alt

Για την τραυματική εκκρεμότητα απέναντι σε δεσμούς αίματος μιλάει το νέο βιβλίο του Χάρη Βλαβιανού «Το αίμα νερό».

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Η λογοτεχνική παραγωγή του Χάρη Βλαβιανού αντιπροσωπεύει ένα πεδίο παραδειγματικής εφαρμογής της διαδικασίας με την οποία το προϋποτιθέμενο ως απαραίτητο βιωματικό υλικό μεταλλάσσεται σε πρωτότυπο όσο και πολύμορφο κειμενικό σύμπαν.

Στάδια ανάπτυξης αυτού του σύμπαντος αποτελούν οι ποιητικές συλλογές του, από τις Υπνοβασίες (1983) μέχρι και τα Σονέτα της συμφοράς (ως «απολογία ζωής και τέχνης», 2011), ενώ μια συγκεντρωτική έκδοση (2013) με τον τίτλο Η εύθραυστη επικράτεια των λέξεων, Ποιήματα 1991-2003 φαίνεται να δηλώνει με έμφαση μια ιδιαίτερη περιοχή στην εξέλιξη αυτού του υπο-/κειμενικού σύμπαντος.

Ένας δραματικός εσωτερικός άνθρωπος αναμετράται με το περιεχόμενο του προσωπικού του χρόνου διασχίζοντας φυσικά και εσωτερικά τοπία.

Βαρύ και πυκνό φορτίο βιωμάτων υπάρχει στα θεμέλια της δομής του νέου βιβλίου του Χ. Βλαβιανού με τον τίτλο Το αίμα νερό και με τον ειδολογικό υπότιτλο Μυθιστόρημα σε σαράντα πέντε πράξεις. Στις αντίστοιχες σαράντα πέντε, περισσότερο ή λιγότερο σύντομες ενότητες ένας δραματικός εσωτερικός άνθρωπος αναμετράται με το περιεχόμενο του προσωπικού του χρόνου διασχίζοντας φυσικά και εσωτερικά τοπία (όπου συναντά δεδομένα ατομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά, πολιτικά, ιστορικά), και ταυτόχρονα αποτιμά το περιεχόμενο και την ένταση των διαπροσωπικών σχέσεων που συνθέτουν το άμεσο βιοτικό περιβάλλον του.

Στο πλαίσιο αυτό ο εσωτερικός άνθρωπος αντιμετωπίζει με στοχαστική αλλά και σαρκαστική διάθεση την αντικειμενική πραγματικότητα σε ό,τι τον αφορά, ενώ προβάλλει ιδιαιτέρως τη σύγκρουση ανάμεσα στην υποκειμενική οπτική για πραγματικά γεγονότα και στην άρνηση του εξωτερικού κόσμου να δεχτεί αυτή την οπτική.

Με κεντρικό άξονα αυτόν τον εσωτερικό άνθρωπο, ο Χ. Βλαβιανός έχει οργανώσει μια πυκνή τοιχογραφία χαρακτήρων, εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, αστικών και φυσικών τοπίων, όπου διασταυρώνονται υπερωκεάνια με αεροπλάνα, η Φωκίωνος Νέγρη στην Αθήνα με το Παριόλι στη Ρώμη και τη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος, ελληνικά οικοτροφεία με αγγλικά κολέγια και βραζιλιάνικες τράπεζες, μια αναγεννησιακή Madonna του Κορρέτζιο με ρολόγια Vacheron και με ένα αυτόγραφο του αρχιμαφιόζου Lucky Luciano, κατοικίες και ξενοδοχεία με νοσοκομεία και φυλακές, όπου κυρίως αναδεικνύονται τραυματικοί δεσμοί συγγενικού αίματος.

Επάνω στην τοιχογραφία αυτή ως βάση, ο Χ. Βλαβιανός με πυκνό και συχνά επιγραμματικό τρόπο αναπτύσσει μια επιχειρηματολογία που αντιστοιχεί σε διαχείριση μειζόνων ζητημάτων, όπως είναι η οργή, η απόγνωση, η πικρία, η εξαπάτηση, η εκδίκηση, η αδιαφορία, η αποστροφή, η εξιλέωση, η λύτρωση, η εξουσία στο πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων, η ζωή ως απόρριψη και ο θάνατος ως δώρο.

Με αυτά τα δεδομένα, ο εσωτερικός άνθρωπος φαίνεται να κλυδωνίζεται σε διελκυστίνδες μέσα στο άμεσο περιβάλλον του, το οποίο δίνει την εντύπωση ότι καταρρέει, ενώ ο ίδιος έχει παγιδευτεί σε μια τραυματική εκκρεμότητα απέναντι σε δεσμούς συγγενικού αίματος, πράγμα που αποτυπώνεται στον τίτλο του βιβλίου: Γίνεται ή δεν γίνεται τελικά το αίμα νερό;

Για την οργάνωση της αφήγησης ο Χ. Βλαβιανός έχει αξιοποιήσει το δεύτερο ενικό πρόσωπο. Με τον τρόπο αυτόν φαίνεται να δηλώνεται αφενός η χειραφέτηση του συγγραφέα από μια τυπική αυτοβιογραφική διαδικασία, και αφετέρου η δημιουργική απόδοση στοιχείων από το περιεχόμενο του εσωτερικού ανθρώπου, ο οποίος αναγνωρίζεται έτσι να απευθύνεται προς το κοινωνικό προσωπείο του ή προς το είδωλό του όπως αυτό αντανακλάται μέσα στον καθρέφτη της αντικειμενικής πραγματικότητας.

alt

Αυτό το πυκνό περιεχόμενο που αναπτύσσεται σε εβδομήντα σελίδες, καλύπτει μια μεγάλη χωροχρονική έκταση και ιδιαιτέρως σύνθετες καταστάσεις. Με τον τρόπο αυτόν αιτιολογείται και ο χαρακτηρισμός «μυθιστόρημα» που ο συγγραφέας έχει προσδώσει στο βιβλίο του (εδώ προκύπτει αναπόφευκτη η αναφορά στον Γιώργο Χειμωνά και στο βιβλίο του με τις τριάντα πέντε σελίδες και τον τίτλο Μυθιστόρημα, 1966), και όπου οι «σαράντα πέντε πράξεις» που συμπληρώνουν την ένδειξη «μυθιστόρημα», φαίνεται να αποδίδουν τις στάσεις του εσωτερικού ανθρώπου κατά την οδυνηρή πορεία του μέσα στην αντικειμενική πραγματικότητα με προσωπικούς, συναισθηματικούς οδοδείκτες (για να παραπέμψω και στον Ρίχαρντ Βάγκνερ) καταγόμενους από τοπόσημα του εξωτερικού κόσμου.

Η ταχύτατη ροή της άμεσης, παραστατικής, απερίφραστης, συχνά αφοριστικής αφήγησης διαθέτει πυκνότητα λόγου προερχόμενη από την ποίηση.

Η ταχύτατη ροή της άμεσης, παραστατικής, απερίφραστης, συχνά αφοριστικής αφήγησης διαθέτει πυκνότητα λόγου προερχόμενη από την ποίηση του Χ. Βλαβιανού, από την οποία άλλωστε ο ίδιος μεταφέρει εδώ πληροφορίες ως στοιχεία αυτοδιακειμενικότητας (π.χ. αναφορά στην ποιητική συλλογή Adieu, 1996). Τα στοιχεία πάντως αυτά, ενισχυμένα και με ορισμένα εξωτερικά διακείμενα ως ομολογία εκλεκτικών συγγενειών ή ως τεκμηρίωση σημαινομένων (αναφορά στους ποιητές Τζων Μπέρρυμαν και Φίλιπ Λάρκιν), αποτελούν δομικά υλικά αποφασιστικής σημασίας για την οργάνωση των σκληρών τοπίων του κειμενικού κόσμου και των συνακόλουθων συν-/αισθημάτων του εσωτερικού ανθρώπου.

Είναι σαφές ότι ο Χ. Βλαβιανός προσφέρει ένα ακόμα δείγμα δημιουργικής γραφής που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του γενικού ενδιαφέροντος μιας δημιουργικής ανάγνωσης, καθ’ υπέρβαση της πρώτης ύλης που προέρχεται από τα βιογραφικά δεδομένα του συγγραφέα (και αφορά αποκλειστικά τον ίδιον).

 ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ

*Η κεντρική φωτογραφία του θέματος είναι του Andrei Tarkovsky

 

altΤο αίμα νερό
Μυθιστόρημα σε σαράντα πέντε πράξεις
Χάρης Βλαβιανός
Πατάκης 2014
Σελ. 82, τιμή € 6,90

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΒΛΑΒΙΑΝΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

Για το μυθιστόρημα της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου «Συνθετική ορμόνη» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει η Νατάσσα Ρεμούνδου-Χάουλι

Η ...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ