alt

Για το μυθιστόρημα της Έμιλι Μπροντέ «Ανεμοδαρμένα Ύψη» (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Ψυχογιός).

Της Νίκης Κώτσιου

Παράφοροι και παθιασμένοι, οι πρωταγωνιστές στα Ανεμοδαρμένα Ύψη της Έμιλι Μπροντέ (1818-1848), διαθέτουν τη στόφα γοτθικών ηρώων, ενώ ο έρωτάς τους ξετυλίγεται με μια σφοδρότητα που συνταράσσει και καταπλήσσει. Η Κάθριν και ο Χίθκλιφ συνδέονται με τους ακατάλυτους δεσμούς μιας αγάπης που πάει πέρα από τον θάνατο και δεν χωρά στα συμβατικά ανθρώπινα σχήματα. Είναι δυο πλάσματα που δεν υπακούουν σε συμβάσεις και, από μικρή ηλικία, δένονται μεταξύ τους με έναν άρρηκτο, ισόβιο δεσμό, ασύλληπτης έντασης. Ο Χίθκλιφ εισάγεται απροσδόκητα στην οικία των Έρνσο, όταν ο πατέρας της Κάθι τον βρίσκει και τον περιμαζεύει εντάσσοντάς τον στην οικογένεια. Χίθκλιφ και Κάθι γίνονται αχώριστοι, περνώντας πολύ χρόνο μαζί στα απέραντα βαλτοτόπια του Γιορκσάιρ, όπου αγναντεύουν και αναζητούν απεγνωσμένα την ερημιά και την ελευθερία. Παρά τον αμοιβαίο έρωτα που αναπτύσσεται ανάμεσα σ' αυτά τα δυο αγρίμια, η Κάθι θ' αποφασίσει παραδόξως να παντρευτεί τον ραφινάτο και εκλεπτυσμένο Έντγκαρ Λίντον, αριστοκράτη γόνο μιας καλής οικογένειας, πράγμα που θα εξαγριώσει τον Χίθκλιφ και θα τον τρέψει σε φυγή. Τρία χρόνια μετά ο Χίθκλιφ επιστρέφει πλούσιος και αποφασισμένος να εκδικηθεί.

Παραμένει, ωστόσο, άξεστος και σκληροτράχηλος, αδιανόητα οργισμένος κι εριστικός, τελώντας εξακολουθητικά σε μια κατάσταση ψυχικού βρασμού, που εξουθενώνει τόσο τον ίδιο όσο και τον περίγυρό του. Το μυαλό του δεν μπορεί να χωρέσει την προδοσία που εισέπραξε από την Κάθριν και, μέσα στη διαρκή παραφορά του, που δεν καταλαγιάζει ποτέ, κλώθει σχέδια εκδίκησης και κακοποίησης. Παντρεύεται την Ιζαμπέλα Λίντον, κουνιάδα της Κάθριν, (που συνεχίζει αδιαλείπτως να αγαπά), και βασανίζεται αδιάκοπα από τα πάθη και τα κατεστραμμένα όνειρά του προκαλώντας πόνο και οδύνη στους οικείους του.

[Ο Χίθκλιφ] Αγριεμένος και ευερέθιστος, εχθρικός απέναντι στην οικογένειά του, λαβωμένος θανάσιμα από τον άτυχο έρωτά του, είναι πάντα έτοιμος να ξεσπάσει απέναντι στον λάθος άνθρωπο και δεν παύει να εκρήγνυται σε κάθε ευκαιρία, αναζητώντας μια παρηγοριά που δεν βρίσκει ποτέ και πουθενά.

Οι αμφιθυμίες του Χίθκλιφ, η ασίγαστη οργή και η ατέρμονη δυστυχία του, η συνεχόμενη ροπή του στη βία και ο μαρτυρικός ζόφος μέσα στον οποίο είναι καταδικασμένος να ζει συνθέτουν έναν περίπλοκο και σύνθετο χαρακτήρα, που παλεύει διαρκώς με τους δαίμονές του. Αγριεμένος και ευερέθιστος, εχθρικός απέναντι στην οικογένειά του, λαβωμένος θανάσιμα από τον άτυχο έρωτά του, είναι πάντα έτοιμος να ξεσπάσει απέναντι στον λάθος άνθρωπο και δεν παύει να εκρήγνυται σε κάθε ευκαιρία, αναζητώντας μια παρηγοριά που δεν βρίσκει ποτέ και πουθενά. Εσαεί δέσμιος ενός ανέφικτου έρωτα, παλέυει λυσσαλέα με την ανεκπλήρωτη επιθυμία σ' έναν αγώνα άνισο και εξαρχής καταδικασμένο. Μέσα στην παραζάλη της διάψευσης και της ματαίωσης, διαγράφει μία εφιαλτική αυτο-καταστροφική πορεία επιζητώντας να συμπαρασύρει μαζί του κι όποιον άλλο βρεθεί κοντά του.

Πρόκειται για έναν έρωτα ασίγαστο και ερεβώδη, που συνεχίζεται πέρ' απ΄τον θάνατο με μια δριμύτητα απερίγραπτη. Ο Χίθκλιφ θέλει να στοιχειωθεί από το φάντασμα της νεκρής Κάθριν και την αναζητά απελπισμένος βουλιάζοντας στον παραλογισμό και την απελπισία. Η πρόσδεσή του σ' έναν καταραμένο έρωτα που τον βυθίζει στην απόλυτη κακοδαιμονία τον εγγράφει ίσως στο πάνθεο των ρομαντικών ηρώων, ενώ το βαθύ σκοτάδι που τον πλαισιώνει και τα τρομακτικά, αδιανόητα φερσίματά του μαζί με τη διαρκώς ανταριασμένη του ψυχή τού προσδίδουν και μια δαιμονική, γοτθική αχλύ.

Όταν αρχίζει η ιστορία, η Κάθριν είναι ήδη νεκρή. Αφηγείται η υπηρέτρια Νέλι, που περιγράφει τα πράγματα διαμεσολαβημένα απ' τη δική της αυστηρή και επικριτική ματιά, ματιά που δεν μπορεί να κατανοήσει τα θελλώδη πάθη των ηρώων, αν και τα καταθέτει με ακρίβεια. Η καταστροφική ενέργεια που εκλύεται από τον έρωτα του Χίθκλιφ και της Κάθυ, που έχουν μεγαλώσει σαν αδέρφια, χωρίς να είναι, συγκλονίζει τη Νέλι. Ο Χίθκλιφ έχει από μικρή ηλικία πάνω του κάτι αλλόκοτο και απροσδιόριστο, μια παράξενη αύρα που τον καθιστά σκοτεινό και ανεξιχνίαστο. Η Κάθριν φέρεται σαν αγριοκόριτσο, αγαπά τη μοναχικότητα και αναγνωρίζει από νωρίς πάνω στον Χίθκλιφ έναν ιδεατό δια βίου σύντροφο.

alt
Η Έμιλι Μπροντέ έγραψε τα Ανεμοδαρμένα Ύψη από
τον Οκτώβριο του 1845 μέχρι τον Ιούνιο του 1846. Το
μυθιστόρημα κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά, το 1847
Η Έμιλι Μπροντέ δημοσίευσε το μοναδικό της μυθιστόρημα
με το ψευδώνυμο «Ellis Bell». Έναν χρόνο μετά πέθανε
από φυματίωση.




Τα βαλτοτόπια του Γιορκσάιρ, χώρος ελευθερίας και περισυλλογής για τους δυο πρωταγωνιστές, γίνονται τόπος πυκνής πνευματικής ουσίας και μυστικιστικής συνάντησης με τον εσώτερο εαυτό τους. Το άγριο, ανεμοδαρμένο τοπίο ως μεταφορά ενός σφοδρού ερωτικού πάθους, αντιστοιχεί στις θυελλώδεις κινήσεις μιας ψυχής, που δεν μπορεί να υποταχθεί στα κελεύσματα της κοινωνίας και του πολιτισμού. Πρωτόγονος, αδάμαστος, απόλυτος, ο έρωτας έχει στα Ανεμοδαρμένα Ύψη τη σφοδρότητα ακραίου φυσικού φαινομένου. Δεν γνωρίζει όρια και απαγορεύσεις, θραύει στο πέρασμά του κάθε εμπόδιο και ξετυλίγεται σαν ολέθρια θεομηνία.

Εκφράζοντας πρωτοφανή περιφρόνηση απέναντι σε κάθε έννοια κοινωνικής ευπρέπειας και βικτωριανής ηθικής, τα Ανεμοδαρμένα Ύψη προκάλεσαν αμηχανία και δυσφορία, την εποχή που κυκλοφόρησαν. Ο Χίθκλιφ παρουσιάσθηκε ως αποτρόπαιη δαιμονική φιγούρα. Η Κάθριν με τον θάνατό της φάνηκε να λυτρώνεται από τα δυσβάσταχτα κοινωνικά δεσμά της συζύγου και της μητέρας, που αντιστρατεύονταν τη βαθύτερη φύση της. Το τακτοποιημένο, άνετο σπιτικό των Λίντον με τα εμφανή γνωρίσματα άνεσης, πολυτέλειας, ευζωίας και με όλο τον πλούτο και την αφθονία του λειτούργησε σα φυλακή για την Κάθριν και την καθήλωσε στην απόλυτη δυστυχία. Η επιπόλαιη απόφασή της να επιλέξει τον Λίντον, υπαγορευμένη από την κοινή λογική κι ένα αίσθημα αγοραίου πραγματισμού απέναντι στη ζωή, την καταδίκασε σε σταδιακό αφανισμό. Για την Κάθριν, ο θάνατος είναι διέξοδος και διαφυγή από μια αλλοτριωμένη, τεχνητή ζωή που την απομακρύνει από τον εσώτερο εαυτό της και από τον Χίθκλιφ. Αν ο Λίντον αντιπροσωπεύει την κοινωνικη νόρμα και την πατριαρχία της εποχής, τότε ο Χίθκλιφ είναι η ζωντανή σύνδεση με τις φυσικές ανθρώπινες καταβολές και με το αίσθημα μιας πρωτογενούς, ανόθευτης ελευθερίας.

Η 'Εμιλι Μπροντέ πέθανε από φυματίωση, σε ηλικία 30 ετών, ένα χρόνο μετά την έκδοση του μοναδικού της μυθιστορήματος, που έμελλε να γίνει κλασικό.

Η οικογένεια της νεαρής συγγραφέως Έμιλι Μπροντέ είχε πληγεί βαριά από τους αλλεπάλληλους θανάτους οικείων, που βύθιζαν τους εναπομείναντες σ' ένα διαρκές πένθος καθιστώντας τη μελέτη θανάτου αναγκαστική ενασχόληση. Η οικογένεια Μπροντέ ανέδειξε κορυφαία συγγραφικά ταλέντα (η Σάρλοτ, αδελφή της Έμιλι, έγραψε την Τζέιν Έιρ) καθώς η πολλή συνάφεια με τον θάνατο αποτέλεσε ίσως εκλυτικό παράγοντα για μια αντισταθμιστική δημιουργικότητα. Λόγω του πάστορα πατέρα, τα παιδιά ήταν επιπλέον εξοικειωμένα με θρησκευτικά κείμενα, που εξήπταν τη φαντασία και αποτελούσαν πηγή αδιάκοπης έμμπνευσης. Η 'Εμιλι Μπροντέ πέθανε από φυματίωση, σε ηλικία 30 ετών, ένα χρόνο μετά την έκδοση του μοναδικού της μυθιστορήματος, που έμελλε να γίνει κλασικό.

Τα Ανεμοδαρμένα Ύψη κυκλοφορούν σε καινούρια, λεπτοδουλεμένη μετάφραση της Αργυρώς Μαντόγλου από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Περιλαμβάνεται αναλυτικός πρόλογος της μεταφράστριας και επίμετρο της σπουδαίας συγγραφέως Τζόις Κάρολ Όουτς.

* Η ΝΙΚΗ ΚΩΤΣΙΟΥ είναι φιλόλογος.

Στην κεντρική εικόνα: Από την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου, το 1958 για το CBS. Η Rosemary Harris στον ρόλο της Κάθι και ο Richard Burton στον ρόλο του Χίθκλιφ.


altΑνεμοδαρμένα Ύψη
Έμιλι Μπροντέ
Μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου
Επίμετρο: Τζόις Κάρολ Όουτς
Ψυχογιός 2020
Σελ. 464, τιμή εκδότη €17,70

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ EMILY BRONTË 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ