genter-blender-390

Για τη νουβέλα της Σώτης Τριανταφύλλου Μηχανικοί καταρράκτες (εκδ. Πατάκη)

Του Θεόδωρου Γρηγοριάδη

Ο Σαλ, εκ του Σαλβατόρε, επώνυμο Γουέμπ, αποχαιρετά τη μάνα του και φεύγει από το Μέιν για ένα ταξίδι χωρίς «γυρισμό»: θα διασχίσει την Αμερική φτάνοντας στο Μεξικό όπου θα υποστεί επέμβαση αλλαγής φύλου ή «διόρθωση» διασχίζοντας τα όρια της υπόστασής του. 

Ο Σαλ είναι ένα από εκείνα τα σκληροδουλεμένα άτομα που θα μπορούσες να βρεις και στις ιστορίες του Στάινμπεκ, ωστόσο δεν αισθάνεται κανονικός μέσα στο φύλο του. Αυτό το μακρινό ταξίδι τού δίνει χρόνο να σκεφτεί όσα προηγήθηκαν χωρίς να ενδιαφέρεται να απολαύσει τις ενδεχόμενες ομορφιές της χώρας του. Πρέπει να διανύει καθημερινά εκατοντάδες χιλιόμετρα, να φροντίζει να έχει βενζίνη, να ξεκουράζεται σε φτηνά μοτέλ. Ταξιδεύει σε μια μονότονη διαδρομή, μένει σε άχαρα δωμάτια όπου στους καθρέπτες παρατηρεί το σώμα του προσπαθώντας να το φανταστεί όπως θα προκύψει μετά.

Το πέος του, που για άλλους είναι άγχος και φθόνος, για εκείνον παραμένει απλώς μία ενοχλητική προέκταση.

Τώρα πια δεν χρειάζεται κούρεμα, η ορμονοθεραπεία έχει κάνει τη δουλειά της, το πέος του, που για άλλους είναι άγχος και φθόνος, για εκείνον παραμένει απλώς μία ενοχλητική προέκταση.

Ταξιδεύοντας ο Σαλ, μέσα από μια πρωτοπρόσωπη συνειρμική αφήγηση, θυμάται με πόσες δυσκολίες μεγάλωσε, πόσο πολύ δούλεψε σε πολλές διαφορετικές εργασίες, αναλογίζεται την αδελφή του, την Άσλι, την μόνη που αισθάνεται δική του και σκοπεύει να συναντήσει. Ταυτόχρονα βιώνει τις δικές του αποσιωπήσεις, παίρνει χάπια αντικαταθλιπτικά, προσπερνάει μικρές πόλεις του Νότου, επικίνδυνες ζώνες συντηρητισμού και απαξίωσης των προσωπικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Ταξίδι στην ενδοχώρα

Καθ΄ οδόν θα συναντήσει έναν κοντοκουρεμένο νεαρό, ντυμένο λες για gay parade, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας στρατιώτης που πολέμησε στο Αφγανιστάν. Εκείνος ταξιδεύει προς τα σύνορα και προτείνει στον Σαλ να συνταξιδέψουν και να μοιραστούν τη διαδρομή. Έχει κι αυτός το «κουσούρι» του: ένα ξύλινο πόδι. Ο Σαλ σκέφτεται να τον ξεφορτωθεί πριν συναντήσει την Άσλι, όμως ο Μπραντ τον ακολουθεί και έτσι οι δυο τους συναντάνε την αδελφή του. Ο Σαλ της δίνει το πάπλωμα που του φόρτωσε η μάνα τους και της ανακοινώνει ότι πάει να κάνει την επέμβαση. Το μεσημέρι τρώνε όλοι οικογενειακά, παιδιά, φίλοι, ενώ ο άντρας της Άσλι κάνει εξονυχιστικές ερωτήσεις για το τι θα συμβεί στην Τιχουάνα. Ο μάτσο νοικοκύρης θα ακούσει από το στόμα του κουνιάδου του: «Δεν είμαι γκέι, Μπαζ. Είμαι γυναίκα σε ανδρικό σώμα».

Το ταξίδι του Σαλ με τον Μπραντ συνεχίζεται. Κατασκηνώνουν στην έρημη όχθη μιας λίμνης, πλατσουρίζουν στα νερά γυμνοί. Όπως στα μυθιστορήματα του Μαρκ Τουέιν, οι ήρωες στους Μηχανικούς καταρράκτες διατηρούν αφοπλιστική αθωότητα. Ωστόσο, η ψυχοσύνθεση όλων είναι περίπλοκη: ακόμα και ο εμφανώς αθώος Μπραντ θα αποκαλύψει αργότερα μια διαφορετική πτυχή της ζωής του.

Στην Οκλαχόμα για πρώτη φορά ο Σαλ ανησυχεί. Είναι μια πόλη με βίαιο παρελθόν, με ρατσιστικούς φόνους των οποίων οι δράστες δεν αποκαλύφτηκαν ποτέ. 

Στην Οκλαχόμα, για πρώτη φορά ο Σαλ ανησυχεί. Είναι μια πόλη με βίαιο παρελθόν, με ρατσιστικούς φόνους των οποίων οι δράστες δεν αποκαλύφτηκαν ποτέ. Στο μεταξύ, όσο ο Σαλ προσθέτει χιλιόμετρα διαδρομής, τόσο προσθέτει μακιγιάζ και γυναικεία εξαρτήματα στην εμφάνισή του. Στο εξής θα ταξιδεύει ντυμένος γυναίκα - τουλάχιστον εξωτερικά. Και ακριβώς έτσι θα επισκεφτεί τη θεία Λουίζα και τον θείο Ντον στην απομακρυσμένη φάρμα τους. Ο Σαλ αναζητάει κατά βάθος την αποδοχή, μια οικογενειακή κυψέλη, και εδώ, με τον θείο Ντον, έχει να μάθει και άλλα οικογενειακά μυστικά μέσα από αποκαλυπτικές εξομολογήσεις. Βρισκόμαστε ήδη στη μέση του ταξιδιού και στη μέση ακριβώς της νουβέλας. Σταματάμε ωστόσο την περιγραφή της δράσης και των πιο σημαντικών εξελίξεων που έρχονται στο τέλος.

Μυθιστόρημα σε μέγεθος νουβέλας

Στη νουβέλα υπάρχει πλοκή και υλικό για ένα μεγάλο μυθιστόρημα – καθόλου δύσκολο για την έμπειρη συγγραφέα. Ωστόσο επιλέγει τη μικρή φόρμα για να δώσει πυκνότητα στον συγκρατημένο χαρακτήρα του αφηγητή και στη ροή της ιστορίας. Ο Σαλ είναι ολιγόλογος αλλά οξυδερκής. «Δεν κλαίω στις περιστάσεις όπου κλαίνε οι άνδρες - κλαίω σε όλες τις περιστάσεις». Εδώ βρίσκεται και το κλειδί του χαρακτήρα του. Εμπεριέχει την πανανθρώπινη διάσταση αν και εξωτερικά θα ήθελε να μοιάζει σε κορίτσι. Ο Σαλ δοκιμάζεται, διασχίζει μια ακαταλόγιστη και άχαρη χώρα, όπου με καίριες αναφορές καταδεικνύεται η βαρβαρότητα, η πολιτική σκοτοδίνη, οι παραμελημένες ζωές των απλών ανθρώπων. Ο λόγος του θυμίζει τραγούδι μπλουζ που αντηχεί ώρα μετά το τέλος του βιβλίου.

triantafyllouΗ Σώτη Τριανταφύλλου, στο ώριμο και καλογραμμένο της μυθιστόρημα Σπάνιες γαίες, έβαλε τον ήρωά της να αναζητάει τα δύσκολα στον απόηχο της επανάστασης των μπολσεβίκων. Μετά το ρώσικο μυθιστόρημα επιστρέφει στην Αμερική για να μας διηγηθεί μια ιστορία, πιο κοντά στην Φτωχή Μάργκο. Ως συγγραφέας διατηρεί απόλυτη σαφήνεια στο λόγο της, καθαρότητα στην διατύπωση, αφοπλιστική αμεσότητα που, ορισμένες φορές, οι πάσχοντες από «λογοτεχνίτιδα» το εκλαμβάνουν ως «ξενικό ιδίωμα». Με την Τριανταφύλλου συμβαίνει το ίδιο όπως και με τον Κώστα Ταχτσή: Κάποιοι συγχέουν το ιδιωτικό με το δημιουργικό. Ο Ταχτσής έγραφε σε πρώτο πρόσωπο γυναικείο, καθιέρωσε την πρώτη αφηγήτρια της νεοελληνικής λογοτεχνίας, γιατί ήταν δεινός αφηγητής και αναγνώστης.

Είναι μια φελινική La Strada της εποχής μας, που διαδραματίζεται σε μια χώρα όπου οι κοινωνικές και πολιτικές της παρεμβάσεις αφορούν όλον τον κόσμο.

Η Σώτη Τριανταφύλλου, στα μυθιστορήματά της που διαδραματίζονται στην Αμερική (μια χώρα που την έζησε και τη βιώνει) θυμίζει ενίοτε Αμερικανίδα γιατί μεταφέρει πειστικά το ύφος και την σκέψη των ηρώων της. Κι εδώ εγείρεται άλλη μια αναγνωστική αντίφαση: όταν διαβάζουμε ένα ξένο μυθιστόρημα αναζητούμε την γλωσσική αντιστοιχία της χώρας απ' όπου προέρχεται. Στην περίπτωση της Τριανταφύλλου η επιτυχία είναι διπλή γιατί, στους Μηχανικούς Καταρράκτες, αναγνωρίζεις ότι μιλάει ένας Αμερικανός χαρακτήρας μέσα σε ένα ελληνικό μυθιστόρημα.

Οι Μηχανικοί Καταρράκτες είναι πολλά μαζί: ιστορία δρόμου αλλά και οδοιπορικό προσωπικής αυτογνωσίας. Έχει γέλιο, κλάμα, απελπισία, ακρότητες, μια σπαρακτική καθημερινότητα, είναι μια φελινική La Strada της εποχής μας, που διαδραματίζεται σε μια χώρα όπου οι κοινωνικές και πολιτικές της παρεμβάσεις αφορούν όλον τον κόσμο. Από την έννοια αυτή το σώμα του Σαλ αποτελεί μια σωματοποιημένη μεταφορά της χώρας του, μια πολιτική και κοινωνική διαφορετικότητα.

Η ιστορία της Σάλλυ, στο τέλος, αφήνει μια ευεργετική αύρα, μια ανθρώπινη ελπίδα για επαφή και αποδοχή, για κοινωνική συμβίωση όλων με όλους ή με εκείνους που έχουμε επιλέξει. Πρωτίστως όμως μας μιλάει για εκείνες τις επιλογές που κατά βάθος επιθυμούμε και δεν θέλουμε να μας τις στερήσει κανείς.

* Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ είναι συγγραφέας. 

katarraktes-exofΜηχανικοί καταρράκτες
Σώτη Τριανταφύλλου
Πατάκης 2014
Σελ. 124, τιμή € 8,50
 
politeia-link
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, κοσμούν το φετινό, πλουσιότατο και άκρως ερεθιστικό, πρόγραμμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. «Και τώρα, τι κάνουμε; Δεν περιμένουμε. Ούτε συνεχίζουμε αμέριμνοι. Μιλάμε και φωνάζουμε για τις πληγές, που πρέπει να τις νιώ...

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν τον δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση. Σήμερα, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Γιώργος Τζαβάρας.

Eπιμέλεια: Book Press

Ποιο βι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ