genter-blender-390

Για τη νουβέλα της Σώτης Τριανταφύλλου Μηχανικοί καταρράκτες (εκδ. Πατάκη)

Του Θεόδωρου Γρηγοριάδη

Ο Σαλ, εκ του Σαλβατόρε, επώνυμο Γουέμπ, αποχαιρετά τη μάνα του και φεύγει από το Μέιν για ένα ταξίδι χωρίς «γυρισμό»: θα διασχίσει την Αμερική φτάνοντας στο Μεξικό όπου θα υποστεί επέμβαση αλλαγής φύλου ή «διόρθωση» διασχίζοντας τα όρια της υπόστασής του. 

Ο Σαλ είναι ένα από εκείνα τα σκληροδουλεμένα άτομα που θα μπορούσες να βρεις και στις ιστορίες του Στάινμπεκ, ωστόσο δεν αισθάνεται κανονικός μέσα στο φύλο του. Αυτό το μακρινό ταξίδι τού δίνει χρόνο να σκεφτεί όσα προηγήθηκαν χωρίς να ενδιαφέρεται να απολαύσει τις ενδεχόμενες ομορφιές της χώρας του. Πρέπει να διανύει καθημερινά εκατοντάδες χιλιόμετρα, να φροντίζει να έχει βενζίνη, να ξεκουράζεται σε φτηνά μοτέλ. Ταξιδεύει σε μια μονότονη διαδρομή, μένει σε άχαρα δωμάτια όπου στους καθρέπτες παρατηρεί το σώμα του προσπαθώντας να το φανταστεί όπως θα προκύψει μετά.

Το πέος του, που για άλλους είναι άγχος και φθόνος, για εκείνον παραμένει απλώς μία ενοχλητική προέκταση.

Τώρα πια δεν χρειάζεται κούρεμα, η ορμονοθεραπεία έχει κάνει τη δουλειά της, το πέος του, που για άλλους είναι άγχος και φθόνος, για εκείνον παραμένει απλώς μία ενοχλητική προέκταση.

Ταξιδεύοντας ο Σαλ, μέσα από μια πρωτοπρόσωπη συνειρμική αφήγηση, θυμάται με πόσες δυσκολίες μεγάλωσε, πόσο πολύ δούλεψε σε πολλές διαφορετικές εργασίες, αναλογίζεται την αδελφή του, την Άσλι, την μόνη που αισθάνεται δική του και σκοπεύει να συναντήσει. Ταυτόχρονα βιώνει τις δικές του αποσιωπήσεις, παίρνει χάπια αντικαταθλιπτικά, προσπερνάει μικρές πόλεις του Νότου, επικίνδυνες ζώνες συντηρητισμού και απαξίωσης των προσωπικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Ταξίδι στην ενδοχώρα

Καθ΄ οδόν θα συναντήσει έναν κοντοκουρεμένο νεαρό, ντυμένο λες για gay parade, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας στρατιώτης που πολέμησε στο Αφγανιστάν. Εκείνος ταξιδεύει προς τα σύνορα και προτείνει στον Σαλ να συνταξιδέψουν και να μοιραστούν τη διαδρομή. Έχει κι αυτός το «κουσούρι» του: ένα ξύλινο πόδι. Ο Σαλ σκέφτεται να τον ξεφορτωθεί πριν συναντήσει την Άσλι, όμως ο Μπραντ τον ακολουθεί και έτσι οι δυο τους συναντάνε την αδελφή του. Ο Σαλ της δίνει το πάπλωμα που του φόρτωσε η μάνα τους και της ανακοινώνει ότι πάει να κάνει την επέμβαση. Το μεσημέρι τρώνε όλοι οικογενειακά, παιδιά, φίλοι, ενώ ο άντρας της Άσλι κάνει εξονυχιστικές ερωτήσεις για το τι θα συμβεί στην Τιχουάνα. Ο μάτσο νοικοκύρης θα ακούσει από το στόμα του κουνιάδου του: «Δεν είμαι γκέι, Μπαζ. Είμαι γυναίκα σε ανδρικό σώμα».

Το ταξίδι του Σαλ με τον Μπραντ συνεχίζεται. Κατασκηνώνουν στην έρημη όχθη μιας λίμνης, πλατσουρίζουν στα νερά γυμνοί. Όπως στα μυθιστορήματα του Μαρκ Τουέιν, οι ήρωες στους Μηχανικούς καταρράκτες διατηρούν αφοπλιστική αθωότητα. Ωστόσο, η ψυχοσύνθεση όλων είναι περίπλοκη: ακόμα και ο εμφανώς αθώος Μπραντ θα αποκαλύψει αργότερα μια διαφορετική πτυχή της ζωής του.

Στην Οκλαχόμα για πρώτη φορά ο Σαλ ανησυχεί. Είναι μια πόλη με βίαιο παρελθόν, με ρατσιστικούς φόνους των οποίων οι δράστες δεν αποκαλύφτηκαν ποτέ. 

Στην Οκλαχόμα, για πρώτη φορά ο Σαλ ανησυχεί. Είναι μια πόλη με βίαιο παρελθόν, με ρατσιστικούς φόνους των οποίων οι δράστες δεν αποκαλύφτηκαν ποτέ. Στο μεταξύ, όσο ο Σαλ προσθέτει χιλιόμετρα διαδρομής, τόσο προσθέτει μακιγιάζ και γυναικεία εξαρτήματα στην εμφάνισή του. Στο εξής θα ταξιδεύει ντυμένος γυναίκα - τουλάχιστον εξωτερικά. Και ακριβώς έτσι θα επισκεφτεί τη θεία Λουίζα και τον θείο Ντον στην απομακρυσμένη φάρμα τους. Ο Σαλ αναζητάει κατά βάθος την αποδοχή, μια οικογενειακή κυψέλη, και εδώ, με τον θείο Ντον, έχει να μάθει και άλλα οικογενειακά μυστικά μέσα από αποκαλυπτικές εξομολογήσεις. Βρισκόμαστε ήδη στη μέση του ταξιδιού και στη μέση ακριβώς της νουβέλας. Σταματάμε ωστόσο την περιγραφή της δράσης και των πιο σημαντικών εξελίξεων που έρχονται στο τέλος.

Μυθιστόρημα σε μέγεθος νουβέλας

Στη νουβέλα υπάρχει πλοκή και υλικό για ένα μεγάλο μυθιστόρημα – καθόλου δύσκολο για την έμπειρη συγγραφέα. Ωστόσο επιλέγει τη μικρή φόρμα για να δώσει πυκνότητα στον συγκρατημένο χαρακτήρα του αφηγητή και στη ροή της ιστορίας. Ο Σαλ είναι ολιγόλογος αλλά οξυδερκής. «Δεν κλαίω στις περιστάσεις όπου κλαίνε οι άνδρες - κλαίω σε όλες τις περιστάσεις». Εδώ βρίσκεται και το κλειδί του χαρακτήρα του. Εμπεριέχει την πανανθρώπινη διάσταση αν και εξωτερικά θα ήθελε να μοιάζει σε κορίτσι. Ο Σαλ δοκιμάζεται, διασχίζει μια ακαταλόγιστη και άχαρη χώρα, όπου με καίριες αναφορές καταδεικνύεται η βαρβαρότητα, η πολιτική σκοτοδίνη, οι παραμελημένες ζωές των απλών ανθρώπων. Ο λόγος του θυμίζει τραγούδι μπλουζ που αντηχεί ώρα μετά το τέλος του βιβλίου.

triantafyllouΗ Σώτη Τριανταφύλλου, στο ώριμο και καλογραμμένο της μυθιστόρημα Σπάνιες γαίες, έβαλε τον ήρωά της να αναζητάει τα δύσκολα στον απόηχο της επανάστασης των μπολσεβίκων. Μετά το ρώσικο μυθιστόρημα επιστρέφει στην Αμερική για να μας διηγηθεί μια ιστορία, πιο κοντά στην Φτωχή Μάργκο. Ως συγγραφέας διατηρεί απόλυτη σαφήνεια στο λόγο της, καθαρότητα στην διατύπωση, αφοπλιστική αμεσότητα που, ορισμένες φορές, οι πάσχοντες από «λογοτεχνίτιδα» το εκλαμβάνουν ως «ξενικό ιδίωμα». Με την Τριανταφύλλου συμβαίνει το ίδιο όπως και με τον Κώστα Ταχτσή: Κάποιοι συγχέουν το ιδιωτικό με το δημιουργικό. Ο Ταχτσής έγραφε σε πρώτο πρόσωπο γυναικείο, καθιέρωσε την πρώτη αφηγήτρια της νεοελληνικής λογοτεχνίας, γιατί ήταν δεινός αφηγητής και αναγνώστης.

Είναι μια φελινική La Strada της εποχής μας, που διαδραματίζεται σε μια χώρα όπου οι κοινωνικές και πολιτικές της παρεμβάσεις αφορούν όλον τον κόσμο.

Η Σώτη Τριανταφύλλου, στα μυθιστορήματά της που διαδραματίζονται στην Αμερική (μια χώρα που την έζησε και τη βιώνει) θυμίζει ενίοτε Αμερικανίδα γιατί μεταφέρει πειστικά το ύφος και την σκέψη των ηρώων της. Κι εδώ εγείρεται άλλη μια αναγνωστική αντίφαση: όταν διαβάζουμε ένα ξένο μυθιστόρημα αναζητούμε την γλωσσική αντιστοιχία της χώρας απ' όπου προέρχεται. Στην περίπτωση της Τριανταφύλλου η επιτυχία είναι διπλή γιατί, στους Μηχανικούς Καταρράκτες, αναγνωρίζεις ότι μιλάει ένας Αμερικανός χαρακτήρας μέσα σε ένα ελληνικό μυθιστόρημα.

Οι Μηχανικοί Καταρράκτες είναι πολλά μαζί: ιστορία δρόμου αλλά και οδοιπορικό προσωπικής αυτογνωσίας. Έχει γέλιο, κλάμα, απελπισία, ακρότητες, μια σπαρακτική καθημερινότητα, είναι μια φελινική La Strada της εποχής μας, που διαδραματίζεται σε μια χώρα όπου οι κοινωνικές και πολιτικές της παρεμβάσεις αφορούν όλον τον κόσμο. Από την έννοια αυτή το σώμα του Σαλ αποτελεί μια σωματοποιημένη μεταφορά της χώρας του, μια πολιτική και κοινωνική διαφορετικότητα.

Η ιστορία της Σάλλυ, στο τέλος, αφήνει μια ευεργετική αύρα, μια ανθρώπινη ελπίδα για επαφή και αποδοχή, για κοινωνική συμβίωση όλων με όλους ή με εκείνους που έχουμε επιλέξει. Πρωτίστως όμως μας μιλάει για εκείνες τις επιλογές που κατά βάθος επιθυμούμε και δεν θέλουμε να μας τις στερήσει κανείς.

* Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ είναι συγγραφέας. 

katarraktes-exofΜηχανικοί καταρράκτες
Σώτη Τριανταφύλλου
Πατάκης 2014
Σελ. 124, τιμή € 8,50
 
politeia-link
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

Για τη συλλογή διηγημάτων της Εύας Στάμου «Η επίσκεψη» (εκδ. Αρμός). « Δεν μας είναι άγνωστες, δεν πρόκειται να μας διηγηθούν κάτι που ενδεχομένως δεν έχουμε φανταστεί ή δεν έχουμε ξανακούσει. Είναι αυτό που συνηθίζουμε να λέμε "γυναίκες της διπλανής πόρτας"». Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας του Edgar Degas «Γυναίκα...

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

Για το μυθιστόρημα της Αγλαΐας Μπλιούμη «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία μεταναστών στο Μόναχο το 1960.

Γράφει ο Ανδρέας Καρακίτσιος

Πρόκειται για ένα λογοτ...

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

Για το μυθιστόρημα της Λίνας Φυτιλή «Χρυσός κήπος, Άλτσιν μπαχτσεσί» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία ©  Κώστας Μπαλάφας / Αρχείο Κ. Μπουμπουρή. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Η ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ