lena divani

Για το μυθιστόρημα της Λένας Διβάνη «Οι γυναίκες της ζωής της» (εκδ. Καστανιώτη), με αφορμή την 26η έκδοση του βιβλίου.

Της Λεύκης Σαραντινού

Πάνω στο πάγιο μοτίβο της συζυγικής απιστίας είναι δομημένο το μυθιστόρημα της Λένας Διβάνη Οι γυναίκες της ζωής της. Κεντρική ηρωίδα είναι η Άννα, μια συνηθισμένη γυναίκα, η οποία υποδύεται, όπως οι περισσότερες γυναίκες σήμερα, τους ρόλους της μητέρας, της εργαζόμενης, της συζύγου και της νοικοκυράς. Η Άννα μπορεί να θεωρηθεί, βέβαια, μια συνηθισμένη γυναίκα μέχρι την ώρα που ανακαλύπτει ότι ο σύζυγός της την απατά. Τότε ξαφνικά μεταμορφώνεται και η «νέα» Άννα που προκύπτει, έχοντας επίγνωση αυτού του γεγονότος, αποτελεί και το θέμα του παρόντος μυθιστορήματος. Διότι πράγματι, ένα τέτοιο γεγονός μπορεί να αποβεί κομβικό και σημαδιακό για το μέλλον ενός γάμου και τη συνοχή μιας οικογένειας και να φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή μιας γυναίκας.

Η προσέγγιση, ωστόσο, που ακολουθεί η Διβάνη προκειμένου να περιγράψει τα συναισθήματα και τις ψυχικές μεταπτώσεις της απατημένης συζύγου είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη, παρά το σύνηθες του θέματος στη λογοτεχνία, και σε αυτήν ακριβώς την πρωτοτυπία οφείλεται κατά μεγάλο μέρος και η λογοτεχνική αξία του βιβλίου της. 

Πρόκειται για αφηγήσεις οι οποίες εστιάζουν στη γυναικεία ψυχολογία, κυρίως μιας απατημένης συζύγου και, δευτερευόντως, όλων των γυναικών, μέσα από τους πολλαπλούς τους ρόλους στην κοινωνία και την οικογένεια.

Η Διβάνη «χτίζει» το μυθιστόρημά της πάνω στη δομή της αρχαίας τραγωδίας –αφού, στ' αλήθεια, μια τέτοια συνειδητοποίηση αποτελεί τραγωδία για μια γυναίκα–, με την «Είσοδο» και την «Έξοδο» να αποτελούν το πρώτο και το τελευταίο κομμάτι αντίστοιχα, ενώ το κυρίως μέρος του βιβλίου έχει για τίτλο κάθε κεφαλαίου, ένα από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα και σε κάθε ένα από αυτά, μια γυναίκα που πρωταγωνιστεί στη ζωή της Άννας, αφηγείται τα γεγονότα από τη δική της σκοπιά. Οι αφηγήσεις αυτές είναι όλες πρωτοπρόσωπες και αποκλειστικά από γυναίκες που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη ζωή της Άννας. Οι δύο σπουδαιότεροι άνδρες της ζωής της, ο Βασίλης –άπιστος σύζυγος– και ο Χάρης –μοναχογιός της–, αγνοούνται επιδεικτικά και δεν έχουν λόγο στην αφήγηση, – εμφανίζονται σκόπιμα μονάχα ως δευτεραγωνιστές.

kastaniotis divani oi gynaikes tis zois tisΈπειτα από τη διήγηση της ίδιας, της απατημένης συζύγου, τον λόγο έχει η κόρη. Η αφήγησή της συνδέεται με το αμάρτημα της οργής. Ακολουθεί η αφήγηση της Γιώτας, μιας ομοιοπαθούς νοικοκυράς, της οποίας το κεφάλαιο τιτλοφορείται «Ακηδία». Η χήρα Μάνια, η μητέρα της Άννας, συνδέει την αφήγηση από τη δική της σκοπιά με το αμάρτημα της λαγνείας, στο οποίο υποκύπτουν συνήθως όλοι οι άνδρες. Ακολουθεί η αφήγηση μιας παιδικής φίλης της Άννας, της Σοφίας, με το αμάρτημα της λαιμαργίας να κυριαρχεί, ενώ η πρώην συγκάτοικός της, μια δημοσιογράφος, η Ασπασία, συνδέει την αφήγησή της με το θανάσιμο αμάρτημα της ματαιοδοξίας. Τελευταία είναι η αφήγηση της εργοδότριας της Άννας, η οποία συνδέεται με το αμάρτημα της απληστίας.

Πρόκειται για αφηγήσεις οι οποίες εστιάζουν στη γυναικεία ψυχολογία, κυρίως μιας απατημένης συζύγου και, δευτερευόντως, όλων των γυναικών, μέσα από τους πολλαπλούς τους ρόλους στην κοινωνία και την οικογένεια. Περιγράφουν δηλαδή, τι ακριβώς διαδραματίζεται στην ψυχή μιας γυναίκας όταν αυτή ανακαλύπτει την απιστία του άνδρα της, όταν γνωρίζει από κοντά την αντίζηλό της, όταν πιάνει επ' αυτοφόρω τον σύζυγό της να ψεύδεται και όταν τελικά καταφέρνει να αποδεχτεί το αναπότρεπτο, όσο και αποτρόπαιο, για εκείνη, γεγονός. Όλα τα στάδια μιας γυναικείας ψυχοσύνθεσης, περιγράφονται γλαφυρά, ενώ γίνεται σαφές πόσο πολύ περιπλέκεται η όλη κατάσταση αν υπάρχουν και ανήλικα τέκνα στην οικογένεια.

Η γλώσσα είναι ρέουσα, σαν προφορική, αυθόρμητη και ειλικρινής, κάπου κάπου ειρωνική και σκόπιμα ασαφής σε κάποιες περιπτώσεις. Πρόκειται για γλώσσα που απεχθάνεται την ωραιοποίηση και την τυποποίηση και ανήκει εξολοκλήρου στις απλές, καθημερινές γυναίκες που αποτελούν και τις αφηγήτριες των ιστοριών του βιβλίου. Τόσο η γλώσσα όσο και οι σκέψεις, λοιπόν, δεν διστάζουν να γίνουν, που και που, σκληρές, αλλά και χυδαίες, εφόσον η συγγραφέας το κρίνει σκόπιμο.

«Όταν γύρισα στο σπίτι ήμουν επιτέλους ήρεμη. Κάτι μέσα μου είχε αγγίξει μιαν ανείπωτη αλήθεια και ακαριαία είχε πεθάνει. Έτσι ήμουνα μέσα έξω παγωμένη, αλλά δεν πονούσα πια. Εκείνος ο πυρετός που γυάλιζε τα μάτια μου και πυρπολούσε τις χειρονομίες μου δεν υπήρχε πια. Τώρα και τα λόγια μου μπορούσα να ελέγξω και τα έργα. Ήμουν σαν ένας τρίτος που ρύθμιζε από τα παρασκήνια τις κινήσεις της μαριονέτας».


* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, ο τόμος «Γραφοσκιάσεις: Ασκήσεις δημιουργικής γραφής για εφήβους και ενήλικες» (εκδ. 24 Γράμματα).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Ο δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Τζο Νέσμπο [Jo Nesbø] αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Επιμέλεια: Ευλαλία Πάνου

...
Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 10ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Παναγής Παναγιωτόπουλος. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά, την Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, στις 7μμ.

Επιμέλεια: Book Press

Βίος ...

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

Για το βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ [Michel Houellebecq] «Κάποιοι μήνες της ζωής μου» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Εστία). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Προβοκάτορας, φίλεχθρος, άνθρωπος που ζει από τις αντιπαραθέσεις και...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ