KELEFTHOS PAIDI800

Για το βιβλίο «Το υπερκινητικό παιδί - Δεν μπορώ να σταματήσω» (μτφρ. Γιοβάνα Βεσσαλά) του ψυχαναλυτή Ουμπέρτο Τζουκάρντι Μέρλι που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέλευθος.

Της Ελένης Κορόβηλα

Στο ευσύνοπτο βιβλίο του Το υπερκινητικό παιδί που κυκλοφορεί στη σειρά «Μικρή Βιβλιοθήκη» των εκδόσεων Κέλευθος, ο Ιταλός ψυχαναλυτής Ουμπέρτο Τζουκάρντι Μέρλι έχει ομαδοποιήσει τις σημαντικότερες ανησυχίες και τους συνηθέστερους προβληματισμούς γύρω από το ζήτημα σε δεκαπέντε ερωτήματα. Οι απαντήσεις που δίνει ξεκινούν με την περιγραφή κάθε υποθέματος, ενώ συχνά γίνεται χρήση παραδειγμάτων και ο συγγραφέας καταλήγει σε ένα συμπέρασμα.

Ο υπότιτλος του βιβλίου, η πρωτοπρόσωπη φράση «Δεν μπορώ να σταματήσω», προϊδεάζει τον αναγνώστη ότι στο βιβλίο αυτό θα ακούσει τη φωνή του ίδιου του υπερκινητικού παιδιού να του μιλά για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται εγκλωβισμένο και μέσω της οποίας βιώνει τον κόσμο. Κάτα κάποιον τρόπο αυτό συμβαίνει μια που η πολύχρονη εμπειρία του Τζουκάρντι Μέρλι και η επαφή του με δεκάδες παιδιά και τις οικογένειές τους, του επιτρέπει να δανείσει τη δική του φωνή για να εκφραστούν τα παιδιά εκείνα που έχουν αναστατώσει ή και τρομάξει τους γονείς τους, έχουν δυσκολέψει και προβληματίζει τους δασκάλους τους κι έχουν προκαλέσει αμηχανία στον περαστικό που ξαφνιάζεται από το διαφορετικό. 

Ο Τζουκάρντι Μέρλι υποστηρίζει πως η υπερκινητικότητα είναι ο τρόπος με τον οποίο ορισμένα παιδιά ανταποκρίνονται σε αυτό που τους προκαλεί δυσφορία.

Ο Τζουκάρντι Μέρλι υποστηρίζει πως η υπερκινητικότητα είναι ο τρόπος με τον οποίο ορισμένα παιδιά ανταποκρίνονται σε αυτό που τους προκαλεί δυσφορία και είναι, όπως το αποκαλεί, το «πνεύμα της εποχής». Ξεκαθαρίζοντας τα πολύ βασικά στοιχεία που εμπίπτουν στον ορισμό της «υπερκινητικότητας», ίσως ξαφνιάσει η απάντηση στο ερώτημα αν η υπερκινητικότητα έχει φύλο. Ο Τζουκάρντι Μέρλι υποστηρίζει:

«Η υπερκινητικότητα με τη στενή έννοια του όρου, δηλαδή η αδιάκοπη κίνηση του σώματος, η αδυναμία προσοχής, η ατμόσφαιρα άγχους που περιβάλλει το υπερκινητικό παιδί και η πρόκληση προς τον ενήλικα, είναι αρσενικού γένους».

Εξάλλου είναι προφανές ότι προσεγγίζει την υπερκινητικότητα υπό το πρίσμα της σχέσης πατέρα-παιδιού (σύμπλεγμα του Τηλέμαχου) που βρίσκεται στο κέντρο του ερευνητικού ενδιαφέροντος και του στενού του συνεργάτη Μάσιμο Ρεκαλκάτι.

Στη σκέψη, που συχνά καθησυχάζει πολλούς γονείς, ότι η υπερκινητικότητα δεν είναι παρά ένδειξη υπέρμετρης ευφυΐας, ο Τζουκάρντι Μέρλι έχει να αντειτείνει μια αρκετά μετριοπαθή και κριτική στάση: 

«Πρέπει να πω ότι μένω πάντα λίγο αμήχανος απέναντι στις προθέσεις εκείνου που εξυψώνει την ευφυΐα σε μια ανώτερη θέση σε σχέση με τον κοινωνικό περίγυρο. Φαίνεται ότι στην πραγματικότητα θέλει να παραμερίσει τα συμπτώματα της δυσφορίας κάνοντάς τα να φανούν ως συμπτώματα της ευφυΐας». 

Η υπερκινητικότητα ως ψυχική απάντηση του παιδιού στην απουσία πλαισίου

Kelefthos Uberto Zuccardi Merli250

Ο συγγραφέας και ψυχαναλυτής Uberto Zuccardi Merli μετράει πάνω από δέκα χρόνια έρευνας και θεραπείας παιδικών διαταραχών, ως Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου «Gianburrasca-Onlus».

Η παραπάνω θέση είναι ό,τι χρειάζεται να πει κανείς πάνω στο θέμα. Η υπερκινητικόυητα δεν είναι ούτε μια «αναπτυξιακή» διαταραχή ούτε αποτέλεσμα υπερβολικής ευφυίας, είναι σύμπτωμα δυσφορίας που εδράζεται όχι σε ξεχωριστές ποιότητες και αυξημένες ικανότητες του παιδιού αλλά στη σχέση του με τους γονείς, και ειδικά με τον πατέρα – με την έννοια της «πατρικής λειτουργίας», όχι απαραίτητα με το πρόσωπο του πατέρα. Ειδικότερα, είναι σύμπτωμα της απουσίας φραγμών και ορίων από την πλευρά της πατρικής λειτουργίας, στο πλαίσιο μιας κοινωνίας επιτρεπτικής και ενοχικής απέναντι στον Νόμο. Έτσι εξηγείται και γιατί μερικές δεκαετίες πριν το υπερκινητικό παιδί ήταν κάτι σπάνιο, ενώ στις μέρες μας εμφανίζεται με τη μορφή επιδημίας. 

Συνοψίζοντας, η ψυχαναλυτική προσέγγιση στο πρόβλημα της υπερκινητικότητας, σε αντίθεση με τον «βιολογισμό» της αμερικανικής σχολής, που τις περισσότερες φορές καταλήγει στη συνταγογράφηση φαρμάκων, είναι πιο διευρημένη και κοινωνική. Δεν αντιμετωπίζει το υπερκινητικό παιδί ως πρόβλημα, αλλά ως σύμπτωμα μιας κοινωνικής πραγματικότητας, που σε ορισμένεες οικογένειες εκφράζεται εντονότερα. Ως εκ τούτου, η απάντηση βρίσκεται μέσα στην οικογένεια, και ειδικότερα στην σχέση πατέρα-γιου, ή σε κάθε περίπτωση στη σχέση ενός αγοριού με την πατρική λειτουργία και την εσωτερίκευση ή όχι του Νόμου. 

Στο βιβλίο συμπυκνώνεται το απόσταγμα της δεκαετούς και πλέον ερευνητικής και κλινικής εμπειρίας του συγγραφέα. Μπορεί να διαβαστεί ως εγχειρίδιο για την κατανόηση της παιδικής υπερκινητικότητας και σαν οδηγός για γονείς, εκπαιδευτικούς που αναζητούν τεκμηριωμένες απαντήσεις αλλά και σε ειδικούς της ψυχικής υγείας που θα βρουν κωδικοποιημένα τα ευρήματα της άτυπης σχολής Ρεκαλκάτι, της ομάδας των συνεργατών του Ιταλού ψυχαναλυτή Μάσσιμο Ρεκαλκάτι που το 2003 ίδρυσε τον Σύνδεσμο «Jonas Onlus» για τη μελέτη και τη θεραπεία παιδικών διαταραχών. 

* Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημοσιογράφος.


Δεν μπορώ να σταματήσω 
Ουμπέρτο Τζουκάρντι Μέρλι
μτφρ. Γιοβάνα Βεσσάλα
ΚΕΛΕΥΘΟΣ, 2020
Σελίδες 204, τιμή εκδότη €12,00
 

politeia link more

 

 

 


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Το υπερκινητικό παιδί καθιστά ανίσχυρο το κοινωνικό και οικογενειακό πεδίο. Προσβάλλει τους γονείς, συγκρούεται με τους δασκάλους, επιτίθεται στους συμμαθητές. Πριν μερικές δεκαετίες αυτές οι μορφές του χαρακτήρα ήταν εξαιρετικά σπάνιες στην παιδική ηλικία, διότι η δύναμη της πατρικής εξουσίας στην οικογένεια και τους θεσμούς δεν επέτρεπε τη ρήξη των ενορμητικών φραγμών. Σήμερα σε μια επιτρεπτική, καταναλωτική και ναρκισσιστική εποχή όλα επιτρέπονται». (σελ. 55-56)

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

Σκέψεις με αφορμή τον συλλογικό τόμο «Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου» (επιστημονική επιμέλεια: Ειρήνη Αβραμοπούλου, Ελένη Παπαγαρουφάλη, εκδ. Τόπος)

Γράφει η Αλίκη Θεοδοσίου

Ο συλλογικός τόμος  ...

«Το γκρίζο κύμα» του Πέτρου Παπακωνσταντίνου (κριτική) – Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της

«Το γκρίζο κύμα» του Πέτρου Παπακωνσταντίνου (κριτική) – Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της

Για το βιβλίο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου «Το γκρίζο κύμα. Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, διαδήλωση ακροδεξιών στην Αυστρία. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τελικά, παρά τις περί το...

«Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα» του Νέιθαν Θρωλ (κριτική) – Ανατομία μιας τραγωδίας στην Ιερουσαλήμ

«Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα» του Νέιθαν Θρωλ (κριτική) – Ανατομία μιας τραγωδίας στην Ιερουσαλήμ

Για το βιβλίο-ντοκουμέντο του Νέιθαν Θρωλ [Nathan Thrall] «Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα – Ανατομία μιας τραγωδίας στην Ιερουσαλήμ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Δώμα). Το μυθιστόρημα τιμήθηκε με το Βραβείο Pulitzer Γενικής Τεκμηριογραφίας 2024. 

Γράφει ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

«Ο έφηβος» και «Ο νεαρός Τέρλες» τον ώθησαν στην ενδοσκόπιση και τη γραφή, ενώ επανέρχεται στην «Ιστορία ενός αιχμαλώτου» ως πρότυπο γλώσσας και ύφους. Αυτά είναι κάποια από τα βιβλία της ζωής του Κώστα Λογαρά.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

Για την παράσταση «Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στο Θέατρο Ροές. Μαζί με τον Περλέγκα παίζουν τα μέλη της ομάδας «κι όμΩς κινείται».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Ροές» ο ...

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ