«Υπερβάσεις» της Λουίζ Κένεντι (κριτική) – Μια ερωτική ιστορία με φόντο το ταραγμένο Μπέλφαστ

Για το μυθιστόρημα της Λουίζ Κένεντι [Louise Kennedy] «Υπερβάσεις» (μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, εκδ. Ψυχογιός). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Οι Υπερβάσεις (μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, εκδ. Ψυχογιός) είναι ένα μυθιστόρημα που μας μεταφέρει στο ταραγμένο Μπέλφαστ, στη Βόρεια Ιρλανδία, στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα, για να μας διηγηθεί, πρωτίστως, μια δυνατή ερωτική ιστορία.

Το μίσος για τους εχθρούς

Η Κούσλα, καθολική το θρήσκευμα όπως μαρτυρά και το παραδοσιακό όνομά της, είναι μόλις 24 χρονών, αλλά νιώθει ότι η ζωή της περνάει και χάνεται άδοξα. Ζει με την αλκοολική μητέρα της, λίγο έξω από το Μπέλφαστ, μια πόλη που έχει παραδοθεί στις Ταραχές, όπου βομβιστικές ενέργειες και δολοφονίες συνθέτουν ένα αιματηρό κοκτέιλ βίας.

Τα απογεύματα βοηθάει τον αδερφό της στο οικογενειακό μπαρ, την επιχείρηση που τους άφησε ο πατέρας τους πριν πεθάνει, ενώ τα πρωινά δουλεύει σαν δασκάλα στο τοπικό σχολείο.

Το μίσος για τους εχθρούς, τους προτεστάντες (Ιρλανδούς ή Βρετανούς, δεν φαίνεται να κάνει μεγάλη διαφορά) καλλιεργείται στα παιδιά από τα μικράτα τους, με τους ιερείς να πρωτοστατούν σε μισαλλοδοξία.

upervaseis 2

Ένα αντίδοτο στην παραφροσύνη

Μέσα στο οικογενειακό μπαρ, όπου είναι αναγκασμένη να ανέχεται τα σεξιστικά σχόλια των Βρετανών στρατιωτών που συμπεριφέρονται σαν δυνάμεις κατοχής, θα γνωρίσει έναν άντρα πολύ μεγαλύτερό της, που τη γοητεύει αμέσως με τους τρόπους του και την εμφάνισή του. Πρόκειται για τον δικηγόρο Μάικλ Αγκνιού, προτεστάντη στο θρήσκευμα και υπερασπιστή των δικαιωμάτων των πολιτικών κρατουμένων, μια σεβάσμια μορφή στην ευρύτερη περιοχή.

Μια τέτοια σχέση, από τη φύση της περιορισμένη και εν μέρει αυτοκαταστροφική, μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο παίρνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις [...]

Ο Μάικλ είναι παντρεμένος και πατέρας δύο κοριτσιών, ελαφρώς νεότερων από την Κούσλα. Μολαταύτα, μια έντονη ερωτική σχέση ξεκινάει ανάμεσά τους, που εξελίσσεται σε κρυφό δεσμό, με μυστικές συναντήσεις στο σπίτι του.

Μια τέτοια σχέση, από τη φύση της περιορισμένη και εν μέρει αυτοκαταστροφική, μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο παίρνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις: γίνεται αντίδοτο στην παραφροσύνη και τον πόλεμο όλων εναντίων όλων που είναι η καθημερινότητα στο Μπέλφαστ της εποχής.

Λουίζ Κένεντι

Η Λουίζ Κένεντι, γεννημένη το 1967, μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη έξω από το Μπέλφαστ. Οι Υπερβάσεις είναι το πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο διακρίθηκε ως το Ντεμπούτο της Χρονιάς στα British Book Awards, ως το Μυθιστόρημα της Χρονιάς στο πλαίσιο των An Post Irish Book Awards, ενώ συμπεριλαμβανόταν στη βραχεία λίστα για το Women’s Prize for Fiction, για το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα των βιβλιοπωλείων Waterstones και για το αντίστοιχο Βραβείο των βιβλιοπωλείων Barnes and Noble. Είχε προηγηθεί η συλλογή διηγημάτων της The End of the World Is a Cul de Sac, η οποία τιμήθηκε με το John McGahern Prize. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα όπως The Guardian, The Irish Times, αλλά και στο BBC Radio 4. Πριν ξεκινήσει τη συγγραφική της καριέρα, πέρασε σχεδόν τριάντα χρόνια δουλεύοντας ως σεφ. Ζει στο Σλάιγκο, στη βορειοδυτική Ιρλανδία.

Η ζωή συνεχίζεται (;)

Κι όμως, ακόμη και κάτω από τέτοιες συνθήκες, η ζωή μοιάζει να συνεχίζεται κανονικά. Τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο, η Κούσλα προσπαθεί να συμπαρασταθεί στα πιο αδύναμα από αυτά, ειδικά στα αδέρφια μιας οικογένειας που ζουν στον κοντινό καταυλισμό, κι είναι άνθρωποι που συχνά μπαίνουν στο στόχαστρο επιθέσεων για θρησκευτικούς ή πολιτικούς λόγους.

Έτσι, όταν ο πατέρας του μαθητή της Ντέιβι δέχεται επίθεση και ξυλοκοπείται πολύ άγρια, η Κούσλα εμπλέκεται ακόμη περισσότερο, και βλέπει τον αντίκτυπο που έχει αυτό το τραυματικό γεγονός στο μεγαλύτερο αγόρι της οικογένειας, στον Τόμι.

Πόσες υπερβάσεις πρέπει να κάνει κανείς για να καταφέρει να έχει μια κανονική ζωή σε ένα παλαβό κοινωνικό πλαίσιο;

Στο μεταξύ, η συνύπαρξη με τη μητέρα στο σπίτι της γίνεται όλο και πιο δύσκολη, όπως και με τον στρατό κατοχής, που χώνει παντού τη μύτη του, στέλνοντας πολλά νέα παιδιά στην αγκαλιά των εξτρεμιστών.

Μια ψύχραιμη καταγραφή της καθημερινότητας

ΥπερβάσειςΈγραψα στην αρχή ότι η ιστορία της Κούσλα και του Μάικλ είναι μια ερωτική ιστορία, και σε μεγάλο βαθμό είναι αλήθεια. Οι ερωτικές σκηνές είναι ιδιαίτερα καλογραμμένες και υποβλητικές, χωρίς να γίνονται ηδονοβλεπτικές. Ταυτόχρονα όμως είναι μια ψύχραιμη καταγραφή της καθημερινότητας μέσα σε γενικευμένο εμφύλιο πόλεμο χαμηλής έντασης, όπου ο εχθρός και ο φίλος αλλάζουν πρόσωπο μέρα τη μέρα. Τα περισσότερα κεφάλαια ξεκινούν με την ολιγόλεπτη περιγραφή μιας είδησης, ξερά διατυπωμένης, που συνήθως αφορά έναν φόνο ή μια βομβιστική επίθεση, για να περάσει στη συνέχεια σε κάποια σκηνή της καθημερινότητας, στο σπίτι ή συχνότατα στο σχολείο. Το γράψιμο είναι απλό και στιβαρό, χωρίς πολλές περιγραφές, με προσήλωση στον καλό διάλογο και στους πειστικούς χαρακτήρες.

Πόσες υπερβάσεις πρέπει να κάνει κανείς για να καταφέρει να έχει μια κανονική ζωή σε ένα παλαβό κοινωνικό πλαίσιο; Το τέλος, συγκινητικό και αναπόφευκτο, υπογραμμίζει το στοιχείο του παραλογισμού που, αργά ή γρήγορα, παίρνει το πάνω χέρι σε κάθε εμφύλιο ή θρησκευτικό πόλεμο.

Οι Υπερβάσεις, μόλις το δεύτερο βιβλίο της Λουίζ Κένεντι, δικαίως θεωρήθηκε ένα ώριμο και συγκινητικό μυθιστόρημα, με υποδειγματική πρόζα. Στη χώρα μας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε καλοδουλεμένη μετάφραση της Δέσποινας Δρακάκη.


 * Ο Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, η συζήτηση με τον Δημοσθένη Κούρτοβικ με τίτλο «Σκοντάφτοντας σε ανοιχτά σύνορα» (εκδ. Πατάκη).

politeia link more

 

 

 

 

  

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

Για το βιβλίο της Αουρόρα Βεντουρίνι (Aurora Venturini) «Οι ξαδέλφες» (μτφρ. Μαρία Αθανασιάδου, Θεώνη Κάμπρα, Αλίκη Μανωλά, Ιφιγένεια Ντούμη, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Carnivora). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι «Santa Sangre» (1989).

...
«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...
100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ [Virginia Woolf] «Η κυρία Νταλογουέι» που κυκλοφόρησε σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 100 χρόνια, στις 14 Μαΐου 1925. Με αυτή την αφορμή, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο συλλεκτική έκδοση σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τριανταφυλλόπουλου και εξώφυλλο της Μάριας Μπαχά....

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Παθογένεση» του Τζόναθαν Κένεντι (κριτική) – «Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες»

«Παθογένεση» του Τζόναθαν Κένεντι (κριτική) – «Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες»

Για το βιβλίο του Τζόναθαν Κένεντι (Johnathan Kennedy) «Παθογένεση - Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες» (μτφρ. Χριστόδουλος Λιθαρής, εκδ. Διόπτρα). Στην κεντρική εικόνα, μέλη του Ερυθρού Σταυρού κατά την πανδημία της ισπανικής γρίπης (1918-20). 

Γράφει ...

Ντενίζ Όντε: «Δεν θέλω να γράφω μυθιστορήματα που σου λένε τι είναι σωστό ή λάθος»

Ντενίζ Όντε: «Δεν θέλω να γράφω μυθιστορήματα που σου λένε τι είναι σωστό ή λάθος»

Η Γερμανίδα συγγραφέας Ντενίζ Όντε [Deniz Ohde] βρέθηκε στην Ελλάδα και συμμετείχε στην 21η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης όπου παρουσίασε το πρώτο της μυθιστόρημα «Διάχυτο φως» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Gutenberg). Μιλήσαμε μαζί της για την ταξική και φυλετική βία, τη γλώσσα και για το τι μπορεί, ...

«Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου – Μουσική του παρελθόντος και χορός του μέλλοντος

«Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου – Μουσική του παρελθόντος και χορός του μέλλοντος

Για την παράσταση «Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή. © φωτογραφίες: Βασίλης Κεχαγιάς. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η «Χρυσή εποχή» του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την εισαγωγή της μελέτης του Αχιλλέα Σύρμου «Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα–φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 – 1991», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ