«Υπερβάσεις» της Λουίζ Κένεντι (κριτική) – Μια ερωτική ιστορία με φόντο το ταραγμένο Μπέλφαστ

Για το μυθιστόρημα της Λουίζ Κένεντι [Louise Kennedy] «Υπερβάσεις» (μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, εκδ. Ψυχογιός). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Οι Υπερβάσεις (μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, εκδ. Ψυχογιός) είναι ένα μυθιστόρημα που μας μεταφέρει στο ταραγμένο Μπέλφαστ, στη Βόρεια Ιρλανδία, στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα, για να μας διηγηθεί, πρωτίστως, μια δυνατή ερωτική ιστορία.

Το μίσος για τους εχθρούς

Η Κούσλα, καθολική το θρήσκευμα όπως μαρτυρά και το παραδοσιακό όνομά της, είναι μόλις 24 χρονών, αλλά νιώθει ότι η ζωή της περνάει και χάνεται άδοξα. Ζει με την αλκοολική μητέρα της, λίγο έξω από το Μπέλφαστ, μια πόλη που έχει παραδοθεί στις Ταραχές, όπου βομβιστικές ενέργειες και δολοφονίες συνθέτουν ένα αιματηρό κοκτέιλ βίας.

Τα απογεύματα βοηθάει τον αδερφό της στο οικογενειακό μπαρ, την επιχείρηση που τους άφησε ο πατέρας τους πριν πεθάνει, ενώ τα πρωινά δουλεύει σαν δασκάλα στο τοπικό σχολείο.

Το μίσος για τους εχθρούς, τους προτεστάντες (Ιρλανδούς ή Βρετανούς, δεν φαίνεται να κάνει μεγάλη διαφορά) καλλιεργείται στα παιδιά από τα μικράτα τους, με τους ιερείς να πρωτοστατούν σε μισαλλοδοξία.

upervaseis 2

Ένα αντίδοτο στην παραφροσύνη

Μέσα στο οικογενειακό μπαρ, όπου είναι αναγκασμένη να ανέχεται τα σεξιστικά σχόλια των Βρετανών στρατιωτών που συμπεριφέρονται σαν δυνάμεις κατοχής, θα γνωρίσει έναν άντρα πολύ μεγαλύτερό της, που τη γοητεύει αμέσως με τους τρόπους του και την εμφάνισή του. Πρόκειται για τον δικηγόρο Μάικλ Αγκνιού, προτεστάντη στο θρήσκευμα και υπερασπιστή των δικαιωμάτων των πολιτικών κρατουμένων, μια σεβάσμια μορφή στην ευρύτερη περιοχή.

Μια τέτοια σχέση, από τη φύση της περιορισμένη και εν μέρει αυτοκαταστροφική, μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο παίρνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις [...]

Ο Μάικλ είναι παντρεμένος και πατέρας δύο κοριτσιών, ελαφρώς νεότερων από την Κούσλα. Μολαταύτα, μια έντονη ερωτική σχέση ξεκινάει ανάμεσά τους, που εξελίσσεται σε κρυφό δεσμό, με μυστικές συναντήσεις στο σπίτι του.

Μια τέτοια σχέση, από τη φύση της περιορισμένη και εν μέρει αυτοκαταστροφική, μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο παίρνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις: γίνεται αντίδοτο στην παραφροσύνη και τον πόλεμο όλων εναντίων όλων που είναι η καθημερινότητα στο Μπέλφαστ της εποχής.

Λουίζ Κένεντι

Η Λουίζ Κένεντι, γεννημένη το 1967, μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη έξω από το Μπέλφαστ. Οι Υπερβάσεις είναι το πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο διακρίθηκε ως το Ντεμπούτο της Χρονιάς στα British Book Awards, ως το Μυθιστόρημα της Χρονιάς στο πλαίσιο των An Post Irish Book Awards, ενώ συμπεριλαμβανόταν στη βραχεία λίστα για το Women’s Prize for Fiction, για το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα των βιβλιοπωλείων Waterstones και για το αντίστοιχο Βραβείο των βιβλιοπωλείων Barnes and Noble. Είχε προηγηθεί η συλλογή διηγημάτων της The End of the World Is a Cul de Sac, η οποία τιμήθηκε με το John McGahern Prize. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα όπως The Guardian, The Irish Times, αλλά και στο BBC Radio 4. Πριν ξεκινήσει τη συγγραφική της καριέρα, πέρασε σχεδόν τριάντα χρόνια δουλεύοντας ως σεφ. Ζει στο Σλάιγκο, στη βορειοδυτική Ιρλανδία.

Η ζωή συνεχίζεται (;)

Κι όμως, ακόμη και κάτω από τέτοιες συνθήκες, η ζωή μοιάζει να συνεχίζεται κανονικά. Τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο, η Κούσλα προσπαθεί να συμπαρασταθεί στα πιο αδύναμα από αυτά, ειδικά στα αδέρφια μιας οικογένειας που ζουν στον κοντινό καταυλισμό, κι είναι άνθρωποι που συχνά μπαίνουν στο στόχαστρο επιθέσεων για θρησκευτικούς ή πολιτικούς λόγους.

Έτσι, όταν ο πατέρας του μαθητή της Ντέιβι δέχεται επίθεση και ξυλοκοπείται πολύ άγρια, η Κούσλα εμπλέκεται ακόμη περισσότερο, και βλέπει τον αντίκτυπο που έχει αυτό το τραυματικό γεγονός στο μεγαλύτερο αγόρι της οικογένειας, στον Τόμι.

Πόσες υπερβάσεις πρέπει να κάνει κανείς για να καταφέρει να έχει μια κανονική ζωή σε ένα παλαβό κοινωνικό πλαίσιο;

Στο μεταξύ, η συνύπαρξη με τη μητέρα στο σπίτι της γίνεται όλο και πιο δύσκολη, όπως και με τον στρατό κατοχής, που χώνει παντού τη μύτη του, στέλνοντας πολλά νέα παιδιά στην αγκαλιά των εξτρεμιστών.

Μια ψύχραιμη καταγραφή της καθημερινότητας

ΥπερβάσειςΈγραψα στην αρχή ότι η ιστορία της Κούσλα και του Μάικλ είναι μια ερωτική ιστορία, και σε μεγάλο βαθμό είναι αλήθεια. Οι ερωτικές σκηνές είναι ιδιαίτερα καλογραμμένες και υποβλητικές, χωρίς να γίνονται ηδονοβλεπτικές. Ταυτόχρονα όμως είναι μια ψύχραιμη καταγραφή της καθημερινότητας μέσα σε γενικευμένο εμφύλιο πόλεμο χαμηλής έντασης, όπου ο εχθρός και ο φίλος αλλάζουν πρόσωπο μέρα τη μέρα. Τα περισσότερα κεφάλαια ξεκινούν με την ολιγόλεπτη περιγραφή μιας είδησης, ξερά διατυπωμένης, που συνήθως αφορά έναν φόνο ή μια βομβιστική επίθεση, για να περάσει στη συνέχεια σε κάποια σκηνή της καθημερινότητας, στο σπίτι ή συχνότατα στο σχολείο. Το γράψιμο είναι απλό και στιβαρό, χωρίς πολλές περιγραφές, με προσήλωση στον καλό διάλογο και στους πειστικούς χαρακτήρες.

Πόσες υπερβάσεις πρέπει να κάνει κανείς για να καταφέρει να έχει μια κανονική ζωή σε ένα παλαβό κοινωνικό πλαίσιο; Το τέλος, συγκινητικό και αναπόφευκτο, υπογραμμίζει το στοιχείο του παραλογισμού που, αργά ή γρήγορα, παίρνει το πάνω χέρι σε κάθε εμφύλιο ή θρησκευτικό πόλεμο.

Οι Υπερβάσεις, μόλις το δεύτερο βιβλίο της Λουίζ Κένεντι, δικαίως θεωρήθηκε ένα ώριμο και συγκινητικό μυθιστόρημα, με υποδειγματική πρόζα. Στη χώρα μας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε καλοδουλεμένη μετάφραση της Δέσποινας Δρακάκη.


 * Ο Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, η συζήτηση με τον Δημοσθένη Κούρτοβικ με τίτλο «Σκοντάφτοντας σε ανοιχτά σύνορα» (εκδ. Πατάκη).

politeia link more

 

 

 

 

  

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Ο δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Τζο Νέσμπο [Jo Nesbø] αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Επιμέλεια: Ευλαλία Πάνου

...
Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 10ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Παναγής Παναγιωτόπουλος. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά, την Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, στις 7μμ.

Επιμέλεια: Book Press

Βίος ...

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

Για το βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ [Michel Houellebecq] «Κάποιοι μήνες της ζωής μου» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Εστία). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Προβοκάτορας, φίλεχθρος, άνθρωπος που ζει από τις αντιπαραθέσεις και...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ