metroei ayti i lypi kentriki

Για την ποιητική συλλογή της Ελένης Καρρά «Μετρό(ει) αυτή η λύπη» (εκδ. Μελάνι).

Της Έλενας Χουζούρη

Μέχρι την έκδοση της πρώτης ποιητικής της συλλογής Μετρό(ει) αυτή η λύπη, η Ελένη Καρρά, σύμφωνα και με το βιογραφικό της, ανάλωσε αρκετά χρόνια στη μάχιμη δημοσιογραφία και στη μετάφραση. Δεν ήταν όμως απούσα και από την ποίηση. Έστω και σποραδικά, ποιήματά της είχαν δει την έντυπη ή την ηλεκτρονική δημοσιότητα, ενώ δεν έλειψαν και οι λογοτεχνικές της μεταφράσεις. Το ότι αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση της πρώτης ποιητικής της συλλογής είναι διπλό κέρδος και για την ίδια που καταθέτει ολοκληρωμένα την ποιητική της φωνή και για τους/τις αναγνώστες/στριες της ποίησης που γνωρίζουν ένα καινούργιο ποιητικό πρόσωπο.

Το ευαίσθητο ποιητικό βλέμμα της αποθηκεύει εικόνες, αναδεικνύει τις κρυμμένες όψεις τους, δεν πείθεται από προσχήματα κοινωνικής, αμφιλεγόμενης, ρητορικής ανεκτικότητας.

Η Καρρά υιοθετεί τη συνθήκη της μεταφοράς για να απελευθερώσει τη ματιά της και να την οδηγήσει σε τόπους όπου στο βάθος τους θάλλει η βιωμένη λύπη. Μετρό(ει) αυτή η λύπη διατείνεται στον τίτλο του πρώτου της βιβλίου. Όπως το μετρό κατατρώει τα σπλάχνα της πόλης. Μ’ άλλα λόγια, το μετρό για την ποιήτρια, από συλλογικό μέσο ανθρώπινης διακίνησης, μετατρέπεται σε ποιητικό όχημα έκφρασης ποικίλων αισθημάτων, που αφυπνίζονται και ενεργοποιούνται από τη συνεχή, σπάταλη, ανέξοδη, χωρίς έρμα, συχνότατη εναλλαγή παραστάσεων, καθώς και το ταχύτατο, στιγμιαίο, πέρασμα του χρόνου από το παρελθόν στο παρόν. Το ευαίσθητο ποιητικό βλέμμα της αποθηκεύει εικόνες, αναδεικνύει τις κρυμμένες όψεις τους, δεν πείθεται από προσχήματα κοινωνικής, αμφιλεγόμενης, ρητορικής ανεκτικότητας. Όσο περισσότερο το βλέμμα βυθίζεται στα σκιερά σημεία, τόσο οι εικόνες αποκαθαρμένες από τη λιπαρή, υποκριτική τους πραγματικότητα σκληραίνουν και βαραίνουν.

«Εντοπίστηκε περιπλανώμενη ηλικιωμένη με τατουάζ στην περιοχή του Κ., όποιος την έχασε μπορεί να την αναζητήσει. Μες στο βαγόνι, κρεμασμένοι από τις χειρολαβές, μάτια κενά, Dear passengers βουίζοντας κάτω από τα έγκατα των παγετώνων we inform you that Ένας γιγάντιος κύκνος έχει αποκοιμηθεί στο κάθισμα, το κεφάλι του γέρνει μπροστά, οι συνεπιβάτες μαζεύονται απειλητικά γύρω του temporarily out of order βασανιστικά στάζει η ντροπή Στην αποβάθρα ξεβράζονται σοβαροί φορώντας τα μαύρα τους γυαλιά, πούπουλα κάποιος κραδαίνει ένα ράμφος ο λαιμός μου ψηλώνει ψηλώνει».

Το μετρό είναι όμως μια μικρογραφία της πόλης, της Αθήνας στην προκειμένη περίπτωση. Μιας πόλης στην οποία φύονται όχι μόνον οπωροφόρα αλλά και καουτσουκόδεντρα, τα οποία συναντάς παντού, στο πρόσωπο του μελαμψού Ινδού, στο λιανό βρόμικο και λινό ανθρωπάκι που προσπαθεί να βολευτεί στο κάθισμά του, την ίδια στιγμή που η μαστίχα τρέχει από τους κορμούς τους στους δρόμους και παρασέρνει και την ίδια την ποιήτρια που μέσα στην ονειρική της παραζάλη ταυτίζεται με την Αθήνα. «Τα καουτσουκόδεντρα της Αθήνας» από τα πιο ισχυρά ποιήματα της συλλογής, με γερό αφηγηματικό ιστό, ακροβατεί ανάμεσα στο ρεαλιστικό και στο φανταστικό στοιχείο.

Ωστόσο εκείνο που διαπερνά όλα τα ποιήματα της συλλογής, ακόμα και εκείνα που παίζουν ιδιαίτερα με το φανταστικό στοιχείο ή συνομιλούν με απόηχους από τον ανατρεπτικό και υπονομευτικό σαχτουρικό κόσμο, είναι η βαθιά βιωμένη λύπη. Μια λύπη που κουβαλά μέσα της εικόνες προσφιλών νεκρών, «πληθαίνουν οι νεκροί στον ύπνο μου / στήνουνε γεύματα, φοράνε τα καλά τους / με προσκαλούν με καρτ βιζίτ στις χοροεσπερίδες τους». Εμφανίζεται μια μνήμη με πολλαπλά τραύματα καθώς το παρόν δεν τα θεραπεύει αλλά τα επιδεινώνει. «Σχηματίζω τον αριθμό τηλεφώνου / του σπιτιού που παλιά κατοικούσα. / Δεν απαντώ / Και είναι η Μάννα / αγάπης φάντασμα / που από το χέρι με κρατά. / Τρύπιο το μάτι της / Ποτάμι λέξεις».

Έχει ήδη μια ωριμότητα ποιητική, το ποιητικό της πρόσωπο σχεδιάζεται με αδρές γραμμές και η φωνή της σαφώς δημιουργεί πολλές προσδοκίες για μια ακόμη πιο δυναμική μελλοντική εμφάνιση.

Η συλλογή ανοίγει με το προσκλητήριο των αγαπημένων νεκρών («Ψυχοπομπός Ι») και κλείνει με τον «Ψυχοπομπό ΙΙ». Μεσολαβούν οι προσπάθειες δραπέτευσης από τη μνήμη-λύπη είτε καθώς το μετρό διασχίζει μεταφορικά και πραγματικά το σώμα της πόλης, είτε με υπερπτήσεις ονειρικές όπως η «Ροζ Θάλεια και οι παπαγάλοι της». Η αναζήτηση της λήθης αποτυγχάνει. Οι ποικίλες δραπετεύσεις το ίδιο. Το μοτίβο της βιωμένης λύπης επανέρχεται. Οι νεκροί είναι εδώ.

«Στα όνειρα κατοικώ με τους νεκρούς μου / μια μαύρη ράπερ μού ρουφά το πρόσωπο / μες στην αχλή, ρίχνω το σουρωτήρι για τα μακαρόνια / τον εγκέφαλο-γλοιώδη-ανοίγω την βρύση / να ξεπλυθεί / η λ ή θ η ω η λ ή θ η.

Θείοι τεράστιοι μες στις κιτρινισμένες τους κορνίζες / μάς κερνάνε μπεζέδες από φοντανιέρες πορσελάνινες / ενώ καθόμαστε στις βελούδινες από τα τρωκτικά / τις φαγωμένες πολυθρόνες, με γέλια παιδιών να αντηχούν / σαν θραύσματα από βόμβες / και αρουραίους / να ροκανίζουν τέχνη / να γλείφουν όνειρα».

Στην πρώτη της συλλογή η Ελένη Καρρά εμφανίζεται να κατέχει ικανοποιητικά τα κλειδιά της ποιητικής γραφής. Έχει ήδη μια ωριμότητα ποιητική, το ποιητικό της πρόσωπο σχεδιάζεται με αδρές γραμμές και η φωνή της σαφώς δημιουργεί πολλές προσδοκίες για μια ακόμη πιο δυναμική μελλοντική εμφάνιση. Αναμένομεν…

* Η ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΖΟΥΡΗ είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Τελευταίο βιβλίο της, η μελέτη «Η στρατιωτική ζωή στη νεοελληνική λογοτεχνία – 19ος - 21ος αιώνας» (εκδ. Επίκεντρο).

Στην κεντρική εικόνα: Πίνακας της © Svetlana Kurmaz.


karra exΜετρό(ει) αυτή η λύπη
Ελένη Καρρά
Μελάνι 2020
Σελ. 34, τιμή εκδότη €7,00 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

«Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

Για τη συλλογή δοκιμίων της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Στερέωμα). Στην κεντρική εικόνα, η Λουίζ Γκλικ.

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Τη Λουίζ Γ...

«Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» του Αλέξη Ζήρα (κριτική)

«Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» του Αλέξη Ζήρα (κριτική)

Για το δοκίμιο του Αλέξη Ζήρα «Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» (εκδ. Θράκα). Στην κεντρική εικόνα, η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου στο σπίτι της ζωγράφου Νέλλης Ανδρικοπούλου (1948).

Γράφει η Χλόη Κουτσουμπέλη ...

«Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (κριτική) – Ένα ανθολόγιο τοπογραφικών δεδομένων

«Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (κριτική) – Ένα ανθολόγιο τοπογραφικών δεδομένων

Για την ποιητική συλλογή «Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (εκδ. Μελάνι). 

Γράφει ο Ιγνάτης Χουβαρδάς

Στην πρόσφατη ποιητική συλλογή ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Με αφορμή τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, θα διεξαχθεί το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» στις 10 και 11 Ιουνίου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ