tria ellinika astynomika 01

Για τα βιβλία: «Αβαρίτια» (εκδ. Κύφαντα) του Άντυ Βρόσγου, «Η λίστα του Λεπορέλο» (εκδ. Νεφέλη) του Φώτη Δούσου, «Μικρό εγκώμιο του αστυνομικού» (εκδ. Νεφέλη) του Κώστα Θ. Καλφόπουλου. 

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

vrosgos ex Αβαρίτια (εκδ. Κύφαντα), του Άντυ Βρόσγου 

«Αναλαμβάνοντας να βρει τον Δήμο Τερζή, έναν πλούσιο γόνο που δεν έχει δώσει σημεία ζωής για μέρες, ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Δημητρίου δεν μπορούσε να φανταστεί ποτέ την ευκολία με την οποία θα άρχιζαν να στοιβάζονται πτώματα γύρω του. Πόσο μάλλον την πιθανότητα το επόμενο να είναι το δικό του. Ο αστυνόμος Πέτρος Αποστόλου καλείται να βάλει ένα τέλος σε αυτό το γαϊτανάκι του αίματος, βαδίζοντας σε μονοπάτια που τα όρια ανάμεσα στη αστραφτερή σόουμπιζ και τον σκοτεινό υπόκοσμο είναι δυσδιάκριτα. Και για να το κάνει αυτό, πρέπει πρώτα να υπερνικήσει τις εμμονές του».

Από τα πρώτα χρόνια της αστυνομικής λογοτεχνίας, συναντάμε δημοσιογράφους σε ρόλο ερευνητών των σκοτεινών υποθέσεων που δεν τολμάει να θίξει το οργανωμένο αστυνομικό σώμα. Η ματιά του δημοσιογράφου, του Γρηγόρη Δημητρίου εν προκειμένω, είναι συνήθως πιο καθαρή, απαλλαγμένη από τα στερεότυπα και τις πρακτικές που οφείλει να ακολουθεί ένας επαγγελματίας αστυνομικός. Στο τελευταίο βιβλίο του Άντυ Βρόσγου, ο οποίος μας είχε εντυπωσιάσει με τους Χρήσιμους Ηλίθιους, το 2019 –στήνοντας μια εναλλακτική εξήγηση της κλοπής από την Εθνική Πινακοθήκη, που δεν απείχε πολύ από την πραγματικότητα–, ο δημοσιογράφος Δημητρίου δρα παράλληλα με τον αστυνόμο Αποστόλου, κάτι που αποτελεί αρκετά ρεαλιστική λύση στην εξέλιξη της πλοκής. Ο Δημητρίου θα δεχτεί να βοηθήσει τη σύζυγο ενός ιδιοκτήτη τηλεοπτικού σταθμού, και θα βρεθεί μπλεγμένος στο κατακάθι της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Καναλάρχες και κίτρινοι δημοσιογράφοι, μοντέλα και τηλεπαρουσιάστριες, κρυφές χαρτοπαικτικές λέσχες όπου χάνονται περιουσίες, και φόνοι. Πολλοί φόνοι. Όλοι όμως απόλυτα αιτιολογημένοι, κι όχι «για να προσφέρουν ένα πτώμα στην πλοκή». Το κίνητρο βρίσκεται στον τίτλο του βιβλίου: η Απληστία, το κατά τον Δάντη πέμπτο θανάσιμο αμάρτημα που απαντάται στο βουνό του Καθαρτηρίου, η Avaritia.

dousos ex Η λίστα του Λεπορέλο (εκδ. Νεφέλη) του Φώτη Δούσου

«Ένας σίριαλ κίλερ έχει εμφανιστεί στην πόλη. Σκοτώνει μόνο εκδότες. Η Αστυνομία πιστεύει ότι πρόκειται για κάποιον απογοητευμένο συγγραφέα που δεν άντεξε τις απανωτές απορρίψεις. Όμως υπάρχουν χιλιάδες τέτοιοι. Πώς θα βρεθεί ο δράστης ανάμεσά τους; Ο εκδότης Γιάννης Δημάδης, που αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην καλή λογοτεχνία, έχει σοβαρές ενδείξεις ότι έρχεται η σειρά του. Κάτι πρέπει να κάνει...»

Επιτέλους, ένας σίριαλ κίλερ που αιτιολογεί τα εγκλήματά του! Αστειεύομαι, φυσικά, αλλά το βιβλίο του Φώτη Δούσου, ενώ τηρεί όλες τις συμβάσεις του αστυνομικού μυθιστορήματος, διαπνέεται από εξαιρετικό χιούμορ. Όσοι γνωρίζουν τον εκδοτικό χώρο θα αναγνωρίσουν πρόσωπα, τακτικές και διαδικασίες, αλλά το βιβλίο κρατάει απερίσπαστο το ενδιαφέρον ανεξαρτήτως γνώσεων του συναφιού. Μπροστά στον κίνδυνο να είναι το επόμενο θύμα ενός αποτυχημένου συγγραφέα/κατά συρροή δολοφόνου, ο εκδότης Δημάδης θα συστήσει μια τελείως ασυνήθιστη ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από την κόρη του, την Άννα, την ιδιωτική ντετέκτιβ Άρτεμη που πρέπει να ξεπεράσει τα στερεότυπα για να την πάρουν στα σοβαρά, τη γραμματέα του, τη Δήμητρα, και έναν επαγγελματία αναγνώστη με απίστευτη μνήμη και αληθινό πάθος για τα βιβλία και την ανάγνωση, ονόματι Δημήτρης Δ. Το πρώτο βήμα τους θα πρέπει να είναι να ανακαλύψουν στα δαιδαλώδη αρχεία των εκδόσεων Λίθος τις τρεις προειδοποιητικές νουβέλες που έστελνε ο δολοφόνος στους εκδότες, πριν τους σκοτώσει. Θα προλάβει ο Δημάδης, ο εκδότης του Λίθου, να βρει τα απαιτούμενα στοιχεία που οδηγούν στον δολοφόνο ή θα γίνει το επόμενο θύμα του; Από τα πιο διασκεδαστικά κομμάτια του βιβλίου είναι τα ονόματα φανταστικών συγγραφέων, οι τίτλοι των ανέκδοτων βιβλίων τους και η υπόθεση των βιβλίων αυτών. Ο περίεργος, εκ πρώτης όψεως, τίτλος κλείνει το μάτι στους μουσικόφιλους αναγνώστες: Λεπορέλο ονομαζόταν ο υπηρέτης του Ντον Τζιοβάνι, στην ομώνυμη όπερα του Μότσαρτ, ο οποίος κατέγραφε σε μια λίστα τα ονόματα όλων των γυναικών που αποπλανούσε ο αφέντης του. 

«Η λίστα του Λεπορέλο σκιαγραφεί με ειρωνικό τρόπο ένα φανταστικό εκδοτικό σύστημα. Υπογραμμίζει τις παθογένειες και τα στραβά του, και παρωδεί τους εκπροσώπους του. Πάνω από όλα, όμως, είναι ένα βιβλίο για τις κρίσιμες αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε σε οριακές στιγμές της ζωής μας, και για την ιεράρχηση των πραγμάτων όταν όλα γύρω μας μοιάζουν να διαλύονται. Κεντρικές θεματικές του μυθιστορήματος είναι, επίσης, η στερεοτυπική αντιμετώπιση του φύλου, καθώς και η προσπάθεια επιβίωσης του ατόμου μέσα σε συνθήκες οικονομικών αναταράξεων και καπιταλιστικού χάους. Η λίστα του Λεπορέλο είναι μια αστυνομική ιστορία, με διαβρωτικό μαύρο χιούμορ και καταιγιστική δράση. Η δυναμική αφήγηση της πολυτάραχης ζωής των ηρώων δεν αφήνει τον αναγνώστη να πάρει ανάσα».

kalfopoulos ex

Μικρό εγκώμιο του αστυνομικού (εκδ. Νεφέλη), του Κώστα Θ. Καλφόπουλου

«Το αστυνομικό είναι κάτι σαν το “ρεβόλβερ της λογοτεχνίας”, εύχρηστο, να χωράει στην τσέπη και να βγαίνει όποτε το χρειάζεσαι: στην ουρά για το ταμείο (hold up!) ή το ΑΤΜ, στο μετρό όρθιος, στο αεροπλάνο, πριν ή μετά το sudoku, ή στην πλατφόρμα του σταθμού, λίγο αφότου τελείωσε μια σύσκεψη και λίγο πριν σε πάρει ο ύπνος. “Το αστυνομικό είναι μια άλλη χώρα”: η Άννα Καρένινα μπορεί να ρίξει στις γραμμές του διερχόμενου τρένου τον Καρένιν, αντί να πέσει η ίδια, θύμα του τραγικού έρωτά της, ένας “γάτος” κι ένας “παπαγάλος” αρκούν, και σαν λέξεις μόνο, να κωδικοποιήσουν τη φονική μοναξιά του ζευγαριού, κάποιος κύριος Ρίπλεϋ σφυρίζει αδιάφορα στις τύψεις του Ρασκόλνικοφ κι ένας επιθεωρητής δεν συμμερίζεται οπωσδήποτε τις εμμονές του Ιαβέρη: αυτή είναι η μαγεία του κι αυτό το παράλληλο σύμπαν του αστυνομικού: το αντεστραμμένο είδωλο της Λογοτεχνίας».

Όλα όσα θα θέλατε να μάθετε για το αστυνομικό genre, από το Α ως το Ω (ή μάλλον, από το Α ως το Σ), μέσω της οπτικής, των αναφορών και των αναμνήσεων του δημοσιογράφου και συγγραφέα Κώστα Καλφόπουλου. Από την εισαγωγή αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης τον ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα του εγχειρήματος, αν υποθέσουμε ότι δεν γνωρίζει ήδη την παιγνιώδη και άκρως προσωπική γραφή του συγγραφέα. Τα pulp ελληνικά περιοδικά και τα ΒΙΠΕΡ στα περίπτερα συνδιαλέγονται επί ίσοις όροις με τον Αντόρνο, τον Χάιντεγκερ και τον Γκοντάρ, ο συγγραφέας με αμέτρητες διακειμενικές αναφορές προσπαθεί να εξιχνιάσει τη Μεγάλη Σύγχυση που περιβάλει το noir, και αναζητεί τις αρχές των pulp αστυνομικών στα γουέστερν.

Εν αρχή ην Α όπως αίμα, όπως αστυνομία και όπως αστυνόμος Μπέκας. Στις τέσσερις σελίδες του Λ, όπως ληστεία, θα παρελάσουν ο Λούκυ Λουκ και ο Ζαν-Πιέρ Μελβίλ, ο Ρομπέν των Δασών, ο Χομπσμπάουμ και ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, ο Κοεμτζής και οι Μπόνι και Κλάιντ. Επηρεασμένος, κατά δήλωσή του, από το Δοκίμιο για το Τζουκμπόξ του Πέτερ Χάντκε, ο συγγραφέας συνθέτει όλες τις εκφάνσεις της pop κουλτούρας του 20ου αιώνα σ’ ένα εγκώμιο για το αστυνομικό είδος, στο οποίο διαλύει πλάνες, αναπτύσσει θεωρίες και αποδίδει στο genre την αξία που του αναλογεί· τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.

Ακόμα κι αν διαφωνείς με κάποιες απόψεις του (όπως εγώ, για παράδειγμα), δεν μπορείς να μη μαγευτείς από την παιγνιώδη μορφή του κειμένου, την ευρύτητα με την οποία ο συγγραφέας αντιμετωπίζει τον πολιτισμό του 20ου αιώνα, χωρίς στεγανά ανάμεσα στην «υψηλή και χαμηλή τέχνη» και τα είδη της pop κουλτούρας. Για κείνον έχουν ίση αξία τόσο η κουλτούρα του φλίπερ όσο και ο αστυνόμος Κολόμπο, τόσο οι Beatles και η Μαίρη Κουάντ όσο και ο Τρίτος άνθρωπος, εν ολίγοις το σινεμά, η μουσική, τα κόμικς, συντελούν σε μια ενσυνείδητη ανάγνωση της αστυνομικής λογοτεχνίας.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου» (εκδ. Μεταίχμιο).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το αδελφομοίρι, και άλλες ιστορίες» του Αντώνη Πάσχου (κριτική) – Στη μεθόριο των ρευστών συνόρων

«Το αδελφομοίρι, και άλλες ιστορίες» του Αντώνη Πάσχου (κριτική) – Στη μεθόριο των ρευστών συνόρων

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αντώνη Πάσχου «Το αδελφομοίρι – Και άλλες ιστορίες» (εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Σπάνια φωτογραφία από συσσίτιο σε δημοτικό σχολείο των Σερρών, από το αρχείο του Βασίλη Τζανακάρη, στα χρόνια αμέσως μετά τη βουλγαρική κατοχή και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου.

Γρ...

«Ο χορός του αετού» της Νάγιας Δαλακούρα (κριτική) – Ένα μυθιστόρημα για τη ζωή και τα έθιμα των Σαρακατσάνων

«Ο χορός του αετού» της Νάγιας Δαλακούρα (κριτική) – Ένα μυθιστόρημα για τη ζωή και τα έθιμα των Σαρακατσάνων

Για το βιβλίο της Νάγιας Δαλακούρα «Ο χορός του αετού» (εκδ. Κλειδάριθμος). 

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Την Κομοτηναία συγγραφέα Νάγι...

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μιλήσαμε με την κα Μαγδαληνή Ρεμούνδου, Κοσμήτορα της Σχολής Πολιτισμού, στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο, για τη Σχολή Πολιτισμού και Επικοινωνίας του Κολλεγίου, που έχει ήδη ξεχωρίσει με τα ποιοτικά της προγράμματα σε τομείς όπως η σκηνοθεσία, η δημιουργική γραφή ή η δημοσιογραφία. 

Συνέντευξη στον ...

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Ο Χάλιντ Χαλίφα [Khaled Khalifa], ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς της Συρίας, έφυγε από τη ζωή στις 30 Σεπτεμβρίου, σε ηλικία 59 ετών, από καρδιακή ανακοπή. Το βιβλίο του «Ο θάνατος είναι ζόρικη δουλειά» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση Αγγελικής Σιγούρου.

...
Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Η χώρα μας θα πάρει μέρος σε τέσσερις Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου έως το τέλος του 2023. Στην αποστολή μετέχουν συγγραφείς, μεταφραστές, κριτικοί λογοτεχνίας, πανεπιστημιακοί, εκδότες, πολιτιστικοί οργανισμοί και φορείς.

Επιμέλεια: Book Press

Μαδρίτη, Φρ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Χρύσας Φάντη «Οδός Ευτυχίδου», το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Σμίλη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Πέτρο;»
«Εμένα φωνάζεις, γιαγιά;»
«Εσένα, γιε μου. Πάμε να δούμε τη θ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ