anamorfotiria

Για τις μελέτες των Φωτεινής Μηλιώνη και Βασιλικής Μηλιώνη «Μια φορά κι έναν καιρό… – Μελέτες για τα αναμορφωτήρια και την παραβατικότητα των ανηλίκων» (εκδόσεις ΑΩ).

Της Διώνης Δημητριάδου

Παραβατικότητα ανηλίκων και ιδρυματική αντιμετώπιση

Εγκληματολογικές όσο και ιστορικές είναι οι δύο μελέτες που συναποτελούν την ενδιαφέρουσα αυτή έκδοση με θέμα την παραβατικότητα των ανηλίκων και εστίαση στη λειτουργία των αναμορφωτηρίων. Οι δύο συγγραφείς, η Φωτεινή Μηλιώνη (δικηγόρος με διδακτορική διατριβή στην εγκληματολογία) και η Βασιλική Μηλιώνη (φιλόλογος με μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορική δημογραφία) εγγυώνται για την εμπεριστατωμένη έρευνα του ευαίσθητου αυτού θέματος.

Η πρώτη μελέτη αφορά τον «ηθικό κίνδυνο» και την ιδρυματική του αντιμετώπιση, η δεύτερη ασχολείται με τις μορφές και τα αίτια της παραβατικότητας. Η πρώτη μελέτη αναλύει ποιοτικά ένα πλούσιο αρχειακό υλικό, ενώ η δεύτερη, χρησιμοποιώντας την εγκληματολογική στατιστική, κάνει μια εκτενή εκτίμηση ποσοτικών χαρακτηριστικών. Και οι δύο παρουσιάζουν την αποκλίνουσα συμπεριφορά των ανηλίκων μέσα στα δεδομένα της κοινωνίας της εποχής. Τα χρονικά πλαίσια της έρευνας εκτείνονται σε μια πεντηκονταετία, από το 1924 ώς το 1974. Μια επιλογή που αποσκοπεί να δείξει πώς οι πολιτικές όσο και κοινωνικές καταστάσεις (από το μεσοπόλεμο διάστημα, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Εμφύλιο, τη δύσκολη μετεμφυλιακή εποχή ώς τη δικτατορία του ’67 και την αρχή της μεταπολίτευσης) έδρασαν στη διαμόρφωση των συγκεκριμένων συμπεριφορών. Άλλωστε ανάμεσα στις διαφορετικές θεωρίες ερμηνείας των φαινομένων της παραβατικότητας των ανηλίκων, σημαντική θέση κατέχει η κοινωνική προσέγγιση των αιτίων της εγκληματικότητας, θεωρία εκφρασμένη κυρίως από τον Γάλλο κοινωνιολόγο E. Durkheim, κατά την οποία η όποια παθογένεια της κοινωνίας έχει ισχυρό αντίκτυπο στις συμπεριφορές, καθώς χαλαρώνουν, απορρυθμίζονται ή καταλύονται οι ρυθμιστικοί κανόνες και μειώνεται η κοινωνική συνεκτικότητα.

Η πρώτη μελέτη αναλύει ποιοτικά ένα πλούσιο αρχειακό υλικό, ενώ η δεύτερη, χρησιμοποιώντας την εγκληματολογική στατιστική, κάνει μια εκτενή εκτίμηση ποσοτικών χαρακτηριστικών. Και οι δύο παρουσιάζουν την αποκλίνουσα συμπεριφορά των ανηλίκων μέσα στα δεδομένα της κοινωνίας της εποχής.

Στο εκτενές μέρος που αφορά στα αναμορφωτήρια θηλέων, σταχυολογούνται στοιχεία από τους φακέλους των κοριτσιών, από τη μελέτη των οποίων αναδεικνύονται αφενός τα αίτια της εισαγωγής στο αναμορφωτήριο (το πλέον ενδιαφέρον σημείο για εξαγωγή συμπερασμάτων αφορά το ποιος εισηγείται και με ποια επιχειρηματολογία), και αφετέρου το οικογενειακό ιστορικό που «δικαιολογεί» με άμεσο ή έμμεσο τρόπο την ανάγκη συμμόρφωσης μέσω της ιδρυματικής μεταχείρισης· καταφαίνεται έτσι ποιο νόημα αποκτά η απαιτητέα ειδική αγωγή ή η «ηθική αναμόρφωση». Απρόσκοπτη σ’ αυτό το σημείο της μελέτης η εξαγωγή ενός συμπεράσματος: η επιλογή του εγκλεισμού και η συνακόλουθη ιδρυματική αγωγή ως μέσων συμμόρφωσης φανέρωσαν την αδυναμία της συγκεκριμένης κρατικής παρέμβασης. Από την ίδρυσή τους, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ώς σήμερα τα αναμορφωτήρια πέρασαν από διάφορες επανεκτιμήσεις (μετονομάστηκαν ή κάποια καταργήθηκαν) χωρίς ποτέ να αποβάλουν το «στίγμα» της βίαιης ιδρυματοποίησης αλλά και θυματοποίησης των ανηλίκων.

Στα πιο ενδιαφέροντα μέρη του βιβλίου συγκαταλέγονται τόσο η παράθεση των διαφορετικών θεωριών για την παραβατικότητα των ανηλίκων όσο και τα στοιχεία από τους φακέλους των τροφίμων των αναμορφωτηρίων (που αναφέρθηκαν πιο πάνω) αλλά κι η πληθώρα πινάκων και στατιστικών στοιχείων που αφορά τις ηλικίες, τη γεωγραφική προέλευση, την οικογενειακή κατάσταση, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, τις ασχολίες των ανήλικων παραβατών. Έτσι το βιβλίο, εκτός από ενδιαφέρον για τον μέσο αναγνώστη που αγνοεί πολλά από τα τεκταινόμενα πίσω από τους τοίχους των χώρων του αναγκαίου σωφρονισμού, αποτελεί και μία πολύτιμη πηγή για τους ερευνητές. Την έκδοση προλογίζει η Πάρη Ζαγούρα, νομικός-εγκληματολόγος, επιμελήτρια ανηλίκων

* Η ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ είναι συγγραφέας. Το νέο της βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Παλίμψηστη του Λύκου μου μορφή» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΩ.


paravatikotita anilikon dioni dmitriadouΜια φορά κι έναν καιρό…
ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ
ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΗΛΙΩΝΗ – ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΗΛΙΩΝΗ
Προλογικό σημείωμα Π. ΖΑΓΟΥΡΑ
ΑΩ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 2021
Σελ. 248, τιμή εκδότη €23,32

politeia link more

 

 

 

 

 

 ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΗΛΙΩΝΗ


Αποσπάσματα από το βιβλίο

«Η “κλασική σχολή”, τις βάσεις της οποίας έθεσαν, επηρεασμένοι από τις ιδέες του Διαφωτισμού και κυρίως των Γάλλων Voltaire, Rousseau και Montesquieu […] δέχεται την αρχή της ελευθερίας της βουλήσεως και πάνω σ’ αυτήν στηρίζει την ηθική και ποινική ευθύνη του ανθρώπου για τις πράξεις του. Θεωρεί ότι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να αποφασίζει και να ενεργεί ό,τι αυτός θέλει· είναι αυτεξούσιος.

Στον αντίποδα της “κλασικής” βρίσκεται η “θετική σχολή”, η οποία έκανε την εμφάνισή της εκατό περίπου χρόνια αργότερα επηρεασμένη από την αλματώδη ανάπτυξη των φυσικών επιστημών και ιδιαίτερα από τις αντιλήψεις των Comte και Darwin. […] Σύμφωνα με τη “θετική σχολή” το έγκλημα δεν είναι αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης αλλά φαινόμενο φυσικό, ατομικό και κοινωνικό, δημιούργημα του ανθρώπου. […] Διαιρούνται, λοιπόν, οι εγκληματίες σε πέντε κατηγορίες: α) εγκληματίες εκ γενετής, β) εγκληματίες ψυχοπαθείς, γ) εγκληματίες από πάθος, δ) εγκληματίες περιστασιακοί και ε) εγκληματίες από έξη. (σελ. 74)

***

«Είμαστε και εμείς άνθρωποι ισότιμοι με όλους τους “απ’ έξω” κι ας κάναμε λάθη. Είμαστε παιδιά με τα ίδια όνειρα των παιδιών όλου του κόσμου. Η φτώχεια μας, η μοναξιά, η έλλειψη αγάπης, η απουσία της οικογένειας… μας έβγαλαν νωρίς στο δρόμο αναζητώντας το καλύτερο. Στραβοπατήσαμε, μπλέξαμε, κάναμε λάθη…» (ανήλικος κρατούμενος του Ειδικού Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνας) (σελ. 192)

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λουίζ Σβαρτς (Luiz Schwarcz) «Δεν έχω ανάσα» (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Ίκαρος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Λουίζ Σβαρτζ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκδότες της Βρ...

«Η δύναμη της Τέχνης στη μάθηση» του Αλέξη Κόκκου (κριτική) – Παιδεία και αισθητική εμπειρία

«Η δύναμη της Τέχνης στη μάθηση» του Αλέξη Κόκκου (κριτική) – Παιδεία και αισθητική εμπειρία

Για τη μελέτη του Αλέξη Κόκκου «Η δύναμη της τέχνης στη μάθηση – Διδακτική μεθοδολογία για την εκπαίδευση ενηλίκων και το σχολείο» (εκδ. Επιστημονική ένωση εκπαίδευσης ενηλίκων). 

Γράφει η Αντιγόνη Βλαβιανού 

Επιλ...

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

Σκέψεις με αφορμή τον συλλογικό τόμο «Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου» (επιστημονική επιμέλεια: Ειρήνη Αβραμοπούλου, Ελένη Παπαγαρουφάλη, εκδ. Τόπος)

Γράφει η Αλίκη Θεοδοσίου

Ο συλλογικός τόμος  ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη, 20 Μαΐου, στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ