baladeur

Για το βιβλίο της Μαρίας Πλαστήρα-Βαλκάνου [επιμέλεια - εισαγωγή - σχόλια] «Το χρονικό μιας εκούσιας απαγωγής» (εκδ. University Studio Press). Μια ιστορία αγάπης «γνωστή, κι από πολλές πλευρές, μοναδική». 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Η ιστορία ήταν ήδη γνωστή. Είναι άλλωστε, από πολλές πλευρές, μοναδική. Στις 8 Μαρτίου του 1914, τρεις μέρες μετά τη δολοφονία στη Θεσσαλονίκη του Βασιλέως Γεωργίου του Α, στις εφημερίδες της πόλης δημοσιεύεται μια εντυπωσιακή είδηση. Η κόρη ενός από τους επιφανέστερους Εβραίους επιχειρηματίες της πόλης, του Ντίνου Φερνάντεζ Ντιάζ, η Αλίνε, κλέφτηκε με έναν χριστιανό, τον αξιωματικό του ελληνικού στρατού, Σπύρο Αλιμπέρτη.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, οι ερωτευμένοι συναντήθηκαν σε γνωστό ξενοδοχείο της πόλης, απ’ όπου διέφυγαν με πλοίο. Η συνέχεια είναι επίσης γνωστή: Η Αλίνε ασπάστηκε τον χριστιανισμό και παντρεύτηκαν τον επόμενο μήνα στην Αθήνα. Έπειτα από το τετελεσμένο γεγονός, η οικογένεια της Αλίνε αποδέχτηκε τον γαμπρό, και το ζεύγος έζησε ευτυχισμένο μέχρι το τέλος.

Στις 4 Ιανουαρίου του 1914, ο Σπύρος Αλιμπέρτης είναι έντρομος. Οι γονείς της Αλίνε έχουν αντιληφθεί το ειδύλλιο που έχει αναπτυχθεί και προσπαθούν να το αποτρέψουν.

Όλα αυτά ήταν ήδη γνωστά, όμως πρόσφατα συνέβη κάτι σημαντικό: Η κόρη του Δημήτρη Πικιώνη, Αγνή Πικιώνη, βρήκε στο αρχείο του πατέρα της ολόκληρη την αλληλογραφία που συντηρούσε ο γνωστός αρχιτέκτονας με το ζεύγος, κυρίως με τον Σπύρο Αλιμπέρτη, με τον οποίο τον συνέδεε στενή φιλία. Το αρχείο αυτό, που αποτελείται κατά κύριο λόγο από επιστολές του Σπύρου και της Αλίνε προς τον Πικιώνη, γραμμένες στα γαλλικά οι περισσότερες, το εμπιστεύτηκε η Αγνή στην φιλόλογο Μαρία Πλαστήρα-Βαλκάνου. Κι έτσι ξεκινάει η ιστορία αυτού του βιβλίου, που συνδυάζει τα πολύτιμα τεκμήρια με την μικροϊστορία της πόλης αμέσως μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Ας πάρουμε μια γεύση: Στις 4 Ιανουαρίου του 1914, ο Σπύρος Αλιμπέρτης είναι έντρομος. Οι γονείς της Αλίνε έχουν αντιληφθεί το ειδύλλιο που έχει αναπτυχθεί και προσπαθούν να το αποτρέψουν. Έντρομος, αλλά και εμψυχωμένος, ο Σπύρος γράφει στον έμπιστο φίλο του Δημήτρη Πικιώνη λέγοντάς του ότι είναι αποφασισμένος να φτάσει στα άκρα.

xroniko apospasma

Ο Σπύρος 

Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Σπύρος, γεννημένος στο Βουκουρέστι, ζει στην Αθήνα από το 1893, κι έχει έρθει στη Θεσσαλονίκη ως υπασπιστής του ένδοξου στρατηγού Κλεομένη Κλεομένους. Ήταν άλλωστε ένας από τους 3000 άντρες της Μεραρχίας Κλεομένους που προέλασε στην Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου του 12, πριν από την επίσημη παράδοσή της. Είναι επίσης μαθητικός, αστρονόμος, λόγιος και κριτικός λογοτεχνίας, άνθρωπος με μεγάλους ορίζοντες, από γονείς με σημαντική κοινωνική δράση – η μητέρα του, Σωτηρία Αλιμπέρτη, ήταν πρωτοπόρος παιδαγωγός και φεμινίστρια. Εν ολίγοις, δεν θα πτοούνταν με την πρώτη αναποδιά. Οι ενέργειες του πατέρα της Αλίνε, που υποθέτουμε πως ενορχηστρώνει τη διαβολή του, όχι μονάχα δεν τον τρομάζουν, αλλά τον ατσαλώνουν και τον οδηγούν στο να βάλει μπροστά το παράτολμο σχέδιό του.

Τα εμπόδια που έπρεπε να υπερβεί η Αλίνε

Έτοιμος για όλα, πράγματι! 

Ας σκεφτούμε όμως το εξής: Αν ο Σπύρος διακινδύνευσε κάποια πράγματα σε αυτήν την υπόθεση, καθώς ήταν και αξιωματικός του στρατού, πολλά περισσότερα ήταν, ψυχικά και αντικειμενικά, τα εμπόδια που έπρεπε να υπερβεί η Αλίνε. Κόρη μιας οικογένειας με αμύθητα πλούτη για τα χρόνια εκείνα, ένοικος της περίφημης Κάζα Μπιάνκα, της βίλας που έχτισε για την οικογένειά της ο Ιταλός αρχιτέκτονας Πιέρο Αριγκόνι, που κοσμεί τη Θεσσαλονίκη μέχρι και σήμερα. Εκεί, άλλωστε τους επισκέπτονταν κι ο αξιωματικός Σπύρος Αλιμπέρτης, εκεί φούντωσε ο έρωτάς τους, που ήταν μάλλον κεραυνοβόλος, κι έλαβε χώρα, εντελώς τυχαία, μια μέρα στο τραμ, όταν η Αλίνε αισθάνθηκε αδιάθετη και ο Σπύρος τη συνόδεψε μέχρι το σπίτι της. Καθόλου ασυνήθιστη έναρξη ειδυλλίου εκείνα τα χρόνια, πράγματι…

Ο έρωτάς της με τον Σπύρο Αλιμπέρτη, και ο εκχριστιανισμός της, της έσωσε τη ζωή.

Τίποτε όμως απ’ όσα ακολούθησαν δεν ήταν συνηθισμένο. Και για να συμβούν όπως συνέβησαν, η Αλίνε δεν υπολόγισε κανένα κόστος, τα ρίσκαρε όλα, βάζοντας πρώτα τα συναισθήματά της. Η ιστορία τη δικαίωσε, κι από πολλές απόψεις, εκείνη είναι η πραγματική ηρωίδα αυτής της ιστορίας.

Τραγική ειρωνεία; Ο έρωτάς της με τον Σπύρο Αλιμπέρτη, και ο εκχριστιανισμός της, της έσωσε τη ζωή. Πλην της αδερφής της Νίνα, και της μητέρας της που πέθανε νωρίτερα, όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της, μαζί και πολλά παιδιά, δολοφονήθηκαν από τους Ναζί, το 1933, σε μια κωμόπολη στις Ιταλικές Άλπεις, όπου αναζήτησαν καταφύγιο.

Η αγάπη της για τον άντρα της διατηρήθηκε αμείωτη μέχρι το τέλος του, και πολύ μετά από αυτό, όπως μαρτυρά η επιστολή της προς τον Πικιώνη, λίγες μέρες μετά τον θάνατό του, το 1964.

xroniko apospasma 2

Πολύτιμη μαρτυρία μιας ολόκληρης εποχής

university studio press to xroniko mias ekousias apagwgisΤο βιβλίο που κρατάμε στα χέρια μας δεν είναι βέβαια απλώς μια συλλογή επιστολών. Οι επιστολές των δύο πρωταγωνιστών προς τον Δημήτρη Πικιώνη είναι αναμφίβολα ο κορμός του, ωστόσο αποτελεί μια σύνθεση κειμενικών και εικονικών στοιχείων που το καθιστούν πολύτιμη μαρτυρία όχι απλώς ένα σπάνιου έρωτα, μιας εκούσιας απαγωγής χωρίς προηγούμενο, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής. Διαφαίνεται μέσα από όλα αυτά τα τεκμήρια ένα ολόκληρο κοινωνικό και πολιτισμικό σύμπαν, αυτό της προπολεμικής Θεσσαλονίκης, κι ακόμη πιο συγκεκριμένα, της Θεσσαλονίκης πριν κι από τον Πρώτο Παγκόσμιο, πριν από την μαζική έλευση των προσφύγων, και βέβαια της Θεσσαλονίκης πριν από το Ολοκαύτωμα, στο οποίο η εβραϊκή κοινότητα της πόλης εξολοθρεύτηκε σχεδόν ολοκληρωτικά.

Μια θαυμάσια έκδοση, λοιπόν, εξαιρετικά φροντισμένη κι επιμελημένη, ένα βιβλίο-κόσμημα που αναγάγει το ατομικό βίωμα, την προσωπική ιστορία, σε πολύτιμη συλλογική μαρτυρία.

Το βιβλίο «Το χρονικό μιας εκούσιας απαγωγής – Αλίνε Φερνάντεζ Ντιάζ, Σπύρος Αλιμπέρτης», είναι μια έκδοση του ποιοτικού εκδοτικού οίκου της Θεσσαλονίκης University Studio Press, ενώ το αποτέλεσμα, αλλά και η ίδια η γέννηση του βιβλίου, χρωστούν τα μάλα στην ακάματη φιλόλογο Μαρία Πλαστήρα-Βαλκάνου. Αναζητήστε το!


* Ο Κ.Β. Κατσουλάρης είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Αφαίας και Τελαμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο).

politeia link more

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ευρώπη restart» του Βασίλη Ν. Μίχου (κριτική) – Ανατροπή μιας ζοφερής κατάστασης

«Ευρώπη restart» του Βασίλη Ν. Μίχου (κριτική) – Ανατροπή μιας ζοφερής κατάστασης

Για το δοκίμιο του Βασίλη Ν. Μίχου «Ευρώπη restart» (εκδ. Αρμός). 

Γράφει ο Ιωάννης Αγραφιώτης

Ανέκαθεν η Ευρώπη είχε το διπλό ρόλο τόσο του ταγού όσο και του ισορροπιστή της υφηλίου. Πάντα πρωτοπόρος στην ανάπτυξη τεχνολογίας, στη γέννηση ιδ...

«Η φυλακή» του Τάσου Θεοφίλου (κριτική) – Γροθιά στο στομάχι και καμπανάκι εγρήγορσης

«Η φυλακή» του Τάσου Θεοφίλου (κριτική) – Γροθιά στο στομάχι και καμπανάκι εγρήγορσης

Για το αυτιοβιογραφικό βιβλίο του Τάσου Θεοφίλου «Η φυλακή» (εκδ. Αντίποδες), μια «μαρτυρία που είναι γροθιά στο στομάχι του αναγνώστη ενώ παράλληλα θα έπρεπε να λειτουργεί και ως καμπανάκι εγρήγορσης της οργανωμένης πολιτείας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λουίζ Σβαρτς (Luiz Schwarcz) «Δεν έχω ανάσα» (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Ίκαρος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Λουίζ Σβαρτζ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκδότες της Βρ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Καρίμ Κατάν: «Έγραψα για κάτι που χάνεται, είτε πρόκειται για την Παλαιστίνη είτε για την οικογένεια, τις σχέσεις»

Καρίμ Κατάν: «Έγραψα για κάτι που χάνεται, είτε πρόκειται για την Παλαιστίνη είτε για την οικογένεια, τις σχέσεις»

, «Προσπαθώ να μη διαχωρίζω τις επιρροές μου σε ανατολικές και δυτικές, καθώς είμαι ένα μείγμα διαμορφωμένο κι από τις δύο κουλτούρες», μας είπε ο Παλαιστίνιος συγγραφέας Καρίμ Κατάν (Karim Kattan). Τον συναντήσαμε στο 4ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων.

Συνέντευξη στον Σόλωνα Παπ...

Ιούλιος στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο»: Συναυλίες και ποιητικά δρώμενα

Ιούλιος στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο»: Συναυλίες και ποιητικά δρώμενα

Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και άλλων μεγάλων δημιουργών θα ακουστεί μελοποιημένη στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο» τον Ιούλιο, σε δύο συναυλίες και ένα μουσικό δρώμενο.

Επιμέλεια: ...

Καλοκαίρι στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη της Άνδρου – Παρουσίαση του δοκιμίου του Γιάννη Μαμάη «Κολοφώνες» και άλλες εκδηλώσεις

Καλοκαίρι στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη της Άνδρου – Παρουσίαση του δοκιμίου του Γιάννη Μαμάη «Κολοφώνες» και άλλες εκδηλώσεις

Η Καΐρειος Βιβλιοθήκη της Άνδρου φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, και την παρουσίαση του δοκιμίου του Γιάννη Μαμάη «Κολοφώνες – Η μνήμη της τελευταίας σελίδας» (εκδ. Gutenberg).

Επιμέλεια: Book Press

Ως ίδρυμα που προάγει την ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σύγχρονα και κλασικά, όλα μαζί ανοίγουν μια αναγνωστική βεντάλια για όλες τις διαθέσεις και προτιμήσεις και για κάθε στιγμή. 

Επιλογή-κείμενα: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

Π...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 +1 βιογραφίες και αυτοβιογραφικά κείμενα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 +1 βιογραφίες και αυτοβιογραφικά κείμενα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Ανεξάρτητα από το αν καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο της ζωής ή ένας μέρος αυτής, οι βιογραφίες έχουν ως καταστατικό σκοπό να δείξουν όσα δεν φαίνονται, να αποκαλύψουν κίνητρα και να ερμηνεύσουν αποφάσεις. Έντεκα βιβλία από την πρόσφατη παραγωγή.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι βιογρα...

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Επιλογή πενήντα βιβλίων από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή, εστιάζοντας στην Ιστορία, ελληνική και διεθνή, στην πολιτική και τη φιλοσοφία, αλλά και σε βιβλία που αφορούν τον πολιτισμό, την κοινωνία, τη θρησκεία, την ψυχολογία, την επιστήμη. Πενήντα δοκίμια ή μελέτες που μπορούν να μας κάνουν καλύτερους και πιο ενημερωμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ