ALEXANDRIA NATAN kentriki

Για το βιβλίο «Το μέλλον του ήταν στο παρελθόν του» του Μπένη Νατάν που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Κεντρική εικόνα: © Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας. 

Της Έλενας Χουζούρη

Μέχρι περίπου το 2000, το Ολοκαύτωμα των 66.000 Ελλήνων Εβραίων, με βασικό κορμό εκείνο των Θεσσαλονικέων σεφαραδιτών, ήταν αποσιωπημένο από την σύγχρονη δημόσια Ιστορία και, εν πολλοίς, σχετικά άγνωστο στις νεότερες γενιές. Η σιωπή αυτή- ένοχη σε κάποιες περιπτώσεις, όπως της Θεσσαλονίκης- αρχίζει να σπάει από το 2000 και μετά, και σήμερα έχουμε και ιστορικές μελέτες και δοκίμια και προπαντός μαρτυρίες επιζώντων από τα στρατόπεδα εξόντωσης, κυρίως του Άουσβιτς. Χωρίς το ερεβώδες και τρομακτικό αυτό κεφάλαιο να έχει εξαντληθεί, υπάρχει ένα έλλειμμα όσον αφορά τον αντίκτυπο που είχε το Ολοκαύτωμα στην γενιά των παιδιών των επιζώντων, και πόσο τραυματικά έχει βιωθεί από αυτήν ως παραδομένο Τραύμα. Όποιος έχει επιχειρήσει να ερευνήσει το πλέον αποτροπιαστικό αυτό κεφάλαιο της ανθρώπινης Ιστορίας, από καταβολής κόσμου, σίγουρα θα έχει εκπλαγεί από το πόσο η γενιά εκείνων που γεννήθηκαν μετά το Ολοκαύτωμα φέρει βαθιά μέσα της το Τραύμα των γονιών και της οικογένειάς της, πόσο βαραίνει στην Μνήμη της αυτό το, σχεδόν, ανείπωτο που δεν έζησε η ίδια, πόσο ταυτίστηκε με όσους χάθηκαν στο Άουσβιτς και στα στρατόπεδα εξόντωσης, για πολλούς από τους οποίους είχαν διασωθεί μόνον τα ονόματα τους και πολύ αργότερα και οι προσωπικές τους ιστορίες. Πόσο τα φαντάσματα των ανθρώπων που χάθηκαν καταδυναστεύουν και την Μνήμη αυτής της γενιάς; Πόσο τα αισθήματα απώλειας και ενοχής, κανοναρχούν και την δική της ζωή. Πώς μπορεί να διαχειριστεί κανείς ένα τέτοιο βαρύ φορτίο; Πώς μπορεί να απαλλαγεί από αυτό και να στήσει την ζωή του χωρίς να τον κυνηγάει; Ή δεν μπορεί και τελικά απαλλάσσεται από αυτό μόνον όταν και ο ίδιος φύγει από την ζωή;

Ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το πόνημά του ως μυθιστορηματικό χρονικό, αλλά, πιστεύω, ότι ο χαρακτηρισμός αυτός περιορίζει την λογοτεχνική του ευρύτητα.

«Η σχέση μας με τους γονείς μας ολοκληρώνεται με τον δικό μας θάνατο, όχι με τον δικό τους. Για μένα το Άουσβιτς θα τελειώσει μαζί με την ζωή μου» ομολογεί με, αφοπλιστικά, τραγική ειλικρίνεια, ένα από τα παιδιά των ομήρων, ο Μπένης Νατάν, συγγραφέας της πρώτης λογοτεχνικής κατάθεσης της γενιάς του που βλέπει το φως της δημοσιότητας, με τον εύγλωττο τίτλο «Το μέλλον του ήταν στο παρελθόν του».

benny nathan
Ο Μπένης Νατάν γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1954. 
 

Ο Νατάν γεννημένος στην Θεσσαλονίκη το 1954, μεγαλωμένος σ’ αυτήν έως τα 14 του, οπότε η οικογένεια του εγκαθίσταται στην Αθήνα, φεύγει για σπουδές στο Ισραήλ, πραγματοποιεί μια εντυπωσιακή καριέρα ως επιστήμονας -καθηγητής αεροδιαστημικής στο ΤΕΧΝΙΟΝ [το ισραηλινό Πολυτεχνείο] και έπειτα από μισόν περίπου αιώνα από τον φυσικό θάνατο του πατέρα του, Μωύς, αισθάνθηκε έτοιμος να αναμετρηθεί με την βαριά οικογενειακή του Μνήμη. Και επέλεξε την γραφή, την λογοτεχνία για να τον οδηγήσει να ανακαλύψει, όχι χωρίς συναισθηματικό τίμημα, τις οδυνηρές αλήθειες της οικογένειας του. Το αναμφισβήτητα λογοτεχνικό κείμενο που μας παραδίδει δεν είναι, ούτε μόνον μαρτυρία, ούτε μόνον αυτοβιογραφία, ούτε μόνον βιογραφία, ούτε μόνον μυθοπλασία αλλά εμπεριέχει και τα τέσσερα είδη, έτσι ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί είτε ως μυθιστορηματική βιογραφία, είτε ως βιωματική μετα-μυθοπλασία. Προσωπικά κλίνω προς την βιωματική μετα-μυθοπλασία. Ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το πόνημά του ως μυθιστορηματικό χρονικό, αλλά, πιστεύω, ότι ο χαρακτηρισμός αυτός περιορίζει την λογοτεχνική του ευρύτητα.

siakantaris non fiction 26 2021Στις σελίδες του βιβλίου του Μπένη Νατάν Το μέλλον του ήταν στο παρελόν του παρακολουθούμε την ιστορία του Μωύς, ενός Θεσσαλονικιού Εβραίου, ο οποίος αφού διασώζεται από το Άουσβιτς επιστρέφει στην γενέτειρα του Θεσσαλονίκη και προσπαθεί να στήσει εκ νέου την δεύτερη ζωή του, έχοντας πάντα βαθιά μέσα του το μεγάλο τραύμα της απώλειας της οικογένειας του, της γυναίκας του και των δύο θυγατέρων του αλλά και την ενοχή ότι δεν μπόρεσε να τις σώσει. Η δεύτερη αυτή ζωή του Μωύς χωράει μέσα σε τρία κεφάλαια του βιβλίου που σηματοδοτούν χρονικά και την πορεία της, από τέλος του πολέμου έως τον φυσικό θάνατο του ήρωα. Παρακολουθούμε τον Μωύς μαζί με τον μοναδικό διασωθέντα αδελφό του Οβαδιά, να επιχειρούν την κάθοδο, από την Πολωνία προς την Θεσσαλονίκη, διασχίζοντας, χώρες και πόλεις, αλλάζοντας τραίνα και σταθμούς, αδύναμοι αλλά αποφασισμένοι να φτάσουν στην γενέτειρά τους. Φορτωμένοι με τρομακτικές εικόνες που προσπαθούν να απωθήσουν, και με αγωνιώδη ερωτηματικά τι θα βρούν στην Θεσσαλονίκη που άφησαν πίσω τους. Ποιοι και τι θα έχει απομείνει από την προπολεμική πόλη που είχαν γνωρίσει και είχαν δημιουργήσει μια καλοστρωμένη ζωή. Ο Μωύς, ο μεγαλύτερος, είναι πιο απαισιόδοξος, πιο συγκρατημένος αλλά και πιο δυνατός, πιο αποφασιστικός. Ο Οβαδιάς, πιο αισιόδοξος αλλά πιο αδύναμος σαν χαρακτήρας. Εκτός από την φοβερή απώλεια των δικών τους ανθρώπων το Άουσβιτς βαραίνει στην ψυχή και των δύο αδελφών με ένα προσωπικό τους μυστικό που ο συγγραφέας αποκαλύπτει στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου. Στο μεταξύ ο Μωύς προχωρεί και αρχίζει σταδιακά να στήνει την δεύτερη ζωή του. Με πολλές δυσκολίες συναισθηματικές και πρακτικές: Στο σπίτι του μένει μια οικογένεια Ελλήνων προσφύγων από την, κατά την διάρκεια του πολέμου, βουλγαροκρατούμενη, Ανατολική Μακεδονία, την επιχείρησή του την έχουν ιδιοποιηθεί δύο Θεσσαλονικείς, από αυτούς που αποκαλούνται χριστιανοί. Αναγκάζεται να αρχίσει δικαστικό αγώνα για να καταφέρει να σώσει κάτι από την καταπατημένη επιχείρηση του. Στο τέλος σώζει το σπίτι του – η οικογένεια που μένει σ’ αυτό φεύγει μετά από κάποιο χρονικό διάστημα- αλλά όχι την παλιά επιχείρηση του. Το μεταπολεμικό ελληνικό κράτος καθόλου δεν τον βοηθάει να ανακτήσει την περιουσία του, όπως και τους άλλους διασωθέντες ομοθρήσκους του που έχουν βρεθεί σε παρόμοια κατάσταση. Ο Μωύς όμως δεν πτοείται, συνεχίζει τις προσπάθειες για την αναδημιουργία της δεύτερης ζωής του, παρά το ότι δεν είναι λίγες οι φορές που τα φαντάσματα του παρελθόντος επανέρχονται και τον καταβυθίζουν στην θλίψη και την σιωπή. Αποφασίζει να παντρευτεί, να κάνει οικογένεια, να διαιωνίσει την ζωή. Η, κατά αρκετά χρόνια νεότερη του, Λουίζα, ρωμανιώτισα Εβραία από την Κέρκυρα, γίνεται η δεύτερη σύζυγος του και μητέρα του μοναχογιού τους, Μπένη. Βήμα το βήμα, ο αναγνώστης παρακολουθεί πώς στήνονται όλες οι καθημερινές στιγμές του καινούργιου βίου του Μωύς, ευχάριστες και δυσάρεστες, έτσι ώστε να αποκτήσει μια πολυσύνθετη εικόνα, η οποία ολοκληρώνεται με τον φυσικό θάνατο του ήρωα. Μέχρι τον θάνατο του Μωύς, στα τρία πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη. Την αφηγείται ο συγγραφέας υιοθετώντας το μυθιστορηματικό προσωπείο του Μωύς. Στο τέταρτο κεφάλαιο ο συγγραφέας αφαιρεί το μυθιστορηματικό προσωπείο του Μωύς, αποκαλύπτει ότι είναι ο γιος του και σε πρωτοπρόσωπη πια αφήγηση μας οδηγεί στα μονοπάτια του δικού του βίου, όπως κυρίως διαμορφώνεται μετά τον θάνατο του πατέρα του. Στο ίδιο κεφάλαιο ο αυτοβιογραφούμενος πια συγγραφέας αποκαλύπτει και το μυστικό που βάραινε τους δύο διασωθέντες αδελφούς, Μωύς και Οβιαδά και που, σύμφωνα με την πεποίθησή του, καθόρισε και τον μετά-Άουσβιτς βίο τους.

(...) παρά το γεγονός ότι μεταπλάθει λογοτεχνικά τον πατρικό βίο, παρά το ότι έχει κληρονομήσει από τον πατέρα του την Μνήμη του Ολοκαυτώματος και την έχει βαθιά μέσα του εσωτερικεύσει, στην πρώτη λογοτεχνική του κατάθεση, καταφέρνει να αποστασιοποιηθεί από αυτήν.

Ο Νατάν εκτός από την αφήγηση του μετά-Άουσβιτς, βίου του Μωύς, ανασυστήνει με αναπαραστατική δεξιοτεχνία την μεταπολεμική Θεσσαλονίκη, όπως την έζησε η αποψιλωμένη πια και τραυματισμένη εβραϊκή κοινότητα της πόλης. Οι εικόνες και τα περιστατικά εναλλάσσονται στο βιβλίο με την μορφή μικρών υποκεφαλαίων των οποίων οι τίτλοι σηματοδοτούν και το περιεχόμενο τους, π.χ «Ξεκίνημα», «Πρώτες δουλειές», «Απρόβλεπτες συναντήσεις», Γάμος εν όψει», «Η περιτομή», «Το σπίτι», «Μέρτεν» και άλλα σχετικά. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο συγγραφέας, παρά το γεγονός ότι μεταπλάθει λογοτεχνικά τον πατρικό βίο, παρά το ότι έχει κληρονομήσει από τον πατέρα του την Μνήμη του Ολοκαυτώματος και την έχει βαθιά μέσα του εσωτερικεύσει, στην πρώτη λογοτεχνική του κατάθεση, καταφέρνει να αποστασιοποιηθεί από αυτήν. Υποδύεται αλλά δεν ταυτίζεται με τον πατέρα του, και αυτό συντελεί ώστε να αφηγείται τον πατρικό βίο με την ψυχραιμία του παντογνώστη αφηγητή. Δεν αισθηματολογεί, δεν αφήνεται σε μελοδραματισμούς ακόμα και σε ευνοϊκές για κάτι τέτοιο περιπτώσεις, υιοθετεί λόγο απέριττο, δωρικό χωρίς καλολογικά στοιχεία, στέκεται στα ουσιώδη και αφήνει απέξω τα περιττά, έχει έντονη την αίσθηση της οικονομίας, δημιουργεί θα έλεγα μια γεωμετρική κατασκευή. Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου όπου κυριαρχεί το αυτοβιογραφικό στοιχείο, ο Νατάν, χωρίς πλέον την έγνοια της ευθύνης για την λογοτεχνική μετάπλαση του πατρικού βίου, εμφανίζεται πιο χαλαρός, πιο οικείος. Με ειλικρίνεια παραθέτει τώρα την δική του ζωή, που μοιράστηκε ανάμεσα στην Ελλάδα της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας και στο Ισραήλ της ενηλικίωσης και την ωρίμασης, των δυσκολιών να χαράξει και να στήσει την δική του πορεία σε μία χώρα που δεν την γνώριζε, με όλα τα πιθανά εμπόδια που συνάντησε σε αυτήν αλλά και τις ευκαιρίες που του έδωσε να προχωρήσει. Και η κληρονομιά της πατρικής Μνήμης; Την απάντηση δίνει ο ίδιος ο συγγραφέας στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου του:


«Το σύνδρομο της δεύτερης γενιάς. Οι φοβίες μου και οι δεισιδαιμονίες μου. Δεν θέλω να λέω καλά λόγια για τα παιδιά μου, ή για τις εγγονές μου, γιατί φοβάμαι την «καλή τύχη». Μέσα μου υπάρχει κάτι ριζωμένο που, με όλη μου την επιστημονική σκέψη και τον ορθολογισμό, δεν μπορώ να το αποβάλω… Όλοι οι άνθρωποι της γενιάς μου, παιδιά Θυμάτων του Ολοκαυτώματος, έχουμε τα ίδια συναισθήματα, είτε είμαστε από την Θεσσαλονίκη, από τη Βουδαπέστη ή την Βαρσοβία. Είτε στο σπίτι μιλούσαν ελληνικά, λαντίνο ή γίντις. Το Άουσβιτς είναι ακόμη εκεί».

Κλείνοντας, θεωρώ ότι το βιβλίο του Μπένη Νατάν έχει μία οικουμενική διάσταση και επιπλέον προσφέρει κλειδιά στο να κατανοηθούν οι ευαισθησίες των απανταχού Εβραίων και κυρίως των Ισραηλινών Εβραίων.


* Η ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΖΟΥΡΗ είναι συγγραφέας, Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική) – Κάνοντας τα μηνύματα του πλανήτη προσωπική υπόθεση

«2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική) – Κάνοντας τα μηνύματα του πλανήτη προσωπική υπόθεση

Το «2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν [Duncan Macmillan] παρουσιάζεται στο θέατρο Σταθμός σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη. Φωτογραφίες: © Σπύρος Περδίου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το 2071, η σημαντική διάλεξη του...

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

Για το βιβλίο του Γουόλτερ Άιζακσον [Walter Isaacson] «Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κλειδάριθμος).

Γράφει ο  Διονύσης Μαρίνος

Πριν από λίγες ημέρες ο ...

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Ο Δημήτρης Καραντζάς σε συνεργασία με την Γκέλυ Καλαμπάκα, έγραψε και σκηνοθέτησε «Το Σπίτι», την πρώτη του παράσταση έπειτα από δώδεκα χρόνια, ύστερα από ανάθεση της Στέγης για τη δημιουργία ενός πρωτότυπου έργου. «Το Σπίτι» παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Τετάρτη - Κυριακή μέχρι και τις 19 Νοεμβρίου. Φωτο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Χρύσας Φάντη «Οδός Ευτυχίδου», το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Σμίλη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Πέτρο;»
«Εμένα φωνάζεις, γιαγιά;»
«Εσένα, γιε μου. Πάμε να δούμε τη θ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ