exi poihtes--negative

Έξι ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια. Των Ελένη Κοφτερού, Χριστίνας Καραντώνη, Γιώργου Χ. Στεργιόπουλου, Ελένης Κόλλια, Βασίλη Ζηλάκου, Αύγουστου Κορτώ. 

Του Παναγιώτη Γούτα

Κάποιες από τις νέες (ή σχετικά νέες) ποιητικές φωνές που εντόπισα πρόσφατα, τύπωσαν βιβλία στις Εκδόσεις των φίλων και στην Οδό Πανός, δυο εκδοτικούς οίκους με παράδοση στη διακριτική και χαμηλόφωνη πλην ποιοτική ποίηση.

Οι Εκδόσεις των Φίλων συνεχίζουν την πορεία τους στον χρόνο με ενδιαφέρουσες εκδόσεις, στις οποίες ο καλός ποιητής Κώστας Ριζάκης αφήνει το στίγμα του με τις επιλογές του, τις διορθώσεις και την επιμέλεια στους στίχους των ποιητών.

altΤο βιβλίο της Ελένης Κοφτερού Στο λάμδα των χελιδονιών (Αθήνα, 2014) αφήνει στον αναγνώστη την αίσθηση μιας ήρεμης, απόλυτα ελεγχόμενης θλίψης. Στίχοι για τις σιωπές, τον ανθρώπινο φόβο, την απουσία, τη μοναξιά, τη Δεύτερη Ανάσταση. Η πλειονότητα των ποιημάτων απευθύνεται σε κάποιο οικείο πρόσωπο, έναν αγαπημένο, κάποιον ποιητή (Λόρκα), εξόριστους της Μακρονήσου ή σε στοιχεία της φύσης. Πολλά ποιήματα είναι αφιερωμένα σε αγαπημένα ή φιλικά πρόσωπα, ενώ δεν λείπουν ποιήματα-σκέψεις για την τέχνη της γραφής και την ποιητική περιπέτεια. Αντιγράφω από τη σελ. 58: LOST POEMS: Χαμένα ποιήματα / ψάχνουν τους / παραλήπτες τους // παράπεσαν / όσο οι αποστολείς / γυαλίζανε / μια φθαρμένη λέξη.

altΕυρηματική η συλλογή της Χριστίνας Καραντώνη (Αμαλιάδα, 1959), το Πάθη συμφώνων, από τις ίδιες εκδόσεις (Αθήνα, 2014). Η ποιήτρια ζει στην Πάτρα και εργάζεται στη μέση εκπαίδευση. Χρησιμοποιώντας ως τίτλους ποιημάτων τα σύμφωνα του ελληνικού αλφάβητου (πρώτη ενότητα) και τα πάθη συμφώνων (δεύτερη ενότητα) στήνει ένα εγκεφαλικό, εκ πρώτης όψεως, ποιητικό παιχνίδι, στα οποία κυριαρχούν τα λογοπαίγνια, η αμφισημία κάποιων λέξεων, ενώ συνταιριάζει (συχνά με αρκετή επιτυχία) τους γραμματικούς κανόνες και τα πάθη των συμφώνων με καταστάσεις και πάθη της ζωής. Αυτό το λεκτικό παιχνίδισμα, όταν διεισδύει εις βάθος, έχει και στοχασμό και συναίσθημα. Αντιγράφω από τη σελ. 40: Τα ευφωνικά: Προσθέσαμε στο τέλος / Και κείνα τα σύμφωνα τα ευφωνικά / παρέμεινεν όμως η χασμωδία / Και η ζωή μας παραπαίει / Αναποφάσιστη ακόμα / Αν τραγικού είναι μίμησις // Ή πέρα για πέρα τραγωδία.

altΑπό το Κατά χρόνον Ευαγγέλιο του Γιώργου Χ. Στεργιόπουλου (Αθήνα, 1985) που τυπώθηκε κι αυτό από τις Εκδόσεις των Φίλων το 2012, ξεχώρισα τη δεύτερη ενότητα, Η Βίβλος της Ερήμου, τα ποιήματα της οποίας διακρίνονται από στοχαστική διάθεση, ιδιάζουσα, συχνά αιρετική, θρησκευτικότητα, και αναφορές σε πρόσωπα και θέματα της Βίβλου. Χαρακτηριστικοί οι τίτλοι αρκετών ποιημάτων (Το Βιβλίο της Ζωής, Θυσία, Η κόλαση των αμαρτωλών, Η Απολογία του Χριστού, Το παράπονο του Λαζάρου κ.τλ.) Έννοιες όπως κόλαση, παράδεισος, ύβρις, θάνατος, ανάσταση, φαίνεται πως απασχολούν τον ποιητή, που επιχειρεί να τις εκλογικέψει, αναλύοντας δια του νου δογματικές αλήθειες και ζητήματα πίστης. Αντιγράφω, από τη σελ. 27: Με στοιχειώνεις, θεέ μου σαδιστή / Μ’ ορκίζεις να σ’ ακολουθώ ευθεία / μα όλο μπροστά μου πλάθεις μια στροφή.

altΟλοκληρώνοντας με τους ποιητές των Εκδόσεων των Φίλων, οφείλω να αναφέρω και την Αθηναία ποιήτρια Ελένη Κόλλια (1968). Πρόσφατα τυπωμένη η ποιητική της συλλογή Από τα πράγματα στο όνομά τους (Γαβριηλίδης, 2014), ενώ είχε προηγηθεί και η συλλογή της Απλή μέθοδος των χρωμάτων (Ηριδανός, 2009). Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της ποίησης τής Κόλλια είναι η αγωνία της να εκφράσει και να ψηλαφήσει τον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις λέξεις και τη σιωπή, να οδηγηθεί εντέλει από τα πράγματα στο όνομά τους, όπως εύγλωττα υποδηλώνει και ο τίτλος της συλλογής της. Ανιχνεύοντας αυτό το σκοτεινό και παράξενο ενδιάμεσο, ανακαλύπτει εντέλει την ουσία της ίδιας της ποίησης αλλά και των βαθύτερων νοημάτων της ζωής. Γράφει στη σελ. 35: ΜΕΛΑΣ ΑΡΤΟΣ: Μάρτυς μου η Σελήνη, / πόσες νύχτες τον ήχο νήστεψα στην ερημιά / ζυμώνοντας τον άρτο της σιωπής / για μια μπουκιά φωνής.

Στις εκδόσεις Οδός Πανός ξεχώρισα δύο ποιητικά βιβλία.

altΜε ιδιάζουσα στίξη, έντονη στοχαστική-φιλοσοφική διάθεση και ακροβατώντας μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, ο ποιητής και εκδότης του περιοδικού Κουκούτσι, Βασίλης Ζηλάκος, τύπωσε το δεύτερο ποιητικό του βιβλίο με τον τίτλο Ξύλο ξανθό π’ αφράτεψε στο στόμα (αποσπάσματα από τις γραφές ενός εξόριστου) (εκδ. Οδός Πανός, 2012). Ποιήματα εσωτερικά, κρυπτικά, με τον άνθρωπο πάντα στο επίκεντρό τους, τον άνθρωπο και τις κρυφές αλήθειες της ζωής στο διάβα του χρόνου, που αποκαλύπτονται μόνο σε μυημένους. Ποιήματα σαν μυστικές προσευχές ή σαν γράμματα μέσα σε μποτίλιες, αφημένα στη θάλασσα για να φτάσουν κάποτε σε απόμακρη ακτή και να διαβαστούν από τον μελλοντικό άνθρωπο. Αντιγράφω από τη σελ. 61: ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ: Ένας νεκρός χτύπησε την πόρτα / μα του είπα να περιμένει · / με προσήλωση την ώρα εκείνη / το άσπρο έβαφα σκήνωμά του / Έτσι τη σπάνια σκέφτηκα λύπη: / του φεγγαριού να βλέπεις τη βούρτσα / και τη μπογιά, ενώ το σώμα / ακόμα χαίρεται το απόγευμα στη γη.

altΟ Αύγουστος Κορτώ (Θεσσαλονίκη, 1979) δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Προικισμένος πεζογράφος, του λείπει ωστόσο η αίσθηση της οικονομίας (συγγραφικής και εκδοτικής) –όπως εύστοχα επεσήμανε και η κριτικός Ελισάβετ Κοτζιά, σε πρόσφατο σχόλιό της στην εφημερίδα Καθημερινή– αφού τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια τύπωσε δεκαεννιά βιβλία. Παρακάμπτοντας το πεζογραφικό του έργο που, αν και ερεθιστικό και ενδιαφέρον, είναι άνισο, θα σταθώ στο βιβλίο ποίησης που τύπωσε το 2012, από την Οδό Πανός, και έχει ως τίτλο Ο ταξιτζής των ουρανών. Ο Κ. δείχνει πως όταν πυκνώνουν η ευρηματικότητά και οι σπινθηροβόλες επινοήσεις του, το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό. Ποιήματα στρωτά, καλογραμμένα, για την αγάπη, το ζώο που κρύβουμε μέσα μας, τους πεθαμένους που μας στοιχειώνουν, τη μοναξιά, τους ταξιτζήδες που μετοίκησαν στους ουρανούς. Το ομότιτλο της συλλογής ποίημά του, στη γραφή και τη θεματολογία του, έχει κάτι από τον απόηχο των ποιημάτων Οικοδόμοι και Ο μοτοσικλετιστής τής γνωστής θεσσαλονικιάς ποιήτριας Μαρίας Κέντρου-Αγαθοπούλου. Δείγμα γραφής: σελ. 20: … / ένα ένα τ’ αγγίζω όλα τα πράγματα / γιατί καμιά φορά ξεχνάμε / πως και το πλάσμα το βουβό διψά για χάδι.

Θα είχε ενδιαφέρον να βλέπαμε τα επόμενα ποιητικά βήματα των έξι παραπάνω δημιουργών, όταν και εάν υπάρξουν, για να εντοπίσουμε τις διαφοροποιήσεις και την εξέλιξη της γραφής τους.

*Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΟΥΤΑΣ είναι συγγραφέας και εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

Για την ποιητική συλλογή του Χάρη Βλαβιανού «Η Αναγέννηση - 39 ποιητικά πορτρέτα» (εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Πορτρέτο του Νικολό Μακιαβέλι, στον οποίο είναι αφιερωμένο ένα ποίημα της συλλογής © Wikipedia. 

Γράφει η Άννα Βασιάδη

...
«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

Για το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη «Ποιήματα και τραγούδια» (εκδ. Άγρα). Κεντρική εικόνα: πίνακας του Γιάννη Τσαρούχη με τίτλο: «Δύο άντρες με φτερά πεταλούδας» © Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. 

Γράφει ο Γιώργος Γκόζης

…ή αλλιώς, περί του υμνογραφι...

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

Για την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Κοσμόπουλου «Έθνος εξαιρετικά» (εκδ. Περισπωμένη). Kεντρική εικόνα: Ανεξάρτητη Μεραρχία. Διανομή αλληλογραφίας και δεμάτων. Συλλογή Μικρασιατικής Εκστρατείας/ Αρχείο ΕΡΤ.

Γράφει η Αγάθη Γεωργιάδου

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ