anamorfotiria

Για τις μελέτες των Φωτεινής Μηλιώνη και Βασιλικής Μηλιώνη «Μια φορά κι έναν καιρό… – Μελέτες για τα αναμορφωτήρια και την παραβατικότητα των ανηλίκων» (εκδόσεις ΑΩ).

Της Διώνης Δημητριάδου

Παραβατικότητα ανηλίκων και ιδρυματική αντιμετώπιση

Εγκληματολογικές όσο και ιστορικές είναι οι δύο μελέτες που συναποτελούν την ενδιαφέρουσα αυτή έκδοση με θέμα την παραβατικότητα των ανηλίκων και εστίαση στη λειτουργία των αναμορφωτηρίων. Οι δύο συγγραφείς, η Φωτεινή Μηλιώνη (δικηγόρος με διδακτορική διατριβή στην εγκληματολογία) και η Βασιλική Μηλιώνη (φιλόλογος με μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορική δημογραφία) εγγυώνται για την εμπεριστατωμένη έρευνα του ευαίσθητου αυτού θέματος.

Η πρώτη μελέτη αφορά τον «ηθικό κίνδυνο» και την ιδρυματική του αντιμετώπιση, η δεύτερη ασχολείται με τις μορφές και τα αίτια της παραβατικότητας. Η πρώτη μελέτη αναλύει ποιοτικά ένα πλούσιο αρχειακό υλικό, ενώ η δεύτερη, χρησιμοποιώντας την εγκληματολογική στατιστική, κάνει μια εκτενή εκτίμηση ποσοτικών χαρακτηριστικών. Και οι δύο παρουσιάζουν την αποκλίνουσα συμπεριφορά των ανηλίκων μέσα στα δεδομένα της κοινωνίας της εποχής. Τα χρονικά πλαίσια της έρευνας εκτείνονται σε μια πεντηκονταετία, από το 1924 ώς το 1974. Μια επιλογή που αποσκοπεί να δείξει πώς οι πολιτικές όσο και κοινωνικές καταστάσεις (από το μεσοπόλεμο διάστημα, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Εμφύλιο, τη δύσκολη μετεμφυλιακή εποχή ώς τη δικτατορία του ’67 και την αρχή της μεταπολίτευσης) έδρασαν στη διαμόρφωση των συγκεκριμένων συμπεριφορών. Άλλωστε ανάμεσα στις διαφορετικές θεωρίες ερμηνείας των φαινομένων της παραβατικότητας των ανηλίκων, σημαντική θέση κατέχει η κοινωνική προσέγγιση των αιτίων της εγκληματικότητας, θεωρία εκφρασμένη κυρίως από τον Γάλλο κοινωνιολόγο E. Durkheim, κατά την οποία η όποια παθογένεια της κοινωνίας έχει ισχυρό αντίκτυπο στις συμπεριφορές, καθώς χαλαρώνουν, απορρυθμίζονται ή καταλύονται οι ρυθμιστικοί κανόνες και μειώνεται η κοινωνική συνεκτικότητα.

Η πρώτη μελέτη αναλύει ποιοτικά ένα πλούσιο αρχειακό υλικό, ενώ η δεύτερη, χρησιμοποιώντας την εγκληματολογική στατιστική, κάνει μια εκτενή εκτίμηση ποσοτικών χαρακτηριστικών. Και οι δύο παρουσιάζουν την αποκλίνουσα συμπεριφορά των ανηλίκων μέσα στα δεδομένα της κοινωνίας της εποχής.

Στο εκτενές μέρος που αφορά στα αναμορφωτήρια θηλέων, σταχυολογούνται στοιχεία από τους φακέλους των κοριτσιών, από τη μελέτη των οποίων αναδεικνύονται αφενός τα αίτια της εισαγωγής στο αναμορφωτήριο (το πλέον ενδιαφέρον σημείο για εξαγωγή συμπερασμάτων αφορά το ποιος εισηγείται και με ποια επιχειρηματολογία), και αφετέρου το οικογενειακό ιστορικό που «δικαιολογεί» με άμεσο ή έμμεσο τρόπο την ανάγκη συμμόρφωσης μέσω της ιδρυματικής μεταχείρισης· καταφαίνεται έτσι ποιο νόημα αποκτά η απαιτητέα ειδική αγωγή ή η «ηθική αναμόρφωση». Απρόσκοπτη σ’ αυτό το σημείο της μελέτης η εξαγωγή ενός συμπεράσματος: η επιλογή του εγκλεισμού και η συνακόλουθη ιδρυματική αγωγή ως μέσων συμμόρφωσης φανέρωσαν την αδυναμία της συγκεκριμένης κρατικής παρέμβασης. Από την ίδρυσή τους, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ώς σήμερα τα αναμορφωτήρια πέρασαν από διάφορες επανεκτιμήσεις (μετονομάστηκαν ή κάποια καταργήθηκαν) χωρίς ποτέ να αποβάλουν το «στίγμα» της βίαιης ιδρυματοποίησης αλλά και θυματοποίησης των ανηλίκων.

Στα πιο ενδιαφέροντα μέρη του βιβλίου συγκαταλέγονται τόσο η παράθεση των διαφορετικών θεωριών για την παραβατικότητα των ανηλίκων όσο και τα στοιχεία από τους φακέλους των τροφίμων των αναμορφωτηρίων (που αναφέρθηκαν πιο πάνω) αλλά κι η πληθώρα πινάκων και στατιστικών στοιχείων που αφορά τις ηλικίες, τη γεωγραφική προέλευση, την οικογενειακή κατάσταση, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, τις ασχολίες των ανήλικων παραβατών. Έτσι το βιβλίο, εκτός από ενδιαφέρον για τον μέσο αναγνώστη που αγνοεί πολλά από τα τεκταινόμενα πίσω από τους τοίχους των χώρων του αναγκαίου σωφρονισμού, αποτελεί και μία πολύτιμη πηγή για τους ερευνητές. Την έκδοση προλογίζει η Πάρη Ζαγούρα, νομικός-εγκληματολόγος, επιμελήτρια ανηλίκων

* Η ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ είναι συγγραφέας. Το νέο της βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Παλίμψηστη του Λύκου μου μορφή» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΩ.


paravatikotita anilikon dioni dmitriadouΜια φορά κι έναν καιρό…
ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ
ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΗΛΙΩΝΗ – ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΗΛΙΩΝΗ
Προλογικό σημείωμα Π. ΖΑΓΟΥΡΑ
ΑΩ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 2021
Σελ. 248, τιμή εκδότη €23,32

politeia link more

 

 

 

 

 

 ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΗΛΙΩΝΗ


Αποσπάσματα από το βιβλίο

«Η “κλασική σχολή”, τις βάσεις της οποίας έθεσαν, επηρεασμένοι από τις ιδέες του Διαφωτισμού και κυρίως των Γάλλων Voltaire, Rousseau και Montesquieu […] δέχεται την αρχή της ελευθερίας της βουλήσεως και πάνω σ’ αυτήν στηρίζει την ηθική και ποινική ευθύνη του ανθρώπου για τις πράξεις του. Θεωρεί ότι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να αποφασίζει και να ενεργεί ό,τι αυτός θέλει· είναι αυτεξούσιος.

Στον αντίποδα της “κλασικής” βρίσκεται η “θετική σχολή”, η οποία έκανε την εμφάνισή της εκατό περίπου χρόνια αργότερα επηρεασμένη από την αλματώδη ανάπτυξη των φυσικών επιστημών και ιδιαίτερα από τις αντιλήψεις των Comte και Darwin. […] Σύμφωνα με τη “θετική σχολή” το έγκλημα δεν είναι αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης αλλά φαινόμενο φυσικό, ατομικό και κοινωνικό, δημιούργημα του ανθρώπου. […] Διαιρούνται, λοιπόν, οι εγκληματίες σε πέντε κατηγορίες: α) εγκληματίες εκ γενετής, β) εγκληματίες ψυχοπαθείς, γ) εγκληματίες από πάθος, δ) εγκληματίες περιστασιακοί και ε) εγκληματίες από έξη. (σελ. 74)

***

«Είμαστε και εμείς άνθρωποι ισότιμοι με όλους τους “απ’ έξω” κι ας κάναμε λάθη. Είμαστε παιδιά με τα ίδια όνειρα των παιδιών όλου του κόσμου. Η φτώχεια μας, η μοναξιά, η έλλειψη αγάπης, η απουσία της οικογένειας… μας έβγαλαν νωρίς στο δρόμο αναζητώντας το καλύτερο. Στραβοπατήσαμε, μπλέξαμε, κάναμε λάθη…» (ανήλικος κρατούμενος του Ειδικού Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνας) (σελ. 192)

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

Για τον τόμο του Ιδρύματος Ωνάση «Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» (εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Κεντρική εικόνα: (από αριστερά) Θεόδωρος Γαροφαλίδης, Σοφοκλής Βενιζέλος, Αριστοτέλης Ωνάσης. Πηγή: Αρχείο Ωνάση, Αρχείο Κλεισθένη Δασκαλάκου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

Για το βιβλίο του Νιλ Πόστμαν [Neil Postman] «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (μτφρ. Φωτεινή Ρουγκούνη, Αφροδίτη Τζαμουράνη, εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το περίφημο βιβλίο ...

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

Για το βιβλίο του Δημήτρη Ξυγαλατά «Η δύναμη της τελετουργίας: Συμβολικές πράξεις που μας ενώνουν, μας χωρίζουν και μας εμπνέουν» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Τι κοινό έχουν οι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ