pare anasa jeremy bishop unsplash

Για το αστυνομικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Σίμου «Πάρε ανάσα» (εκδ. Μεταίχμιο). Φωτογραφία © Jeremy Bishop / Unsplash

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Καιρό είχα να διαβάσω ένα τόσο καλό αστυνομικό μυθιστόρημα. Όχι μόνο επειδή ο ένας φόνος διαδέχεται τον άλλο, με αποτέλεσμα πάνω στην αλυσιδωτή τους ακολουθία να χτίζεται το αναμενόμενο σασπένς. Ούτε μόνο επειδή μέσα στον γρίφο για την ανεύρεση του δολοφόνου εντοιχίζεται το κοινωνικό θέμα, αυτό των ναρκωτικών φαινομενικά, ενώ ουσιαστικά της αναβίωσης των τραυμάτων, όπως κάνει πλέον κάθε σοβαρή αστυνομική ιστορία που σέβεται τον εαυτό της. Ναι, και για όλα αυτά, αλλά κυρίως επειδή ο νεαρός συγγραφέας καταφέρνει να πλάσει μια θριλερική ατμόσφαιρα, χωρίς ακρότητες, αλλά με όλο το ψυχολογικό φορτίο που χρειάζεται.

Ο Δημήτρης Σίμος (γεννημένος το 1987) έχει ήδη τη δική του ιστορία στον χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας. Δηλώνει θαυμαστής του Ζωρζ Σιμενόν και του Ιζζό, αγαπώντας ιδιαίτερα το μεσογειακό νουάρ. Σ’ αυτό το πλαίσιο ξεκινά το 2016 με Τα βατράχια, συνεχίζει το 2018 με Τα τυφλά ψάρια και προχωρά με έμφαση στα ψυχολογικά θρίλερ, όπως το Σώσε με το 2020. Τα μυθιστορήματά του κουβαλάνε τη βαριά ατμόσφαιρα των χαρακτήρων του, που ασφυκτιούν λόγω του σκοτεινού παρελθόντος τους.

Η υπόθεση στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Πάρε ανάσα στηρίζεται αφηγηματικά σε ένα τρίποδο οπτικών γωνιών, οι οποίες εναλλάσσονται από κεφάλαιο σε κεφάλαιο. Ο αστυνόμος Λάζος, που τίθεται επικεφαλής των ερευνών· η Σίλβια Κώτσου, δύτρια στις μυδοκαλλιέργειες της Χαλάστρας, η οποία στη συνείδηση του αναγνώστη δεν μπορεί να καταταχθεί εύκολα, αφού μπορεί να είναι πιθανό θύμα ή πιθανός θύτης· και τέλος ο μπαλαντέρ για μεγάλο διάστημα του μυθιστορήματος, η έφηβη κόρη της Φοίβη. Πάνω σ’ αυτόν τον τρίποδα στήνεται η μηχανή, η οποία ξεκινά από τον δολοφονημένο δικηγόρο Παπαπέτρου και συνεχίζει με την ιδιοκτήτρα του τοπικού μπαρ «Χίμαιρα» Νάντια Λαρούδη και τέλος την αδελφή της.

Ο ψυχολογικός παλμός που δονεί το κείμενο και φτάνει σε κύματα ως τον αναγνώστη απορρέει από τα ποικίλα τραύματα των πρωταγωνιστών.

Ο ψυχολογικός παλμός που δονεί το κείμενο και φτάνει σε κύματα ως τον αναγνώστη απορρέει από τα ποικίλα τραύματα των πρωταγωνιστών. Έτσι, η κύρια αφήγηση, που χαρτογραφεί το παρόν, στίζεται από πυορροούσες πληγές, οι οποίες όμως έρχονται από το παρελθόν, αποκαλύπτονται σταδιακά και δρομολογούν πορείες και συμπεριφορές. Αυτός ο παλμός στηρίζεται επιπλέον στο ταυτοτικό στίγμα κάθε χαρακτήρα, που ορίζεται με δομιστικό τρόπο: ο καθένας καθορίζεται από τους άλλους. Η στάση του συγκαλύπτει κι ενίοτε αποκαλύπτει μυστικά, τα οποία τον συνδέουν με καθένα από τα άλλα πρόσωπα. Διαπροσωπικές σχέσεις, δυαδικές αντιθέσεις, διπολικές εντάσεις, σκιές και ψέματα διαποτίζουν το πλέγμα των χαρακτήρων, καθένας από τους οποίους μισεί και αγαπά τους άλλους με έναν σκοτεινό, αβυσσαλέο και ύποπτο τρόπο.

metaixmio simos pare anasaΣτην ουσία καθένας παίζει τον δικό του ρόλο σε ένα ζωντανό θέατρο, ενώ η έννοια της αναπαράστασης κυριαρχεί. Η Σίλβια Κώτσου είχε στήσει ένα προσοδοφόρο θεατρικό δρώμενο, το οποίο με τη χρήση παραισθησιογόνων ουσιών και την αναβίωση του παρελθόντος φέρνει κάθε πελάτη σε επαφή με μια συγκεκριμένη στιγμή της ζωής του. Με άλλα λόγια, οι «νυχτοβάτες», όπως λέγονται, (ανα)βιώνουν ένα παρελθόν γεγονός της ζωής τους μέσω του κατασκευασμένου σκηνικού που στήνει η Σίλβια και των ναρκωτικών που τους προμηθεύουν σε ένα είδος ψυχοθεραπείας. Όμως αυτή η δοσοληψία δεν αργεί να κλονιστεί και κάποιος νυχτοβάτης αρχίζει να ζητά πράγματα πέρα από τα συμφωνηθέντα. Η παρεμβαλλόμενη έννοια της θεατρικής αναπαράστασης είναι ο τρόπος με τον οποίον κάθε πρόσωπο συσκοτίζει τη στάση και τα κίνητρά του, αλλά και το μέσο με το οποίο ο συγγραφέας παραπλανά τον αναγνώστη, ώστε αυτός να μην μπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά ανάμεσα στον ένοχο και τον αθώο.

Πόσο επικίνδυνη είναι τελικά η επάνοδος στο παρελθόν; Αν κάποιος έβρισκε τρόπο να ξαναζήσει τη στιγμή, της χαράς ή της θλίψης, θα έβγαινε ανακουφισμένος σε ένα είδος κάθαρσης ή θα βουτούσε ακόμα πιο βαθιά στο ντελίριο μιας αθεράπευτης πληγής; Πάνω σ’ αυτό το ψυχολογικό ερώτημα τα όρια μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος διαρρηγνύονται, η αυταπάτη σκεπάζει τη λογική, η εξάρτηση είναι τόσο μεγάλη και η τραγική αναβίωση τόσο οδυνηρή, ώστε ο φόνος να φαντάζει μια προσωπική λύτρωση. Όποιος διαβεί το όριο του χρόνου και επανασυνδεθεί με τον προηγούμενο εαυτό του δεν θα μπορέσει να γλιτώσει από τη δίνη της ψυχικής του μανίας.

Τελικά, το εν λόγω μυθιστόρημα δεν καταξιώνεται από το τέλος του, παρόλο που όντως εκπλήσσει. Ούτε από το κοινωνικό θέμα που θίγει, αφού μάλλον δεν είναι τόσο βαθύ. Αλλά, περισσότερο, από το βαρύ φορτίο ψυχολογικής έντασης, τη βαριά ατμόσφαιρα που νοτίζει τα πάντα, την υποβόσκουσα καταιγίδα που περνάει στον αναγνώστη και τον ηλεκτρίζει, ειδικά σε ορισμένα σημεία του κειμένου.


 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Ο άντρας μου πέφτει στο γκαζόν, ενώ τώρα βλέπω έναν ξένο στον κήπο μας. Φορά μαύρη κουκούλα.
Η μάνα μου εμφανίζεται δίπλα του. Κρατά όπλο.
“Φύγε” ουρλιάζει και πυροβολεί παντού με το περίστροφο.
Τα μάτια μου στην πισίνα. Είναι άδεια. Τώρα έχει μείνει μόνο ο παφλασμός να θυμίζει πως πριν από λίγα δευτερόλεπτα οι κόρες μου έπαιζαν με το στρώμα τους και τον αδελφό μου».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

«Τράνταγμα» του Νικόλα Ευαντινού (κριτική) – Διευρύνοντας τα όρια της προσωπικής εμπειρίας

«Τράνταγμα» του Νικόλα Ευαντινού (κριτική) – Διευρύνοντας τα όρια της προσωπικής εμπειρίας

Για τη συλλογή διηγημάτων του Νικόλα Ευαντινού «Τράνταγμα» (εκδ. Κέδρος). 

Γράφει ο Νίκος Χρυσός

Παρότι πρώτο πεζογραφικό βιβλίο του, το ...

«O κόκκινος καθηγητής» του Διονύση Χαριτόπουλου (κριτική) – Το χρονικό ενός θυμωμένου παιδιού

«O κόκκινος καθηγητής» του Διονύση Χαριτόπουλου (κριτική) – Το χρονικό ενός θυμωμένου παιδιού

Για το χρονικό του Διονύση Χαριτόπουλου «Ο κόκκινος καθηγητής» (εκδ. Τόπος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Πειραιάς των ανθρώπων της βιοπάλης, αλλά και των τυχοδιωκτών, που δεν διστάζουν να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να παρανο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ ΛΕΑ 2025 – Τι θα δούμε σήμερα, Πέμπτη 19 Ιουνίου

Φεστιβάλ ΛΕΑ 2025 – Τι θα δούμε σήμερα, Πέμπτη 19 Ιουνίου

Με εννέα εκδηλώσεις για την Πέμπτη 19 Ιουνίου συνεχίζεται το Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις) 2025, φτάνοντας ως τη Θεσσαλονίκη και την Κύπρο. Κεντρική εικόνα: Η Εστέρ Πανιάγουα (Esther Paniagua).

Επιμέλεια: Book Press

...
«Tempo perso» της Κούλας Αδαλόγλου (κριτική) – Σε πορεία κάθαρσης

«Tempo perso» της Κούλας Αδαλόγλου (κριτική) – Σε πορεία κάθαρσης

Για την ποιητική συλλογή της Κούλας Αδαλόγλου «Tempo perso» (εκδ. Σαιξπηρικόν).

Γράφει ο Δημήτρης Μπαλτάς

...

«Ποιος θα της το πει;» του Αλέξανδρου Σταυρόπουλου (κριτική) – Όταν η Χιονάτη παίρνει τα ηνία του παραμυθιού

«Ποιος θα της το πει;» του Αλέξανδρου Σταυρόπουλου (κριτική) – Όταν η Χιονάτη παίρνει τα ηνία του παραμυθιού

Για την παράσταση «Ποιος θα της το πει;» του Αλέξανδρου Σταυρόπουλου στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Προχθές είδα τη χορογραφία «Ποιος θα της το πει;» του Αλέξανδρου Σταυρόπ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ