metroei ayti i lypi kentriki

Για την ποιητική συλλογή της Ελένης Καρρά «Μετρό(ει) αυτή η λύπη» (εκδ. Μελάνι).

Της Έλενας Χουζούρη

Μέχρι την έκδοση της πρώτης ποιητικής της συλλογής Μετρό(ει) αυτή η λύπη, η Ελένη Καρρά, σύμφωνα και με το βιογραφικό της, ανάλωσε αρκετά χρόνια στη μάχιμη δημοσιογραφία και στη μετάφραση. Δεν ήταν όμως απούσα και από την ποίηση. Έστω και σποραδικά, ποιήματά της είχαν δει την έντυπη ή την ηλεκτρονική δημοσιότητα, ενώ δεν έλειψαν και οι λογοτεχνικές της μεταφράσεις. Το ότι αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση της πρώτης ποιητικής της συλλογής είναι διπλό κέρδος και για την ίδια που καταθέτει ολοκληρωμένα την ποιητική της φωνή και για τους/τις αναγνώστες/στριες της ποίησης που γνωρίζουν ένα καινούργιο ποιητικό πρόσωπο.

Το ευαίσθητο ποιητικό βλέμμα της αποθηκεύει εικόνες, αναδεικνύει τις κρυμμένες όψεις τους, δεν πείθεται από προσχήματα κοινωνικής, αμφιλεγόμενης, ρητορικής ανεκτικότητας.

Η Καρρά υιοθετεί τη συνθήκη της μεταφοράς για να απελευθερώσει τη ματιά της και να την οδηγήσει σε τόπους όπου στο βάθος τους θάλλει η βιωμένη λύπη. Μετρό(ει) αυτή η λύπη διατείνεται στον τίτλο του πρώτου της βιβλίου. Όπως το μετρό κατατρώει τα σπλάχνα της πόλης. Μ’ άλλα λόγια, το μετρό για την ποιήτρια, από συλλογικό μέσο ανθρώπινης διακίνησης, μετατρέπεται σε ποιητικό όχημα έκφρασης ποικίλων αισθημάτων, που αφυπνίζονται και ενεργοποιούνται από τη συνεχή, σπάταλη, ανέξοδη, χωρίς έρμα, συχνότατη εναλλαγή παραστάσεων, καθώς και το ταχύτατο, στιγμιαίο, πέρασμα του χρόνου από το παρελθόν στο παρόν. Το ευαίσθητο ποιητικό βλέμμα της αποθηκεύει εικόνες, αναδεικνύει τις κρυμμένες όψεις τους, δεν πείθεται από προσχήματα κοινωνικής, αμφιλεγόμενης, ρητορικής ανεκτικότητας. Όσο περισσότερο το βλέμμα βυθίζεται στα σκιερά σημεία, τόσο οι εικόνες αποκαθαρμένες από τη λιπαρή, υποκριτική τους πραγματικότητα σκληραίνουν και βαραίνουν.

«Εντοπίστηκε περιπλανώμενη ηλικιωμένη με τατουάζ στην περιοχή του Κ., όποιος την έχασε μπορεί να την αναζητήσει. Μες στο βαγόνι, κρεμασμένοι από τις χειρολαβές, μάτια κενά, Dear passengers βουίζοντας κάτω από τα έγκατα των παγετώνων we inform you that Ένας γιγάντιος κύκνος έχει αποκοιμηθεί στο κάθισμα, το κεφάλι του γέρνει μπροστά, οι συνεπιβάτες μαζεύονται απειλητικά γύρω του temporarily out of order βασανιστικά στάζει η ντροπή Στην αποβάθρα ξεβράζονται σοβαροί φορώντας τα μαύρα τους γυαλιά, πούπουλα κάποιος κραδαίνει ένα ράμφος ο λαιμός μου ψηλώνει ψηλώνει».

Το μετρό είναι όμως μια μικρογραφία της πόλης, της Αθήνας στην προκειμένη περίπτωση. Μιας πόλης στην οποία φύονται όχι μόνον οπωροφόρα αλλά και καουτσουκόδεντρα, τα οποία συναντάς παντού, στο πρόσωπο του μελαμψού Ινδού, στο λιανό βρόμικο και λινό ανθρωπάκι που προσπαθεί να βολευτεί στο κάθισμά του, την ίδια στιγμή που η μαστίχα τρέχει από τους κορμούς τους στους δρόμους και παρασέρνει και την ίδια την ποιήτρια που μέσα στην ονειρική της παραζάλη ταυτίζεται με την Αθήνα. «Τα καουτσουκόδεντρα της Αθήνας» από τα πιο ισχυρά ποιήματα της συλλογής, με γερό αφηγηματικό ιστό, ακροβατεί ανάμεσα στο ρεαλιστικό και στο φανταστικό στοιχείο.

Ωστόσο εκείνο που διαπερνά όλα τα ποιήματα της συλλογής, ακόμα και εκείνα που παίζουν ιδιαίτερα με το φανταστικό στοιχείο ή συνομιλούν με απόηχους από τον ανατρεπτικό και υπονομευτικό σαχτουρικό κόσμο, είναι η βαθιά βιωμένη λύπη. Μια λύπη που κουβαλά μέσα της εικόνες προσφιλών νεκρών, «πληθαίνουν οι νεκροί στον ύπνο μου / στήνουνε γεύματα, φοράνε τα καλά τους / με προσκαλούν με καρτ βιζίτ στις χοροεσπερίδες τους». Εμφανίζεται μια μνήμη με πολλαπλά τραύματα καθώς το παρόν δεν τα θεραπεύει αλλά τα επιδεινώνει. «Σχηματίζω τον αριθμό τηλεφώνου / του σπιτιού που παλιά κατοικούσα. / Δεν απαντώ / Και είναι η Μάννα / αγάπης φάντασμα / που από το χέρι με κρατά. / Τρύπιο το μάτι της / Ποτάμι λέξεις».

Έχει ήδη μια ωριμότητα ποιητική, το ποιητικό της πρόσωπο σχεδιάζεται με αδρές γραμμές και η φωνή της σαφώς δημιουργεί πολλές προσδοκίες για μια ακόμη πιο δυναμική μελλοντική εμφάνιση.

Η συλλογή ανοίγει με το προσκλητήριο των αγαπημένων νεκρών («Ψυχοπομπός Ι») και κλείνει με τον «Ψυχοπομπό ΙΙ». Μεσολαβούν οι προσπάθειες δραπέτευσης από τη μνήμη-λύπη είτε καθώς το μετρό διασχίζει μεταφορικά και πραγματικά το σώμα της πόλης, είτε με υπερπτήσεις ονειρικές όπως η «Ροζ Θάλεια και οι παπαγάλοι της». Η αναζήτηση της λήθης αποτυγχάνει. Οι ποικίλες δραπετεύσεις το ίδιο. Το μοτίβο της βιωμένης λύπης επανέρχεται. Οι νεκροί είναι εδώ.

«Στα όνειρα κατοικώ με τους νεκρούς μου / μια μαύρη ράπερ μού ρουφά το πρόσωπο / μες στην αχλή, ρίχνω το σουρωτήρι για τα μακαρόνια / τον εγκέφαλο-γλοιώδη-ανοίγω την βρύση / να ξεπλυθεί / η λ ή θ η ω η λ ή θ η.

Θείοι τεράστιοι μες στις κιτρινισμένες τους κορνίζες / μάς κερνάνε μπεζέδες από φοντανιέρες πορσελάνινες / ενώ καθόμαστε στις βελούδινες από τα τρωκτικά / τις φαγωμένες πολυθρόνες, με γέλια παιδιών να αντηχούν / σαν θραύσματα από βόμβες / και αρουραίους / να ροκανίζουν τέχνη / να γλείφουν όνειρα».

Στην πρώτη της συλλογή η Ελένη Καρρά εμφανίζεται να κατέχει ικανοποιητικά τα κλειδιά της ποιητικής γραφής. Έχει ήδη μια ωριμότητα ποιητική, το ποιητικό της πρόσωπο σχεδιάζεται με αδρές γραμμές και η φωνή της σαφώς δημιουργεί πολλές προσδοκίες για μια ακόμη πιο δυναμική μελλοντική εμφάνιση. Αναμένομεν…

* Η ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΖΟΥΡΗ είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Τελευταίο βιβλίο της, η μελέτη «Η στρατιωτική ζωή στη νεοελληνική λογοτεχνία – 19ος - 21ος αιώνας» (εκδ. Επίκεντρο).

Στην κεντρική εικόνα: Πίνακας της © Svetlana Kurmaz.


karra exΜετρό(ει) αυτή η λύπη
Ελένη Καρρά
Μελάνι 2020
Σελ. 34, τιμή εκδότη €7,00 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Emily Dickinson, Ποιήματα» (κριτική) – Το αργυρό χρονικό της μετάφρασης

«Emily Dickinson, Ποιήματα» (κριτική) – Το αργυρό χρονικό της μετάφρασης

Για το βιβλίο «Emily Dickinson, Ποιήματα» (εκλογή, προλεγόμενα, μετάφραση Κώστας Κουτσουρέλης, εκδ. Κίχλη). Κεντρική εικόνα: Η Σίνθια Νίξον υποδύεται την Έμιλυ Ντίκινσον στη βιογραφική ταινία του Τέρενς Ντέιβις «A Quier Passion». 

Γράφει η Γεωργία Τριανταφυλλίδου ...

«Ο θυρωρός των ημερών» της Ευτυχίας-Αλεξάνδρας Λουκίδου (κριτική)

«Ο θυρωρός των ημερών» της Ευτυχίας-Αλεξάνδρας Λουκίδου (κριτική)

Για την ποιητική συλλογή της Ευτυχίας-Αλεξάνδρας Λουκίδου «Ο θυρωρός των ημερών» (εκδ. Κέδρος). Κεντρική εικόνα: He © Positi Negati.

Γράφει η Μαρίτα Παπαρούση

Στην ποιητική συλλογή ...

«Η χαμηλόφωνη τόλμη» (κριτική): Έξι γυναίκες φιλόλογοι ανθολογούν έξι λυρικές ποιήτριες του 20ου αιώνα

«Η χαμηλόφωνη τόλμη» (κριτική): Έξι γυναίκες φιλόλογοι ανθολογούν έξι λυρικές ποιήτριες του 20ου αιώνα

Για την ανθολογία «Η χαμηλόφωνη τόλμη» (εκδ. Νίκας). Κεντρική εικόνα: πίνακας του Τζον Γουίλιαμ Γουότερχαουζ εμπνευσμένος από ποίημα του Άλφρεντ Τέννυσον.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ποιητές που τους σάρωσε η λήθη. Στίχοι που ντύθηκαν την απώλειά τους. Α...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ