έχει μια λεπτότητα, μια θηλυκότητα, αποπνέει ευαισθησία, έχει μάτια από οψιανό, κομψά γραμμένα γύρω με μολύβι, και βαλμένα έτσι, που τ’ άλογο έχει μια πλατιά εικόνα, αλλά δίχως να μπορεί άμεσα να δει ό,τι υπάρχει πίσω −έτσι μια παρουσία πίσω του το φοβίζει− κι ό,τι υπάρχει ολόισια μπροστά του.

Στον Σχοινοβάτη, όμως, πρωταγωνιστεί ένας ανάποδος Κένταυρος, ένας άντρας με κεφάλι αλόγου, έτσι καμωμένος που να ’ναι η ευαισθησία και η λεπτότητά του διπλές, όπως είναι στον Κένταυρο διπλή η ρώμη και η αγριάδα του, και χάρη σε τούτο το απλό, μα τόσο σοφό εύρημα, αυτό το αφήγημα του Μπομπέν (διήγημα ή πολύ μικρή νουβέλα) έχει τη λιτότητα και την καθαρότητα μιας παιδικής ιστορίας, και μια σπαραχτική τρυφεράδα.

Ο αφηγητής στον Σχοινοβάτη, ένας άνθρωπος που ’χασε τη δουλειά του και δεν αναζητεί άλλη, αλλά προτιμά να πιάνει αυτά που αποκαλεί «πεταλούδες του Θεού» (μια ωραία φράση σ’ ένα βιβλίο, ένα χαμόγελο σ’ ένα πρόσωπο, μια ηλιαχτίδα πάνω σ’ έναν τοίχο), συναντιέται σ’ ένα λιβάδι με τον άντρα με το κεφάλι αλόγου, από τη μια μεριά κι από την άλλη ενός φράχτη, γιατί «χρειάζεται πάντοτε λίγη απόσταση –λίγος αέρας, λίγη απουσία, λίγο κενό ή ένας ξύλινος φράχτης πενήντα εκατοστών− για να συμβεί κάτι», κι είναι σαν ν’ απλώνουν πάνω από τούτον το φράχτη, για να δώσουν χειραψία, η φιλοσοφική ποίηση στα πεζά του Valéry και οι αλληγορίες, ή τα παραμύθια για μεγάλους αν προτιμάτε, του Marcel Aymé (μα, τίποτε από τη σκληράδα του Aymé δεν υπάρχει σε τούτη δω την ιστορία).

Τότε, που συναντά ο αφηγητής το παράξενο πλάσμα: «Ήταν χειμώνας. Περπατούσα σ’ έναν εξοχικό δρόμο. Έκανα συχνά αυτόν τον περίπατο, πάντοτε στο ίδιο μέρος. Η γη, όπως κι ο ουρανός, είναι άφθαρτη. Πάντοτε κάτι καινούργιο, πάντοτε μια έκπληξη σε περιμένει. Λεπτή κρούστα πάγου σκέπαζε τα χαντάκια. Πότε πότε έριχνα μια πέτρα στον πάγο. Μου άρεσε να τον βλέπω να ραγίζει χωρίς να σπάει. Οι πέτρες μπήγονταν μέσα του σαν διαμάντια που πιάστηκαν σε ιστό αράχνης. Έτσι περνούσα τον καιρό μου, με το κεφάλι σκυμμένο πάνω από τις πέτρες, πάνω από τον πάγο και πάνω από τον ουρανό που καθρεφτιζόταν στον πάγο».

bobin

Ο Κριστιάν Μπομπέν [Christian Bobin] γεννήθηκε το 1951 στο Κρεζό, στο Σον-ε-Λουάρ, και σπούδασε φιλοσοφία. Έχει γράψει ποίηση, πεζά, και το μυθιστόρημά του Le Très-Bas, για τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, βραβεύτηκε με τα Prix des Deux Magots (1993) και Grand Prix Catholique de Littérature (1994). Γράφει για τον εαυτό του: «Πέρασα τη ζωή μου μες στα βιβλία, μακριά απ’ τον κόσμο, και, δίχως να το ξέρω, έκανα με τ’ αναγνώσματά μου ό,τι κάνουν από ένστικτο τα πουλιά με τα γυμνά κλαριά των δέντρων: τα χαράζουν, τα σκαλίζουν, ώσπου να κόψουν ένα κλαράκι που σύντομα πλέκεται μ’ άλλα, για να φτιαχτεί η φωλιά τους». Κι αλλού, για την ανάγνωση: «Μια ζωή δίχως ανάγνωση, είναι μια ζωή που κάποιος δεν την εγκαταλείπει ποτέ· είναι μια ζωή που στοιβάζεται απάνω στον εαυτό της και την πνίγουν όλα κείνα που πάνω τους γραπώνεται…» Στα ελληνικά έχουν εκδοθεί τα αφηγήματά του: Η ξέφρενη πορεία, Η γυναίκα που έρχεται, Η ανέλπιστη, Κίσσα (όλα, από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου), Η φάλαινα με τα πράσινα μάτια (Εξάντας), Αιχμάλωτος του λίκνου (Χαραμάδα).

Ο άντρας με τ’ αλογίσιο κεφάλι τού διηγείται πως ήταν σχοινοβάτης στο τσίρκο, μαζί με μια γυναίκα με κεφάλι φοράδας, κι όλη την υπόλοιπη ιστορία του, που εδώ δε θα πω τίποτε γι’ αυτήν, παρά μονάχα ότι ’ναι βουτηγμένη σε μια ποίηση σοφά λιτή και βαθιά ανθρώπινη, κι ότι για τον αφηγητή και τον άνθρωπο-άλογο είναι μια ιστορία πράας ενατένισης, στο τέλος ενός δρόμου, όλης της διανυσμένης διαδρομής.

kichli Bobin sxoinovatisΗ ιδέα που ’χε ο Μπομπέν, αυτή του ανθρώπου με το κεφάλι αλόγου, ναι μεν είναι απλή και μαγική, αλλά για να κρατήσει όλη της τη μαγεία θέλει απ’ το συγγραφέα να μην παρασυρθεί σ’ εντυπωσιασμούς όταν μπορεί με λιτή καθαρότητα να σχεδιάσει μιαν εικόνα, θέλει απ’ αυτόν να μη φωνάξει κείνο που ’χει να πει, όταν μπορεί να σκύψει προς τον αναγνώστη και να του το ψιθυρίσει στ’ αφτί. Και πράγματι τ’ αποτέλεσμα εδώ είν’ άψογο, και τούτο το βιβλιαράκι κλείνει μέσα του μια μεγάλη ψυχή, που το κλειδί της, ένα απ’ όλα, είν’ ένα ποίημα του Ουίλιαμ Μπλέικ:

Κι όχι κάθε Χαμόγελο που χαμογέλασες ποτέ
Αλλ’ ένα Χαμόγελο και μόνο
Που μεταξύ Λίκνου και Τάφου
Μια φορά μόνο να το χαμογελάσεις μπορείς
Μα κι αν μόνο μια φορά το χαμογελάσεις
Υπάρχει ένα τέλος για κάθε Στενοχώρια

Ο άντρας με το κεφάλι αλόγου τ’ απαγγέλει στον αφηγητή όταν του μιλά στο τέλος για την άνοιξη που ’χει έρθει: «Εκείνο που ονομάζω άνοιξη δεν γίνεται δίχως σπαραγμό. Είναι κάτι γλυκό και βίαιο συνάμα».

Ο Σχοινοβάτης είν’ όμορφα μεταφρασμένος, με ταιριαστή λιτότητα κι ακρίβεια, από τον Φοίβο Πιομπίνο και την Béatrice Connolly.


 Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής. Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Ιστορίες από ένα περασμένο μέλλον» (εκδ. Κίχλη).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

Για το μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Λοτζ (David Lodge) «Ανήκουστος Βλάβη», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κυψέλη σε μετάφραση Έφης Τσιρώνη.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

Στο μυθιστόρημά του Deaf Sentence (με...

«Μικρές κόκκινες γυναίκες» της Μάρτα Σανθ (κριτική) – Μια γυναίκα παλεύει για τη δικαίωση των θυμάτων του Ισπανικού Εμφυλίου

«Μικρές κόκκινες γυναίκες» της Μάρτα Σανθ (κριτική) – Μια γυναίκα παλεύει για τη δικαίωση των θυμάτων του Ισπανικού Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα της Μάρτα Σανθ (Marta Sanz) «Μικρές κόκκινες γυναίκες», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Carnivora, σε μετάφραση Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Στη φωτογραφία, στιγμιότυπο από την ταινία «Land and Freedom» του Κεν Λόουτς (Ken Loach), με θέμα τον Ισπανικό Εμφύλιο.

...
«Σιντάρτα» & «Γερτρούδη» του Έρμαν Έσσε – Ξαναδιαβάζοντας τον Γερμανό της εσωτερικής αναζήτησης και του ρομαντικού έρωτα

«Σιντάρτα» & «Γερτρούδη» του Έρμαν Έσσε – Ξαναδιαβάζοντας τον Γερμανό της εσωτερικής αναζήτησης και του ρομαντικού έρωτα

Για τα βιβλία του Έρμαν Έσσε [Hermann Hesse] «Σιντάρτα» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης) και «Γερτρούδη» (μτφρ. Ρένα Γεούργα) από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Η μοίρα των συγγραφέων (ακόμη και τ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου

«Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου

Για το «Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, στο θέατρο ΑΛΜΑ. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Άλμα» ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος επέλεξε να σκηνοθετήσει τη δύσκολη θεατρική διασκευή της κινηματογραφικής ταινίας «FESTEN» («Οικογενειακή γιορ...

Πέθανε ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης: Η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον «Πετεφρή»

Πέθανε ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης: Η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον «Πετεφρή»

Ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων για τον θάνατο του μέλους της Πάνου Θεοδωρίδη. 

Επιμέλεια: Book Press

Με λύπη μας πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του αρχιτέκτονα και συγγραφέα Πάνου Θεοδωρίδη, σε ηλικία 77 ετών. Γνωστός και με το ψευδώνυμο «Πετεφρή...

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα φύλα υπάρχουν; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου; Υπάρχει φάσμα όσον αφορά το βιολογικό φύλο; Μια προσεκτική εξέταση των παραπάνω ερωτημάτων που αναδύονται στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ηθική και Ανήθικοι» του Κωνσταντίνου Γιατρά (προδημοσίευση)

«Ηθική και Ανήθικοι» του Κωνσταντίνου Γιατρά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Γιατρά «Ηθική και Ανήθικοι», το οποιο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Stamora Moravita

...
«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Βραζιλιάνας Μοργκάνα Κρέτζμαν [Morgana Kretzmann] «Στη σκόνη» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κωστας Αγοραστός

Ρόδια και Τσιγάρα

...
«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα φύλα υπάρχουν; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου; Υπάρχει φάσμα όσον αφορά το βιολογικό φύλο; Μια προσεκτική εξέταση των παραπάνω ερωτημάτων που αναδύονται στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ