paidia

Για το μυθιστόρημα της Μάρως Κακαβέλα «Τίνος είσαι εσύ» (εκδ. Στερέωμα). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος 

Παιδιά που χάθηκαν, αδέλφια που δεν συναντήθηκαν, σχέσεις που τις χώνεψε η απουσία. Οι οικογενειακές ιστορίες πάντα θα αποτελούν εφαλτήριο δραμάτων για τη λογοτεχνία. Από τη φλέβα του κοινού αίματος, το οποίο λόγω απρόσμενων συγκυριών καταλήγει συχνά ξοδεμένο, αρχίζει να λειτουργεί ο μύθος που πάνω τους χτίζεται ή γκρεμίζεται η ανθρώπινη μοίρα.

Στην τραγωδία του Ευρυπίδη Ιφιγένεια εν Ταύροις, κάποια στιγμή η Ιφιγένεια επίκειται να αναχωρίσει για την Αυλίδα. Υποτίθεται ότι πρόκειται να παντρευτεί τον Αχιλλέα. Την ώρα που αποχαιρετάει τους πάντες παίρνει στα χέρια της τον αδελφό της, Ορέστη, που είναι ακόμη πολύ μικρός.

Χρόνια μετά, τα δύο αδέλφια θα συναντηθούν ξανά στην Ταυρίδα, αλλά δεν θα αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον. Διά της θαυμαστής προοικονομίας που μας πρόσφερε ο Ευρυπίδης, εξυφαίνεται το δράμα μπρος στα μάτια του θεατή που γνωρίζει μεν τα δεδομένα, άρα βρίσκεται σε προνομιακή θέση σε σχέση με τους ήρωες που είναι σε κατάσταση πλήρους άγνοιας, αλλά δεν δύναται να ξεφύγει από τα τεκταινόμενα, καθώς ήδη έχει ταυτιστεί με τα δύο αδέλφια και το ριζικό που έχει γραφτεί πάνω τους.

Τα ανείπωτα κλωθογυρίζουν στα ερμητικά κλεισμένα στόματα. Το παρελθόν, αν και βουβό, έχει τη δύναμη μιας βαριάς σκιάς που κάθεται πάνω από τα κεφάλια των δύο βασικών ηρώων, του Πέτρου Κατσαντώνη και του Ρήγα Ράικου.

Καταχωνιασμένα μυστικά

Στο μυθιστόρημα της Μάρως Κακαβέλα Τίνος είσαι εσύ (εκδ. Στερέωμα) τα κρυμμένα είναι περισσότερα από τα φανερά. Τα ανείπωτα κλωθογυρίζουν στα ερμητικά κλεισμένα στόματα. Το παρελθόν, αν και βουβό, έχει τη δύναμη μιας βαριάς σκιάς που κάθεται πάνω από τα κεφάλια των δύο βασικών ηρώων, του Πέτρου Κατσαντώνη και του Ρήγα Ράικου.

Είναι ετεροθαλή αδέλφια, αλλά δεν έχουν συναντηθεί ποτέ. Ο πρώτος δεν γνωρίζει καν τη σχέση αίματος που τον συνδέει με τον δεύτερο. Ο έτερος ξέρει, αλλά έχει μάθει να καταπίνει τα μυστικά του, καθώς η κλειστή κοινωνία του χωριού στο οποίο μεγάλωσε τον έμαθε να μυρηκάζει, παρά να εκστομίζει αυτά που τον βαραίνουν.

Ο γόρδιος δεσμός θα λυθεί με την παρέμβαση τρίτου. Συγκεκριμένα της αδελφής του Βλάση Κατσαντώνη (πατέρας του Πέτρου). Η κυριαρχική Τούλα, λίγο πριν πεθάνει, γράφει στη διαθήκη της όλη την αλήθεια που σκεπάζει την οικογένεια και υποχρεώνει ουσιαστικά τα δύο παιδιά να συναντηθούν για πρώτη φορά έτσι ώστε να μοιραστεί η περιουσία. Είναι, άραγε, τα τάλαντα που θα προωθήσουν τη δράση; Σε καμία περίπτωση.

Ο Πέτρος Κατσαντώνης, άλλωστε, επί πολλά χρόνια έζησε μέσα στη χλιδή, την αναγνωρισιμότητα και τον φευγαλέο μύθο της δημοσιογραφίας. Υπήρξε ένα «παιδί θαύμα» που όλοι τον λάτρευαν να τον μισούν, ώσπου στο τέλος από μια λάθος απόφαση κατακρημνίστηκε από το βάθρο του. Εχασε όλα τα κοινωνικά προνόμια που του είχαν δοθεί αφειδώς, αναγκάστηκε να αποχωριστεί ακριβά αυτοκίνητα, διασκεδάσεις, γυναίκες και, γενικώς, μια άνετη ζωή, για να καταλήξει ένας αλκοολικός παρίας.

Ωστόσο, σε καμία στιγμή δεν μας δίνει το δικαίωμα να πιστέψουμε πως προσβλέπει σ’ αυτή την κληρονομιά για να επανέλθει στον πρότερο βίο του. Αντίθετα, μας καθιστά κοινωνούς του ανεπίστρεπτου βυθίσματός του προς τον αφανισμό (η υγεία του κρέμεται από μια κλωστή) και, ίσως, το μόνο που μπορεί να του προσφέρει μια μορφή ανακούφισης είναι να πετάξει από πάνω του το οικογενειακό πέπλο και να μάθει την αλήθεια.

Ούτε και ο Ρήγας Ράικος είναι ένας άνθρωπος που είδε την τύχη να του χαμογελάει. Η διαθήκη λειτουργεί ως χρέος για να αποκαλυφθούν όλα όσα είχαν από καιρό καταχωνιαστεί. Είναι η βασική αφορμή για να συναντήσει τον ετεροθαλή αδελφό του και να ενωθούν, έπειτα από χρόνια, τα χνώτα και η κοινή τους ιστορία.

maro kakavela

Η Μάρω Κακαβέλα γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα, στον Βοτανικό. Σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Δημοσιογραφία στο Κολλέγιο Δημοσιογραφικών Σπουδών και Σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου. Παρακολούθησε κατ’ εξακολούθηση και καθ’ έξιν μαθήματα δημιουργικής γραφής επί τρία συναπτά έτη και ολοκλήρωσε τον τριετή κύκλο θεατρικής γραφής του Θεάτρου Πορεία. Σκόρπια γραπτά της έχουν δημοσιευθεί στο διαδίκτυο.

Οι διαπλοκές

Eχουν υπάρξει πολλές διαπλοκές μεταξύ των προσώπων που απαρπίζουν το μυθιστόρημα της Κακαβέλα. Ο Βλάσης Κατσαντώνης και η γυναίκα του, Θοδώρα, παιδιά δικά τους δεν έκαναν, αλλά απέκτησαν ένα όταν ο Βλάσης άφησε έγκυο τη Σοφία, γυναίκα του καλύτερού του φίλου, Νικόλα. Το εξωσυζυγικό κρίμα καταχωνιάστηκε, χωνεύτηκε, σαν να μην έγινε. Στο μεταξύ ο ιδεολόγος αριστερός, Νικόλας, αποφασίζει να μεταναστεύσει στην Τσεχοσλοβακία αφήνοντας πίσω τη γυναίκα του με το παιδί τους, τον Ρήγα. Αν και τελικά αποκαλύπτεται το πτώμα του στο ποτάμι το χωριού, άρα δεν έφυγε ποτέ. Κάπως έτσι η Σοφία έχει φέρει στον κόσμο δύο παιδιά που μόνο όταν ενωθούν θα κλείσει η ιστορία των δύο οικογενειών.

stereoa kakavela tinos eisai esyΘα συμβεί, δεν υπάρχει ο κίνδυνος κάποιας αποκάλυψης που θα διαλύσει τον μύθο, καθώς το μυθιστόρημα δεν στηρίζεται τόσο στην επικείμενη συνάντηση όσο σ΄ αυτά που προηγήθηκαν (είναι τόσα πολλά) και σε όσα θα συμβούν μετά το σμίξιμο. Μια καταλαγή; Μια ηρεμία; Μια απόφαση για αποχώρηση με ήσυχη τη συνείδηση; Πολλά από αυτά βρίσκουν απάντηση στο βιβλίο.

Σίγουρα η γλώσσα της Κακαβέλα είναι υποβλητική, αν και σε κάποια σημεία κάπως πεποιημένη με αποτέλεσμα να στέκεσαι μπρος σε μια ατσαλάκωτη φόρμα που απομυζά τη δύναμη του περιεχόμενου. Η απόφασή της να ενθέσει μικρά κεφάλαια-ιντερλούδια που περιλαμβάνουν επίσημα έγγραφα, συνταγές έως και μια μικρή κριτική ταινίας, άλλοτε λειτουργεί ωσάν να προλέγει αυτά που θα συμβούν κι άλλοτε δείχνει περιττή. Εχεις την αίσθηση πως δεν θα έλειπαν από το μυθιστόρημα αν δεν υπήρχαν εξαρχής.

Συνολικά έχουμε ένα πρώτο βήμα αξιοσημείωτο, ενδιαφέρον, με ζωντάνια και σφρίγος. Αν και πρόκειται για σχετικά μικρό μυθιστόρημα (μόλις 188 σελίδες), η Κακαβέλα καταφέρνει να φέρει στην επιφάνεια γεγονότα πως έχουν διάρκεια 40 χρόνια και με κάποιο τρόπο ενώνει με ορθό τρόπο τα κομμάτια. Ακόμη κι αν όλα τα δεδομένα που απλώνει στον καμβά της πλοκής δεν βρίσκουν τη λύση ή την εξήγησή τους, σίγουρα πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που αξίζει να του δώσεις πολλές ευκαιρίες.


Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Μπλε ήλιος» (εκδ. Μεταίχμιο).


Απόσπασμα από το βιβλίο


Ξύπνησα και δεν πονάω πουθενά. Πάει, πέθανα στον ύπνο μου, σκέφτηκα. Τι ανακούφιση. Μένω ακίνητος και κρατάω τα μάτια μου κλεισμένα σφιχτά, μην ακυρωθεί ο θάνατός μου, και επιστρέψω σην κόλαση της καθημερινότητάς μου. Ομως δεν αντέχω, κλέβω ως συνήθως και μισανοίγω το αριστερό. Για μια στιγμή χάνομαι. Δεν αναγνωρίζω τίποτα. Το τελικό στάδιο της αρρώστιας μου, οι παραισθήσεις επανήλθαν. Ανακάθομαι, μπας και καθαρίσει το μυαλό μου και τότε ΄ρχονται όλα καταπάνω μου και με πλακώνουν.

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ