machiavelli

Του Ευθύμιου Σακκά

Μια μέρα σαν σήμερα είχε φύγει από την ζωή ο Ιταλός Νικολό Μακιαβέλι, που έμεινε στην ιστορία για το βιβλίο του «Ο ηγεμόνας», το οποίο αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα πολιτικά κείμενα και στάθηκε η αφορμή για να ταυτιστεί το όνομα του συγγραφέα του με την έννοια της πολιτικής θεωρίας με την οποία η εκάστοτε κυβέρνηση μιας χώρας, ανάλογα με τις περιστάσεις, μεταχειρίζεται οποιοδήποτε μέσο, ηθικά σωστό ή όχι, για την προστασία του κράτους. Κατ’ επέκταση ως μακιαβελισμός νοείται και η αμοραλιστική στάση, ταυτόσημη με την δολοπλοκία και την μηχανορραφία για την επίτευξη προσωπικών φιλοδοξιών χωρίς κανένα ηθικό φραγμό. 

Ο Μακιαβέλι γεννήθηκε στην Φλωρεντία σε μια οικογένεια ξεπεσμένων ευγενών, αλλά παρά τις οικονομικές δυσκολίες κατόρθωσε να διακριθεί στα πολιτικά πράγματα. Την περίοδο της δραστηριότητάς του η Ιταλία ήταν χωρισμένη σε μικρότερα κρατίδια και στην Φλωρεντία κυβερνούσε η οικογένεια των Μεδίκων. Αντίπαλοί τους ήταν οι δημοκρατικοί και το 1494 με την βοήθεια των γαλλικών στρατευμάτων που εισέβαλλαν στην πόλη κατέλαβαν την εξουσία. Την εποχή εκείνη γενικότερα η Ιταλία ήταν έρμαιο εισβολών και επιρροών από άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Ο Μακιαβέλι ανέλαβε το 1498 το αξίωμα του δεύτερου καγκελάριου και μια από τις αρμοδιότητές του ήταν η διπλωματία και συγκεκριμένα όσον αφορά τους πολέμους που διεξάγονταν εκείνη την περίοδο. Μια από τις προτάσεις του ήταν να δημιουργηθεί εθνοφυλακή και το απώτερο σχέδιό του ήταν να ενωθεί η Ιταλία για να αντιμετωπίσει τους εξωτερικούς κινδύνους. Το όνειρό του αυτό δεν πραγματοποιήθηκε παρά τρεις αιώνες αργότερα.

Το 1512 οι Μέδικοι επανήλθανε στην εξουσία ανατρέποντας τους δημοκρατικούς και όπως ήταν επόμενο ο Μακιαβέλι αποπέμφθηκε μετά φυλακίσεως και βασανιστηρίων. Όταν αφέθηκε ελεύθερος απομονώθηκε και στην εποχή εκείνη ανάγονται οι πρώτες του συγγραφικές απόπειρες, οι οποίες αποσκοπούσανε ουσιαστικά στην επαναφορά του στα πολιτικά πράγματα.

Καρπός αυτών των προσπαθειών, μεταξύ των άλλων, υπήρξε και «Ο ηγεμόνας» που έμελλε να ασκήσει τεράστια επιρροή σε κατοπινούς ηγέτες, όπως ο Ερρικός ο Η’ και ο Χίτλερ. Πρότυπο των ιδεών του Μακιαβέλι στάθηκε ο Καίσαρ Βοργίας που ήταν διοικητής των στρατευμάτων της παπικής Ρώμης. Επρόκειτο για έναν σκληρό άνδρα που δεν δίσταζε να χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να επιτυγχάνει τους στόχους του και να διαφυλάσσει τα συμφέροντα του κράτους. Χαρακτηριστικό είναι το επεισόδιο όπου με το πρόσχημα της συμφιλίωσης κάλεσε σε μια συνάντηση τους αντιπάλους τους και τους δολοφόνησε.

Την θεωρία του ο Μακιαβέλι την εφάρμοσε και σε πρακτικό επίπεδο καθώς το 1520 πέρασε στο αντίπαλο στρατόπεδο των Μεδίκων και άρχισε να καταλαμβάνει και πάλι δημόσια αξιώματα, αλλά το 1527 οι δημοκρατικοί επανήλθαν στο προσκήνιο και για ακόμη μια φορά παραγκωνίστηκε και πέθανε τελικά μόλις ένα μήνα αργότερα.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Θόρντον Ουάιλντερ: «Η ελπίδα, όπως και η πίστη, δεν είναι τίποτα αν δεν είναι θαρραλέες»

Θόρντον Ουάιλντερ: «Η ελπίδα, όπως και η πίστη, δεν είναι τίποτα αν δεν είναι θαρραλέες»

Μια μέρα σαν σήμερα, 7 Δεκεμβρίου 1975, πέθανε στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ ο συγγραφέας Θόρντον Ουάιλντερ. Πήρε τρεις φορείς βραβείο Πούλιτζερ καθώς και το National Book Award.

Του Ευθύμιου Σακκά

Είχε γεννηθεί στο Ουισκό...

Πατρίσια Χάισμιθ: «Με το που φόρεσα το δέρμα του Ρίπλεϋ, άρχισα να γράφω με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση»

Πατρίσια Χάισμιθ: «Με το που φόρεσα το δέρμα του Ρίπλεϋ, άρχισα να γράφω με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση»

Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 19 Ιανουαρίου 1921, γεννήθηκε στο Τέξας η Πατρίσια Χάισμιθ [Patricia Highsmith], συγγραφέας εξίσου ταλαντούχα και δαιμόνια με τους ήρωές της. Τα μυθιστορήματά της κυκλοφορούν στη γλώσσα μας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, Άγρα, Μίνωας και Πατάκη.

Επιμέλεια:...

Χαρούκι Μουρακάμι: «Ανακάλυψα παραδόξως ότι μπορείς να ακούσεις τη σιωπή»

Χαρούκι Μουρακάμι: «Ανακάλυψα παραδόξως ότι μπορείς να ακούσεις τη σιωπή»

Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 12 Ιανουαρίου 1949, γεννήθηκε στο Κιότο ο Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami], πολυβραβευμένος συγγραφέας, μεταφραστής, μαραθωνοδρόμος και λάτρης της τζαζ μουσικής. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ροζ γλίτσα» της Φερνάντα Τρίας – Νερά κόκκινα, ψάρια νεκρά, ζωή αφόρητη

«Ροζ γλίτσα» της Φερνάντα Τρίας – Νερά κόκκινα, ψάρια νεκρά, ζωή αφόρητη

Για το μυθιστόρημα της Φερνάντα Τρίας (Fernanda Trías) «Ροζ γλίτσα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Carnívora, σε μετάφραση Ιφιγένειας Ντούμη. 

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου

«Ο Μωυσής με τον Ααρών έκαναν όπως ακριβώς του...

«Το αίνιγμα της Γενέσεως» του Άντριου Πάρκερ (κριτική) – Μια «Εξαήμερος» για τον 21ο αιώνα;

«Το αίνιγμα της Γενέσεως» του Άντριου Πάρκερ (κριτική) – Μια «Εξαήμερος» για τον 21ο αιώνα;

Για το θεολογικό δοκίμιο του Άντριου Πάρκερ (Andrew Parker) «Το αίνιγμα της Γενέσεως», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ουρανός, σε μετάφραση Μαρτίνας Κόφφα. 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Ο Βρετανός συγγρα...

«Οι απαντήσεις» – ένα ποίημα της Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου (1948-2000)

«Οι απαντήσεις» – ένα ποίημα της Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου (1948-2000)

«Απαντήσεις», από τη συλλογή «Του λιναριού τα πάθη – Ο Μέγας Μυρμηκοφάγος», εκδ. Άγρα, της Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου (1948-2000). Κεντρική εικόνα, «Ρόδια» του Γεώργιου Ιακωβίδη.

Επιμέλεια: Οράτιος

Οι απαντήσεις

Σ’ αυτό που ρω...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές διηγημάτων από γυναίκες συγγραφείς, που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 και ενδεχομένως πέρασαν κάτω από το ραντάρ μας. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το διήγημα μένει συνήθως χαμηλόφωνο...

«Εις οσμήν ευωδίας πνευματικής» – Τρεις εκδόσεις με θεολογική αφετηρία και ανοιχτούς ορίζοντες

«Εις οσμήν ευωδίας πνευματικής» – Τρεις εκδόσεις με θεολογική αφετηρία και ανοιχτούς ορίζοντες

Για τα βιβλία «Ο παράδεισος και η κόλαση στη γη. Προσωπικές εμπειρίες του Βασιλείου Καισαρείας, του Γρηγορίου Νύσσης και του Ιωάννου Κωνσταντινουπόλεως» (εκδ. ΠΕΚ), «Αυγούστας Ευδοκίας, Βίος Κυπριανού» (εκδ. Αρμός) και για το λεύκωμα «Εις οσμήν ευωδίας πνευματικής. Φώτη Κόντογλου, διαχρονικές δημιουργίες» (εκδ....

Τι διαβάζουμε τώρα; 12 επιλεγμένα βιβλία ψυχολογίας, αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 12 επιλεγμένα βιβλία ψυχολογίας, αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας

Δώδεκα βιβλία ψυχολογίας, αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας διαλεγμένα από τις πρόσφατες εκδόσεις στους πάγκους των βιβλιοπωλείων.  

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Αρκετοί θεωρούν πως οι οδηγοί αυτοβοήθειας κι αυτογνωσίας είναι μόδα που θα περ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ