exi poihtes--negative

Έξι ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια. Των Ελένη Κοφτερού, Χριστίνας Καραντώνη, Γιώργου Χ. Στεργιόπουλου, Ελένης Κόλλια, Βασίλη Ζηλάκου, Αύγουστου Κορτώ. 

Του Παναγιώτη Γούτα

Κάποιες από τις νέες (ή σχετικά νέες) ποιητικές φωνές που εντόπισα πρόσφατα, τύπωσαν βιβλία στις Εκδόσεις των φίλων και στην Οδό Πανός, δυο εκδοτικούς οίκους με παράδοση στη διακριτική και χαμηλόφωνη πλην ποιοτική ποίηση.

Οι Εκδόσεις των Φίλων συνεχίζουν την πορεία τους στον χρόνο με ενδιαφέρουσες εκδόσεις, στις οποίες ο καλός ποιητής Κώστας Ριζάκης αφήνει το στίγμα του με τις επιλογές του, τις διορθώσεις και την επιμέλεια στους στίχους των ποιητών.

altΤο βιβλίο της Ελένης Κοφτερού Στο λάμδα των χελιδονιών (Αθήνα, 2014) αφήνει στον αναγνώστη την αίσθηση μιας ήρεμης, απόλυτα ελεγχόμενης θλίψης. Στίχοι για τις σιωπές, τον ανθρώπινο φόβο, την απουσία, τη μοναξιά, τη Δεύτερη Ανάσταση. Η πλειονότητα των ποιημάτων απευθύνεται σε κάποιο οικείο πρόσωπο, έναν αγαπημένο, κάποιον ποιητή (Λόρκα), εξόριστους της Μακρονήσου ή σε στοιχεία της φύσης. Πολλά ποιήματα είναι αφιερωμένα σε αγαπημένα ή φιλικά πρόσωπα, ενώ δεν λείπουν ποιήματα-σκέψεις για την τέχνη της γραφής και την ποιητική περιπέτεια. Αντιγράφω από τη σελ. 58: LOST POEMS: Χαμένα ποιήματα / ψάχνουν τους / παραλήπτες τους // παράπεσαν / όσο οι αποστολείς / γυαλίζανε / μια φθαρμένη λέξη.

altΕυρηματική η συλλογή της Χριστίνας Καραντώνη (Αμαλιάδα, 1959), το Πάθη συμφώνων, από τις ίδιες εκδόσεις (Αθήνα, 2014). Η ποιήτρια ζει στην Πάτρα και εργάζεται στη μέση εκπαίδευση. Χρησιμοποιώντας ως τίτλους ποιημάτων τα σύμφωνα του ελληνικού αλφάβητου (πρώτη ενότητα) και τα πάθη συμφώνων (δεύτερη ενότητα) στήνει ένα εγκεφαλικό, εκ πρώτης όψεως, ποιητικό παιχνίδι, στα οποία κυριαρχούν τα λογοπαίγνια, η αμφισημία κάποιων λέξεων, ενώ συνταιριάζει (συχνά με αρκετή επιτυχία) τους γραμματικούς κανόνες και τα πάθη των συμφώνων με καταστάσεις και πάθη της ζωής. Αυτό το λεκτικό παιχνίδισμα, όταν διεισδύει εις βάθος, έχει και στοχασμό και συναίσθημα. Αντιγράφω από τη σελ. 40: Τα ευφωνικά: Προσθέσαμε στο τέλος / Και κείνα τα σύμφωνα τα ευφωνικά / παρέμεινεν όμως η χασμωδία / Και η ζωή μας παραπαίει / Αναποφάσιστη ακόμα / Αν τραγικού είναι μίμησις // Ή πέρα για πέρα τραγωδία.

altΑπό το Κατά χρόνον Ευαγγέλιο του Γιώργου Χ. Στεργιόπουλου (Αθήνα, 1985) που τυπώθηκε κι αυτό από τις Εκδόσεις των Φίλων το 2012, ξεχώρισα τη δεύτερη ενότητα, Η Βίβλος της Ερήμου, τα ποιήματα της οποίας διακρίνονται από στοχαστική διάθεση, ιδιάζουσα, συχνά αιρετική, θρησκευτικότητα, και αναφορές σε πρόσωπα και θέματα της Βίβλου. Χαρακτηριστικοί οι τίτλοι αρκετών ποιημάτων (Το Βιβλίο της Ζωής, Θυσία, Η κόλαση των αμαρτωλών, Η Απολογία του Χριστού, Το παράπονο του Λαζάρου κ.τλ.) Έννοιες όπως κόλαση, παράδεισος, ύβρις, θάνατος, ανάσταση, φαίνεται πως απασχολούν τον ποιητή, που επιχειρεί να τις εκλογικέψει, αναλύοντας δια του νου δογματικές αλήθειες και ζητήματα πίστης. Αντιγράφω, από τη σελ. 27: Με στοιχειώνεις, θεέ μου σαδιστή / Μ’ ορκίζεις να σ’ ακολουθώ ευθεία / μα όλο μπροστά μου πλάθεις μια στροφή.

altΟλοκληρώνοντας με τους ποιητές των Εκδόσεων των Φίλων, οφείλω να αναφέρω και την Αθηναία ποιήτρια Ελένη Κόλλια (1968). Πρόσφατα τυπωμένη η ποιητική της συλλογή Από τα πράγματα στο όνομά τους (Γαβριηλίδης, 2014), ενώ είχε προηγηθεί και η συλλογή της Απλή μέθοδος των χρωμάτων (Ηριδανός, 2009). Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της ποίησης τής Κόλλια είναι η αγωνία της να εκφράσει και να ψηλαφήσει τον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις λέξεις και τη σιωπή, να οδηγηθεί εντέλει από τα πράγματα στο όνομά τους, όπως εύγλωττα υποδηλώνει και ο τίτλος της συλλογής της. Ανιχνεύοντας αυτό το σκοτεινό και παράξενο ενδιάμεσο, ανακαλύπτει εντέλει την ουσία της ίδιας της ποίησης αλλά και των βαθύτερων νοημάτων της ζωής. Γράφει στη σελ. 35: ΜΕΛΑΣ ΑΡΤΟΣ: Μάρτυς μου η Σελήνη, / πόσες νύχτες τον ήχο νήστεψα στην ερημιά / ζυμώνοντας τον άρτο της σιωπής / για μια μπουκιά φωνής.

Στις εκδόσεις Οδός Πανός ξεχώρισα δύο ποιητικά βιβλία.

altΜε ιδιάζουσα στίξη, έντονη στοχαστική-φιλοσοφική διάθεση και ακροβατώντας μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, ο ποιητής και εκδότης του περιοδικού Κουκούτσι, Βασίλης Ζηλάκος, τύπωσε το δεύτερο ποιητικό του βιβλίο με τον τίτλο Ξύλο ξανθό π’ αφράτεψε στο στόμα (αποσπάσματα από τις γραφές ενός εξόριστου) (εκδ. Οδός Πανός, 2012). Ποιήματα εσωτερικά, κρυπτικά, με τον άνθρωπο πάντα στο επίκεντρό τους, τον άνθρωπο και τις κρυφές αλήθειες της ζωής στο διάβα του χρόνου, που αποκαλύπτονται μόνο σε μυημένους. Ποιήματα σαν μυστικές προσευχές ή σαν γράμματα μέσα σε μποτίλιες, αφημένα στη θάλασσα για να φτάσουν κάποτε σε απόμακρη ακτή και να διαβαστούν από τον μελλοντικό άνθρωπο. Αντιγράφω από τη σελ. 61: ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ: Ένας νεκρός χτύπησε την πόρτα / μα του είπα να περιμένει · / με προσήλωση την ώρα εκείνη / το άσπρο έβαφα σκήνωμά του / Έτσι τη σπάνια σκέφτηκα λύπη: / του φεγγαριού να βλέπεις τη βούρτσα / και τη μπογιά, ενώ το σώμα / ακόμα χαίρεται το απόγευμα στη γη.

altΟ Αύγουστος Κορτώ (Θεσσαλονίκη, 1979) δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Προικισμένος πεζογράφος, του λείπει ωστόσο η αίσθηση της οικονομίας (συγγραφικής και εκδοτικής) –όπως εύστοχα επεσήμανε και η κριτικός Ελισάβετ Κοτζιά, σε πρόσφατο σχόλιό της στην εφημερίδα Καθημερινή– αφού τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια τύπωσε δεκαεννιά βιβλία. Παρακάμπτοντας το πεζογραφικό του έργο που, αν και ερεθιστικό και ενδιαφέρον, είναι άνισο, θα σταθώ στο βιβλίο ποίησης που τύπωσε το 2012, από την Οδό Πανός, και έχει ως τίτλο Ο ταξιτζής των ουρανών. Ο Κ. δείχνει πως όταν πυκνώνουν η ευρηματικότητά και οι σπινθηροβόλες επινοήσεις του, το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό. Ποιήματα στρωτά, καλογραμμένα, για την αγάπη, το ζώο που κρύβουμε μέσα μας, τους πεθαμένους που μας στοιχειώνουν, τη μοναξιά, τους ταξιτζήδες που μετοίκησαν στους ουρανούς. Το ομότιτλο της συλλογής ποίημά του, στη γραφή και τη θεματολογία του, έχει κάτι από τον απόηχο των ποιημάτων Οικοδόμοι και Ο μοτοσικλετιστής τής γνωστής θεσσαλονικιάς ποιήτριας Μαρίας Κέντρου-Αγαθοπούλου. Δείγμα γραφής: σελ. 20: … / ένα ένα τ’ αγγίζω όλα τα πράγματα / γιατί καμιά φορά ξεχνάμε / πως και το πλάσμα το βουβό διψά για χάδι.

Θα είχε ενδιαφέρον να βλέπαμε τα επόμενα ποιητικά βήματα των έξι παραπάνω δημιουργών, όταν και εάν υπάρξουν, για να εντοπίσουμε τις διαφοροποιήσεις και την εξέλιξη της γραφής τους.

*Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΟΥΤΑΣ είναι συγγραφέας και εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

Για την ποιητική συλλογή του Νίκου Εγγονόπουλου «À Revoir: Theophilos», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ύψιλον. 

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Ο ...

«Ίσως φύγεις στο εξωτερικό» του Νικόλα Κουτσοδόντη (κριτική) – Όταν τα σώματα γίνονται πεδία μάχης και αντίστασης

«Ίσως φύγεις στο εξωτερικό» του Νικόλα Κουτσοδόντη (κριτική) – Όταν τα σώματα γίνονται πεδία μάχης και αντίστασης

Για την ποιητική συλλογή του Νικόλα Κουτσοδόντη «Ίσως φύγεις στο εξωτερικό», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θράκα. 

Γράφει η Σίσσυ Δουτσίου

Μια κατάδυση στο βάθος της ανθρώπινης επιθυμίας, της αγάπης, της απώλεια...

«Το μάτι της λέξης» του Κώστα Γουλιάμου (κριτική) – «Όνειρα χωρίς πατρίδα»

«Το μάτι της λέξης» του Κώστα Γουλιάμου (κριτική) – «Όνειρα χωρίς πατρίδα»

Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Γουλιάμου «Το μάτι της λέξης», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία από την «πράσινη γραμμή», στη Λευκωσία. 

Γράφει ο Γιώργος Βέης

Απο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η Προμηθέα» του Κώστα Βούλγαρη (κριτική) – Λόγος εκ λόγου και εν λόγω

«Η Προμηθέα» του Κώστα Βούλγαρη (κριτική) – Λόγος εκ λόγου και εν λόγω

Για την ιδιότυπη συλλογή κειμένων του Κώστα Βούλγαρη «Η Προμηθέα» (εκδ. Κουκκίδα). Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας «Πορτραίτο» του Καζιμίρ Μαλέβιτς που κοσμεί το εξώφυλλο της έκδοσης.

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου 

Λόγος εκ λόγου και εν λόγ...

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Μόσχου «Αμνοί και Λέοντες», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 29 Απριλίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Καλώς τα παλικάρια! Τι κάνετε, ωρέ λεβέντες;» έτριξε το μοναστήρι η...

«Το τέλος των ψευδαισθήσεων» του Αντρέας Ρέκβιτς (κριτική) – Η κρίση του φιλελεύθερου καπιταλισμού και πιθανές εναλλακτικές

«Το τέλος των ψευδαισθήσεων» του Αντρέας Ρέκβιτς (κριτική) – Η κρίση του φιλελεύθερου καπιταλισμού και πιθανές εναλλακτικές

Για το δοκίμιο του Αντρέας Ρέκβιτς (Andreas Reckwitz) «Το τέλος των ψευδαισθήσεων - Πολιτική, οικονομία και κουλτούρα στην ύστερη νεωτερικότητα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σε μετάφραση της Ευαγγελίας Τόμπορη. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Μόσχου «Αμνοί και Λέοντες», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 29 Απριλίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Καλώς τα παλικάρια! Τι κάνετε, ωρέ λεβέντες;» έτριξε το μοναστήρι η...

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (προδημοσίευση)

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Κωσταντίνου Τζαμιώτη «Θα πέσει η νύχτα», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 30 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ποδηλατούσε πάνω από ώρα, όταν έφτασαν επιτέλους στο ...

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

Δύο οδηγοί συνύπαρξης με τα αγαπημένα μας κατοικίδια, τη γάτα και τον σκύλο, απαντούν στο ερώτημα «Τι θέλει να μας πει;» το ζωάκι μας. «Γάτα - Τι θέλει να μας πει;» και «Σκύλος - Τι θέλει να μας πει;» της Lili Chin σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τσιάγκα από τις εκδόσεις Πεδίο.

Επιμέλεια: Book Press ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά αστυνομικά για τους φίλους του είδους κυκλοφόρησαν τον τελευταίο χρόνο από τις εκδόσεις Βακχικόν. Στην κεντρική εικόνα, στοιχείο από το εξώφυλλο του «Αριμάν», του Παναγιώτη Κωνσταντόπουλου.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ