alt

Για την τραυματική εκκρεμότητα απέναντι σε δεσμούς αίματος μιλάει το νέο βιβλίο του Χάρη Βλαβιανού «Το αίμα νερό».

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Η λογοτεχνική παραγωγή του Χάρη Βλαβιανού αντιπροσωπεύει ένα πεδίο παραδειγματικής εφαρμογής της διαδικασίας με την οποία το προϋποτιθέμενο ως απαραίτητο βιωματικό υλικό μεταλλάσσεται σε πρωτότυπο όσο και πολύμορφο κειμενικό σύμπαν.

Στάδια ανάπτυξης αυτού του σύμπαντος αποτελούν οι ποιητικές συλλογές του, από τις Υπνοβασίες (1983) μέχρι και τα Σονέτα της συμφοράς (ως «απολογία ζωής και τέχνης», 2011), ενώ μια συγκεντρωτική έκδοση (2013) με τον τίτλο Η εύθραυστη επικράτεια των λέξεων, Ποιήματα 1991-2003 φαίνεται να δηλώνει με έμφαση μια ιδιαίτερη περιοχή στην εξέλιξη αυτού του υπο-/κειμενικού σύμπαντος.

Ένας δραματικός εσωτερικός άνθρωπος αναμετράται με το περιεχόμενο του προσωπικού του χρόνου διασχίζοντας φυσικά και εσωτερικά τοπία.

Βαρύ και πυκνό φορτίο βιωμάτων υπάρχει στα θεμέλια της δομής του νέου βιβλίου του Χ. Βλαβιανού με τον τίτλο Το αίμα νερό και με τον ειδολογικό υπότιτλο Μυθιστόρημα σε σαράντα πέντε πράξεις. Στις αντίστοιχες σαράντα πέντε, περισσότερο ή λιγότερο σύντομες ενότητες ένας δραματικός εσωτερικός άνθρωπος αναμετράται με το περιεχόμενο του προσωπικού του χρόνου διασχίζοντας φυσικά και εσωτερικά τοπία (όπου συναντά δεδομένα ατομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά, πολιτικά, ιστορικά), και ταυτόχρονα αποτιμά το περιεχόμενο και την ένταση των διαπροσωπικών σχέσεων που συνθέτουν το άμεσο βιοτικό περιβάλλον του.

Στο πλαίσιο αυτό ο εσωτερικός άνθρωπος αντιμετωπίζει με στοχαστική αλλά και σαρκαστική διάθεση την αντικειμενική πραγματικότητα σε ό,τι τον αφορά, ενώ προβάλλει ιδιαιτέρως τη σύγκρουση ανάμεσα στην υποκειμενική οπτική για πραγματικά γεγονότα και στην άρνηση του εξωτερικού κόσμου να δεχτεί αυτή την οπτική.

Με κεντρικό άξονα αυτόν τον εσωτερικό άνθρωπο, ο Χ. Βλαβιανός έχει οργανώσει μια πυκνή τοιχογραφία χαρακτήρων, εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, αστικών και φυσικών τοπίων, όπου διασταυρώνονται υπερωκεάνια με αεροπλάνα, η Φωκίωνος Νέγρη στην Αθήνα με το Παριόλι στη Ρώμη και τη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος, ελληνικά οικοτροφεία με αγγλικά κολέγια και βραζιλιάνικες τράπεζες, μια αναγεννησιακή Madonna του Κορρέτζιο με ρολόγια Vacheron και με ένα αυτόγραφο του αρχιμαφιόζου Lucky Luciano, κατοικίες και ξενοδοχεία με νοσοκομεία και φυλακές, όπου κυρίως αναδεικνύονται τραυματικοί δεσμοί συγγενικού αίματος.

Επάνω στην τοιχογραφία αυτή ως βάση, ο Χ. Βλαβιανός με πυκνό και συχνά επιγραμματικό τρόπο αναπτύσσει μια επιχειρηματολογία που αντιστοιχεί σε διαχείριση μειζόνων ζητημάτων, όπως είναι η οργή, η απόγνωση, η πικρία, η εξαπάτηση, η εκδίκηση, η αδιαφορία, η αποστροφή, η εξιλέωση, η λύτρωση, η εξουσία στο πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων, η ζωή ως απόρριψη και ο θάνατος ως δώρο.

Με αυτά τα δεδομένα, ο εσωτερικός άνθρωπος φαίνεται να κλυδωνίζεται σε διελκυστίνδες μέσα στο άμεσο περιβάλλον του, το οποίο δίνει την εντύπωση ότι καταρρέει, ενώ ο ίδιος έχει παγιδευτεί σε μια τραυματική εκκρεμότητα απέναντι σε δεσμούς συγγενικού αίματος, πράγμα που αποτυπώνεται στον τίτλο του βιβλίου: Γίνεται ή δεν γίνεται τελικά το αίμα νερό;

Για την οργάνωση της αφήγησης ο Χ. Βλαβιανός έχει αξιοποιήσει το δεύτερο ενικό πρόσωπο. Με τον τρόπο αυτόν φαίνεται να δηλώνεται αφενός η χειραφέτηση του συγγραφέα από μια τυπική αυτοβιογραφική διαδικασία, και αφετέρου η δημιουργική απόδοση στοιχείων από το περιεχόμενο του εσωτερικού ανθρώπου, ο οποίος αναγνωρίζεται έτσι να απευθύνεται προς το κοινωνικό προσωπείο του ή προς το είδωλό του όπως αυτό αντανακλάται μέσα στον καθρέφτη της αντικειμενικής πραγματικότητας.

alt

Αυτό το πυκνό περιεχόμενο που αναπτύσσεται σε εβδομήντα σελίδες, καλύπτει μια μεγάλη χωροχρονική έκταση και ιδιαιτέρως σύνθετες καταστάσεις. Με τον τρόπο αυτόν αιτιολογείται και ο χαρακτηρισμός «μυθιστόρημα» που ο συγγραφέας έχει προσδώσει στο βιβλίο του (εδώ προκύπτει αναπόφευκτη η αναφορά στον Γιώργο Χειμωνά και στο βιβλίο του με τις τριάντα πέντε σελίδες και τον τίτλο Μυθιστόρημα, 1966), και όπου οι «σαράντα πέντε πράξεις» που συμπληρώνουν την ένδειξη «μυθιστόρημα», φαίνεται να αποδίδουν τις στάσεις του εσωτερικού ανθρώπου κατά την οδυνηρή πορεία του μέσα στην αντικειμενική πραγματικότητα με προσωπικούς, συναισθηματικούς οδοδείκτες (για να παραπέμψω και στον Ρίχαρντ Βάγκνερ) καταγόμενους από τοπόσημα του εξωτερικού κόσμου.

Η ταχύτατη ροή της άμεσης, παραστατικής, απερίφραστης, συχνά αφοριστικής αφήγησης διαθέτει πυκνότητα λόγου προερχόμενη από την ποίηση.

Η ταχύτατη ροή της άμεσης, παραστατικής, απερίφραστης, συχνά αφοριστικής αφήγησης διαθέτει πυκνότητα λόγου προερχόμενη από την ποίηση του Χ. Βλαβιανού, από την οποία άλλωστε ο ίδιος μεταφέρει εδώ πληροφορίες ως στοιχεία αυτοδιακειμενικότητας (π.χ. αναφορά στην ποιητική συλλογή Adieu, 1996). Τα στοιχεία πάντως αυτά, ενισχυμένα και με ορισμένα εξωτερικά διακείμενα ως ομολογία εκλεκτικών συγγενειών ή ως τεκμηρίωση σημαινομένων (αναφορά στους ποιητές Τζων Μπέρρυμαν και Φίλιπ Λάρκιν), αποτελούν δομικά υλικά αποφασιστικής σημασίας για την οργάνωση των σκληρών τοπίων του κειμενικού κόσμου και των συνακόλουθων συν-/αισθημάτων του εσωτερικού ανθρώπου.

Είναι σαφές ότι ο Χ. Βλαβιανός προσφέρει ένα ακόμα δείγμα δημιουργικής γραφής που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του γενικού ενδιαφέροντος μιας δημιουργικής ανάγνωσης, καθ’ υπέρβαση της πρώτης ύλης που προέρχεται από τα βιογραφικά δεδομένα του συγγραφέα (και αφορά αποκλειστικά τον ίδιον).

 ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ

*Η κεντρική φωτογραφία του θέματος είναι του Andrei Tarkovsky

 

altΤο αίμα νερό
Μυθιστόρημα σε σαράντα πέντε πράξεις
Χάρης Βλαβιανός
Πατάκης 2014
Σελ. 82, τιμή € 6,90

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΒΛΑΒΙΑΝΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ