anaimakta kentriki

Για τη συλλογή διηγημάτων της Μαίρης Καλανδαρίδου «Αναίμακτα» (εκδ. Βακχικόν). 

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Είναι χαρακτηριστικό της νιότης να βγάζει οργή απέναντι στα στραβά και τα ανορθόδοξα της κοινωνίας των μεγάλων. Να είναι πάντα απέναντι και να κρίνει με σφοδρότητα το παγιωμένο σύστημα αξιών και κυρίως τη νοοτροπία ενός κόσμου που σαπίζει χωρίς να το καταλαβαίνει. Κι όταν αυτή η οργή χύνεται μέσα στα αυλάκια της λογοτεχνίας δείχνει πόσα απωθημένα βράζουν, πόσα τραύματα πυορροούν και περιμένουν την ώρα να πάρουν εκδίκηση.

Αυτή η εκδίκηση, όμως, αποδεικνύει ότι τα ηφαίστεια δεν εκρήγνυνται ξαφνικά, αλλά βαθιές γεωλογικές δυνάμεις και υψηλές θερμοκρασίες μάγματος φτάνουν, υπόγεια, ανεπαίσθητα, ύπουλα, στο σημείο της βίαιης εκτόνωσης. Γι’ αυτό, οι σαδιστικές πράξεις των ηρώων τής πρωτοεμφανιζόμενης Μαίρης Καλανδαρίδου δεν είναι ανεξήγητες, αλλά απορρέουν από ψυχικές διεργασίες και καταπιέσεις, οι οποίες για χρόνια στιβάζονταν στα ενδότερα στρώματα της λιθόσφαιράς τους.

Όλα αυτά τα εγκλήματα, που παρουσιάζονται συνήθως στο τέλος κάθε κειμένου, έχουν προετοιμαστεί με πολλές τσεκουριές στο σώμα του διηγήματος. Γρήγορες πινελιές φτάνουν με ίλιγγο στο κέντρο του προβλήματος, στακάτες κουβέντες αναδεικνύουν την παθογένεια της οικογένειας, την αδιαφορία των συζύγων για τις μεταξύ τους σχέσεις...

Τα μικρά της διηγήματα δεν είναι καθόλου αναίμακτα, όπως ο τίτλος επιδιώκει να δηλώσει. Μέσα σ’ αυτά, παρελαύνουν φόνοι, εκδικητικές πράξεις, χαιρεκακίες, επιθετικά ένστικτα, με αποτέλεσμα αμέτρητοι θάνατοι και θανατώσεις να στοιχειώνουν το βιβλίο: ο νεαρός εκπορνευόμενος σκοτώνει τον γηραιό επιβήτορά του, η κόρη τον δυνάστη πατέρα μέσα στο νοσοκομείο, η γυναίκα σπρώχνει από τον 22ο όροφο τον άντρα της στο κενό, η γυναίκα «σιδερώνει» τον βίαιο σύζυγό της. Αλλά και μοιχίες ή σεξουαλικές κακοποιήσεις πληρώνονται με revenge porn ή οδυνηρές εγκαταλείψεις.

vakxikon kalandaridou anaimaktaΌλα αυτά τα εγκλήματα, που παρουσιάζονται συνήθως στο τέλος κάθε κειμένου, έχουν προετοιμαστεί με πολλές τσεκουριές στο σώμα του διηγήματος. Γρήγορες πινελιές φτάνουν με ίλιγγο στο κέντρο του προβλήματος, στακάτες κουβέντες αναδεικνύουν την παθογένεια της οικογένειας, την αδιαφορία των συζύγων για τις μεταξύ τους σχέσεις, την άγρια καταπίεση από τον πατέρα… Έτσι, τέτοια ηλεκτρόδια προκαλούν ψυχική ανάφλεξη, διοχετεύουν τον ηλεκτρισμό τους στην ανθρώπινη ψυχή, και ο σπινθήρας που δημιουργείται είναι ικανός να εξηγήσει την αντι-βία, την αντίδραση, την εκλυόμενη οργή. Τα διηγήματα της Μαίρης Καλανδαρίδου είναι οπλισμένοι πυκνωτές που έχουν συσσωρεύσει ηλεκτρική ενέργεια και με μεθοδικές κινήσεις την απελευθερώνουν καίγοντας και λιώνοντας ό,τι τη δεχτεί.

Η συγγραφέας στην ουσία μετουσιώνει σε λογοτεχνικά εγκλήματα τον θυμό της για όσα συμβαίνουν γύρω της και, για να μην κάνει «άσκοπους φόνους» η ίδια, όπως γράφει χαριτολογώντας στο βιογραφικό της σημείωμα, στήνει αιματηρά σενάρια που διοχετεύουν την ένταση των δακτύλων της. Γι’ αυτό άλλωστε αξίζει η λογοτεχνία –και μέσα σ’ αυτήν η συγκεκριμένη συλλογή διηγημάτων–, καθώς εκτονώνει με δημιουργικό τρόπο τις ορμές και τα πάθη του ανθρώπου. Ορθώνει σενάρια βίας για να αποφορτίσει συγγραφείς και αναγνώστες, ώστε αυτοί να μπορέσουν να δουν σε κάτοπτρο ό,τι μπορεί να βγει ανεξέλεγκτο και αψύ στην πραγματική ζωή. Είναι η ίδια η λειτουργία της τραγωδίας που φτάνει την ανθρώπινη φύση στα άκρα της, ώστε να καθάρει καθετί πιεσμένο, φορτικό και εγκληματικό που εμφιλοχωρεί μέσα μας.


* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).

Απόσπασμα από το βιβλίο 

«Με τον Χριστόφορο γνωρίστηκα σε ένα γκέι μπαρ στη Λιοσίων που είχα πάει για ψωνιστήρι. Καθόταν στην κορυφή ενός τραπεζιού, περιτριγυρισμένος από όμορφα αγόρια που κρέμονταν από τα χείλη του. Τον αναγνώρισα αμέσως. Ήταν ήδη γνωστός από την τηλεόραση, αλλά εγώ τον λάτρεψα στο θέατρο. Γελούσε δυνατά και έκανε έντονες χειρονομίες. Τα βλέμματά μας συναντήθηκαν όταν πλησίασα να παραγγείλω το ποτό μου. Σήκωσε το χέρι του που κρατούσε το τσιγάρο και μου έκανε νεύμα να πλησιάσω. Η φωνή του ακούστηκε τραγουδιστή…»

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ