alt

Για το βιβλίο της Φωτεινή Τσαλίκογλου «Οι παράξενες ιστορίες της κυρίας Φι» (εκδ. Καστανιώτη).

Της Τέσυς Μπάιλα

Πενήντα μία σπονδυλωτές ιστορίες για την τέχνη τού να ενδίδεις στο απροσδόκητο ή καλύτερα πώς να πιστεύεις στο θαύμα, συνθέτουν το νέο βιβλίο της Φωτεινής Τσαλίκογλου. Πρόκειται για αλληγορικές ιστορίες μικρής έκτασης που ουσιαστικά «φωτίζουν» την ψυχοσύνθεση των ηρώων, εισδύοντας στον εσώτερο κόσμο τους και φέρνοντας στην επιφάνεια την καθαρότητα που απαιτεί το απροσδόκητο για να φανερωθεί. Οι μικρές αμφίσημες αυτές ιστορίες μοιάζουν πραγματικά με μικρές φωτογραφίες, τις οποίες η συγγραφέας –και καθηγήτρια Ψυχολογίας– Φωτεινή Τσαλίκογλου παίρνει, για να κρατήσει στο αρχείο της τις λεπταίσθητες εκείνες ισορροπίες που δυναμώνουν ή αποδομούν τους ήρωές της.

Η κυρία Φι είναι η ενσάρκωση του ανθρώπου που δεν το βάζει εύκολα κάτω. Σηκώνει ανάστημα κάθε φορά, όταν οι περιστάσεις την καταβάλλουν και εφορμά εκ νέου στην αρένα της ζωής νιώθοντας πώς όσο απίθανο και να μοιάζει το μέλλον εκείνη θα σταθεί με αξιοπρέπεια.

Σε όλες τις ιστορίες η κυρία Φι και ο καταθλιπτικός γιος της είναι οι πρωταγωνιστές. Άνθρωποι που μάχονται να επιβιώσουν μέσα από τραυματικές εμπειρίες που έχουν επιφέρει πόνο, απώλεια, συντριβή, μελαγχολία, θλίψη, καταστροφή, θάνατο αλλά και γέλιο. Η κυρία Φι είναι η ενσάρκωση του ανθρώπου που δεν το βάζει εύκολα κάτω. Σηκώνει ανάστημα κάθε φορά, όταν οι περιστάσεις την καταβάλλουν και εφορμά εκ νέου στην αρένα της ζωής νιώθοντας πώς όσο απίθανο και να μοιάζει το μέλλον εκείνη θα σταθεί με αξιοπρέπεια στοχεύοντας στην επίγευση της έκπληξής που της επιφυλάσσει. Επειδή η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις και εμείς οφείλουμε να τις βιώσουμε.

Είναι η ελπίδα μια έντιμη απάντηση στον αγώνα της ζωής; Και αν ναι, πόσο δικαιούται κανείς να τη διατηρεί; Η κυρία Φι πάντως δεν παραιτείται. Η λύπη δεν γίνεται ο διακινητής των συναισθημάτων της. Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος της κυρίας Φι με την Παναγία στη σελίδα 29, όταν τη ρωτάει για το τι μπορεί να γίνει με τον γιο της κι εκείνη της απαντά:

– Δεν υπάρχουν πολλά να γίνουν.
– Πες μου κάτι από τα λίγα που μένουν, παρακάλεσε η κυρία Φι.

Προτιμάει να ακούσει τους ήχους της σιωπής και να απομαγνητίσει τη φωνή τους. «Οι άνθρωποι συνήθως δεν ομιλούν, σφυρίζουν σαν τα κουτά πουλιά» γράφει παραφράζοντας τον Μποντλέρ και «ενδίδει κάθε τόσο στη σαγήνη της σιωπής». Και σε άλλο σημείο γράφει νιώθοντας ότι ο υπέρτατος κύκλος της ζωής είναι ένα μυστικό που εκείνη οφείλει να το γνωρίσει τελικά: «Κατάρρευση-αναγέννηση, πτώση-ανόρθωση, είναι οι εκδοχές ενός ίδιου πράγματος». Άλλωστε: «Οι μεγάλες απώλειες ακινητοποιούν το χρόνο. Είναι ένα από τα κρυφά δώρα που μας χαρίζουν οι μεγάλες συμφορές».

alt
Στην πλούσια εργογραφία της Φωτεινής Τσαλίκογλου
ξεχωρίζουν δύο ιδιαίτερα βιβλία. Το Μήπως; (εκδ.
Καστανιώτη), ένα βιβλίο που έγραψε μαζί με τη
Μαργαρίτα Καραπάνου και περιλαμβάνει 32 πρωινές
συνομιλίες τους. Και το Δε μ' αγαπάς. Μ' αγαπάς – Τα
γράμματα της Μαργαρίτας Λυμπεράκη στην κόρη της
Μαργαρίτα Καραπάνου (εκδ. Καστανιώτη).


Μοιάζει να έχει προικίσει την ηρωίδα της η συγγραφέας με τη μεγάλη δύναμη της μετάλλαξης των πραγμάτων. Της διαρκούς μεταμόρφωσης όλων όσα συμβαίνουν γύρω της διεκδικώντας για την ίδια την αισιοδοξία μιας οξυδερκούς ματιάς στη ζωή που προλαβαίνει να εξουδετερώνει εκείνα που δεν μπορεί να δεχτεί η συνείδησή της· την ασχήμια των γεγονότων και την οδύνη των απωλειών. Επειδή μόνο έτσι η ζωή γίνεται πιο υποφερτή και αποκτά ένα υπερβατικό νόημα. Οι άνθρωποι γύρω μας αλλάζουν, η ευγένεια της ψυχής αχρηστεύει τις απώλειες και τον πόνο, ακόμα και τον θάνατο. Η θλίψη αφανίζεται και η ζωή γιατρεύεται, έστω και προσωρινά πριν από την τελική της μεταστροφή, αρκεί να μπορεί κάποιος να πιστέψει ότι το θαύμα συντελείται φτάνει να πιστέψεις σ’ αυτό, να ανοίξεις τα μάτια της δική σου ψυχής, να την ετοιμάσεις να το δεχτεί, όσο μακρινό και αν φαντάζει.

Με την τρυφερότητα που διακρίνει τη γραφή της και την ποιητική υφή η Τσαλίκογλου γράφει αυτές τις παράξενες ιστορίες –διανθίζοντάς τες με φράσεις υψηλής αισθητικής και στοχασμού που επιτρέπουν την κατανόηση βαθύτερων εννοιών και αξίζουν την αυθύπαρκτη αξιολόγησή τους– για να δείξει σε όλους ότι ακόμη και στις πιο τραγικές στιγμές αξίζει να προσπαθήσουμε ώστε να δούμε να εξαφανίζονται η αναξιοπιστία και η σκαιότητα, η χυδαιότητα και η αφροσύνη. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αλλάξει ο κόσμος εν τω βάθει, καθολικά και ανυπέρβλητα. Ακόμη και αν μοιάζει ουτοπικό το μήνυμα αυτό, το σίγουρο είναι ότι είναι αισιόδοξο και αναγκαίο καθώς η κυρία Φι δημιουργεί έναν δικό της τόπο όπου η ευδαιμονία ανασταίνεται μέσα στη σιωπή και στις φωνές των ανθρώπων, εκεί όπου οφείλουμε να αφουγκραστούμε τις αλήθειες αυτού του κόσμου.

* Η ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τις νυχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).

 Στην κεντρική εικόνα: πίνακας © Maria Krul.


altΟι παράξενες ιστορίες της κυρίας Φι
Φωτεινή Τσαλίκογλου
Καστανιώτης 2019
Σελ. 162, τιμή εκδότη €8,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΣΑΛΙΚΟΓΛΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ