baladeur

Για το μυθιστόρημα της Σάρα Σις (Sarah Chiche) Κρόνος, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στερέωμα σε μετάφραση της Έφης Κορομηλά. Στην κεντρική εικόνα, έργο του Vsevolod Chistiakov.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Μπορεί ένα παιδί που χάνει τον πατέρα του πριν καν αρχίσει να καταλαβαίνει τον κόσμο, να περάσει, εξαιτίας αυτής της απώλειας, μια ζωή βουτηγμένη στη θλίψη, και να διαταραχτεί η ψυχική του υγεία; Και, μια ψυχική ασθένεια, που κατά κοινή ομολογία, είναι καταδίκη, τόσο γι’ αυτόν που τη φέρει, όσο και για τους γύρω του, μπορεί να γίνει μια ευκαιρία; Ευκαιρία για ενδοσκόπηση, ευκαιρία για αναθεώρηση και επαναπροσδιορισμό, ευκαιρία για συγγραφή;

Το φθινόπωρο του 1977, σε έναν πύργο στη Γαλλία, ένα κοριτσάκι δεκαπέντε μηνών, παίζει με τους κύβους του. Ξαφνικά, η πόρτα του δωματίου όπου βρίσκεται, ανοίγει διάπλατα από μόνη της και ξανακλείνει με απίστευτη ορμή. Την ίδια ώρα, σε έναν θάλαμο της οικογενειακής κλινικής, ο πατέρας του κοριτσιού, ο Χάρι, φεύγει από τη ζωή σε ηλικία τριάντα τεσσάρων ετών.

Ο Χάρι προέρχεται από οικογένεια γιατρών, που κάποτε διατηρούσαν κλινική στην Αλγερία, και, παρά το γεγονός ότι διώχθηκαν από κει και έχασαν τα πάντα όταν η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της, κατάφεραν να τα ξανακερδίσουν, και να στήσουν μια άλλη κλινική στη Γαλλία, εξίσου πετυχημένη. Η μικρή μεγαλώνει σε αυτό τον πύργο με τις αλέες και τους κήπους, όπου όλα είναι πελώρια, τα γεύματα, τα έπιπλα, οι πίνακες κορυφαίων ζωγράφων, τα αυτοκίνητα, η θερμαινόμενη πισίνα. Τα άτομα που την περιβάλλουν «πλέουν μέσα στην αυταπάτη πως, αν όλα είναι τόσο λαμπερά, τόσο υπέροχα, τόσο μεγαλειώδη και σπουδαία, τότε τίποτα δεν θα πεθάνει ποτέ».

Όμως η απουσία όλων αυτών των προσώπων από τη ζωή της, της δημιουργεί τεράστια και δυσαναπλήρωτα κενά.

Όμως ο πατέρας της έχει ήδη πεθάνει κι εκείνη μεγαλώνει χωρίς αυτόν. Λίγο καιρό αργότερα χάνει και τον παππού της, και, σταδιακά, τα πρόσωπα από την οικογένεια του πατέρα της εξαφανίζονται από τη ζωή της, άλλοτε γιατί παύουν να υπάρχουν στη ζωή κι άλλοτε γιατί απομακρύνονται από τη μητέρα της, η οποία είναι κόκκινο πανί για την οικογένεια. Όμως η απουσία όλων αυτών των προσώπων από τη ζωή της, της δημιουργεί τεράστια και δυσαναπλήρωτα κενά. Οι αγκαλιές που στερήθηκε, η συγγνώμη προς τη γιαγιά της, που δεν ειπώθηκε ποτέ και η μορφή του πατέρα που δεν υπάρχει σαν μνήμη παρά μόνο σαν πρόσωπο φωτογραφίας, σε συνδυασμό με μια κληρονομική προδιάθεση ψυχασθένειας από την πλευρά της άλλης γιαγιάς της, τη βουτούν στην κατάθλιψη, σε «έναν πόνο απέραντο όσο ο κόσμος».

Πρέπει να περάσουν περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, να γίνει η εισαγωγή της σε κλινική, να κάνει χρήση νευροληπτικών και αντικαταθλιπτικών χαπιών, και να μεσολαβήσει η τυχαία συνάντηση με μια γυναίκα που γνώριζε τον πατέρα της, για να βρει τη δύναμη να ανατρέξει στο παρελθόν, στην ιστορία της οικογένειάς της, να μπορέσει να αντικρύσει τα σωστά και τα λάθη, να τα κατανοήσει, να τα καταγράψει και να τηρήσει την υπόσχεση που έδωσε μπροστά στον τάφο του πατέρα της.

Το παρελθόν για κείνη δεν έχει περάσει. Συνεχίζει να υπάρχει, γιατί εκείνη το επιλέγει, γιατί δεν μπορεί διαφορετικά, γιατί δεν έζησε όσα ήθελε από αυτό, όσα δικαιούνταν και όσα είχε ανάγκη.

Αρχίζει λοιπόν να γράφει, όχι βασισμένη σε βιώματα, αλλά στις διηγήσεις των άλλων και στις αποσπασματικές πληροφορίες που της έχουν δώσει. Και γράφει με τον ίδιο τρόπο που ζει: μπαινοβγαίνοντας στο χθες και αναβιώνοντας με το μυαλό και την ψυχή της γεγονότα στα οποία δεν ήταν παρούσα. Η ηρωίδα βλέπει διαρκώς το φάντασμα του πατέρα της, ένα φάντασμα που αποκτά περίγραμμα, είναι χειροπιαστό, είναι εδώ, εκείνη μπαίνει μέσα του, ζει τη ζωή του, γίνεται εκείνος. Γίνεται το αγόρι που ζηλεύει τον τέλειο σε όλα αδερφό του, γίνεται ο νέος άντρας που παρατηρεί τα αστέρια και τους πλανήτες, που εγκαταλείπει την ιατρική γιατί θέλει να ασχοληθεί με την ψυχανάλυση ή τον κινηματογράφο, που πάει κόντρα στη θέληση των δικών του και ερωτεύεται τρελά τη λάθος γυναίκα, που αποκτά μια κόρη και δεν προλαβαίνει να τη χαρεί. Το παρελθόν για κείνη δεν έχει περάσει. Συνεχίζει να υπάρχει, γιατί εκείνη το επιλέγει, γιατί δεν μπορεί διαφορετικά, γιατί δεν έζησε όσα ήθελε από αυτό, όσα δικαιούνταν και όσα είχε ανάγκη.

Γράφει όμως επίσης για την ασθένειά της, για την απομόνωση στην οποία υπέβαλε τον εαυτό της, για την αδυναμία επικοινωνίας με τους γύρω της, για τα σκοτάδια στα οποία είχε βυθιστεί, για το πώς ένιωθε όλο εκείνο το διάστημα που το μόνο που έκανε ήταν να τρώει και να κοιμάται. Γράφει για την απόφασή της να παρεκκλίνει από το μεγάλο οικογενειακό όνειρο, και, ακολουθώντας το παράδειγμα του πατέρα της, αντί για γιατρός, να γίνει ψυχοθεραπεύτρια.

Η συγγραφέας επιλέγει το όνομα Κρόνος για το βιβλίο της. Του δίνει το όνομα του πλανήτη με τους πολλούς δακτυλίους, που εκτός των άλλων συμβολίζει την απομάκρυνση από το παρελθόν και την προσέγγιση των πραγμάτων σε βάθος, του πλανήτη του φθινοπώρου και της μελαγχολίας. Επίσης, του δίνει το όνομα του Τιτάνα που τόλμησε να τα βάλει με τον πατέρα του, αλλά και που έτρωγε τα παιδιά του. Ο Κρόνος μπορεί να είναι ο πατέρας της κι εκείνη ένας από τους δακτυλίους του, που τον περιβάλλουν πάντα, αλλά δεν μπορούν ούτε να απομακρυνθούν ούτε και να τον πλησιάσουν περισσότερο.

sterewma kronos sarah chiche

H Σάρα Σις (Sarah Chiche) είναι συγγραφέας, κλινική ψυχολόγος και ψυχαναλύτρια. Το μυθιστόρημά της Les Enténébrés (εκδ. Seuil, 2019) απέσπασε το βραβείο Closerie des Lilas. To «Κρόνος» ήταν υποψήφιο για τα βραβεία Goncourt, Médicis, Femina, όπως και για το μεγάλο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας. Έχει γράψει επίσης τα βιβλία «Μια ερωτική ιστορία της ψυχανάλυσης», καθώς και δοκίμια για τον κινηματογράφο του Μάικλ Χάνεκε και τη λογοτεχνία του Φερνάντο Πεσόα.

Το βιβλίο σε εισάγει στην ιδιαίτερη ατμόσφαιρά του, ήδη από την πρώτη σελίδα του. Συνεχείς αναδρομές στο παρελθόν, που πραγματοποιούνται με μεγάλη μαεστρία και αποδίδουν τέλεια τη χαώδη συναισθηματική κατάσταση της ηρωίδας. Λόγος σύνθετος, περίπλοκος, χειμαρρώδης. Λέξεις απλές, αλλά συνδυασμένες με τέτοιο τρόπο που αποκτούν μεγάλο ειδικό βάρος, επαναλήψεις που κλιμακώνουν την ένταση, αντιθέσεις που βαθαίνουν τη συγκίνηση, κι ένας μελαγχολικός λυρισμός που το διαπερνά από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα. Το μυθιστόρημα εκτός από ιστορικά, έχει και αυτοβιογραφικά στοιχεία, κι αυτό κάνει πιο δυνατή τη φωνή του, πιο έντονη την ταραχή που προκαλεί στον αναγνώστη, πιο βαθιά την αλήθεια που αποπνέει.

Ένα βιβλίο για τον πλούτο που, όταν είναι υπερβολικός, είναι καταραμένος και δεν φέρνει σχεδόν ποτέ την ευτυχία, για την απώλεια και τη διαχείριση του πένθους, για την αγάπη ενός παιδιού προς τον πατέρα, για τη στέρηση και τις εμμονές, για την προσπάθεια απομάκρυνσης από το παρελθόν και ταυτόχρονα για την ανάγκη καταβύθισης σε αυτό, σαν τη μόνη οδό λύτρωσης. Ένα βιβλίο αφιερωμένο από τη συγγραφέα στους ευάλωτους και στους πενθούντες.

Η μετάφραση της Έφης Κορομηλά συμπορεύεται με τη συναισθηματικά φορτισμένη ατμόσφαιρα του βιβλίου και αποδίδει τον πόνο και την απόγνωση της ηρωίδας, μέχρι να φτάσει στην αποδοχή της απώλειας.


* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός.

sterewma kronosΑπόσπασμα από το βιβλίο

«Το μόνο που έχει σημασία είναι ότι, όλοι εκείνοι που αγαπήσαμε, όλοι εκείνοι που θρηνήσαμε, όλοι εκείνοι που φαντάστηκα, όλα εκείνα τα όνειρα που σβήστηκαν, όλοι εκείνοι οι τόποι όπου δεν πήγα ποτέ, όλες εκείνες οι συγκρούσεις, εκείνα τα πάθη, εκείνοι οι σπαραγμοί που δεν υπάρχουν πια παρά μέσα απ’ τις αναμνήσεις των αναμνήσεων που μου διηγήθηκαν, η ολότητα του κόσμου στον οποίο εμφανιστήκαμε, όλα όσα μας σκότωσαν, εκείνον κι εμένα, όλα αυτά δεν θα μας αγγίζουν στο εξής περισσότερο απ’ όσο ένα φύσημα ανέμου που ρίχνει έναν πύργο από κύβους στα πόδια ενός παιδιού που παίζει.»

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

Για την τριλογία «Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ [Hermann Broch] (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδ. Έρμα). Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας Χέρμαν Μπροχ.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Εάν δεχτούμε ότι είμαστε περιφερόμενες σκιές ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ