mera xoris onoma kentriki

Για το μυθιστόρημα του Friedrich Ani «Η μέρα χωρίς όνομα – Μια υπόθεση για τον Γιάκομπ Φρανκ» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Gutenberg).

Της Χριστίνας Μουκούλη

Υπάρχουν γεγονότα που είναι ικανά να σταματήσουν τη μνήμη; Γεγονότα στα οποία νιώθουμε συνυπεύθυνοι, αν και η πάσης φύσεως συμμετοχή μας είναι ανύπαρκτη; Που σημαδεύουν με ανεξίτηλα σημάδια τη ζωή μας και την καθορίζουν δια παντός; Που μας κάνουν να βλέπουμε το καθετί μέσα από ένα συγκεκριμένο πρίσμα, αλλοιώνοντας τις πραγματικές του διαστάσεις;

Η υπόθεση

Ο αστυνομικός επιθεωρητής Γιάκομπ Φρανκ, συνταξιοδοτημένος δύο μήνες ήδη, δέχεται την επίσκεψη του Λούντβιχ Βίντερ, πατέρα της δεκαεπτάχρονης Έστερ που αυτοκτόνησε πριν από είκοσι χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια ο Λούντβιχ Βίντερ σκίζει από το ημερολόγιο την ημέρα που καταστράφηκε η ζωή του. Γι’ αυτόν η 14η Φεβρουαρίου δεν υπάρχει, είναι η μέρα που δεν έχει όνομα. Εκφράζει στον επιθεωρητή την πεποίθησή του ότι ο θάνατος της κόρης του ήταν δολοφονία και του ζητά να ασχοληθεί και πάλι με την υπόθεση. Ο επιθεωρητής είναι ο άνθρωπος που είχε ανακοινώσει τότε τον θάνατο της Έστερ στη μητέρα της και είχε μείνει μαζί της όλο το βράδυ, προσπαθώντας να τη στηρίξει συμπάσχοντας. Έναν χρόνο μετά, αυτοκτονεί και εκείνη με τον ίδιο τρόπο που αυτοκτόνησε και η κόρη της.

Ο αστυνομικός επιθεωρητής Γιάκομπ Φρανκ, συνταξιοδοτημένος δύο μήνες ήδη, δέχεται την επίσκεψη του Λούντβιχ Βίντερ, πατέρα της δεκαεπτάχρονης Έστερ που αυτοκτόνησε πριν από είκοσι χρόνια.

Ο επιθεωρητής, χωρισμένος πολλά χρόνια ήδη, μοναχικός και ιδιόρρυθμος, με επίγνωση όμως της αλλόκοτης συμπεριφοράς του, δέχεται συχνά επισκέψεις από πνεύματα ανθρώπων: Θυμάτων των οποίων ανέλαβε την υπόθεση, μαζί με την υποχρέωση να ανακοινώσει τον θάνατό τους στους οικείους τους.

«Οι νεκροί γυρίζουν και ξαναγυρίζουν όποτε θέλουν, κάθονται στο τραπέζι μαζί μας και μας μιλάνε. Κι εμείς δεν μπορούμε να ξεφύγουμε, θέλοντας και μη τους ακούμε, τη μια ώρα μετά την άλλη, όλη νύχτα. Μετά φεύγουν, αλλά ξέρουμε ότι θα ξανάρθουν, πάλι και πάλι».

Όμως αυτός είναι ο τρόπος του για να μη νιώθει μόνος: «είχε διαλέξει το θάνατο για να μπορεί να πλησιάζει άλλους ανθρώπους». Στήριζε τους συγγενείς των θανόντων, «ανθρώπους πενθούντες, σημαδεμένους από το χαμό και το θάνατο», γιατί και ο ίδιος «ήθελε την εγγύτητα, την παρηγοριά, τη σιωπή, τη στήριξη και την υπομονή».

Ο Φρανκ πείθεται να ξεκινήσει εκ νέου την έρευνα και συναντά με τη σειρά όλους τους συγγενείς και φίλους της οικογένειας της Έστερ. Με την εμπειρία χρόνων στο Ανθρωποκτονιών, καταφέρνει να αποσπάσει επιπλέον πληροφορίες από ό,τι στις αρχικές ανακρίσεις. Όμως ξέρει ότι η συγκεκριμένη υπόθεση απαιτεί ειδικό χειρισμό και ιδιαίτερη προσέγγιση.

«Για να βρει την αλήθεια αυτής της υπόθεσης δεν έπρεπε να σκεφτεί σαν εγκληματολόγος. Έπρεπε να προσπαθήσει να ξεχάσει τις γνώσεις που είχε αποκτήσει και να εμπιστευθεί τα ένστικτα του κορμιού του, τους νευροδιαβιβαστές και τα μηνύματα των κυττάρων του».

Πλησιάζει τον καθένα από αυτούς όχι με τον τρόπο του ανακριτή αλλά με ενσυναίσθηση και συμπόνια. Διερευνά μαζί τους το παρελθόν, γνωρίζοντας τη ρευστότητα των αναμνήσεων και την επιλεκτική λειτουργία της μνήμης, περνώντας από το προφανές και πρόδηλο των λέξεων στο άδηλο των συναισθημάτων.

Στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη και εστιάζει άλλοτε στον ίδιο τον επιθεωρητή και άλλοτε στον κάθε συνομιλητή του.

ani

Ο Φρίντριχ Άνι γεννήθηκε στο Μόναχο το 1959, από πατέρα Γερμανό και μητέρα Σύρια. Δημοσιογράφος, σεναριογράφος και συγγραφέας πάνω από τριάντα μυθιστορημάτων, κυρίως αστυνομικών, τιμήθηκε επτά φορές με το γερμανικό Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας και συνολικά με πάνω από είκοσι γερμανικά και ελβετικά λογοτεχνικά βραβεία. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, ισπανικά, πολωνικά, ολλανδικά, δανέζικα, κορεατικά και κινεζικά. Το Η μέρα χωρίς όνομα γυρίστηκε σε ταινία το 2017 από τον σκηνοθέτη Φόλκερ Σλέντορφ.

 

 

Η σιωπή

Τραυματικές εμπειρίες έχουν στοιχειώσει τις ζωές των ηρώων. Οι εμπειρίες αυτές, αποσιωπούμενες για χρόνια, ενεργοποιούν εμμονές ή βεβαιότητες για τις αρνητικές προθέσεις των άλλων. Φυσικό επακόλουθο η φυγή. Και η μοναξιά, η οποία είναι αποπνικτική και από την οποία δεν υπάρχει γυρισμός. Η απουσία επικοινωνίας είναι αναπόφευκτη, η αναδίπλωση στο εγώ μονόδρομος. Παθογένεια που σπρώχνει τους ήρωες στο μίσος και στην απόγνωση και τους στρέφει κατά του ίδιου τους του εαυτού. Ο χρόνος διογκώνει τον πόνο. Σιωπή και ενοχή ελλοχεύουν στην ψυχή άπρακτων ηρώων.

Η ατμόσφαιρα του βιβλίου πολύ υποβλητική. Διάχυτη μελαγχολία που συγκινεί, αγωνία για την έκβαση της έρευνας και προσπάθεια αποκρυπτογράφησης του ψυχισμού των ανθρώπων που «δεν ξέρουν τι να κάνουν τις σκέψεις τους». Με πολύ όμορφη ροή του λόγου, πολλές και πρωτότυπες μεταφορές, εναλλαγή γήινων κι απόκοσμων στοιχείων, χρώματα και μυρωδιές της καθημερινότητας και ταυτόχρονη παρουσία των φαντασμάτων του παρελθόντος.

* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός.

Στην κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου.


ani exΗ μέρα χωρίς όνομα
Μια υπόθεση για τον Γιάκομπ Φρανκ
Friedrich Ani
Mτφρ. Μαρία Αγγελίδου
Gutenberg 2020
Σελ. 368, τιμή εκδότη €15,00

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ FRIEDRICH ANI

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

Για το βιβλίο του Τζον Χέρσι (John Hersey) «Χιροσίμα» (μτφρ. Νίκος Αγγελόπουλος, εκδ. Σάλτο). Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται στις 6 Αυγούστου από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας. Κεντρική εικόνα: Η Χιροσίμα, αμέσως μετά (πηγή: Britannica).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

Για το εκτενές διήγημα του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (Walter de la Mare) «Η θεία του Σίτον» (μτφρ. Ευαγγελία Κουλιζάκη, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Από την ταινία «The witch in the window» (2018).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ