tria ellinika astynomika 01

Για τα βιβλία: «Αβαρίτια» (εκδ. Κύφαντα) του Άντυ Βρόσγου, «Η λίστα του Λεπορέλο» (εκδ. Νεφέλη) του Φώτη Δούσου, «Μικρό εγκώμιο του αστυνομικού» (εκδ. Νεφέλη) του Κώστα Θ. Καλφόπουλου. 

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

vrosgos ex Αβαρίτια (εκδ. Κύφαντα), του Άντυ Βρόσγου 

«Αναλαμβάνοντας να βρει τον Δήμο Τερζή, έναν πλούσιο γόνο που δεν έχει δώσει σημεία ζωής για μέρες, ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Δημητρίου δεν μπορούσε να φανταστεί ποτέ την ευκολία με την οποία θα άρχιζαν να στοιβάζονται πτώματα γύρω του. Πόσο μάλλον την πιθανότητα το επόμενο να είναι το δικό του. Ο αστυνόμος Πέτρος Αποστόλου καλείται να βάλει ένα τέλος σε αυτό το γαϊτανάκι του αίματος, βαδίζοντας σε μονοπάτια που τα όρια ανάμεσα στη αστραφτερή σόουμπιζ και τον σκοτεινό υπόκοσμο είναι δυσδιάκριτα. Και για να το κάνει αυτό, πρέπει πρώτα να υπερνικήσει τις εμμονές του».

Από τα πρώτα χρόνια της αστυνομικής λογοτεχνίας, συναντάμε δημοσιογράφους σε ρόλο ερευνητών των σκοτεινών υποθέσεων που δεν τολμάει να θίξει το οργανωμένο αστυνομικό σώμα. Η ματιά του δημοσιογράφου, του Γρηγόρη Δημητρίου εν προκειμένω, είναι συνήθως πιο καθαρή, απαλλαγμένη από τα στερεότυπα και τις πρακτικές που οφείλει να ακολουθεί ένας επαγγελματίας αστυνομικός. Στο τελευταίο βιβλίο του Άντυ Βρόσγου, ο οποίος μας είχε εντυπωσιάσει με τους Χρήσιμους Ηλίθιους, το 2019 –στήνοντας μια εναλλακτική εξήγηση της κλοπής από την Εθνική Πινακοθήκη, που δεν απείχε πολύ από την πραγματικότητα–, ο δημοσιογράφος Δημητρίου δρα παράλληλα με τον αστυνόμο Αποστόλου, κάτι που αποτελεί αρκετά ρεαλιστική λύση στην εξέλιξη της πλοκής. Ο Δημητρίου θα δεχτεί να βοηθήσει τη σύζυγο ενός ιδιοκτήτη τηλεοπτικού σταθμού, και θα βρεθεί μπλεγμένος στο κατακάθι της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Καναλάρχες και κίτρινοι δημοσιογράφοι, μοντέλα και τηλεπαρουσιάστριες, κρυφές χαρτοπαικτικές λέσχες όπου χάνονται περιουσίες, και φόνοι. Πολλοί φόνοι. Όλοι όμως απόλυτα αιτιολογημένοι, κι όχι «για να προσφέρουν ένα πτώμα στην πλοκή». Το κίνητρο βρίσκεται στον τίτλο του βιβλίου: η Απληστία, το κατά τον Δάντη πέμπτο θανάσιμο αμάρτημα που απαντάται στο βουνό του Καθαρτηρίου, η Avaritia.

dousos ex Η λίστα του Λεπορέλο (εκδ. Νεφέλη) του Φώτη Δούσου

«Ένας σίριαλ κίλερ έχει εμφανιστεί στην πόλη. Σκοτώνει μόνο εκδότες. Η Αστυνομία πιστεύει ότι πρόκειται για κάποιον απογοητευμένο συγγραφέα που δεν άντεξε τις απανωτές απορρίψεις. Όμως υπάρχουν χιλιάδες τέτοιοι. Πώς θα βρεθεί ο δράστης ανάμεσά τους; Ο εκδότης Γιάννης Δημάδης, που αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην καλή λογοτεχνία, έχει σοβαρές ενδείξεις ότι έρχεται η σειρά του. Κάτι πρέπει να κάνει...»

Επιτέλους, ένας σίριαλ κίλερ που αιτιολογεί τα εγκλήματά του! Αστειεύομαι, φυσικά, αλλά το βιβλίο του Φώτη Δούσου, ενώ τηρεί όλες τις συμβάσεις του αστυνομικού μυθιστορήματος, διαπνέεται από εξαιρετικό χιούμορ. Όσοι γνωρίζουν τον εκδοτικό χώρο θα αναγνωρίσουν πρόσωπα, τακτικές και διαδικασίες, αλλά το βιβλίο κρατάει απερίσπαστο το ενδιαφέρον ανεξαρτήτως γνώσεων του συναφιού. Μπροστά στον κίνδυνο να είναι το επόμενο θύμα ενός αποτυχημένου συγγραφέα/κατά συρροή δολοφόνου, ο εκδότης Δημάδης θα συστήσει μια τελείως ασυνήθιστη ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από την κόρη του, την Άννα, την ιδιωτική ντετέκτιβ Άρτεμη που πρέπει να ξεπεράσει τα στερεότυπα για να την πάρουν στα σοβαρά, τη γραμματέα του, τη Δήμητρα, και έναν επαγγελματία αναγνώστη με απίστευτη μνήμη και αληθινό πάθος για τα βιβλία και την ανάγνωση, ονόματι Δημήτρης Δ. Το πρώτο βήμα τους θα πρέπει να είναι να ανακαλύψουν στα δαιδαλώδη αρχεία των εκδόσεων Λίθος τις τρεις προειδοποιητικές νουβέλες που έστελνε ο δολοφόνος στους εκδότες, πριν τους σκοτώσει. Θα προλάβει ο Δημάδης, ο εκδότης του Λίθου, να βρει τα απαιτούμενα στοιχεία που οδηγούν στον δολοφόνο ή θα γίνει το επόμενο θύμα του; Από τα πιο διασκεδαστικά κομμάτια του βιβλίου είναι τα ονόματα φανταστικών συγγραφέων, οι τίτλοι των ανέκδοτων βιβλίων τους και η υπόθεση των βιβλίων αυτών. Ο περίεργος, εκ πρώτης όψεως, τίτλος κλείνει το μάτι στους μουσικόφιλους αναγνώστες: Λεπορέλο ονομαζόταν ο υπηρέτης του Ντον Τζιοβάνι, στην ομώνυμη όπερα του Μότσαρτ, ο οποίος κατέγραφε σε μια λίστα τα ονόματα όλων των γυναικών που αποπλανούσε ο αφέντης του. 

«Η λίστα του Λεπορέλο σκιαγραφεί με ειρωνικό τρόπο ένα φανταστικό εκδοτικό σύστημα. Υπογραμμίζει τις παθογένειες και τα στραβά του, και παρωδεί τους εκπροσώπους του. Πάνω από όλα, όμως, είναι ένα βιβλίο για τις κρίσιμες αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε σε οριακές στιγμές της ζωής μας, και για την ιεράρχηση των πραγμάτων όταν όλα γύρω μας μοιάζουν να διαλύονται. Κεντρικές θεματικές του μυθιστορήματος είναι, επίσης, η στερεοτυπική αντιμετώπιση του φύλου, καθώς και η προσπάθεια επιβίωσης του ατόμου μέσα σε συνθήκες οικονομικών αναταράξεων και καπιταλιστικού χάους. Η λίστα του Λεπορέλο είναι μια αστυνομική ιστορία, με διαβρωτικό μαύρο χιούμορ και καταιγιστική δράση. Η δυναμική αφήγηση της πολυτάραχης ζωής των ηρώων δεν αφήνει τον αναγνώστη να πάρει ανάσα».

kalfopoulos ex

Μικρό εγκώμιο του αστυνομικού (εκδ. Νεφέλη), του Κώστα Θ. Καλφόπουλου

«Το αστυνομικό είναι κάτι σαν το “ρεβόλβερ της λογοτεχνίας”, εύχρηστο, να χωράει στην τσέπη και να βγαίνει όποτε το χρειάζεσαι: στην ουρά για το ταμείο (hold up!) ή το ΑΤΜ, στο μετρό όρθιος, στο αεροπλάνο, πριν ή μετά το sudoku, ή στην πλατφόρμα του σταθμού, λίγο αφότου τελείωσε μια σύσκεψη και λίγο πριν σε πάρει ο ύπνος. “Το αστυνομικό είναι μια άλλη χώρα”: η Άννα Καρένινα μπορεί να ρίξει στις γραμμές του διερχόμενου τρένου τον Καρένιν, αντί να πέσει η ίδια, θύμα του τραγικού έρωτά της, ένας “γάτος” κι ένας “παπαγάλος” αρκούν, και σαν λέξεις μόνο, να κωδικοποιήσουν τη φονική μοναξιά του ζευγαριού, κάποιος κύριος Ρίπλεϋ σφυρίζει αδιάφορα στις τύψεις του Ρασκόλνικοφ κι ένας επιθεωρητής δεν συμμερίζεται οπωσδήποτε τις εμμονές του Ιαβέρη: αυτή είναι η μαγεία του κι αυτό το παράλληλο σύμπαν του αστυνομικού: το αντεστραμμένο είδωλο της Λογοτεχνίας».

Όλα όσα θα θέλατε να μάθετε για το αστυνομικό genre, από το Α ως το Ω (ή μάλλον, από το Α ως το Σ), μέσω της οπτικής, των αναφορών και των αναμνήσεων του δημοσιογράφου και συγγραφέα Κώστα Καλφόπουλου. Από την εισαγωγή αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης τον ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα του εγχειρήματος, αν υποθέσουμε ότι δεν γνωρίζει ήδη την παιγνιώδη και άκρως προσωπική γραφή του συγγραφέα. Τα pulp ελληνικά περιοδικά και τα ΒΙΠΕΡ στα περίπτερα συνδιαλέγονται επί ίσοις όροις με τον Αντόρνο, τον Χάιντεγκερ και τον Γκοντάρ, ο συγγραφέας με αμέτρητες διακειμενικές αναφορές προσπαθεί να εξιχνιάσει τη Μεγάλη Σύγχυση που περιβάλει το noir, και αναζητεί τις αρχές των pulp αστυνομικών στα γουέστερν.

Εν αρχή ην Α όπως αίμα, όπως αστυνομία και όπως αστυνόμος Μπέκας. Στις τέσσερις σελίδες του Λ, όπως ληστεία, θα παρελάσουν ο Λούκυ Λουκ και ο Ζαν-Πιέρ Μελβίλ, ο Ρομπέν των Δασών, ο Χομπσμπάουμ και ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, ο Κοεμτζής και οι Μπόνι και Κλάιντ. Επηρεασμένος, κατά δήλωσή του, από το Δοκίμιο για το Τζουκμπόξ του Πέτερ Χάντκε, ο συγγραφέας συνθέτει όλες τις εκφάνσεις της pop κουλτούρας του 20ου αιώνα σ’ ένα εγκώμιο για το αστυνομικό είδος, στο οποίο διαλύει πλάνες, αναπτύσσει θεωρίες και αποδίδει στο genre την αξία που του αναλογεί· τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.

Ακόμα κι αν διαφωνείς με κάποιες απόψεις του (όπως εγώ, για παράδειγμα), δεν μπορείς να μη μαγευτείς από την παιγνιώδη μορφή του κειμένου, την ευρύτητα με την οποία ο συγγραφέας αντιμετωπίζει τον πολιτισμό του 20ου αιώνα, χωρίς στεγανά ανάμεσα στην «υψηλή και χαμηλή τέχνη» και τα είδη της pop κουλτούρας. Για κείνον έχουν ίση αξία τόσο η κουλτούρα του φλίπερ όσο και ο αστυνόμος Κολόμπο, τόσο οι Beatles και η Μαίρη Κουάντ όσο και ο Τρίτος άνθρωπος, εν ολίγοις το σινεμά, η μουσική, τα κόμικς, συντελούν σε μια ενσυνείδητη ανάγνωση της αστυνομικής λογοτεχνίας.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου» (εκδ. Μεταίχμιο).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

«Δύο παράξενα πλάσματα» του Ανδρέα Μήτσου – Το ναυάγιο που γεννά ατομικά και συλλογικά τραύματα

«Δύο παράξενα πλάσματα» του Ανδρέα Μήτσου – Το ναυάγιο που γεννά ατομικά και συλλογικά τραύματα

Για τη νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου «Δύο παράξενα πλάσματα» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει ο Σπύρος Γ. Μπρίκος

Στη νέα νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου ...

«Η υπόθεση της ερυθράς βασίλισσας» του Μιχάλη Μοδινού (κριτική) – Ζωή που μιμείται τη λογοτεχνία

«Η υπόθεση της ερυθράς βασίλισσας» του Μιχάλη Μοδινού (κριτική) – Ζωή που μιμείται τη λογοτεχνία

Για τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Η υπόθεση της ερυθράς βασίλισσας» (εκδ. Καστανιώτη). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Το κατά πόσον η τέχνη, εν προκειμένω η λογοτεχνία, αντανακλά την πραγματική ζωή (όχι, φυσι...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«

«"Λέω παραμύθια να ξορκίσω το κακό" – Σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Σωκράτη Μάλαμα» του Λέοντα Ναρ

Για τη βιογραφία «Λέω παραμύθια να ξορκίσω το κακό... – Σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Σωκράτη Μάλαμα» (εκδ. Πατάκη) του Λέοντα Α. Ναρ. Κεντρική εικόνα: Ο Σωκράτης Μάλαμας. 

Γράφει ο Κώστας Φρουζάκης

Το ν...

«Η νύφη και το “Καληνύχτα Σταχτοπούτα”» της Καρολίνα Μπιάνκι (κριτική) – Η ιστορία της σφαγής των γυναικών

«Η νύφη και το “Καληνύχτα Σταχτοπούτα”» της Καρολίνα Μπιάνκι (κριτική) – Η ιστορία της σφαγής των γυναικών

Για την παράσταση «Η νύφη και το “Καληνύχτα Σταχτοπούτα”» της Καρολίνα Μπιάνκι (Carolina Bianchi) και της κολλεκτίβας Cara de Cavalo στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«Βίος και Πολιτεία»: Ο Δημήτρης Σίμος έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο Δημήτρης Σίμος έρχεται στο Υπόγειο

Στο 85ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Δημήτρη Σίμο, με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Κανονικά παιδιά» (εκδ. Μεταίχμιο). Η συζήτηση θα μεταδοθεί την Πέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σύγχρονα και κλασικά, όλα μαζί ανοίγουν μια αναγνωστική βεντάλια για όλες τις διαθέσεις και προτιμήσεις και για κάθε στιγμή. 

Επιλογή-κείμενα: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

Π...

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Επιλογή πενήντα βιβλίων από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή, εστιάζοντας στην Ιστορία, ελληνική και διεθνή, στην πολιτική και τη φιλοσοφία, αλλά και σε βιβλία που αφορούν τον πολιτισμό, την κοινωνία, τη θρησκεία, την ψυχολογία, την επιστήμη. Πενήντα δοκίμια ή μελέτες που μπορούν να μας κάνουν καλύτερους και πιο ενημερωμ...

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά ποιητές και ποιήτριες παραδίδουν τους στίχους τους στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις νέες τους ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Επτά ποιητικά βιβλία από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ