alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Καλλιρόης Παρούση Κανείς δεν μιλάει για τα πεύκα (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οι νέες γενιές συγγραφέων μάς ξαφνιάζουν υπέροχα, καθώς έρχονται ορμητικές να ταράξουν τα νερά της παγιωμένης πεζογραφίας μας. Τόσο οι πεζογράφοι όσο και οι ποιητές, εξοπλισμένοι με γνωστικά εφόδια, υποψιασμένοι για τον κόσμο και την ξένη λογοτεχνία, επίμονοι στη γλώσσα και στη γραφή, φρέσκοι στις ιδέες, κατεβαίνουν στην άγραφη σελίδα με γερή πένα και κοφτερή αξίνα.

Ο μακροπερίοδος λόγος της, οι απανωτές φράσεις της, οι εναλλαγές μέσα στην ίδια πρόταση, οι μεγάλες παράγραφοι δείχνουν μια ακατάσχετη ορμή, δείχνουν πως δεν χωράνε στα παλιά καλούπια.

Η πρωτοεμφανιζόμενη Καλλιρρόη Παρούση ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία των τριαντάρηδων (γεννημένη η ίδια το 1988), που βλέπουν το διήγημα ως το βήμα από το οποίο θα αλώσουν την πραγματικότητα, μετουσιώνοντάς την σε κάψουλες λέξεων και βλήματα ιδεών. Ο βομβαρδισμός της δεν ξεκινάει από παλαιάς κοπής κανόνια αλλά από έναν συνδυασμό σφοδρότητας και σύγχρονης αισθητικής αντίληψης. Η γραφή είναι ο τρόπος να σκίσει και να ξαναράψει το φθαρμένο φόρεμα της καθημερινότητας. Ο μακροπερίοδος λόγος της, οι απανωτές φράσεις της, οι εναλλαγές μέσα στην ίδια πρόταση, οι μεγάλες παράγραφοι δείχνουν μια ακατάσχετη ορμή, δείχνουν πως δεν χωράνε στα παλιά καλούπια.

Τα θέματά της είναι επίκαιρα, χωρίς να γίνονται κακέκτυπα της μιντιακής εικόνας: ο έρωτας κι ο χωρισμός, η πολιτική βία, τα χρέη και η ελευθερία του ανθρώπου, η κρίση ταυτότητας, η εργασιακή επανάσταση, η πατροκτονία ως αντίδραση, η ομοφυλοφιλία, η καριέρα, ο κύκλος των φίλων κ.λπ. Το ιδιωτικό προσπαθεί να χωρέσει το δημόσιο και ταυτόχρονα να χωρέσει μέσα σ’ αυτό, η επανάσταση αρχίζει από μια προσωπική ανάφλεξη, η ανάγκη για έξοδο φαντάζει προσιτή και μαζί απρόσιτη, ο καθένας φτιάχνει μικρές ζώνες διαφυγής και αντίστασης, προκειμένου να περισώσει την ψυχοσύνθεσή του… Μέσα σ’ αυτά τα θέματα, η Καλλιρόη Παρούση ξαναδιαβάζει το σήμερα, χωρίς να το φωτογραφίζει ρεαλιστικά, αλλά προσπαθώντας να δείξει το σπασμένο τσόφλι ενός αυγού που κανείς δεν ξέρει τι θα γεννήσει. Το σίγουρο δεν είναι το μέλλον, αίσιο ή απαίσιο, αλλά το ραγισμένο παρόν, το οποίο δείχνει παντού τα χάσματά του και πνίγει τους νέους ανθρώπους που βλέπουν με τρόμο την αβεβαιότητα να τους απειλεί.

Η πραγματικότητα που συντρίβει

Νευρώδης γραφή που ξέρει να πηγαίνει και να έρχεται ανάμεσα στο σύνολο και στις λεπτομέρειες, πολύ καλός χειρισμός ενός δομημένου χάους, ενός ελεγχόμενου χείμαρρου, ενός μεταμοντέρνου χείμαρρου που παίρνει μαζί του σκέψεις, πράξεις, φωνές και αισθήματα, πάνω σε μια κοίτη που αντικατοπτρίζει τον σκληρό κόσμο που ζούμε.

Ο αναγνώστης εισπράττει την αψιά γεύση των κειμένων, επειδή αυτά προκαλούν μικρά και μεγάλα σοκ από τη βία που αντανακλούν. «Οι αποχρώσεις σβήνουν στη συντριβή της πραγματικότητας», γράφει σε ένα σημείο η νεαρή διηγηματογράφος κι αποτυπώνει αποφθεγματικά τα χαστούκια που δέχεται ο σύγχρονος άνθρωπος σε μια κοινωνία, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τον αφήνει απ’ έξω. Η πραγματικότητα τον συντρίβει κι αυτός ξεθωριάζει μέσα στις μυλόπετρές της.

Το δυνατό σημείο της συγγραφέως είναι ο τρόπος με τον οποίο αποδίδει αυτήν την εφιαλτική κατάσταση. Νευρώδης γραφή που ξέρει να πηγαίνει και να έρχεται ανάμεσα στο σύνολο και στις λεπτομέρειες, πολύ καλός χειρισμός ενός δομημένου χάους, ενός ελεγχόμενου χείμαρρου, ενός μεταμοντέρνου χείμαρρου που παίρνει μαζί του σκέψεις, πράξεις, φωνές και αισθήματα, πάνω σε μια κοίτη που αντικατοπτρίζει τον σκληρό κόσμο που ζούμε. Πρόκειται για ένα είδος ταυτοχρονισμού, ο οποίος συναιρεί στιγμές, εικόνες και βιώματα, ετερόκλητα συμβάντα και σχόλια, που έρχονται από αλλού, αλλά συγκλίνουν απίστευτα φυσικά.

Παρόλο που τα τελευταία διηγήματα του τόμου είναι κάπως εξασθενημένα, δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει την πολύ ώριμη γραφή της Καλλιρόης Παρούση. Είναι μια γραφή που δεν στέκεται στην πλοκή, ή μάλλον στην ιστορία, αλλά διά της πλοκής κανοναρχεί την αίσθηση, την πυγμή του λόγου και την ορμή των εικόνων, την καταιγιστική υποβολή της ατμόσφαιρας… Οι πευκοβελόνες που υπεισέρχονται σε κάθε κείμενο κάνουν το σκηνικό πιο ελληνικό και δη πιο οικείο.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.


Απόσπασμα από το βιβλίο

«”Μαρία, αν θέλεις, μπορείς να συζητήσεις με τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα", κλικ, ενεργοποιεί τον μηχανισμό, βγαίνει από την τουαλέτα, κοιτάζονται έντονα στα μάτια, ο φωτισμός επανέρχεται, η Μαρία του λέει “συγγνώμη”, πατάει το κουμπί, κι εκείνος αντιδρά με τρόπο που κανείς δεν περιμένει, κρατά το κόκκινο κουμπί κάτω από το γραφείο του πατημένο, πώς γίνεται να το υποψιάστηκε, σκέφτεται η Μαρία με μια απορία παγωμένη στο πρόσωπο που καταστράφηκε, έμεινε χωρίς χέρια η Μαρία, από τις τρύπιες κάλτσες στα πόδια της έβλεπαν όλοι τα ματωμένα μέλη της».


altΚανείς δεν μιλάει για τα πεύκα
Καλλιρόη Παρούση
Κέδρος 2016
Σελ. 168, τιμή εκδότη €11,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» της Έρσης Σωτηροπούλου (κριτική) – Ριζοσπαστικός φεμινισμός με κουίρ προοπτική σε φόντο εθνικής ανάτασης

«Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» της Έρσης Σωτηροπούλου (κριτική) – Ριζοσπαστικός φεμινισμός με κουίρ προοπτική σε φόντο εθνικής ανάτασης

Για τη νουβέλα της Έρσης Σωτηροπούλου «Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» (πρώτη έκδοση: 1982), που επανακυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη. Μια ανάγνωση που υπογραμμίζει τον «ριζοσπαστικό φεμινισμό» της νουβέλας.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...
«Αδύνατες πόλεις» του Νίκου Α. Μάντη (κριτική) – Μεταλλαγμένη Σεχραζάτ στον λαβύρινθο πολλαπλών αφηγήσεων

«Αδύνατες πόλεις» του Νίκου Α. Μάντη (κριτική) – Μεταλλαγμένη Σεχραζάτ στον λαβύρινθο πολλαπλών αφηγήσεων

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Α. Μάντη «Αδύνατες πόλεις» (εκδ. Καστανιώτη), μια δαιδαλώδης πολυαφήγηση με «χιμαιρικές μορφές, υπερμεγέθεις δαίμονες, ζηλωτές μιας νέας θρησκείας που καταργεί όλες τις άλλες, παραισθητικούς κόσμους και ένα σωρό άλλα πράγματα». 

Γράφει ο ...

Γιάννης Σκαρίμπας & Δημοσθένης Βουτυράς – Από τη σαγήνη της ερωτικής έλξης στον υπαρξιακό τρόμο και στη σκοτεινιά

Γιάννης Σκαρίμπας & Δημοσθένης Βουτυράς – Από τη σαγήνη της ερωτικής έλξης στον υπαρξιακό τρόμο και στη σκοτεινιά

Για τα βιβλία «Ο Αυτοκράτωρ της Κίνας και άλλες ιστορίες» του Γιάννη Σκαρίμπα και «Το καράβι του θανάτου και άλλες ιστορίες» του Δημοσθένη Βουτυρά, που κυκλοφορούν στη σειρά «Τα αειθαλή» των εκδόσεων Τόπος.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

Για την παράσταση «Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου, στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα μέχρι τις 13 Μαΐου. © για την εικόνα: Joey Leo

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο Κάτω...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές διηγημάτων από γυναίκες συγγραφείς, που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 και ενδεχομένως πέρασαν κάτω από το ραντάρ μας. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το διήγημα μένει συνήθως χαμηλόφωνο...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ