roris taise me

Για το μυθιστόρημα της Μαριαλένας Σπυροπούλου «Τάισέ με» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οι διεκδικήσεις των γυναικών σε μια φεμινιστική εποχή αφορούσαν και αφορούν όχι μόνο στο δικαίωμα ψήφου, αλλά και την πολιτική ισότητα, την απαλλαγή από τις ανδροκρατούμενες προκαταλήψεις, την παύση των σεξιστικών διακρίσεων στην εργασία και στην κοινωνία, ένα νομικό και ηθικό τείχος προστασίας από τις επιθέσεις, κυριολεκτικές και συμβολικές, την απάλειψη των έμφυλων στερεοτύπων κ.λπ. Σε έναν μεταφεμινιστικό κόσμο, όμως, ποιες διεκδικήσεις θα μπορούσαν να προκριθούν;

Είναι ο μέσος όρος των γυναικών σήμερα οι οποίες θέλουν να μην τίθενται στο περιθώριο, να μην εγκλωβιστούν σε μια μικροαστική ζωή και να ταφούν ζωντανές μέσα στην οικογένεια, αλλά από την άλλη δεν θέλγονται από την ατομοκεντρική ανεξαρτησία, πιστεύουν στην αγάπη και ζητούν ένα συντροφικό καταφύγιο έρωτα και αλληλοϋποστήριξης.

Στο τελευταίο ερώτημα απαντά το μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα, που υποτίθεται έχει γράψει μια Γιαπωνέζα, ονόματι «Γιοσίμα κάτι», το οποίο διαβάζει η Μαρίνα, πρωταγωνίστρια του έργου της Μαριαλένας Σπυροπούλου. Επομένως, έχουμε ένα διπλό βιβλίο: από τη μία, η αφήγηση που αναφέρεται στη ζωή τής περίπου τριαντάχρονης ηρωίδας, η οποία δέχεται από τον σύντροφό της πρόταση γάμου. Η ίδια, χωρίς σταθερή δουλειά και πιεσμένη λόγω της οικονομικής κρίσης που έρχεται (είμαστε στα 2010), αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο ναι, που περιέχει δεσμεύσεις, και στο όχι, που δεν ταιριάζει στη παθιασμένη σχέση της μαζί του. Από την άλλη, στο εγκιβωτισμένο έργο που κινείται σε ένα μελλοντολογικό πλαίσιο, ο Παγκόσμιος Ηγέτης ανατρέπει την καθεστηκυία τάξη κι εγκαθιδρύει ένα γυναικοκρατούμενο καθεστώς, όπου οι γυναίκες εξουσιάζουν και καθορίζουν τη ζωή και την Ιστορία, ενώ οι άντρες περιθωριοποιούνται σε ρόλους οικονόμων, σεξουαλικών διασκεδαστών και ευνούχων συντρόφων ή εξόριστων.

Στο έργο της Μαριαλένας Σπυροπούλου συνυπάρχουν η γυναίκα του χθες, η γυναίκα του σήμερα κι η γυναίκα του πολύ... αύριο. Η πρώτη είναι βολεμένη και δεν ανησυχεί που βαρύνεται από παιδιά και υποχρεώσεις, ενώ έχει παραμερίσει λίγο πολύ εκούσια τη σεξουαλική της πλευρά. Η τρίτη είναι κυρίαρχη Αμαζόνα, που ορίζει το παρόν και το μέλλον της κοινωνίας της, ενώ έχει εξαλείψει εντελώς την ανάγκη-χρέος τής τεκνοποιίας, θεωρώντας την άγκιστρο κι άγκυρα, που τη δένει ως τώρα στο περιθώριο. Αυτές οι δύο κατηγορίες δεν έχουν διλήμματα κι ανησυχίες, ενώ η δεύτερη κατηγορία βιώνει την τραγικότητα των διλημμάτων της. Είναι ο μέσος όρος των γυναικών σήμερα οι οποίες θέλουν να μην τίθενται στο περιθώριο, να μην εγκλωβιστούν σε μια μικροαστική ζωή και να ταφούν ζωντανές μέσα στην οικογένεια, αλλά από την άλλη δεν θέλγονται από την ατομοκεντρική ανεξαρτησία, πιστεύουν στην αγάπη και ζητούν ένα συντροφικό καταφύγιο έρωτα και αλληλοϋποστήριξης.

alt
Η Μαριαλένα Σπυροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977.
Εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια.
Αρθρογραφεί στην «Καθηµερινή της
Κυριακής» και στο
περιοδικό «Vogue». Πρώτο της βιβλίο,
η νουβέλα Ρου
(εκδ. Μεταίχμιο).




Τελικά, όσο η ιστορία προχωρά, στο ενδοκειμενικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας αποδεικνύεται πόσο ένα πιθανό γυναικοκρατούμενο καθεστώς είναι εξίσου ολοκληρωτικό, συγκεντρωτικό, αυταρχικό, ακριβώς όπως ένα ανδροκρατούμενο, και μάλιστα σ’ αυτό δυστυχούν τόσο οι υποταγμένοι άνδρες όσο και οι «κυρίαρχες» γυναίκες. Η μοναδική πρωταγωνίστρια Μάγντα (διάβαζε: Μαγδαληνή) τολμά την επανάστασή της, αφού κάνει παιδί με τον Γιεσού (διάβαζε: Ιησού), κάτι που απαγορεύεται και τιμωρείται. Η μητρότητα σε μια τέτοια κοινωνία, η οποία σε άλλες εποχές θα ήταν φυσιολογική και αποδεκτή, θεωρείται παρέκκλιση και κηρύσσεται έκνομη, με αποτέλεσμα το φυσικό να αποβαίνει αντισυμβατικότητα και ηρωική πράξη.

Το έργο της Μαριαλένας Σπυροπούλου είναι ένα έργο φεμινιστικής λογικής που ωστόσο δεν αποβαίνει ακραία και ολοκληρωτική. Από τη μία, η Μαρίνα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο οικογενειακό μοντέλο και στη γυναικεία ανεξαρτησία, ενώ το μυθιστόρημα της γιαπωνέζας ενδοδιηγητικής συγγραφέως αναδεικνύει την υπερβολή και τη μονομέρεια της γυναικοκρατίας.

Τόσο στο ρεαλιστικό επίπεδο όσο και στο μελλοντολογικό η οικογένεια τίθεται εν αμφιβόλω, αλλά καταδικάζεται και η ακραία μονομερής μεταφεμινιστική κατίσχυση του γυναικείου φύλου.

 

Τα δύο κείμενα κινούνται αντίστροφα: η ζωή της Μάγκντας ξεκινά από τη γυναικοκρατία και καταλήγει στην τεκνοποιία, ενώ η Μαρίνα ξεκινά από το δίλημμα και φτάνει έμμεσα στον κλονισμό της οικογενειακής ευτυχίας, όσο κι αν αυτό δεν είναι σίγουρο ότι θα την οδηγήσει στην απόρριψη της πρότασης του συντρόφου της. Έτσι, τόσο στο ρεαλιστικό επίπεδο όσο και στο μελλοντολογικό η οικογένεια τίθεται εν αμφιβόλω, αλλά καταδικάζεται και η ακραία μονομερής μεταφεμινιστική κατίσχυση του γυναικείου φύλου.

Ο τίτλος «Τάισέ με», που εμφανίζεται συχνά είτε ως σύνθημα ή ως παράκληση μέσα στο έργο, ορίζει πολύσημα το γυναικείο στήθος, το γάλα, τη μητέρα αλλά και τον πατέρα, δίνει προεκτάσεις στον έρωτα και στην αγάπη, μεταλλάσσει τον βιασμό σε θέληση για ζωή και τελικά ανάγει την τροφή σε πράξη διαπροσωπικών και έμφυλων σχέσεων.

Πρόκειται, επομένως, για ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα που δεν απευθύνεται μόνο στις επαναστατημένες γυναίκες, ούτε αφορά απλώς τον μέσο όρο του «ασθενούς» φύλου, που ταλαντεύεται μέσα στα διλήμματα και τις αβεβαιότητές του, αλλά εντέλει μπορεί να απασχολήσει, όπως κάθε καλή λογοτεχνία, και τον άνδρα, όταν θέλει να σκεφτεί ποια ισορροπία μπορεί να επιτευχθεί στη ρευστή εποχή μας.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου. 
Το πρώτο πεζογραφικό του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη) κυκλοφορεί στις 9 Ιουνίου.


altΤάισέ με
Μαριαλένα Σπυροπούλου
Μεταίχμιο 2020
Σελ. 248, τιμή εκδότη €15,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια «Όχι δεν χωριζόμαστε» (εκδ. Μελάνι). Κεντρική εικόνα: © Tegan Mierle (Unsplash).

Γράφει ο Νίκος Σαλτερής

Ο Γιώργος Στόγιας, γεννημένος στην Αθήνα (1973) σπούδασε στην Κρήτη και στη...

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

1ο Φεστιβάλ Διά-δραση στα Ιωάννινα – Τι σημαίνει η σιωπή στην εποχή των θορύβων;

1ο Φεστιβάλ Διά-δραση στα Ιωάννινα – Τι σημαίνει η σιωπή στην εποχή των θορύβων;

Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών διοργανώνει το 1ο Φεστιβάλ «Διά-δραση» από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου, με θέμα των συζητήσεων και των καλλιτεχνικών δράσεων τη σιωπή.

Επιμέλεια: Book Press

...

15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ: Συζητήσεις και εργαστήρια με συγγραφείς από τη Λατινική Αμερική, την Πορτογαλία και την Ισπανία – Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα

15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ: Συζητήσεις και εργαστήρια με συγγραφείς από τη Λατινική Αμερική, την Πορτογαλία και την Ισπανία – Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα

Το 15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις) θα πραγματοποιηθεί από τις 13 έως τις 22 Ιουνίου στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

Επιμέλεια: Book Press

Υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ