elliniki epanastasi kentriki

Για τη μελέτη του David Brewer «Η φλόγα της ελευθερίας – 1821-1833» (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκη), έναν από τους τρεις τόμους τους οποίους έχει αφιερώσει ο συγγραφέας στην ελληνική ιστορία.

Της Λεύκης Σαραντινού

Το βιβλίο Η φλόγα της ελευθερίας του φιλολόγου και ιστορικού από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Ντέιβιντ Μπριούερ αποτελεί τον έναν από τους τρεις τόμους τους οποίους έχει αφιερώσει ο συγγραφέας στην ελληνική ιστορία. Ο πρώτος αφορά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1453-1821), ο δεύτερος την Κατοχή και τον Εμφύλιο (1940-1949) και ο τρίτος την Ελληνική Επανάσταση (1821-1833).

Πρόκειται για έργο εξαιρετικά καλογραμμένο και –πιθανότατα επειδή ο συγγραφέας δεν είναι Έλληνας– αντικειμενικό και αμερόληπτο, που καταρρίπτει παγιωμένους μύθους: για παράδειγμα όσους αφορούν την αρχή της επανάστασης, την εθνική ταυτότητα των αγωνιστών και την –παντελώς απούσα– ομοψυχία που επέδειξαν σε ορισμένες περιστάσεις, καταγράφοντας ακόμη και τις σχετικά άγνωστες βιαιοπραγίες στις οποίες προέβησαν οι Έλληνες πολλές φορές, εκτός από τους Τούρκους, κατά τη διάρκεια της επανάστασης.

Το μόνο σίγουρο λοιπόν είναι ότι ακόμη και ο ιστορικός και ο εξοικειωμένος αναγνώστης με την εν λόγω περίοδο οπωσδήποτε θα ανακαλύψει κάτι το οποίο δεν γνώριζε μέχρι την ανάγνωση του παρόντος πονήματος. Αξίζει, για παράδειγμα, να σταθούμε στον πλούτο των –εν πολλοίς– άγνωστων για το ευρύ κοινό πληροφοριών που αυτό περιέχει για τη λειτουργία και τη δράση της Φιλικής Εταιρείας. Το ίδιο συμβαίνει και με την εξιστόρηση των γεγονότων τα οποία αφορούν τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων, την εκστρατεία της Υψηλής Πύλης εναντίον του και τη σχέση του με το Σούλι. Εξετάζεται επίσης διεξοδικά το ζήτημα της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης και ο αντίκτυπος που αυτή είχε στους ξένους.

Αξίζει, για παράδειγμα, να σταθούμε στον πλούτο των –εν πολλοίς– άγνωστων για το ευρύ κοινό πληροφοριών που αυτό περιέχει για τη λειτουργία και τη δράση της Φιλικής Εταιρείας. 

Η εξιστόρηση ξεκινά με την παράθεση των απαραίτητων πληροφοριών που συναπαρτίζουν το ιστορικό πλαίσιο για την ορθή κατανόηση της Τουρκοκρατίας και της αφύπνισης του ελληνικού γένους τον 18ο αιώνα. Γεγονότα, όπως η συνέλευση της Βοστίτσας και η ανακήρυξη της επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, καθώς και πολεμικά ορόσημα της επανάστασης εξιστορούνται λεπτομερώς, τόσο τα πιο γνωστά, όπως η άλωση της Τριπολιτσάς, η σφαγή της Χίου και η πολιορκία του Μεσολογγίου, όσο και τα λιγότερο γνωστά, όπως η λησμονημένη μα σημαντικότατη μάχη των Μύλων.

Το βιβλίο, εκτός από τα στρατιωτικά γεγονότα, δεν παραλείπει να αναφερθεί με κάθε λεπτομέρεια και στα πολιτικά, όπως οι εθνοσυνελεύσεις, αλλά και σε άλλα γεγονότα που αφορούν την Ελληνική Επανάσταση, όπως τα δάνεια του Αγώνα, ο φιλελληνισμός, ο Εμφύλιος και το πέρασμα τον λόρδου Βύρωνα από την επαναστατημένη χώρα μας. Η εξιστόρηση τελειώνει με μία εξονυχιστική επισκόπηση της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου, της Συνθήκης του Λονδίνου και της έλευσης του Καποδίστρια ως πρώτου κυβερνήτη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

brewer face
Ο Ντέιβιντ Μπριούερ, ομότιμος καθηγητής Κλασικών Σπουδών στην Οξφόρδη, σπούδασε Κλασική Φιλολογία και Ιστορία στην Οξφόρδη και ασχολήθηκε με τη διδασκαλία και τη δημοσιογραφία πριν αφοσιωθεί στη μελέτη της ελληνικής ιστορίας. Έμαθε ελληνικά και γοητεύτηκε από την Επανάσταση του 1821. Ζει στο Λονδίνο.

 

Ο Ντέιβιντ Μπριούερ όμως δεν παραθέτει μόνο τα γεγονότα, αντιθέτως ωθεί τον αναγνώστη στην κριτική επεξεργασία και ερμηνεία τους. Διαβάζοντας το βιβλίο ο αναγνώστης θα συνειδητοποιήσει τον ρόλο που έπαιξαν και άλλοι βαλκάνιοι λαοί, όπως οι Αλβανοί, στον Αγώνα της Παλιγγενεσίας, την εξάρτηση του νεοσύστατου κράτους από τις Μεγάλες Δυνάμεις και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν με την Επανάσταση τόσο οι Οθωμανοί, από την πλευρά τους, όσο και οι Έλληνες. Ακόμη, θα κατανοήσει καλύτερα γιατί οι δυνάμεις οι οποίες είχαν την παντοδυναμία κατά την Τουρκοκρατία, δηλαδή οι πρόκριτοι, η Εκκλησία και πολλοί οπλαρχηγοί, είχαν κάθε λόγο να αντιδρούν στην εγκαθίδρυση ενός νεωτερικού κράτους μετά την Επανάσταση, όπως ακριβώς το ευαγγελίζονταν κάποιοι εξευρωπαϊσμένοι πολιτικοί στις εθνοσυνελεύσεις. Έτσι επιτυγχάνεται η καλύτερη κατανόηση του επονείδιστου ελληνικού Εμφυλίου και εξηγείται γιατί ήταν αναπόφευκτο αυτός τελικά να ξεσπάσει κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.

Ο συγγραφέας έχει μελετήσει διεξοδικά όλες τις πρωτογενείς πηγές που αφορούν την Παλιγγενεσία, τόσο τις ξένες όσο και τις ελληνικές, στις οποίες καταφεύγει περιοδικά προκειμένου να αποσαφηνίσει και να τεκμηριώσει τα λεγόμενά του. Έτσι στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης θα βρει καταγεγραμμένα αποσπάσματα λόγων από αγωνιστές της Επανάστασης, όπως ο Κολοκοτρώνης και ο Μακρυγιάννης, από πολιτικούς, όπως ο Σπυρίδων Τρικούπης, από περιηγητές όπως ο Πουκεβίλ, από ξένους ιστορικούς, όπως ο Γκόρντον και ο Φίνλεϊ, αλλά και από φιλέλληνες, όπως ο Χάου και ο Βύρωνας.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα από τα πληρέστερα και πιο τεκμηριωμένα έργα που έχουν γραφτεί για την Ελληνική Επανάσταση.

* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).


brewerΗ φλόγα της ελευθερίας
1821-1833
DAVID BREWER
Μτφρ. ΤΙΤΙΝΑ ΣΠΕΡΕΛΑΚΗ
ΠΑΤΑΚΗΣ 2020
Σελ. 512, τιμή εκδότη €19,90

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ DAVID BREWER 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μια σύντομη ιστορία του σύγχρονου κόσμου» του Γουίλιαμ Γούντραφ (κριτική) – Μια επίκαιρη μελέτη για τις σχέσεις Δύσης και Ανατολής

«Μια σύντομη ιστορία του σύγχρονου κόσμου» του Γουίλιαμ Γούντραφ (κριτική) – Μια επίκαιρη μελέτη για τις σχέσεις Δύσης και Ανατολής

Για το βιβλίο του Γουίλιαμ Γούντραφ (William Woodruff) «Μια σύντομη ιστορία του σύγχρονου κόσμου – Οι παγκόσμιες σχέσεις από το 1500 μέχρι σήμερα» , που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press, σε μετάφραση Μαρίας Καίσαρ και Κώστα Σκορδύλη. Κεντρική εικόνα: «Οι πρεσβευτές» (1533) του Χανς Χόλμπαϊν τ...

«1921 Σαγγάριος» του Ηλία Μαγκλίνη (κριτική) – Η μάχη που έκρινε τη Μικρασιατική Εκστρατεία

«1921 Σαγγάριος» του Ηλία Μαγκλίνη (κριτική) – Η μάχη που έκρινε τη Μικρασιατική Εκστρατεία

Για το ιστορικό αφήγημα του Ηλία Μαγκλίνη «1921 Σαγγάριος – Μέχρις εσχάτων» (εκδ. Ψυχογιός). Κεντρική εικόνα: Έλληνες στρατιώτες στη μάχη του Σαγγάριου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος Αυγούστου με αρχές του Σεπτεμβρίου του...

«Πέρα από το Τείχος» της Κάτια Χόγιερ (κριτική) – Μια άλλη ματιά στη ζωή των απλών ανθρώπων στην Ανατολική Γερμανία

«Πέρα από το Τείχος» της Κάτια Χόγιερ (κριτική) – Μια άλλη ματιά στη ζωή των απλών ανθρώπων στην Ανατολική Γερμανία

Για το βιβλίο-έρευνα-μαρτυρία της Κάτια Χόγιερ [Katja Hoyer] «Πέρα από το Τείχος – Ανατολική Γερμανία, 1949-1990» (μτφρ. Νίκος Ρούσσος, εκδ. Παπαδόπουλος). Κεντρική εικόνα από το εξώφυλλο της βρετανικής έκδοσης του βιβλίου.

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου

«Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου

Για το «Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, στο θέατρο ΑΛΜΑ. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Άλμα» ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος επέλεξε να σκηνοθετήσει τη δύσκολη θεατρική διασκευή της κινηματογραφικής ταινίας «FESTEN» («Οικογενειακή γιορ...

Πέθανε ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης: Η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον «Πετεφρή»

Πέθανε ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης: Η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον «Πετεφρή»

Ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων για τον θάνατο του μέλους της Πάνου Θεοδωρίδη. 

Επιμέλεια: Book Press

Με λύπη μας πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του αρχιτέκτονα και συγγραφέα Πάνου Θεοδωρίδη, σε ηλικία 77 ετών. Γνωστός και με το ψευδώνυμο «Πετεφρή...

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα φύλα υπάρχουν; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου; Υπάρχει φάσμα όσον αφορά το βιολογικό φύλο; Μια προσεκτική εξέταση των παραπάνω ερωτημάτων που αναδύονται στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ηθική και Ανήθικοι» του Κωνσταντίνου Γιατρά (προδημοσίευση)

«Ηθική και Ανήθικοι» του Κωνσταντίνου Γιατρά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Γιατρά «Ηθική και Ανήθικοι», το οποιο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Stamora Moravita

...
«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Βραζιλιάνας Μοργκάνα Κρέτζμαν [Morgana Kretzmann] «Στη σκόνη» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κωστας Αγοραστός

Ρόδια και Τσιγάρα

...
«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα φύλα υπάρχουν; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου; Υπάρχει φάσμα όσον αφορά το βιολογικό φύλο; Μια προσεκτική εξέταση των παραπάνω ερωτημάτων που αναδύονται στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ