alt

Λίγη ακόμα ποίηση

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Αληθεύει ότι ο ποιητής γράφει την ιστορία του σώματός του όπως αληθεύει, επίσης, ότι η ποίηση είναι η αμοιβαιότητα των δακρύων. Αλλά και ένα κεράκι στο δάσος είναι η ποίηση, όπως διατεινόταν ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ, καθώς και οξυγόνο αντιδιαστολής, όπως τόσο ακαριαία και αίθρια το διατύπωνε διαρκώς ο Νίκος Καρούζος. Ο σάκος εκστρατείας είναι γεμάτος, όλο το Μάρτιο, που είναι ο Παγκόσμιος Μήνας Ποιήσεως, με ποιητικές ανθολογίες και ποιητικές συλλογές.

Τα Μέτρα Λιτότητας (εκδ. Άγρα) είναι μια χρήσιμη και κρίσιμη ανθολογία παλαιότερων, νέων και νεότατων ποιητών που εκπόνησε η Karen Van Dyck στο φόντο της λεγόμενης Κρίσης. Πολλές και διαφορετικές φωνές, σχεδόν όλες ισχυρές, ακόμα και οι σπασμωδικές και ακατέργαστες, δείχνουν ότι διεξάγεται δυνατά ο μύχιος και, στην εποχή μας, μάλλον μοναχικός ή έστω με πολλές δυσκολίες και διαταραχές επικοινωνίας, αγώνας των ποιητών να δεξιωθούν και να επεξεργαστούν τα γύρω δρώμενα, να κατανοήσουν τις κοινωνικές ιλιγγιώδεις περιδινήσεις και αλλαγές και να τις ενσωματώσουν στην ποιητική στρατηγική τους.

altΗ Van Dyck ταξινομεί δραστικά και εύστοχα το αχανές υλικό της ομολογουμένως ακατάσχετης, τα τελευταία χρόνια, ποιητικής παραγωγής σε έξι ενότητες/ζώνες: 1. Παράδοση και Προσωπικό Ταλέντο (όπου συναντάμε την καλώς συγκερασμένη μεταμοντέρνα συνθετική διάθεση του Γιάννη Ευθυμιάδη και την post-beat ρυθμολογία του Γιάννη Στίγκα, μεταξύ άλλων), 2. Μύθος και Φάρμακο (όπου η αρχιτεκτονική συναντάται με τον κινηματογράφο, ενώ είναι τελεσφόρος εδώ ο διάλογος ανάμεσα στον ποιητή και την κοινωνιολογική ματιά στο σήμερα, όπως φανερώνει το έργο της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη, της Φοίβης Γιαννίση, της Εύας Στεφανή, της Ευτυχίας Παναγιώτου, και της Κατερίνας Ηλιοπούλου), 3. Άδικη Τιμωρία (όπου εξοικειωνόμαστε με τη δραστηριότητα διαδικτυακών, κυρίως, ποιητών, που διακρίνονται για την αιχμηρή πολιτικοποίηση του λόγου τους), 4. Αφήγηση (εδώ οι ποιητές είναι και περφόρμερ, π.χ. ο Θωμάς Τσαλαπάτης), 5. Εκτός Αθήνας (εξόχως έντονοι και ενδιαφέροντες ποιητές που δρουν στην επαρχία, και απολαμβάνουν ιδιαίτερου θαυμασμού και στην Αθήνα, όπως συμβαίνει με τη Γλυκερία Μπασδέκη, την Έλσα Κορνέτη, τη Γεωργία Τριανταφυλλίδου, κ.ά.), και, τέλος, 6. Border Zones (όπου μας συστήνονται ποιητές που προέρχονται από την αλλοδαπή ή ζουν στην αλλοδαπή, ανάμεσά τους η Γιάννα Μπούκοβα, ο Μόμα Ράντιτς, ο Μαχμέτ Γιασίν, ο Στάθης Γουργουρής, κ.ά.).   

altΕβδομήντα ποιητές φιλοξενούνται στον τόμο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών (εκδ. Κύκλος Ποιητών), με ένα ποίημα έκαστος, το οποίο και απήγγειλε στην Αθήνα και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του ήδη καθιερωμένου θεσμοὐ. Τιμώμενη χώρα, στο φεστιβάλ του 2017, ήταν η Σλοβενία, με εξέχοντες διακόνους της Ερατώς, όπως ο μέγας Βένο Τάουφερ, η Μάγια Βίντμαρ, η Πέτρα Κολμάντσιτς, και ο Μπορίς Α. Νόβακ, ενώ συναντάμε εργασία της ιδιαίτερα επινοητικής Λιθουανής Άγκνε Ζαγκρακαλίτε (Μια γυναίκα είναι δρεπάνι, τρυπάει/ το στρώμα του σκότους, γράφει στο ποίημα «Ένας ηλικιωμένος άντρας στο παράθυρο»), της πολυτάλαντης Γαλλίδας Φρανσουάζ Κουλμέν (Θα ήθελα να γράψω ένα ποίημα/ δυνατό/ ένα ποίημα ουρλιαχτό ενάντια στην κραυγή), και δικών μας επιδραστικών ποιητών, ανάμεσα στους οποίους ο Δημήτρης Καλοκύρης, η Τασούλα Καραγεωργίου, ο Γιάννης Ευσταθιάδης, η Βερονίκη Δαλακούρα, ο Γιώργος Μπλάνας, η Κλεοπάτρα Λυμπέρη, ο Γιάννης Πατίλης, κ.ά.

Γράφει ο σημαντικός βραβευμένος Σλοβένος ποιητής Αλές Στέγκερ (1973), με εμφανείς νύξεις από τη φιλοσοφική θεώρηση του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν στον εσκεμμένα γειωμένο στοχασμό του: «Όταν κάποιος πεθαίνει δεν είναι ούτε μέρα ούτε νύχτα./ Και τίποτε δεν είναι παρόν. Ούτε δω ούτε κει./ Ένα ελαφρό τρέμισμα πάνω απ᾽ την κουζίνα του υγραερίου.// Ασήμαντο. Κι ούτε ζει ούτε πεθαίνει/ αυτό που σκεπάζεις με την παλάμη./ Δεν ρωτά, δεν απαντά.// Δεν είναι στην πλευρά του καλού. Δεν είναι στην πλευρά του κακού./ Δεν ξέρει ψέματα ούτε αλήθειες, ούτε αισθήσεις, ούτε ανοησίες. Δεν είναι το μέλλον ή το παρελθόν.// Είναι και δεν είναι. Δεν είναι μόνο ότι δεν είσαι ή δεν ήσουν./ Δεν θα ᾽ναι κάτι από μόνο του ή κάτι άλλο./Ούτε αέρας ούτε φωτιά. Ούτε φως ούτε φλόγα.// Ούτε άβυσσος ούτε ελπίδα. Ούτε ναι ούτε όχι./ Όταν κάποιος πεθαίνει, δεν έχει ακόμη πεθάνει. Κατέβασε το φυτίλι μέσα στον εαυτό του.// Πας από πίσω και τον σβήνεις» (μτφρ. Αναστάσης Βιστωνίτης).

altΤρεις βετεράνοι δημιουργοί, ο Ντίνος Σιώτης με τα Ωροσκόπια νεκρών (εκδ. Καστανιώτης), ο Νάσος Βαγενάς με την Πανωραία (εκδ. Κέδρος), και ο Γιώργος Βέης με το Για ένα πιάτο χόρτα (εκδ. ύψιλον/βιβλία) δείχνουν πόσο γόνιμη είναι η περιπολία στα λαβυρινθώδη σοκάκια των νέων πραγματικοτήτων όταν διαθέτεις μια γερή σκευή γνώσεων και εξακολουθείς να συνομιλείς με τους μεγάλους μάστορες του παρελθόντος.

altΣιώτης: Σας μιλάω από ραδιοθαλάμους του σύμπαντος/ από αντικατοπτρισμούς του μέλλοντος κάποιοι/ καιροσκοπούν μερικοί κερδοσκοπούν όταν δε/ βλέπει κανένας σας αναμεταδίδω τις τελευταίες/ τρομαγμένες ώρες του στερεώματος από αόρατες/ συχνότητες από αόμματες αυταπάτες…

Βαγενάς: Όταν γεννήθηκε η Φωφώ είδε το φεγγάρι/ κόκκινο, ακίνητο όλη τη νύχτα, στο πηγάδι,/ κι εννιά μαύρα πουλιά πάνω του αχόρταγα/ που έπιναν νερό.

altΒέης: Γιατί περνάει καλά/ μέσα σ᾽ αυτούς τους στίχους/ και ξαποσταίνει μια χαρά τα μεσημέρια/ τους έστειλε προχθές στο κινητό/ έβρεχε ασταμάτητα κι είχε πουντιάσει/ τους διαβάζει και τους ξαναδιαβάζει τώρα/ σήματα λυγρά είναι κατά βάθος/ αλλά τον ζεσταίνουν/ ακούει καθαρά Σαπφώ μπορεί και Ήριννα/ όπως λάμπει η οθόνη μέσα στο σκοτάδι/ αυτού του θλιβερού Γενάρη/ και παίρνει πάνω του το χρόνο/ πούπουλο του φαίνεται και ξεγελιέται/ μέσα στη δόξα.

Και οι τρεις αυτοί ποιητές, ο καθένας με τον τρόπο του, γνωρίζουν καλά, και το εκδηλώνουν στην ποίησή τους, ότι η διαρκής, έλλογη και παθιασμένη επαφή με ό,τι μας έχει κληροδοτηθεί από τους μείζονες σμιλευτές των προηγούμενων γενεών μάς επιτρέπει δημιουργικούς ελιγμούς στο παρόν, παιχνίδια με τις μορφές, παραμονή στη ρουλέτα του χρόνου. 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα ρόδα κόβονται στα 2/3» της Ειρήνης Ιωαννίδου (κριτική) – Η αθέατη καθημερινή σφαγή

«Τα ρόδα κόβονται στα 2/3» της Ειρήνης Ιωαννίδου (κριτική) – Η αθέατη καθημερινή σφαγή

Για την ποιητική συλλογή της Ειρήνης Ιωαννίδου «Τα ρόδα κόβονται στα 2/3» (εκδ. Σαιξπηρικόν). Κεντρική εικόνα: © Annie Spratt (Unsplash).

Γράφει ο Μάκης Καραγιάννης

«γύρω, φωτιά ψηλή κλαδεύε...

«Τραγούδι του εαυτού μου» του Ουόλτ Ουίτμαν (κριτική)

«Τραγούδι του εαυτού μου» του Ουόλτ Ουίτμαν (κριτική)

Για το ποίημα σε δύο εκδοχές του Ουόλτ Ουίτμαν [Walt Whitman] «Τραγούδι του εαυτού μου: 1. Η πρώτη έκδοση (1855), 2. Η τελευταία έκδοση (1891 – 92)» (μτφρ. Δημήτρης Δημηρούλης, εκδ. Gutenberg).

Γράφει ο Γιώργος Βέης

...
«Καταυλισμός» του Γιώργου Βέη (κριτική) – Εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες

«Καταυλισμός» του Γιώργου Βέη (κριτική) – Εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη «Καταυλισμός» (εκδ. Ύψιλον). Κεντρική εικόνα: λεπτομέρεια από το εξώφυλλο.

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Οι αναγνώστες που ακολουθούν συστηματικά, ή έστω περιστασιακά, όσα προβάλλει ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική) – Κάνοντας τα μηνύματα του πλανήτη προσωπική υπόθεση

«2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική) – Κάνοντας τα μηνύματα του πλανήτη προσωπική υπόθεση

Το «2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν [Duncan Macmillan] παρουσιάζεται στο θέατρο Σταθμός σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη. Φωτογραφίες: © Σπύρος Περδίου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το 2071, η σημαντική διάλεξη του...

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

Για το βιβλίο του Γουόλτερ Άιζακσον [Walter Isaacson] «Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κλειδάριθμος).

Γράφει ο  Διονύσης Μαρίνος

Πριν από λίγες ημέρες ο ...

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Ο Δημήτρης Καραντζάς σε συνεργασία με την Γκέλυ Καλαμπάκα, έγραψε και σκηνοθέτησε «Το Σπίτι», την πρώτη του παράσταση έπειτα από δώδεκα χρόνια, ύστερα από ανάθεση της Στέγης για τη δημιουργία ενός πρωτότυπου έργου. «Το Σπίτι» παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Τετάρτη - Κυριακή μέχρι και τις 19 Νοεμβρίου. Φωτο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Χρύσας Φάντη «Οδός Ευτυχίδου», το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Σμίλη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Πέτρο;»
«Εμένα φωνάζεις, γιαγιά;»
«Εσένα, γιε μου. Πάμε να δούμε τη θ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ