alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Καλλιρόης Παρούση Κανείς δεν μιλάει για τα πεύκα (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οι νέες γενιές συγγραφέων μάς ξαφνιάζουν υπέροχα, καθώς έρχονται ορμητικές να ταράξουν τα νερά της παγιωμένης πεζογραφίας μας. Τόσο οι πεζογράφοι όσο και οι ποιητές, εξοπλισμένοι με γνωστικά εφόδια, υποψιασμένοι για τον κόσμο και την ξένη λογοτεχνία, επίμονοι στη γλώσσα και στη γραφή, φρέσκοι στις ιδέες, κατεβαίνουν στην άγραφη σελίδα με γερή πένα και κοφτερή αξίνα.

Ο μακροπερίοδος λόγος της, οι απανωτές φράσεις της, οι εναλλαγές μέσα στην ίδια πρόταση, οι μεγάλες παράγραφοι δείχνουν μια ακατάσχετη ορμή, δείχνουν πως δεν χωράνε στα παλιά καλούπια.

Η πρωτοεμφανιζόμενη Καλλιρρόη Παρούση ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία των τριαντάρηδων (γεννημένη η ίδια το 1988), που βλέπουν το διήγημα ως το βήμα από το οποίο θα αλώσουν την πραγματικότητα, μετουσιώνοντάς την σε κάψουλες λέξεων και βλήματα ιδεών. Ο βομβαρδισμός της δεν ξεκινάει από παλαιάς κοπής κανόνια αλλά από έναν συνδυασμό σφοδρότητας και σύγχρονης αισθητικής αντίληψης. Η γραφή είναι ο τρόπος να σκίσει και να ξαναράψει το φθαρμένο φόρεμα της καθημερινότητας. Ο μακροπερίοδος λόγος της, οι απανωτές φράσεις της, οι εναλλαγές μέσα στην ίδια πρόταση, οι μεγάλες παράγραφοι δείχνουν μια ακατάσχετη ορμή, δείχνουν πως δεν χωράνε στα παλιά καλούπια.

Τα θέματά της είναι επίκαιρα, χωρίς να γίνονται κακέκτυπα της μιντιακής εικόνας: ο έρωτας κι ο χωρισμός, η πολιτική βία, τα χρέη και η ελευθερία του ανθρώπου, η κρίση ταυτότητας, η εργασιακή επανάσταση, η πατροκτονία ως αντίδραση, η ομοφυλοφιλία, η καριέρα, ο κύκλος των φίλων κ.λπ. Το ιδιωτικό προσπαθεί να χωρέσει το δημόσιο και ταυτόχρονα να χωρέσει μέσα σ’ αυτό, η επανάσταση αρχίζει από μια προσωπική ανάφλεξη, η ανάγκη για έξοδο φαντάζει προσιτή και μαζί απρόσιτη, ο καθένας φτιάχνει μικρές ζώνες διαφυγής και αντίστασης, προκειμένου να περισώσει την ψυχοσύνθεσή του… Μέσα σ’ αυτά τα θέματα, η Καλλιρόη Παρούση ξαναδιαβάζει το σήμερα, χωρίς να το φωτογραφίζει ρεαλιστικά, αλλά προσπαθώντας να δείξει το σπασμένο τσόφλι ενός αυγού που κανείς δεν ξέρει τι θα γεννήσει. Το σίγουρο δεν είναι το μέλλον, αίσιο ή απαίσιο, αλλά το ραγισμένο παρόν, το οποίο δείχνει παντού τα χάσματά του και πνίγει τους νέους ανθρώπους που βλέπουν με τρόμο την αβεβαιότητα να τους απειλεί.

Η πραγματικότητα που συντρίβει

Νευρώδης γραφή που ξέρει να πηγαίνει και να έρχεται ανάμεσα στο σύνολο και στις λεπτομέρειες, πολύ καλός χειρισμός ενός δομημένου χάους, ενός ελεγχόμενου χείμαρρου, ενός μεταμοντέρνου χείμαρρου που παίρνει μαζί του σκέψεις, πράξεις, φωνές και αισθήματα, πάνω σε μια κοίτη που αντικατοπτρίζει τον σκληρό κόσμο που ζούμε.

Ο αναγνώστης εισπράττει την αψιά γεύση των κειμένων, επειδή αυτά προκαλούν μικρά και μεγάλα σοκ από τη βία που αντανακλούν. «Οι αποχρώσεις σβήνουν στη συντριβή της πραγματικότητας», γράφει σε ένα σημείο η νεαρή διηγηματογράφος κι αποτυπώνει αποφθεγματικά τα χαστούκια που δέχεται ο σύγχρονος άνθρωπος σε μια κοινωνία, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τον αφήνει απ’ έξω. Η πραγματικότητα τον συντρίβει κι αυτός ξεθωριάζει μέσα στις μυλόπετρές της.

Το δυνατό σημείο της συγγραφέως είναι ο τρόπος με τον οποίο αποδίδει αυτήν την εφιαλτική κατάσταση. Νευρώδης γραφή που ξέρει να πηγαίνει και να έρχεται ανάμεσα στο σύνολο και στις λεπτομέρειες, πολύ καλός χειρισμός ενός δομημένου χάους, ενός ελεγχόμενου χείμαρρου, ενός μεταμοντέρνου χείμαρρου που παίρνει μαζί του σκέψεις, πράξεις, φωνές και αισθήματα, πάνω σε μια κοίτη που αντικατοπτρίζει τον σκληρό κόσμο που ζούμε. Πρόκειται για ένα είδος ταυτοχρονισμού, ο οποίος συναιρεί στιγμές, εικόνες και βιώματα, ετερόκλητα συμβάντα και σχόλια, που έρχονται από αλλού, αλλά συγκλίνουν απίστευτα φυσικά.

Παρόλο που τα τελευταία διηγήματα του τόμου είναι κάπως εξασθενημένα, δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει την πολύ ώριμη γραφή της Καλλιρόης Παρούση. Είναι μια γραφή που δεν στέκεται στην πλοκή, ή μάλλον στην ιστορία, αλλά διά της πλοκής κανοναρχεί την αίσθηση, την πυγμή του λόγου και την ορμή των εικόνων, την καταιγιστική υποβολή της ατμόσφαιρας… Οι πευκοβελόνες που υπεισέρχονται σε κάθε κείμενο κάνουν το σκηνικό πιο ελληνικό και δη πιο οικείο.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.


Απόσπασμα από το βιβλίο

«”Μαρία, αν θέλεις, μπορείς να συζητήσεις με τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα", κλικ, ενεργοποιεί τον μηχανισμό, βγαίνει από την τουαλέτα, κοιτάζονται έντονα στα μάτια, ο φωτισμός επανέρχεται, η Μαρία του λέει “συγγνώμη”, πατάει το κουμπί, κι εκείνος αντιδρά με τρόπο που κανείς δεν περιμένει, κρατά το κόκκινο κουμπί κάτω από το γραφείο του πατημένο, πώς γίνεται να το υποψιάστηκε, σκέφτεται η Μαρία με μια απορία παγωμένη στο πρόσωπο που καταστράφηκε, έμεινε χωρίς χέρια η Μαρία, από τις τρύπιες κάλτσες στα πόδια της έβλεπαν όλοι τα ματωμένα μέλη της».


altΚανείς δεν μιλάει για τα πεύκα
Καλλιρόη Παρούση
Κέδρος 2016
Σελ. 168, τιμή εκδότη €11,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ