ena feretro kentriki

Για το αστυνομικό «κοινοπρακτικό» μυθιστόρημα των Ανδρέα Αποστολίδη και Κώστα Καλφόπουλου «Ένα φέρετρο για τη Σοφία» (εκδ. Άγρα). 

Της Νίκης Κώτσιου

Δύο έμπειροι συγγραφείς με εξέχουσα παρουσία στον χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας ενώνουν τις δυνάμεις τους και υπογράφουν ένα «κοινοπρακτικό» μυθιστόρημα ιδιαίτερης αξίας. Το Ένα φέρετρο για τη Σοφία (ή και για τη Σόφια) προέκυψε στην αρχή σαν παιχνίδι, όταν ο Ανδρέας Αποστολίδης και ο Κώστας Καλφόπουλος κλήθηκαν να επινοήσουν μια ιστορία-γρίφο, που θα παρουσιαζόταν σε μια διαδραστική ανάγνωση στο θέατρο Τρένο στο Ρουφ.

Παλιομοδίτικη αύρα και μοντέρνα γραφή

Στη συνέχεια, η ιστορία αυτή αναπτύχθηκε σε μια συναρπαστική νουβέλα, η οποία εξελίσσεται σε κοσμοπολίτικο περιβάλλον και περίτεχνα εμπλέκει όλους εκείνους τους απείρως γοητευτικούς πρωταγωνιστές της νουαρ ανθρωπογεωγραφίας: μεγαλοαστούς που προσπαθούν να διασκεδάσουν την πλήξη τους μ’ ένα πλήθος ανορθόδοξους τρόπους, μοιραίες γυναίκες μπλεγμένες σε δυσοίωνες ιστορίες, τυχοδιώκτες επιρρεπείς σε ποτό και ραδιουργίες, διεθνείς ληστές που δοκιμάζονται σε μεγάλα κόλπα, διεφθαρμένους δικηγόρους έτοιμους να συγκαλύψουν ατασθαλίες, αδιάφθορους αστυνομικούς ταγμένους στο καθήκον. Το Ένα φέρετρο για τη Σοφία /Σόφια βασίζεται γερά στις συμβάσεις του είδους αλλά παράγει κάτι ξεχωριστό: Με εντυπωσιακά μοντέρνα γραφή δημιουργεί εκείνες τις ανεπανάληπτες νουάρ ατμόσφαιρες που μαγνητίζουν και εξακολουθητικά παρασύρουν τον αναγνώστη στον αόρατο ιστό τους βυθιζοντάς τον μαγικά στο μυστήριο.

Οι αρχές περιέρχονται προς στιγμή σε αδιέξοδο αλλά η συνδυασμένη έρευνα των στοιχείων που δίνουν οι κάμερες οδηγούν σε κάποια αρχικά συμπεράσματα. 

Περιπετειώδες αφήγημα με παλιομοδίτικη αύρα κι εξόχως σύγχρονο στόρυ, το μυθιστόρημα των Αποστολίδη και Καλφόπουλου αποτελεί την πρώτη «υπόθεση» στην ελληνική αστυνομική λογοτεχνία με τη φόρμα μιας κοινοπρακτικής νουβέλας, που έχει θέμα τη ληστεία κοσμημάτων. Την ώρα που η καλή κοινωνία της Αθήνας ετοιμάζεται να υποδεχθεί σ’ ένα πεντάστερο ξενοδοχείο της Γλυφάδας μια περίφημη παρισινή συλλογή κοσμημάτων, κάποιοι κατορθώνουν να αφαιρέσουν, παρά τα δρακόντεια μέτρα, το μεγαλύτερο κομμάτι της συλλογής. Οι αρχές περιέρχονται προς στιγμή σε αδιέξοδο αλλά η συνδυασμένη έρευνα των στοιχείων που δίνουν οι κάμερες οδηγούν σε κάποια αρχικά συμπεράσματα. Ωστόσο, από τα δεδομένα προκύπτει σύγχυση και νευρικότητα καθώς στην έρευνα εμπλέκονται τα ανεξήγητα δακτυλικά αποτυπώματα της νεκρής Σοφίας και ο ύποπτος θάνατος μιας γηραιάς γερμανίδας. Η εμπλοκή των δύο νεκρών γυναικών  κάνει την υπόθεση ακόμη πιο περίπλοκη και εντείνει το ρυθμό των ανακρίσεων.

Αστυνόμος Καρνέζης: σκληρός μπάτσος φτιαγμένος με αρχετυπικά υλικά

Ο αστυνόμος Καρνέζης είναι αποφασισμένος να λύσει το μυστήριο και δεν ορρωδεί προ ουδενός. Πλασμένος στα πρότυπα του σκληρού μπάτσου, ο Καρνέζης κερδίζει εύκολα τις εντυπώσεις και δημιουργεί έναν αλησμόνητο τύπο. Διαθέτει ευσυνειδησία μαζί με αξεπέραστη αναλυτική ικανότητα και ξέρει να είναι αποτελεσματικός. Από τη χορεία των παρανόμων, ο Ευθυμίου και ο Αντωνίου σκιαγραφούνται με τρόπο αξεπέραστο. Οι συγγραφείς επιφυλάσσουν ειδική μεταχείριση σε αυτούς τους δύο, φιλοτεχνώντας το πορτρέτο τους σε ατμοσφαιρικά κοσμοπολίτικα σκηνικά και στιγμιότυπα, που αποκαλύπτουν πολλά για το ποιόν και τον χαρακτήρα τους. Συναρπαστική και η σκιαγράφηση της μοιραίας αλλά άτυχης Σοφίας, που την προσεγγίζουμε και τη γνωρίζουμε μέσ’ από τα σημαίνοντα βλέμματα και τις μαρτυρίες όσων έτυχε να τη συναναστραφούν. Η υποκειμενική ματιά του κάθε μάρτυρα παράγει κι από μία διαφορετική εικόνα για τη Σοφία, πράγμα που μπερδεύει και αποπροσανατολίζει την έρευνα. Η γυναίκα παραμένει «άπιαστη» και διαφεύγουσα, διαρκώς αινιγματική.

apostolidis kalfopoulos ex


Κείμενο που αναπτύσσει ιλιγγιώδεις ταχύτητες, το Ένα φέρετρο για τη Σοφία/Σόφια διαβάζεται απνευστί. Διαθέτει σφρίγος, νεύρο, σασπένς και μια γοητευτική μπλαζέ απόχρωση, που το κάνει ακόμη περισσότερο ελκυστικό. Αναπτύσσεται σαν κινηματογραφική ταινία δράσης με γρήγορα πλάνα που εναλλάσσονται σε ταχύ ρυθμό επιβάλλοντας εγρήγορση και τεταμένη προσοχή. Ο αναγνώστης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα μία περιπεπελεγμένη ίντριγκα, που ξεδιπλώνεται μ’ ένα καλοζυγισμένο τέμπο. Τα πρόσωπα είναι τύποι και αρχετυπικές φιγούρες της νουαρ λογοτεχνίας, ιδωμένοι με μια καινούρια, μοντέρνα ματιά. Στη διαμόρφωση της χαρακτηρολογίας, οι συγγραφείς έχουν ενοφθαλμίσει στοιχεία από εμβληματικές νουάρ φυσιογνωμίες με έντονο αποτύπωμα, εύκολα αναγνωρίσιμες από τους μυημένους. Στο τέλος του βιβλίου, υπάρχει «κατάλογος» με όλα εκείνα τα δανεισμένα στοιχεία (ατάκες, τόπους, ονόματα, τραγούδια), που αποκαλύπτουν τη συγγραφική δημιουργικότητα / επινοητικότητα και βοηθούν καίρια στην ιχνηλάτηση μιας έντονης και πολύ ενδιαφέρουσας διακειμενικότητας.

Αν και πρόκειται για ένα «κοινοπρακτικό» μυθιστόρημα γραμμένο από δύο, υπάρχει ομοιογένεια κι ενότητα χωρίς καθόλου να διακρίνονται οι ραφές, καθώς η σύζευξη των ειδών («σκληροτράχηλο» hardboiled απέναντι σε «νουάρ», δηλαδή κυνισμός απέναντι στον πεσσιμισμό) εναλλάσσεται ισορροπημένα στο αφήγημα, σαν σε παρτίδα τέννις, όπως σημειώνει στον πρόλογό του ο Γιάννης Μπασκόζος. Βέβαια, στο δημοσιογραφικό κομμάτι και στα μοτίβα του φλίπερ διακρίνουμε θέλοντας και μη το στίγμα του Καλφόπουλου, «σεσημασμένου» ρέκτη, που έχει αναλύσει εξαντλητικά την κοινωνιολογία των παιχνιδομηχανών και με κάθε ευκαιρία επανέρχεται δριμύτερος, ενώ στα κεφάλαια με το εμπόριο πολυτίμων λίθων και τη δράση των διεθνών συμμοριών είναι εμφανής η σφραγίδα του Ανδρέα Αποστολίδη. 

Η αφήγηση ρέει ασταμάτητη και δημιουργεί μια δίνη, που απορροφά τον αναγνώστη. Όλα υπακούουν σ’ έναν καταιγιστικό ρυθμό που σφυροκοπά με δύναμη και με μια ένταση πρωτοφανή. Ο λόγος κυλά καίριος, οξύς, ευθύβολος, σημαδεύοντας στο ψαχνό. Οι στιχομυθίες ξεδιπλώνονται κοφτές σα χτυπήματα, οι διάλογοι διαθέτουν ενάργεια και δραστικότητα. Με προφανείς λογοτεχνικές αρετές, το κείμενο πάλλεται από ένταση και ζωντάνια παράγοντας εικόνες που σφύζουν από ζωή. Ευσύνοπτο αλλά εμπνευσμένο, στιβαρό και συγχρόνως κομψό μ’ έναν δικό του τρόπο, κοσμοπολίτικο και μοντέρνο, το Ένα φέρετρο για τη Σοφία/Σόφια αποτελεί μια σπουδαία, πρωτότυπη κατάθεση.

* Η ΝΙΚΗ ΚΩΤΣΙΟΥ είναι φιλόλογος.


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Στο Φοίνιξ της Αριζόνας και των Suns, εκεί που κάποτε μεγαλουργούσαν ο Στην Νας και ο Τσαρλς Μπάρκλεϊ, η καλοκαιρινή ζέστη ήταν όπως πάντα αφόρητη. Στο «Motel 6», τα δωμάτια με σκεπαστή βεράντα-διάδρομο έχουν θέα στην πισίνα, κι όμως οι ομπρέλες, οι ξαπλώστρες και το μπλε, βραστό, τίγκα στο χλώριο νερό, δεν έκαναν την υγρασία λιγότερο αποπνικτική. Body builders, barbie γκόμενες (“Come on Barbie, let’s go party…”) με προκλητικά μπικίνι και προσθετική σιλικόνη, πρώην yuppies, ολίγος υπόκοσμος, όλα θαρρείς πως ήταν βγαλμένα από αμερικανική τηλεοπτική παραγωγή του ‘80.

Κανείς από τους πελάτες δεν γνώριζε τον Αντωνίου, έναν Έλληνα με έφεση στις ύποπτες και επικίνδυνες δουλειές, που έχει εγκατασταθεί στο ξενοδοχείο εδώ και δύο μέρες. Η προσμονή ατελείωτη όσο και η ανία. Πώς στην ευχή μπορεί κανείς να σκοτώσει την ώρα του στο περιθωριακό Φοίνιξ; Ο Αντωνίου σκέφτεται να κάνει καμάκι στις Barbie αλλά τον απωθεί ο διάλογος στον οποίο πρέπει να εμπλακεί».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

Για τη συλλογή διηγημάτων της Εύας Στάμου «Η επίσκεψη» (εκδ. Αρμός). « Δεν μας είναι άγνωστες, δεν πρόκειται να μας διηγηθούν κάτι που ενδεχομένως δεν έχουμε φανταστεί ή δεν έχουμε ξανακούσει. Είναι αυτό που συνηθίζουμε να λέμε "γυναίκες της διπλανής πόρτας"». Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας του Edgar Degas «Γυναίκα...

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

Για το μυθιστόρημα της Αγλαΐας Μπλιούμη «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία μεταναστών στο Μόναχο το 1960.

Γράφει ο Ανδρέας Καρακίτσιος

Πρόκειται για ένα λογοτ...

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

Για το μυθιστόρημα της Λίνας Φυτιλή «Χρυσός κήπος, Άλτσιν μπαχτσεσί» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία ©  Κώστας Μπαλάφας / Αρχείο Κ. Μπουμπουρή. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Η ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ