floga kentriki

Για την ανθολογία του Leonard Cohen «Η φλόγα – Ποιήματα, στίχοι και επιλογές από τα σημειωματάρια» (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Gutenberg).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Ξεκίνησε σαν ποιητής το 1956 (Let us compare mythologies), πέρασε στη μυθιστορηματική φόρμα (Favorite Game, 1963), αλλά εγκατέλειψε το γράψιμο, όταν συνειδητοποίησε ότι δεν θα μπορούσε να ζήσει απ’ αυτό. Άφησε το Μόντρεαλ, το Παρίσι και την Ύδρα για να πάει στο Νάσβιλ, με σκοπό να διεκδικήσει μια θέση στη σκηνή του folk-rock – ενός είδους που δεν απαιτούσε καλή φωνή, ούτε μουσική δεξιοτεχνία. Κατέληξε στη Νέα Υορκη το 1967, όπου σύντομα τα τραγούδια του έγιναν ανάρπαστα από τους πιο καλλίφωνους και επιτυχημένους τραγουδοποιούς τής περιόδου. Τον ακολουθούσε η φήμη του «Άντρα που Αγαπούσαν οι Γυναίκες», ακόμα και την εποχή που χωρίς να απεκδυθεί την εβραϊκή θρησκεία, χρίστηκε βουδιστής μοναχός με το όνομα «ο Σιωπηλός».

Πέρα και πάνω απ’ όλα ο Cohen ήταν ποιητής. Ακόμα και στα χαοτικά χρόνια του Chelsea Hotel και των παγκόσμιων περιοδειών, ποτέ δεν διέκοψε τις σχέσεις του με την ποιητική φόρμα. Δεν ήταν γι’ αυτόν «μια τρέλα νεανική», αλλά ο ομφάλιος λώρος απ’ όπου αντλούσε έμπνευση. Σ’ αυτό το ποιητικό corpus σκάλιζε όταν σκόπευε να μπει στο στούντιο, παραλλάσσοντας στίχους, αλλάζοντας τίτλους, κόβοντας και ράβοντας πάνω στα αγαπημένα, επαναλαμβανόμενα θέματά του: «το χορό της έλξης και απώθησης ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα, το σεξ και τον θάνατο, την καλοσύνη και την αναλγησία, τη σάρκα και τον λόγο, τη ζωή και το επέκεινα».

Πέρα και πάνω απ’ όλα ο Cohen ήταν ποιητής. Δεν ήταν γι’ αυτόν «μια τρέλα νεανική», αλλά ο ομφάλιος λώρος απ’ όπου αντλούσε έμπνευση. Σ’ αυτό το ποιητικό corpus σκάλιζε όταν σκόπευε να μπει στο στούντιο, παραλλάσσοντας στίχους, αλλάζοντας τίτλους, κόβοντας και ράβοντας πάνω στα αγαπημένα, επαναλαμβανόμενα θέματά του.

Στη Φλόγα, το βιβλίο που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του σε επιμέλεια του γιου του, Adam Cohen, συναντούμε όλες τις πλευρές του Lenny, όπως τον αποκαλούσαν οι θαυμαστές του. Σχεδιασμένο προσεκτικά από τον ίδιο, με σαφείς οδηγίες, το πρώτο μέρος του βιβλίου περιέχει 63 ανέκδοτα ποιήματα, γραμμένα τα τελευταία 50 χρόνια. Όπως γράφουν οι επιμελητές της έκδοσης, Robert Faggen και Alexandra Pleshoyano, o Cohen «δούλευε τα ποιήματά του για πολλά χρόνια –και δεκαετίες ενίοτε– προτού τα εκδώσει». Υπάρχουν λοιπόν ποιήματα από το 1999, από το 1978, αρκετά της τελευταίας δεκαετίας, λίγο πριν από την αναχώρησή του. Το δεύτερο μέρος, περιέχει τους στίχους των τριών τελευταίων άλμπουμ του (Old Ideas, Popular Problems, You wanted it darker), και τους στίχους για τον δίσκο που έγραψε μαζί με την για πολλά χρόνια σύντροφό του, Anjani Thomas (Blue Alert). Το τρίτο μέρος είναι «θραύσματα» από τα αμέτρητα σημειωματάρια που κουβαλούσε πάντοτε στις τσέπες του, για να σημειώνει ιδέες, σκέψεις, ημιτελείς στίχους. Καθώς το σύστημα χρονολόγησης των σημειωματάριων αυτών το πήρε μαζί του, δεν γνωρίζουμε με ποια σειρά γράφτηκαν.

Όπως λέει ο ίδιος σ’ ένα από τα ποιήματά του: «Αν δεν υπήρχαν ζωγραφιές στον κόσμο / οι δικές μου θα ήταν πολύ σημαντικές / σαν και τα τραγούδια μου».

Ο ίδιος είχε επιμείνει να περιληφθεί ο λόγος που εκφώνησε στην απονομή του βραβείου λογοτεχνίας του πρίγκιπα των Αστουριών 2011, ίσως επειδή σ’ αυτόν εξηγούσε το πόσο σημαντική στάθηκε η επιρροή του Λόρκα στην ποίησή του, όπως και τα λίγα μαθήματα κιθάρας που του έκανε ένας νεαρός κιθαρίστας από την Ισπανία, στο Μόντρεαλ. Τέλος, οι επιμελητές πρόσθεσαν τα μέιλ που αντάλλαξε με τον Peter Dale Scott, καθηγητή του Μπέρκλεϊ και ποιητή, το τελευταίο εικοσιτετράωρο της ζωής του. Και όλα αυτά είναι διακοσμημένα με περίπου εβδομήντα από τις τριακόσιες εβδομήντα προσωπογραφίες του, καρικατούρες του εαυτού του σε διάφορες ηλικίες, και τέσσερις από τις ζωγραφιές του. Όπως λέει ο ίδιος σ’ ένα από τα ποιήματά του: «Αν δεν υπήρχαν ζωγραφιές στον κόσμο / οι δικές μου θα ήταν πολύ σημαντικές / σαν και τα τραγούδια μου».

Δεν μπορώ να φανταστώ άλλον από τον Γιώργο-Ίκαρο Μπαμπασάκη, που θα ήταν ικανός να μεταφράσει όλο αυτό το υλικό στη γλώσσα μας. Και οι εκδόσεις Gutenberg μας παρέδωσαν μια εξαιρετική έκδοση, από κάθε άποψη.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο της, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Η συχνότητα του θανάτου» (εκδ. Μεταίχμιο).


cohen Η φλόγα
Ποιήματα, στίχοι και επιλογές από τα σημειωματάρια
Leonard Cohen
Μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Gutenberg 2020
Σελ. 392, τιμή εκδότη €19,00

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ LEONARD COHEN

Cohen 3

Cohen 2

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

Για την ποιητική συλλογή του Νίκου Εγγονόπουλου «À Revoir: Theophilos», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ύψιλον. 

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Ο ...

«Ίσως φύγεις στο εξωτερικό» του Νικόλα Κουτσοδόντη (κριτική) – Όταν τα σώματα γίνονται πεδία μάχης και αντίστασης

«Ίσως φύγεις στο εξωτερικό» του Νικόλα Κουτσοδόντη (κριτική) – Όταν τα σώματα γίνονται πεδία μάχης και αντίστασης

Για την ποιητική συλλογή του Νικόλα Κουτσοδόντη «Ίσως φύγεις στο εξωτερικό», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θράκα. 

Γράφει η Σίσσυ Δουτσίου

Μια κατάδυση στο βάθος της ανθρώπινης επιθυμίας, της αγάπης, της απώλεια...

«Το μάτι της λέξης» του Κώστα Γουλιάμου (κριτική) – «Όνειρα χωρίς πατρίδα»

«Το μάτι της λέξης» του Κώστα Γουλιάμου (κριτική) – «Όνειρα χωρίς πατρίδα»

Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Γουλιάμου «Το μάτι της λέξης», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία από την «πράσινη γραμμή», στη Λευκωσία. 

Γράφει ο Γιώργος Βέης

Απο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία»: Η ηθοποιός, ακτιβίστρια και συγγραφέας Ερωφίλη Κόκκαλη έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Η ηθοποιός, ακτιβίστρια και συγγραφέας Ερωφίλη Κόκκαλη έρχεται στο Υπόγειο

Στο 75ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συζητά με την ηθοποιό, ακτιβίστρια και συγγραφέα Ερωφίλη Κόκκαλη. Αφορμή, μεταξύ άλλων, το σπονδυλωτό μυθιστόρημα «Λόλα Καραμπόλα» (εκδ. Έρμα, 2022). Η συζήτηση θα μεταδοθεί...

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου γιορτάζει φέτος τα 70 χρόνια του με πλούσιο πρόγραμμα δράσεων και παραστάσεων

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου γιορτάζει φέτος τα 70 χρόνια του με πλούσιο πρόγραμμα δράσεων και παραστάσεων

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μάς υποδέχεται φέτος με πλούσιο πρόγραμμα, γιορτάζοντας τα εβδομήντα χρόνια διεξαγωγής του. Ακολουθεί το Δελτίο Τύπου.

Επιμέλεια: Book Press

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μάς υποδέχεται φέτος, γι...

«My Fierce Ignorant Step» του Χρήστου Παπαδόπουλου στη Στέγη – Ένα τραγούδι μέσα στο οποίο πάλλονται τα σώματα των χορευτών

«My Fierce Ignorant Step» του Χρήστου Παπαδόπουλου στη Στέγη – Ένα τραγούδι μέσα στο οποίο πάλλονται τα σώματα των χορευτών

Έρχεται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση η παράσταση του Χρήστου Παπαδόπουλου «My Fierce Ignorant Step», από τις 8 έως τις 18 Μαΐου 2025. Δέκα χορευτές και χορεύτριες κινούνται σαν ένα. Κάθε βήμα, η αρχή και το τώρα μας. © για την εικόνα: Πάνος Κέφαλος

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

Δύο οδηγοί συνύπαρξης με τα αγαπημένα μας κατοικίδια, τη γάτα και τον σκύλο, απαντούν στο ερώτημα «Τι θέλει να μας πει;» το ζωάκι μας. «Γάτα - Τι θέλει να μας πει;» και «Σκύλος - Τι θέλει να μας πει;» της Lili Chin σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τσιάγκα από τις εκδόσεις Πεδίο.

Επιμέλεια: Book Press ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά αστυνομικά για τους φίλους του είδους κυκλοφόρησαν τον τελευταίο χρόνο από τις εκδόσεις Βακχικόν. Στην κεντρική εικόνα, στοιχείο από το εξώφυλλο του «Αριμάν», του Παναγιώτη Κωνσταντόπουλου.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ