roris taise me

Για το μυθιστόρημα της Μαριαλένας Σπυροπούλου «Τάισέ με» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οι διεκδικήσεις των γυναικών σε μια φεμινιστική εποχή αφορούσαν και αφορούν όχι μόνο στο δικαίωμα ψήφου, αλλά και την πολιτική ισότητα, την απαλλαγή από τις ανδροκρατούμενες προκαταλήψεις, την παύση των σεξιστικών διακρίσεων στην εργασία και στην κοινωνία, ένα νομικό και ηθικό τείχος προστασίας από τις επιθέσεις, κυριολεκτικές και συμβολικές, την απάλειψη των έμφυλων στερεοτύπων κ.λπ. Σε έναν μεταφεμινιστικό κόσμο, όμως, ποιες διεκδικήσεις θα μπορούσαν να προκριθούν;

Είναι ο μέσος όρος των γυναικών σήμερα οι οποίες θέλουν να μην τίθενται στο περιθώριο, να μην εγκλωβιστούν σε μια μικροαστική ζωή και να ταφούν ζωντανές μέσα στην οικογένεια, αλλά από την άλλη δεν θέλγονται από την ατομοκεντρική ανεξαρτησία, πιστεύουν στην αγάπη και ζητούν ένα συντροφικό καταφύγιο έρωτα και αλληλοϋποστήριξης.

Στο τελευταίο ερώτημα απαντά το μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα, που υποτίθεται έχει γράψει μια Γιαπωνέζα, ονόματι «Γιοσίμα κάτι», το οποίο διαβάζει η Μαρίνα, πρωταγωνίστρια του έργου της Μαριαλένας Σπυροπούλου. Επομένως, έχουμε ένα διπλό βιβλίο: από τη μία, η αφήγηση που αναφέρεται στη ζωή τής περίπου τριαντάχρονης ηρωίδας, η οποία δέχεται από τον σύντροφό της πρόταση γάμου. Η ίδια, χωρίς σταθερή δουλειά και πιεσμένη λόγω της οικονομικής κρίσης που έρχεται (είμαστε στα 2010), αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο ναι, που περιέχει δεσμεύσεις, και στο όχι, που δεν ταιριάζει στη παθιασμένη σχέση της μαζί του. Από την άλλη, στο εγκιβωτισμένο έργο που κινείται σε ένα μελλοντολογικό πλαίσιο, ο Παγκόσμιος Ηγέτης ανατρέπει την καθεστηκυία τάξη κι εγκαθιδρύει ένα γυναικοκρατούμενο καθεστώς, όπου οι γυναίκες εξουσιάζουν και καθορίζουν τη ζωή και την Ιστορία, ενώ οι άντρες περιθωριοποιούνται σε ρόλους οικονόμων, σεξουαλικών διασκεδαστών και ευνούχων συντρόφων ή εξόριστων.

Στο έργο της Μαριαλένας Σπυροπούλου συνυπάρχουν η γυναίκα του χθες, η γυναίκα του σήμερα κι η γυναίκα του πολύ... αύριο. Η πρώτη είναι βολεμένη και δεν ανησυχεί που βαρύνεται από παιδιά και υποχρεώσεις, ενώ έχει παραμερίσει λίγο πολύ εκούσια τη σεξουαλική της πλευρά. Η τρίτη είναι κυρίαρχη Αμαζόνα, που ορίζει το παρόν και το μέλλον της κοινωνίας της, ενώ έχει εξαλείψει εντελώς την ανάγκη-χρέος τής τεκνοποιίας, θεωρώντας την άγκιστρο κι άγκυρα, που τη δένει ως τώρα στο περιθώριο. Αυτές οι δύο κατηγορίες δεν έχουν διλήμματα κι ανησυχίες, ενώ η δεύτερη κατηγορία βιώνει την τραγικότητα των διλημμάτων της. Είναι ο μέσος όρος των γυναικών σήμερα οι οποίες θέλουν να μην τίθενται στο περιθώριο, να μην εγκλωβιστούν σε μια μικροαστική ζωή και να ταφούν ζωντανές μέσα στην οικογένεια, αλλά από την άλλη δεν θέλγονται από την ατομοκεντρική ανεξαρτησία, πιστεύουν στην αγάπη και ζητούν ένα συντροφικό καταφύγιο έρωτα και αλληλοϋποστήριξης.

alt
Η Μαριαλένα Σπυροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977.
Εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια.
Αρθρογραφεί στην «Καθηµερινή της
Κυριακής» και στο
περιοδικό «Vogue». Πρώτο της βιβλίο,
η νουβέλα Ρου
(εκδ. Μεταίχμιο).




Τελικά, όσο η ιστορία προχωρά, στο ενδοκειμενικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας αποδεικνύεται πόσο ένα πιθανό γυναικοκρατούμενο καθεστώς είναι εξίσου ολοκληρωτικό, συγκεντρωτικό, αυταρχικό, ακριβώς όπως ένα ανδροκρατούμενο, και μάλιστα σ’ αυτό δυστυχούν τόσο οι υποταγμένοι άνδρες όσο και οι «κυρίαρχες» γυναίκες. Η μοναδική πρωταγωνίστρια Μάγντα (διάβαζε: Μαγδαληνή) τολμά την επανάστασή της, αφού κάνει παιδί με τον Γιεσού (διάβαζε: Ιησού), κάτι που απαγορεύεται και τιμωρείται. Η μητρότητα σε μια τέτοια κοινωνία, η οποία σε άλλες εποχές θα ήταν φυσιολογική και αποδεκτή, θεωρείται παρέκκλιση και κηρύσσεται έκνομη, με αποτέλεσμα το φυσικό να αποβαίνει αντισυμβατικότητα και ηρωική πράξη.

Το έργο της Μαριαλένας Σπυροπούλου είναι ένα έργο φεμινιστικής λογικής που ωστόσο δεν αποβαίνει ακραία και ολοκληρωτική. Από τη μία, η Μαρίνα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο οικογενειακό μοντέλο και στη γυναικεία ανεξαρτησία, ενώ το μυθιστόρημα της γιαπωνέζας ενδοδιηγητικής συγγραφέως αναδεικνύει την υπερβολή και τη μονομέρεια της γυναικοκρατίας.

Τόσο στο ρεαλιστικό επίπεδο όσο και στο μελλοντολογικό η οικογένεια τίθεται εν αμφιβόλω, αλλά καταδικάζεται και η ακραία μονομερής μεταφεμινιστική κατίσχυση του γυναικείου φύλου.

 

Τα δύο κείμενα κινούνται αντίστροφα: η ζωή της Μάγκντας ξεκινά από τη γυναικοκρατία και καταλήγει στην τεκνοποιία, ενώ η Μαρίνα ξεκινά από το δίλημμα και φτάνει έμμεσα στον κλονισμό της οικογενειακής ευτυχίας, όσο κι αν αυτό δεν είναι σίγουρο ότι θα την οδηγήσει στην απόρριψη της πρότασης του συντρόφου της. Έτσι, τόσο στο ρεαλιστικό επίπεδο όσο και στο μελλοντολογικό η οικογένεια τίθεται εν αμφιβόλω, αλλά καταδικάζεται και η ακραία μονομερής μεταφεμινιστική κατίσχυση του γυναικείου φύλου.

Ο τίτλος «Τάισέ με», που εμφανίζεται συχνά είτε ως σύνθημα ή ως παράκληση μέσα στο έργο, ορίζει πολύσημα το γυναικείο στήθος, το γάλα, τη μητέρα αλλά και τον πατέρα, δίνει προεκτάσεις στον έρωτα και στην αγάπη, μεταλλάσσει τον βιασμό σε θέληση για ζωή και τελικά ανάγει την τροφή σε πράξη διαπροσωπικών και έμφυλων σχέσεων.

Πρόκειται, επομένως, για ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα που δεν απευθύνεται μόνο στις επαναστατημένες γυναίκες, ούτε αφορά απλώς τον μέσο όρο του «ασθενούς» φύλου, που ταλαντεύεται μέσα στα διλήμματα και τις αβεβαιότητές του, αλλά εντέλει μπορεί να απασχολήσει, όπως κάθε καλή λογοτεχνία, και τον άνδρα, όταν θέλει να σκεφτεί ποια ισορροπία μπορεί να επιτευχθεί στη ρευστή εποχή μας.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου. 
Το πρώτο πεζογραφικό του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη) κυκλοφορεί στις 9 Ιουνίου.


altΤάισέ με
Μαριαλένα Σπυροπούλου
Μεταίχμιο 2020
Σελ. 248, τιμή εκδότη €15,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

Για το μυθιστόρημα της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου «Συνθετική ορμόνη» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει η Νατάσσα Ρεμούνδου-Χάουλι

Η ...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ