tria ellinika astynomika 01

Για τα βιβλία: «Αβαρίτια» (εκδ. Κύφαντα) του Άντυ Βρόσγου, «Η λίστα του Λεπορέλο» (εκδ. Νεφέλη) του Φώτη Δούσου, «Μικρό εγκώμιο του αστυνομικού» (εκδ. Νεφέλη) του Κώστα Θ. Καλφόπουλου. 

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

vrosgos ex Αβαρίτια (εκδ. Κύφαντα), του Άντυ Βρόσγου 

«Αναλαμβάνοντας να βρει τον Δήμο Τερζή, έναν πλούσιο γόνο που δεν έχει δώσει σημεία ζωής για μέρες, ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Δημητρίου δεν μπορούσε να φανταστεί ποτέ την ευκολία με την οποία θα άρχιζαν να στοιβάζονται πτώματα γύρω του. Πόσο μάλλον την πιθανότητα το επόμενο να είναι το δικό του. Ο αστυνόμος Πέτρος Αποστόλου καλείται να βάλει ένα τέλος σε αυτό το γαϊτανάκι του αίματος, βαδίζοντας σε μονοπάτια που τα όρια ανάμεσα στη αστραφτερή σόουμπιζ και τον σκοτεινό υπόκοσμο είναι δυσδιάκριτα. Και για να το κάνει αυτό, πρέπει πρώτα να υπερνικήσει τις εμμονές του».

Από τα πρώτα χρόνια της αστυνομικής λογοτεχνίας, συναντάμε δημοσιογράφους σε ρόλο ερευνητών των σκοτεινών υποθέσεων που δεν τολμάει να θίξει το οργανωμένο αστυνομικό σώμα. Η ματιά του δημοσιογράφου, του Γρηγόρη Δημητρίου εν προκειμένω, είναι συνήθως πιο καθαρή, απαλλαγμένη από τα στερεότυπα και τις πρακτικές που οφείλει να ακολουθεί ένας επαγγελματίας αστυνομικός. Στο τελευταίο βιβλίο του Άντυ Βρόσγου, ο οποίος μας είχε εντυπωσιάσει με τους Χρήσιμους Ηλίθιους, το 2019 –στήνοντας μια εναλλακτική εξήγηση της κλοπής από την Εθνική Πινακοθήκη, που δεν απείχε πολύ από την πραγματικότητα–, ο δημοσιογράφος Δημητρίου δρα παράλληλα με τον αστυνόμο Αποστόλου, κάτι που αποτελεί αρκετά ρεαλιστική λύση στην εξέλιξη της πλοκής. Ο Δημητρίου θα δεχτεί να βοηθήσει τη σύζυγο ενός ιδιοκτήτη τηλεοπτικού σταθμού, και θα βρεθεί μπλεγμένος στο κατακάθι της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Καναλάρχες και κίτρινοι δημοσιογράφοι, μοντέλα και τηλεπαρουσιάστριες, κρυφές χαρτοπαικτικές λέσχες όπου χάνονται περιουσίες, και φόνοι. Πολλοί φόνοι. Όλοι όμως απόλυτα αιτιολογημένοι, κι όχι «για να προσφέρουν ένα πτώμα στην πλοκή». Το κίνητρο βρίσκεται στον τίτλο του βιβλίου: η Απληστία, το κατά τον Δάντη πέμπτο θανάσιμο αμάρτημα που απαντάται στο βουνό του Καθαρτηρίου, η Avaritia.

dousos ex Η λίστα του Λεπορέλο (εκδ. Νεφέλη) του Φώτη Δούσου

«Ένας σίριαλ κίλερ έχει εμφανιστεί στην πόλη. Σκοτώνει μόνο εκδότες. Η Αστυνομία πιστεύει ότι πρόκειται για κάποιον απογοητευμένο συγγραφέα που δεν άντεξε τις απανωτές απορρίψεις. Όμως υπάρχουν χιλιάδες τέτοιοι. Πώς θα βρεθεί ο δράστης ανάμεσά τους; Ο εκδότης Γιάννης Δημάδης, που αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην καλή λογοτεχνία, έχει σοβαρές ενδείξεις ότι έρχεται η σειρά του. Κάτι πρέπει να κάνει...»

Επιτέλους, ένας σίριαλ κίλερ που αιτιολογεί τα εγκλήματά του! Αστειεύομαι, φυσικά, αλλά το βιβλίο του Φώτη Δούσου, ενώ τηρεί όλες τις συμβάσεις του αστυνομικού μυθιστορήματος, διαπνέεται από εξαιρετικό χιούμορ. Όσοι γνωρίζουν τον εκδοτικό χώρο θα αναγνωρίσουν πρόσωπα, τακτικές και διαδικασίες, αλλά το βιβλίο κρατάει απερίσπαστο το ενδιαφέρον ανεξαρτήτως γνώσεων του συναφιού. Μπροστά στον κίνδυνο να είναι το επόμενο θύμα ενός αποτυχημένου συγγραφέα/κατά συρροή δολοφόνου, ο εκδότης Δημάδης θα συστήσει μια τελείως ασυνήθιστη ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από την κόρη του, την Άννα, την ιδιωτική ντετέκτιβ Άρτεμη που πρέπει να ξεπεράσει τα στερεότυπα για να την πάρουν στα σοβαρά, τη γραμματέα του, τη Δήμητρα, και έναν επαγγελματία αναγνώστη με απίστευτη μνήμη και αληθινό πάθος για τα βιβλία και την ανάγνωση, ονόματι Δημήτρης Δ. Το πρώτο βήμα τους θα πρέπει να είναι να ανακαλύψουν στα δαιδαλώδη αρχεία των εκδόσεων Λίθος τις τρεις προειδοποιητικές νουβέλες που έστελνε ο δολοφόνος στους εκδότες, πριν τους σκοτώσει. Θα προλάβει ο Δημάδης, ο εκδότης του Λίθου, να βρει τα απαιτούμενα στοιχεία που οδηγούν στον δολοφόνο ή θα γίνει το επόμενο θύμα του; Από τα πιο διασκεδαστικά κομμάτια του βιβλίου είναι τα ονόματα φανταστικών συγγραφέων, οι τίτλοι των ανέκδοτων βιβλίων τους και η υπόθεση των βιβλίων αυτών. Ο περίεργος, εκ πρώτης όψεως, τίτλος κλείνει το μάτι στους μουσικόφιλους αναγνώστες: Λεπορέλο ονομαζόταν ο υπηρέτης του Ντον Τζιοβάνι, στην ομώνυμη όπερα του Μότσαρτ, ο οποίος κατέγραφε σε μια λίστα τα ονόματα όλων των γυναικών που αποπλανούσε ο αφέντης του. 

«Η λίστα του Λεπορέλο σκιαγραφεί με ειρωνικό τρόπο ένα φανταστικό εκδοτικό σύστημα. Υπογραμμίζει τις παθογένειες και τα στραβά του, και παρωδεί τους εκπροσώπους του. Πάνω από όλα, όμως, είναι ένα βιβλίο για τις κρίσιμες αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε σε οριακές στιγμές της ζωής μας, και για την ιεράρχηση των πραγμάτων όταν όλα γύρω μας μοιάζουν να διαλύονται. Κεντρικές θεματικές του μυθιστορήματος είναι, επίσης, η στερεοτυπική αντιμετώπιση του φύλου, καθώς και η προσπάθεια επιβίωσης του ατόμου μέσα σε συνθήκες οικονομικών αναταράξεων και καπιταλιστικού χάους. Η λίστα του Λεπορέλο είναι μια αστυνομική ιστορία, με διαβρωτικό μαύρο χιούμορ και καταιγιστική δράση. Η δυναμική αφήγηση της πολυτάραχης ζωής των ηρώων δεν αφήνει τον αναγνώστη να πάρει ανάσα».

kalfopoulos ex

Μικρό εγκώμιο του αστυνομικού (εκδ. Νεφέλη), του Κώστα Θ. Καλφόπουλου

«Το αστυνομικό είναι κάτι σαν το “ρεβόλβερ της λογοτεχνίας”, εύχρηστο, να χωράει στην τσέπη και να βγαίνει όποτε το χρειάζεσαι: στην ουρά για το ταμείο (hold up!) ή το ΑΤΜ, στο μετρό όρθιος, στο αεροπλάνο, πριν ή μετά το sudoku, ή στην πλατφόρμα του σταθμού, λίγο αφότου τελείωσε μια σύσκεψη και λίγο πριν σε πάρει ο ύπνος. “Το αστυνομικό είναι μια άλλη χώρα”: η Άννα Καρένινα μπορεί να ρίξει στις γραμμές του διερχόμενου τρένου τον Καρένιν, αντί να πέσει η ίδια, θύμα του τραγικού έρωτά της, ένας “γάτος” κι ένας “παπαγάλος” αρκούν, και σαν λέξεις μόνο, να κωδικοποιήσουν τη φονική μοναξιά του ζευγαριού, κάποιος κύριος Ρίπλεϋ σφυρίζει αδιάφορα στις τύψεις του Ρασκόλνικοφ κι ένας επιθεωρητής δεν συμμερίζεται οπωσδήποτε τις εμμονές του Ιαβέρη: αυτή είναι η μαγεία του κι αυτό το παράλληλο σύμπαν του αστυνομικού: το αντεστραμμένο είδωλο της Λογοτεχνίας».

Όλα όσα θα θέλατε να μάθετε για το αστυνομικό genre, από το Α ως το Ω (ή μάλλον, από το Α ως το Σ), μέσω της οπτικής, των αναφορών και των αναμνήσεων του δημοσιογράφου και συγγραφέα Κώστα Καλφόπουλου. Από την εισαγωγή αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης τον ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα του εγχειρήματος, αν υποθέσουμε ότι δεν γνωρίζει ήδη την παιγνιώδη και άκρως προσωπική γραφή του συγγραφέα. Τα pulp ελληνικά περιοδικά και τα ΒΙΠΕΡ στα περίπτερα συνδιαλέγονται επί ίσοις όροις με τον Αντόρνο, τον Χάιντεγκερ και τον Γκοντάρ, ο συγγραφέας με αμέτρητες διακειμενικές αναφορές προσπαθεί να εξιχνιάσει τη Μεγάλη Σύγχυση που περιβάλει το noir, και αναζητεί τις αρχές των pulp αστυνομικών στα γουέστερν.

Εν αρχή ην Α όπως αίμα, όπως αστυνομία και όπως αστυνόμος Μπέκας. Στις τέσσερις σελίδες του Λ, όπως ληστεία, θα παρελάσουν ο Λούκυ Λουκ και ο Ζαν-Πιέρ Μελβίλ, ο Ρομπέν των Δασών, ο Χομπσμπάουμ και ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, ο Κοεμτζής και οι Μπόνι και Κλάιντ. Επηρεασμένος, κατά δήλωσή του, από το Δοκίμιο για το Τζουκμπόξ του Πέτερ Χάντκε, ο συγγραφέας συνθέτει όλες τις εκφάνσεις της pop κουλτούρας του 20ου αιώνα σ’ ένα εγκώμιο για το αστυνομικό είδος, στο οποίο διαλύει πλάνες, αναπτύσσει θεωρίες και αποδίδει στο genre την αξία που του αναλογεί· τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.

Ακόμα κι αν διαφωνείς με κάποιες απόψεις του (όπως εγώ, για παράδειγμα), δεν μπορείς να μη μαγευτείς από την παιγνιώδη μορφή του κειμένου, την ευρύτητα με την οποία ο συγγραφέας αντιμετωπίζει τον πολιτισμό του 20ου αιώνα, χωρίς στεγανά ανάμεσα στην «υψηλή και χαμηλή τέχνη» και τα είδη της pop κουλτούρας. Για κείνον έχουν ίση αξία τόσο η κουλτούρα του φλίπερ όσο και ο αστυνόμος Κολόμπο, τόσο οι Beatles και η Μαίρη Κουάντ όσο και ο Τρίτος άνθρωπος, εν ολίγοις το σινεμά, η μουσική, τα κόμικς, συντελούν σε μια ενσυνείδητη ανάγνωση της αστυνομικής λογοτεχνίας.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου» (εκδ. Μεταίχμιο).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ