alt

Για το μυθιστόρημα της Νένας Κοκκινάκη Η πρέσβειρα των Παρισίων (εκδ. Πατάκη)

Της Αλεξάνδρας Μπακονίκα

Μέχρι που απότομα αρρώστησε και έφυγε από τη ζωή, είχα συχνή αλληλογραφία με τον σπουδαίο και αιρετικό συγγραφέα Ηλία Πετρόπουλο. Σε κάποιες από τις τηλεφωνικές συνομιλίες μας αναφερόταν και στο Παρίσι, όπου για χρόνια ζούσε γράφοντας πυρετωδώς. Επιβεβαίωνε πόσο μαγευτικά λαμπερή είναι αυτή η πόλη. To Παρίσι εκπέμπει μια αίσθηση ελευθερίας που σου ψιθυρίζει να κυνηγήσεις την πραγματοποίηση ονείρων και υψηλών κατακτήσεων. Κι αυτή η λάμψη σε ζαλίζει, συνεχώς σε παρακινεί να ζήσεις έντονα, να ξεχωρίσεις, να διαπρέψεις. Το λαμπερό επιβάλλει να γίνεις και συ λαμπερός, είναι μια τάση και προδιάθεση που κυκλοφορεί αενάως στην ατμόσφαιρα της πόλης. Όμως κι από μια άλλη  άποψη είναι μια πόλη σκληρή, όποιος είναι ριγμένος στο περιθώριο και στο τέλμα της μετριότητας νιώθει ισοπεδωμένος κι αλλοτριωμένος.

Παρόμοια αίσθηση για το Παρίσι, με τη φωτεινή, μυστηριώδη, αλλά και τη σκληρή πλευρά του δέχεται ο αναγνώστης στο τελευταίο μυθιστόρημα της Νένας Κοκκινάκη Η πρέσβειρα των Παρισίων. Η πλοκή εξελίσσεται σε πρώτο πρόσωπο μέσα από την αφήγηση της κεντρικής ηρωίδας, της Φρόσως, καθώς και μέσα από τις σημειώσεις, σε πρώτο πρόσωπο και αυτές, του Νικήτα Πατέλη. Η Φρόσω, σαράντα τριών ετών, είναι δασκάλα, παντρεμένη χρόνια και μητέρα μιας δεκατετράχρονης, της Νεφέλης. Έπειτα από είκοσι χρόνια διδασκαλίας στο ελληνικό δημόσιο και ζώντας ασφυκτικά μέσα σε ένα συμβατικό πλέον γάμο, αποφασίζει να πάρει πενταετή μετάθεση σε ελληνικό σχολείο στο Παρίσι.

Με γλώσσα ώριμη και χυμώδη η συγγραφέας μας βυθίζει σε έναν άγνωστο, για μας κόσμο, που είναι η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα στο Παρίσι.

Με γλώσσα ώριμη και χυμώδη και με ανάδρομη αφήγηση από το παρόν στο παρελθόν, η συγγραφέας μας βυθίζει σε έναν άγνωστο για μας κόσμο, που είναι η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα στο Παρίσι. Παράλληλα όμως σε αρκετά σημεία του βιβλίου θίγονται παθογένειες της εκπαίδευσης και στην Ελλάδα, αποκαλύπτονται άσχημα κατεστημένα και νοσηρές νοοτροπίες. Αποτελεί ειρωνεία ότι αυτές οι παθογένειες εξιστορούνται στο βιβλίο στη χρονική περίοδο 2002 με 2006, περίοδο σημαδιακή, λίγο πριν και λίγο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα, τότε που κάποιοι πίστεψαν στην αναγέννηση της χώρας και τις λαμπρές προοπτικές προς το μέλλον.

Η Κοκκινάκη με τέχνη υφαίνει τη δίνη, τα απρόοπτα, τις αντιφάσεις, τα ηφαιστειώδη ξεσπάσματα που στροβιλίζονται γύρω από ένα ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα στους πρωταγωνιστές, τη Φρόσω, την Κατρίν και τον Νικήτα. Όμως η συνεχής ένταση που ελκύει τον αναγνώστη αναβλύζει κι από την πολυπλοκότητα των σχέσεων ανάμεσα στα πρόσωπα της ιστορίας. Σαν συμπέρασμα, που λειτουργεί αποκαλυπτικά για τη ζωή λέγεται ότι έρωτας και ξίφος, έρωτας και πόλεμος, έρωτας και εξουσία καθορίζουν τη μοίρα του κόσμου. Ο καμβάς του μυθιστορήματος της Κοκκινάκη εδώ στηρίζεται: στον έρωτα και τις αβυσσαλέες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα πρόσωπα σε κάθε βαθμίδα κοινωνικής θέσης, αρχίζοντας από υπουργούς, μητροπολίτες, κοινοτάρχες ομογενών στις επαρχίες της Γαλλίας, πρέσβεις, διευθυντές, δασκάλους, υπαλλήλους. Ο καθένας οχυρώνεται στο ατομικό του συμφέρον, παλεύοντας με νύχια και με δόντια για τη διατήρηση των κεκτημένων του. Υποκρισία, ψέμα, ίντριγκες, διαπληκτισμοί, ανοικτές και κρυφές μάχες, κατάφωρες αδικίες, πολιτική και συνδικαλιστική διαφθορά, αναξιοκρατία, συναποτελούν όλα τα άνθη του κακού που οδηγούν σε μια αξιοθρήνητη κατάσταση.

Μια χειραφετημένη γυναίκα 

Ο καμβάς του μυθιστορήματος στηρίζεται στον έρωτα και τις αβυσσαλέες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα πρόσωπα σε κάθε βαθμίδα κοινωνικής θέσης.

Η αύρα της Φρόσως διατρέχει όλο το μυθιστόρημα και είναι μια αύρα θετική, χωρίς να λείπουν και σκοτεινές πλευρές στις αντιδράσεις και πράξεις της, που κυρίως εμφανίζονται όταν γίνεται έρμαιο των ερωτικών παρορμήσεών της. Η Φρόσω είναι μια γυναίκα χειραφετημένη, με τόλμη, οξυδέρκεια, γερό ένστικτο και καλλιτεχνικές τάσεις που την ωθούν να δοκιμάσει τις ικανότητές της στη λογοτεχνία, να γράψει το πρώτο της μυθιστόρημα για την εμπειρία που ζει ανάμεσα στους «μεταλλαγμένους». Αυτόν τον τίτλο «μεταλλαγμένοι» χρησιμοποιεί για να προσδιορίσει τους συναδέλφους της δασκάλους ή υπαλλήλους που ήρθαν αποσπασμένοι στη Γαλλία. Μέσα στο άνυδρο τοπίο του εργασιακού χώρου της, όπου η Φρόσω εκτελεί μια εργασία ρουτίνας, ερωτεύεται τον Νικήτα -έμπειρο εκπαιδευτικό, που έχει πάρει κι αυτός απόσπαση στο Παρίσι προσπαθώντας να ξεφύγει από προσωπικά του αδιέξοδα.

Λυσιμελής έρωτας την κατασπαράζει για τον Νικήτα. Η Φρόσω του προτείνει να προχωρήσουν σε ερωτική σχέση. Όμως η τόλμη της πέφτει σε τοίχο σιωπής. Η ιστορία σε αυτό το σημείο κορυφώνεται σε διάψευση για μια γνήσια ερωτική μέθη που πυρπολεί και τους δύο. 

Η συγγραφέας αρχίζει το μυθιστόρημα της με την πολυσήμαντη φράση από τα χείλη της Νεφέλης: «Κάποτε νιώθω μέσα μου να είμαι τόσοι πολλοί που χάνομαι». Αυτό όμως ισχύει τόσο για τη Φρόσω όσο και για τα υπόλοιπα πρόσωπα του βιβλίου. Το σύνθετο, το πολύπλευρο και τους δαίμονες των χαρακτήρων η Κοκκινάκη μας τους αποκαλύπτει με ειρωνεία, σαρκασμό και διεισδυτική ματιά. 

* Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΠΑΚΟΝΙΚΑ είναι ποιήτρια.

altΗ πρέσβειρα των Παρισίων
Νένα Κοκκινάκη
Εκδ. Πατάκη 2013
Σελ. 408, τιμή € 17,90

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΝΕΝΑΣ ΚΟΚΚΙΝΑΚΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

Για το μυθιστόρημα της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου «Συνθετική ορμόνη» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει η Νατάσσα Ρεμούνδου-Χάουλι

Η ...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ