Τα περίεργα της συγγραφικής πλησμονής: για έναν συγγραφέα σαν τον Στίβεν Κινγκ όπου ο χαρακτηρισμός «πολυγραφότατος» αγγίζει τα όρια της εξάντλησης, το πρώτο-πρώτο βιβλίο που εξέδωσε μπορεί και να μην του λέει πολλά.

Λίγο πριν κυκλοφορήσει η «Κάρι» ο Κινγκ έβλεπε το πορτοφόλι του να φυλλορροεί, τα οικονομικά του να έχουν πάρει την κατιούσα και όντας στο όριο της ανέχειας να αναγκάζεται να κόψει την τηλεφωνική παροχή στο σπίτι όπου έμενε για να περιορίσει τα έξοδά του.

Κατά τα ψέματα: αφ’ ης στιγμής παράγει με καταιγιστικούς ρυθμούς το ένα βιβλίο μετά το άλλο, και, σε λίγο καιρό, αν συνεχίσει έτσι, θα φτάσει στην πρώτη προσωπική εκατοντάδα βιβλίων (fiction και non fiction), πώς γίνεται να γυρνάει πίσω τον χρόνο, στο μακρινό 1974 εν προκειμένω, για να θυμηθεί πως ήταν να ζει ως άσημος δασκαλάκος στο Hampden Academy; Κι όμως, έτσι ακριβώς συνέβη. Λίγο πριν κυκλοφορήσει η Κάρι (περί αυτού του μυθιστορήματος πρόκειται), ο Κινγκ έβλεπε το πορτοφόλι του να φυλλορροεί, τα οικονομικά του να έχουν πάρει την κατιούσα και όντας στο όριο της ανέχειας να αναγκάζεται να κόψει την τηλεφωνική παροχή στο σπίτι όπου έμενε για να περιορίσει τα έξοδά του. Κάπως έτσι, όταν ο εκδοτικός οίκος Doubleday προσπάθησε να τον βρει για να του πει τα καλά νέα, το σήμα της τηλεφωνικής του συσκευής δεν είχε καρδιακό παλμό.

Έκτοτε, όλα πήραν τον δρόμο τους πολύ γρήγορα. Η Κάρι δεν αποτέλεσε μόνο το συγγραφικό ντεμπούτο του Κινγκ, αλλά ήταν η θύρα που άνοιξε και μπήκε στο κυρίως σαλόνι του συγγραφικού κόσμου. Βιβλίο που έχει γίνει πλέον cult, με τους φανατικούς του Αμερικανού συγγραφέα να το θεωρούν ως ένα από τα πιο σημαντικά του. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε και την παράλληλη πορεία του στον κινηματογράφο, καθώς έγινε ταινία αρχικά από τον Μπράιαν ντε Πάλμα, σίκουελ το 1999 με τον τίτλο The Rage: Carrie 2, ακολούθησε η τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος το 2002 και το 2013 η MGM πήρε τα δικαιώματα για έναν ακόμη γύρο τρόμου με πρωταγωνίστρια τη μικρή Κάρι.

Εδώ που τα λέμε, και να ήθελε ο Κινγκ να ξεφύγει από τη μαγγανεία αυτού του βιβλίου, τα γεγονότα δεν τον «βοηθούν». Τι το ιδιαίτερο έχει άραγε αυτό το μυθιστόρημα και το καθιστά ακόμη και σήμερα ένα εκμαγείο τρόμου; Πρώτον, έχει τη φρεσκάδα του νεότευκτου που δεν γνωρίζει από συγγραφικά στεγανά. Εκείνη την περίοδο ο Κινγκ φλογιζόταν από ιδέες, από σκηνές τρομώδους λάμψης, από εικόνες εκκωφαντικής δύναμης. Έγραφε σαν να μην υπήρχε αύριο. Συμβαίνει πάντα με τους πρωτόβγαλτους στη γραφή. Όπως λέει και ο ίδιος, ανακαλώντας εκείνη την περίοδο: «Αυτό το βιβλίο γράφτηκε μετά το Μωρό της Ρόζμαρι, αλλά πριν από τον Εξορκιστή που άνοιξε τον δρόμο για παρόμοιες δημιουργίες. Δεν πίστευα πως η Κάρι θα έχει επιτυχία. Σκεφτόμουν ότι κανένας δεν θα ήθελε να διαβάσει ένα βιβλίο που μιλάει για ένα μικρό κορίτσι με ποικίλες ιδιαιτερότητες. Ούτε εγώ ο ίδιος το πίστευα όταν το έγραφα».

Η Κάρι Γουάιτ δεν είναι Γιόζεφ Κ., αλλά για τα μέτρα της λογοτεχνίας τρόμου θα μπορούσες να την πεις κι έτσι. 
Είναι ένα κορίτσι ξεχωριστό, ως εκ τούτου απροσάρμοστο.

Νά που καμιά φορά οι προβλέψεις των συγγραφέων για τα έργα τους δεν συμβαδίζουν με την αύρα που κουβαλούν. Μα, η μεγάλη επιτυχία της Κάρι είναι αυτό ακριβώς: ότι έχει μια ξεχωριστή ηρωίδα. Μια sui generis προσωπικότητα. Αυτός δεν είναι ο στόχος κάθε καλού συγγραφέα; Η Κάρι Γουάιτ δεν είναι Γιόζεφ Κ., αλλά για τα μέτρα της λογοτεχνίας τρόμου θα μπορούσες να την πεις κι έτσι. Είναι ένα κορίτσι ξεχωριστό, ως εκ τούτου απροσάρμοστο. Δεν έχει γεννηθεί για να γίνει το κέντρο της παρέας στο σχολείο, ούτε να προσελκύσει τα βλέμματα των αγοριών. Είναι το κλασικό κορίτσι της «συγγνώμης»: μετρίως μέτριο και πάντα μετρημένο. Νά, όμως, που η φύση (;) την έχει προικίσει με μια σπάνια δύναμη: την τηλεκινητική. Κάτι που τη μετατρέπει σε επικίνδυνο ον όταν θυμώνει. Τι παράξενο, όμως: μια τέτοια ικανότητα να υπάρχει σε ένα κορίτσι που βιώνει τις ταπεινώσεις (αυτό που ονομάζουμε σήμερα bullying) με στωική εγκαρτέρηση. Γαλουχημένη από μια θρησκόληπτη και υστερική μάνα (πατέρα δεν γνώρισε ποτέ), η Κάρι είναι φορτωμένη με ένα τσουβάλι ενοχικά σύνδρομα. Η μάνα της, ως κλασική ψυχοπαθολογική περίπτωση, της διαβάζει επιλεγμένα εδάφια από τη Βίβλο θεωρώντας πως έτσι θα ξορκίσει τον δαίμονα από μέσα της. Αγόγγυστα υπομένει, λοιπόν, η Κάρι τα οικογενειακά και σχολικά πάθη. Μόνο που ο εκούσια μαρτυρικός της βίος θα διακοπεί στον κλασικό χορό του σχολείου.

Ο Stephen King φωτογραφημένος το 1978 για μια συνέντευξη στο περιοδικό Cinefantastique.

Ο Κινγκ απλώνει μια γκάμα θεμάτων σε τούτο το βιβλίο που ναι μεν δεν αψηφούν τον τρόμο, αντιθέτως τον προσελκύουν όπως το μέλι τις μύγες, αλλά δείχνουν πως πρόθεσή του ήταν να μιλήσει για τον σκληρό πυρήνα της εφηβικής ηλικίας όπου δεν ενδημεί μόνο η αθωότητα, αλλά και η απύθμενη σκληρότητα.

Συνοδευμένη από τον Τόμι, ένα αγόρι που της αρέσει και το οποίο, επιτέλους, ανταποκρίνεται, περνάει προς στιγμήν όμορφα και ξέγνοιαστα. Μέχρι που φτάνει να γίνει ακόμη και βασίλισσα του χορού. Άλλο κορίτσι στη θέση της θα πετούσε από τη χαρά του. Για την Κάρι, όμως, αυτή η στέψη έχει πικρή επίγευση. Μια καλοστημένη φάρσα εις βάρος της έχει σκοπό να την εξευτελίσει ολότελα στα μάτια των συμμαθητών της και, φυσικά, στα μάτια του αγαπημένου της Τόμι. Και τότε παύει να είναι άβουλος δέκτης των προσβολών που κατάπινε τόσα χρόνια και ξεσπάει. Οι τηλεκινητικές δυνάμεις της θα αναλάβουν «δράση» και τότε θα σκορπίσει τον τρόμο. Μόνο που μιλάμε για ατόφιο τρόμο. Δεν θα μείνει τίποτα όρθιο και ουδείς ανέπαφος από τη μάνητά της. Ο Κινγκ απλώνει μια γκάμα θεμάτων σε τούτο το βιβλίο που ναι μεν δεν αψηφούν τον τρόμο, αντιθέτως τον προσελκύουν όπως το μέλι τις μύγες, αλλά δείχνουν πως πρόθεσή του ήταν να μιλήσει για τον σκληρό πυρήνα της εφηβικής ηλικίας όπου δεν ενδημεί μόνο η αθωότητα, αλλά και η απύθμενη σκληρότητα.

Από την άλλη, η σκληροτράχηλη αμερικανική κοινωνία δεν βρίσκεται εκτός κάδρου στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα: ο πουριτανισμός, η κακοπάθεια, ο θρησκευτικός φανατισμός και κάμποσα άλλα κοινωνικά δεινά εμφανίζονται εδώ σε εκθετική μορφή. Γενικώς, με τη δύναμη της πλοκής του, αυτό το βιβλίο, έπειτα από τόσα χρόνια, έχει ακόμη να μας πει πολλά και να αποκαλύψει ακόμη περισσότερα. Ακόμη και σε εκείνους τους αναγνώστες που δεν είναι φανατικοί του είδους. Από το 2017, οπότε και οι εκδόσεις Κλειδάριθμος πήραν τα δικαιώματα των βιβλίων του Κινγκ, έχουμε δει μια πλημμυρίδα ανατυπώσεων. Ως εκ τούτου, αυτή η «νέα» Κάρι –σε συμβατή μετάφραση της Παλμύρας Ισμυρίδου– έρχεται να προστεθεί στα προηγούμενα βιβλία που εκδόθηκαν από τον συγκεκριμένο εκδοτικό και στα επόμενα που θα έρθουν. Ό,τι πρέπει για να ανανεωθεί ο «στόλος» των αναγνωστών του «Βασιλιά» στην Ελλάδα.

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η συλλογή διηγημάτων «Όπως και αν έρθει αυτό το βράδυ» (εκδ. Μελάνι).

→ Στις δύο πρώτες εικόνες, φωτογραφίες από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου το 1976, σε σκηνοθεσία του Brian De Palma, με τη Sissy Spacek στον ομώνυμο ρόλο.

---

Κάρι

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ STEPHEN KING