machiavelli

Του Ευθύμιου Σακκά

Μια μέρα σαν σήμερα είχε φύγει από την ζωή ο Ιταλός Νικολό Μακιαβέλι, που έμεινε στην ιστορία για το βιβλίο του «Ο ηγεμόνας», το οποίο αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα πολιτικά κείμενα και στάθηκε η αφορμή για να ταυτιστεί το όνομα του συγγραφέα του με την έννοια της πολιτικής θεωρίας με την οποία η εκάστοτε κυβέρνηση μιας χώρας, ανάλογα με τις περιστάσεις, μεταχειρίζεται οποιοδήποτε μέσο, ηθικά σωστό ή όχι, για την προστασία του κράτους. Κατ’ επέκταση ως μακιαβελισμός νοείται και η αμοραλιστική στάση, ταυτόσημη με την δολοπλοκία και την μηχανορραφία για την επίτευξη προσωπικών φιλοδοξιών χωρίς κανένα ηθικό φραγμό. 

Ο Μακιαβέλι γεννήθηκε στην Φλωρεντία σε μια οικογένεια ξεπεσμένων ευγενών, αλλά παρά τις οικονομικές δυσκολίες κατόρθωσε να διακριθεί στα πολιτικά πράγματα. Την περίοδο της δραστηριότητάς του η Ιταλία ήταν χωρισμένη σε μικρότερα κρατίδια και στην Φλωρεντία κυβερνούσε η οικογένεια των Μεδίκων. Αντίπαλοί τους ήταν οι δημοκρατικοί και το 1494 με την βοήθεια των γαλλικών στρατευμάτων που εισέβαλλαν στην πόλη κατέλαβαν την εξουσία. Την εποχή εκείνη γενικότερα η Ιταλία ήταν έρμαιο εισβολών και επιρροών από άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Ο Μακιαβέλι ανέλαβε το 1498 το αξίωμα του δεύτερου καγκελάριου και μια από τις αρμοδιότητές του ήταν η διπλωματία και συγκεκριμένα όσον αφορά τους πολέμους που διεξάγονταν εκείνη την περίοδο. Μια από τις προτάσεις του ήταν να δημιουργηθεί εθνοφυλακή και το απώτερο σχέδιό του ήταν να ενωθεί η Ιταλία για να αντιμετωπίσει τους εξωτερικούς κινδύνους. Το όνειρό του αυτό δεν πραγματοποιήθηκε παρά τρεις αιώνες αργότερα.

Το 1512 οι Μέδικοι επανήλθανε στην εξουσία ανατρέποντας τους δημοκρατικούς και όπως ήταν επόμενο ο Μακιαβέλι αποπέμφθηκε μετά φυλακίσεως και βασανιστηρίων. Όταν αφέθηκε ελεύθερος απομονώθηκε και στην εποχή εκείνη ανάγονται οι πρώτες του συγγραφικές απόπειρες, οι οποίες αποσκοπούσανε ουσιαστικά στην επαναφορά του στα πολιτικά πράγματα.

Καρπός αυτών των προσπαθειών, μεταξύ των άλλων, υπήρξε και «Ο ηγεμόνας» που έμελλε να ασκήσει τεράστια επιρροή σε κατοπινούς ηγέτες, όπως ο Ερρικός ο Η’ και ο Χίτλερ. Πρότυπο των ιδεών του Μακιαβέλι στάθηκε ο Καίσαρ Βοργίας που ήταν διοικητής των στρατευμάτων της παπικής Ρώμης. Επρόκειτο για έναν σκληρό άνδρα που δεν δίσταζε να χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να επιτυγχάνει τους στόχους του και να διαφυλάσσει τα συμφέροντα του κράτους. Χαρακτηριστικό είναι το επεισόδιο όπου με το πρόσχημα της συμφιλίωσης κάλεσε σε μια συνάντηση τους αντιπάλους τους και τους δολοφόνησε.

Την θεωρία του ο Μακιαβέλι την εφάρμοσε και σε πρακτικό επίπεδο καθώς το 1520 πέρασε στο αντίπαλο στρατόπεδο των Μεδίκων και άρχισε να καταλαμβάνει και πάλι δημόσια αξιώματα, αλλά το 1527 οι δημοκρατικοί επανήλθαν στο προσκήνιο και για ακόμη μια φορά παραγκωνίστηκε και πέθανε τελικά μόλις ένα μήνα αργότερα.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κ. Σ. Λιούις: «Αφού μεγαλώσουμε αρκετά, μπορούμε να ξεκινήσουμε ξανά να διαβάζουμε παραμύθια»

Κ. Σ. Λιούις: «Αφού μεγαλώσουμε αρκετά, μπορούμε να ξεκινήσουμε ξανά να διαβάζουμε παραμύθια»

Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 29 Νοέμβρη 1898, γεννήθηκε στο Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας ο Κ. Σ. Λιούις [C. S. Lewis], δημιουργός της δημοφιλούς σειράς βιβλίων «Τα χρονικά της Νάρνια». Τα έργα του κυκλοφορούν στη γλώσσα μας από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Book Press...

Ουίλιαμ Μπλέικ: «Όσοι συγκρατούν τις επιθυμίες τους το κάνουν επειδή οι επιθυμίες τους είναι αδύναμες»

Ουίλιαμ Μπλέικ: «Όσοι συγκρατούν τις επιθυμίες τους το κάνουν επειδή οι επιθυμίες τους είναι αδύναμες»

Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 28 Νοεμβρίου 1757, γεννήθηκε στο Σόχο του Λονδίνου ο σημαντικός ποιητής, ζωγράφος και χαράκτης Ουίλιαμ Μπλέικ [William Blake]. Τα έργα του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Νεφέλη, Αρμός, Μεταίχμιο, Βακχικόν, Ερατώ κ.ά.

Επιμέλεια: Book P...

Αντρέ Ζιντ: «Ο άνθρωπος δεν θα ανακαλύψει νέους ωκεανούς αν δεν τολμήσει να χάσει την ακτή από τα μάτια του»

Αντρέ Ζιντ: «Ο άνθρωπος δεν θα ανακαλύψει νέους ωκεανούς αν δεν τολμήσει να χάσει την ακτή από τα μάτια του»

Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 22 Νοεμβρίου 1869, γεννήθηκε στο Παρίσι ο Νομπελίστας συγγραφέας Αντρέ Ζιντ [André Gide]. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις, Μεταίχμιο, Πατάκη, ΜΙΕΤ, Ίνδικτος, Ζαχαρόπουλος κ.ά.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο βραβευμένος Έλληνας συγγραφέας, Βασίλης Βασιλικός, σε ηλικία 89 ετών.

Επιμέλεια: Book Press

Πέθανε σήμερα ο Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος γεννήθηκε στη Θάσο στις 18 Νοεμβρίου 1934, ήταν όμως δημότης Καβάλας.

...

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

Παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Στούπα «Η επερχόμενη αταξία – Οι πέντε παγίδες που απειλούν τις δημοκρατίες και την ευημερία της Δύσης» (εκδ. Επίκεντρο) την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου, στις 7:00 μ.μ, στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Οδύσσεια» στη Στέγη – με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι

«Οδύσσεια» στη Στέγη – με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι

H «Νέκυια» του Γιάννη Αγγελάκα & του Χρήστου Παπαδόπουλου με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι από τις 21 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 28 Ιανουαρίου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.

Επιμέλεια: Book Press

«Ονειρεύτηκα μια υποβλητική αφήγηση της Οδύσ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...
13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

Αρκετοί σκηνοθέτες ασχολήθηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους με τη συγγραφή μυθοπλασίας και σε αυτό το άρθρο ξεχωρίσαμε δεκατρείς από αυτούς, που έχουν εκδώσει ερεθιστικά μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας. Στην κεντρική φωτογραφία, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι [Pier Paolo Pasolini].

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ