KLEIDARITHMOS PRAKTORAS SONYA kentriki

Για το μυθιστόρημα «Πράκτορας Σόνυα» (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης) του Ben Macintyre που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Στη φωτογραφία, η Ούρσουλα Κουτσίνσκι, ή αλλιώς, πράκτορας Σόνυα.

Της Λεύκης Σαραντινού

Τη ζωή μιας άγνωστης στους περισσότερους από εμάς κατασκόπου, εκείνη της Ούρσουλας Κουτσίνσκι, έρχεται να μας αφηγηθεί ο ειδικευμένος στις κατασκοπευτικές ιστορίες συγγραφέας και δημοσιογράφος, ο Μπεν Μακιντάιρ στο Πράκτορας Σόνυα, ένα βιβλίο ιστορικό και βιογραφικό, που προσιδιάζει όμως περισσότερο στο μυθιστόρημα.

KALEIDOSKOPIO Ben Macintyre USE credit Justine StoddartΟ Μπεν Μακιντάιρ (φωτογραφία αριστερά, @Justine Soddart) αρθρογράφος της εφημρίδας Times στο παρελθόν εργάστηκε ως ανταποκριτής της εφημερίδας σε Νέα Υόρκη, Ουάσινγκτον και Παρίσι και είναι γνωστός στο ελληνικό κοινό μέσα από τα βιβλία του Επιχείρηση Κιμάς και Ο κατάσκοπος και ο προδότης. Όσοι τα έχουν διαβάσει γνωρίζουν ότι ο Μακιντάιρ διαθέτει αναμφισβήτητα το χάρισμα του δεινού αφηγητή.

Στο τελευταίο του βιβλίο όμως, το Πράκτορας Σόνυα, η ίδια η Ιστορία αποδεικνύεται ακόμα πιο ικανός αφηγητής από τον ίδιο. Και αυτό διότι η βιογραφία της πράκτορα Ούρσουλα Κουτσίνσκι, της Γερμανοεβραίας που κατασκόπευσε επί είκοσι ολόκληρα χρόνια για λογαριασμό της Σοβιετικής Ένωσης με το ψευδώνυμο Σόνυα, είναι από μόνη της πολύ πιο συναρπαστική και ενδιαφέρουσα από όσο θα μπορούσε να φανταστεί ποτέ κανείς. Μπορεί η πράκτορας Σόνυα να μην απέκτησε τη φήμη της διαβόητης Μάτα Χάρι, η ζωή της όμως ήταν εφάμιλλη σε κινδύνους και μυστικότητα, όπως άλλωστε και εκείνη της διάσημης ομολόγου της.

Τα παιδιά της και η «βιτρίνα» της «νοικοκυράς», ήταν, αναντίρρητα η καλύτερη κάλυψη που θα μπορούσε να έχει μια κατάσκοπος, αφού της επέτρεπαν να διασκεδάζει τις όποιες υποψίες. 

Η Ούρσουλα γαλουχήθηκε στο Βερολίνο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και γνώρισε από νωρίς τη φτώχεια και την αδικία που κυριαρχούσαν στη Γερμανία μετά την ταπεινωτική ήττα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο μετατρέπηκε σε μια ευπειθή κομμουνίστρια. Ακολουθώντας τον αρχιτέκτονα σύζυγό της στη Σανγκάη το 1930, η Ούρσουλα θα μυηθεί στην κατασκοπία από τη στενή της φίλη και συγγραφέα, Άγκνες Σμέντλεϊ. Έκτοτε θα παραμείνει επί είκοσι συναπτά έτη πιστή οπαδός του κομμουνισμού και θα ανταμειφθεί με τον βαθμό του συνταγματάρχη για τις κατασκοπευτικές της υπηρεσίες στην ΕΣΣΔ.

KLEIDARITHMOS PRAKTORAS SONYA exwfylloΗ αξιοθαύμαστη Ούρσουλα-Σόνυα κατάφερνε να συνδυάζει την κατασκοπευτική δράση με τη μητρότητα. Απέκτησε τρία παιδιά με τρεις διαφορετικούς άντρες. Το πρώτο της παιδί, ο Μίχαελ, ήταν του πρώτου κατά σειρά συζύγου της, του Ρούντολφ Χάμπουργκερ και τα άλλα δύο καρποί των σχέσεών της με έτερους κατασκόπους της Σοβιετικής Ένωσης.

H Oύρσουλα-Σόνυα εκπαιδεύτηκε στη Μόσχα, μαθαίνοντας να κατασκευάζει πομπούς. Έτσι μετέδιδε, από τις χώρες στις οποίες διαβιούσε, ένα σωρό χρήσιμες πληροφορίες για το σταλινικό καθεστώς της Ρωσίας. Τα παιδιά της και η «βιτρίνα» της «νοικοκυράς», ήταν, αναντίρρητα η καλύτερη κάλυψη που θα μπορούσε να έχει μια κατάσκοπος, αφού της επέτρεπαν να διασκεδάζει τις όποιες υποψίες των γύρω της με πειστικό τρόπο.

Κομβικό σημείο της δράσης της θεωρείται η γνωριμία της με τον Κλάους Φουξ, τον κατάσκοπο και φυσικό επιστήμονα που εργαζόταν στο «Πρόγραμμα Μανχάταν» για τη δημιουργία της ατομικής βόμβας και κατάφερε να κλέψει τα σχέδια για την κατασκευή της και να τα παραδώσει στους Σοβιετικούς. Η πράκτορας ήταν ο σύνδεσμός του και ο διαβιβαστής στα κεντρικά των απόρρητων αυτών πληροφοριών. Έτσι, ο Στάλιν γνώριζε τα πάντα για την ατομική βόμβα, ενώ οι Σύμμαχοι δεν είχαν την παραμικρή ιδέα ότι ο Σοβιετικός δικτάτορας γνώριζε λεπτομέρειες  για το υποτιθέμενο «απόρρητο» σχέδιό τους.

KLEIDARITHMOS PRAKTORAS SONYA eswterikh
Η Ούρσουλα Κουτσίνσκι, ή αλλιώς η πράκτορας Σόνυα με τα τρία παιδιά της.
 

Η Ούρσουλα επέζησε της «Μεγάλης Εκκαθάρισης» του Στάλιν το 1937 και δεν συνελήφθη ποτέ από την αστυνομία των χωρών στις οποίες έζησε. Υπήρξε τυχερή, όσο και ικανή, μια γυναίκα προικισμένη με σπάνιες φυσικές και ψυχολογικές αντοχές. Προς το τέλος της ζωής της αποσύρθηκε από την κατασκοπία και υπήρξε και πάλι εξαιρετικά τυχερή που το σύστημα την άφησε έτσι απλά να φύγει, χωρίς κυρώσεις. Έκτοτε έγινε συγγραφέας, με το ψευδώνυμο Ρουθ Βέρνερ, γράφοντας κυρίως βιβλία για νέους και παιδιά, αλλά και την αυτοβιογραφία της. Χάρη στο ημερολόγιο και τις σημειώσεις που τόσο σχολαστικά κρατούσε είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για την προσωπική της ζωή. Μια ζωή απίθανη, σαν παραμύθι, την οποία αφηγείται με μεγάλη γλαφυρότητα ο Μπεν Μακιντάιρ.

Λεύκη Σαραντινού είναι ιστορικός, καθηγήτρια μουσικής και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Η Ούρσουλα Κουτσίνσκι έζησε πολύ, όπως είχε προβλέψει ο γηραιός τεχνίτης πορσελάνης. Ήταν δέκα χρονών όταν ξέσπασε η επανάσταση των μπολσεβίκων, και ογδόντα δύο όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου. {...} Πέρασε όλη την ενήλικη ζωή της αγωνιζόμενη για κάτι που πίστευε ότι ήταν σωστό και πέθανε γνωρίζοντας ότι μεγάλο μέρος του ήταν λάθος. Μολοντούτο, κοίταζε στο παρελθόν με ικανοποίηση: Είχε παλέψει ενάντια στον ναζισμό, είχε αγαπήσει πολύ, είχε μεγαλώσει παιδιά, είχε γράψει μια μικρή βιβλιοθήκη από καλά βιβλία και είχε βοηθήσει τη Σοβιετική Ένωση να συμβαδίσει με τη Δύση στον πυρηνικό εξοπλισμό, διασφαλίζοντας μιαν εύθραυστη ειρήνη».

politeia link more

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η τελειότητα» του Βιντσέντζο Λατρόνικο (κριτική) – Η πολλαπλή διάσπαση εντός της ψηφιακής κουλτούρας

«Η τελειότητα» του Βιντσέντζο Λατρόνικο (κριτική) – Η πολλαπλή διάσπαση εντός της ψηφιακής κουλτούρας

Για το μυθιστόρημα του Βιντσέντζο Λατρόνικο (Vincenzo Latronico) «Η τελειότητα» (μτφρ. Δήμητρα Δότση, εκδ. Loggia).

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

...

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (κριτική) – Το ταξίδι ενός γιουνγκιανού ήρωα προς την αυτογνωσία

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (κριτική) – Το ταξίδι ενός γιουνγκιανού ήρωα προς την αυτογνωσία

Για το μυθιστόρημα του Χέρμαν Έσσε (Hermann Hesse) «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Διόπτρα). Κεντρική εικόνα: Από την ομότιτλη κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος από τον σκηνοθέτη Stefan Ruzowitzky (2020).

Γράφει η Ιωάν...

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα "Το δικαίωμα την τεμπελιά"»

Από τον «Εραστή της λαίδης Τσάτερλυ» στους «Υπνοβάτες» και από τις «Μεταμορφώσεις» στον «Οδυσσέα», αυτά είναι κάποια από τα-βιβλία-της-ζωής του Άρη Μαραγκόπουλου.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι...

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

Για την ποιητική συλλογή του Αρμάντο Ρομέρο (Armando Romero) «Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος). 

Γράφει ο Χρήστος Κούκης

Ο Αρμάντο Ρομέρο έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα. Σ...

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

«Γράφω για να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη, γι’ αυτό και έχω πάντα στο νου μου να διεγείρω το ενδιαφέρον του» μας είπε ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες (Juan Gabriel Vásquez), που συμμετέχει στο Φεστιβάλ ΛΕΑ. Με αφορμή το βιβλίο του «Η μετάφραση του κόσμου» (μτφρ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), μιλά για την πολιτική μυθοπλα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά ποιητές και ποιήτριες παραδίδουν τους στίχους τους στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις νέες τους ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Επτά ποιητικά βιβλία από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ