alt

Για το βιβλίο της Φωτεινή Τσαλίκογλου «Οι παράξενες ιστορίες της κυρίας Φι» (εκδ. Καστανιώτη).

Της Τέσυς Μπάιλα

Πενήντα μία σπονδυλωτές ιστορίες για την τέχνη τού να ενδίδεις στο απροσδόκητο ή καλύτερα πώς να πιστεύεις στο θαύμα, συνθέτουν το νέο βιβλίο της Φωτεινής Τσαλίκογλου. Πρόκειται για αλληγορικές ιστορίες μικρής έκτασης που ουσιαστικά «φωτίζουν» την ψυχοσύνθεση των ηρώων, εισδύοντας στον εσώτερο κόσμο τους και φέρνοντας στην επιφάνεια την καθαρότητα που απαιτεί το απροσδόκητο για να φανερωθεί. Οι μικρές αμφίσημες αυτές ιστορίες μοιάζουν πραγματικά με μικρές φωτογραφίες, τις οποίες η συγγραφέας –και καθηγήτρια Ψυχολογίας– Φωτεινή Τσαλίκογλου παίρνει, για να κρατήσει στο αρχείο της τις λεπταίσθητες εκείνες ισορροπίες που δυναμώνουν ή αποδομούν τους ήρωές της.

Η κυρία Φι είναι η ενσάρκωση του ανθρώπου που δεν το βάζει εύκολα κάτω. Σηκώνει ανάστημα κάθε φορά, όταν οι περιστάσεις την καταβάλλουν και εφορμά εκ νέου στην αρένα της ζωής νιώθοντας πώς όσο απίθανο και να μοιάζει το μέλλον εκείνη θα σταθεί με αξιοπρέπεια.

Σε όλες τις ιστορίες η κυρία Φι και ο καταθλιπτικός γιος της είναι οι πρωταγωνιστές. Άνθρωποι που μάχονται να επιβιώσουν μέσα από τραυματικές εμπειρίες που έχουν επιφέρει πόνο, απώλεια, συντριβή, μελαγχολία, θλίψη, καταστροφή, θάνατο αλλά και γέλιο. Η κυρία Φι είναι η ενσάρκωση του ανθρώπου που δεν το βάζει εύκολα κάτω. Σηκώνει ανάστημα κάθε φορά, όταν οι περιστάσεις την καταβάλλουν και εφορμά εκ νέου στην αρένα της ζωής νιώθοντας πώς όσο απίθανο και να μοιάζει το μέλλον εκείνη θα σταθεί με αξιοπρέπεια στοχεύοντας στην επίγευση της έκπληξής που της επιφυλάσσει. Επειδή η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις και εμείς οφείλουμε να τις βιώσουμε.

Είναι η ελπίδα μια έντιμη απάντηση στον αγώνα της ζωής; Και αν ναι, πόσο δικαιούται κανείς να τη διατηρεί; Η κυρία Φι πάντως δεν παραιτείται. Η λύπη δεν γίνεται ο διακινητής των συναισθημάτων της. Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος της κυρίας Φι με την Παναγία στη σελίδα 29, όταν τη ρωτάει για το τι μπορεί να γίνει με τον γιο της κι εκείνη της απαντά:

– Δεν υπάρχουν πολλά να γίνουν.
– Πες μου κάτι από τα λίγα που μένουν, παρακάλεσε η κυρία Φι.

Προτιμάει να ακούσει τους ήχους της σιωπής και να απομαγνητίσει τη φωνή τους. «Οι άνθρωποι συνήθως δεν ομιλούν, σφυρίζουν σαν τα κουτά πουλιά» γράφει παραφράζοντας τον Μποντλέρ και «ενδίδει κάθε τόσο στη σαγήνη της σιωπής». Και σε άλλο σημείο γράφει νιώθοντας ότι ο υπέρτατος κύκλος της ζωής είναι ένα μυστικό που εκείνη οφείλει να το γνωρίσει τελικά: «Κατάρρευση-αναγέννηση, πτώση-ανόρθωση, είναι οι εκδοχές ενός ίδιου πράγματος». Άλλωστε: «Οι μεγάλες απώλειες ακινητοποιούν το χρόνο. Είναι ένα από τα κρυφά δώρα που μας χαρίζουν οι μεγάλες συμφορές».

alt
Στην πλούσια εργογραφία της Φωτεινής Τσαλίκογλου
ξεχωρίζουν δύο ιδιαίτερα βιβλία. Το Μήπως; (εκδ.
Καστανιώτη), ένα βιβλίο που έγραψε μαζί με τη
Μαργαρίτα Καραπάνου και περιλαμβάνει 32 πρωινές
συνομιλίες τους. Και το Δε μ' αγαπάς. Μ' αγαπάς – Τα
γράμματα της Μαργαρίτας Λυμπεράκη στην κόρη της
Μαργαρίτα Καραπάνου (εκδ. Καστανιώτη).


Μοιάζει να έχει προικίσει την ηρωίδα της η συγγραφέας με τη μεγάλη δύναμη της μετάλλαξης των πραγμάτων. Της διαρκούς μεταμόρφωσης όλων όσα συμβαίνουν γύρω της διεκδικώντας για την ίδια την αισιοδοξία μιας οξυδερκούς ματιάς στη ζωή που προλαβαίνει να εξουδετερώνει εκείνα που δεν μπορεί να δεχτεί η συνείδησή της· την ασχήμια των γεγονότων και την οδύνη των απωλειών. Επειδή μόνο έτσι η ζωή γίνεται πιο υποφερτή και αποκτά ένα υπερβατικό νόημα. Οι άνθρωποι γύρω μας αλλάζουν, η ευγένεια της ψυχής αχρηστεύει τις απώλειες και τον πόνο, ακόμα και τον θάνατο. Η θλίψη αφανίζεται και η ζωή γιατρεύεται, έστω και προσωρινά πριν από την τελική της μεταστροφή, αρκεί να μπορεί κάποιος να πιστέψει ότι το θαύμα συντελείται φτάνει να πιστέψεις σ’ αυτό, να ανοίξεις τα μάτια της δική σου ψυχής, να την ετοιμάσεις να το δεχτεί, όσο μακρινό και αν φαντάζει.

Με την τρυφερότητα που διακρίνει τη γραφή της και την ποιητική υφή η Τσαλίκογλου γράφει αυτές τις παράξενες ιστορίες –διανθίζοντάς τες με φράσεις υψηλής αισθητικής και στοχασμού που επιτρέπουν την κατανόηση βαθύτερων εννοιών και αξίζουν την αυθύπαρκτη αξιολόγησή τους– για να δείξει σε όλους ότι ακόμη και στις πιο τραγικές στιγμές αξίζει να προσπαθήσουμε ώστε να δούμε να εξαφανίζονται η αναξιοπιστία και η σκαιότητα, η χυδαιότητα και η αφροσύνη. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αλλάξει ο κόσμος εν τω βάθει, καθολικά και ανυπέρβλητα. Ακόμη και αν μοιάζει ουτοπικό το μήνυμα αυτό, το σίγουρο είναι ότι είναι αισιόδοξο και αναγκαίο καθώς η κυρία Φι δημιουργεί έναν δικό της τόπο όπου η ευδαιμονία ανασταίνεται μέσα στη σιωπή και στις φωνές των ανθρώπων, εκεί όπου οφείλουμε να αφουγκραστούμε τις αλήθειες αυτού του κόσμου.

* Η ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τις νυχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).

 Στην κεντρική εικόνα: πίνακας © Maria Krul.


altΟι παράξενες ιστορίες της κυρίας Φι
Φωτεινή Τσαλίκογλου
Καστανιώτης 2019
Σελ. 162, τιμή εκδότη €8,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΣΑΛΙΚΟΓΛΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο τελευταίος Άλυπος» της Ελένης Γκίκα (κριτική)

«Ο τελευταίος Άλυπος» της Ελένης Γκίκα (κριτική)

Για το αστυνομικό μυθιστόρημα της Ελένης Γκίκα «Ο τελευταίος Άλυπος» (εκδ. Αρμός). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη σειρά  «Klim» (2015).

Γράφει ο Γιώργος Ρούσκας

Δεν έχω πεισθεί ότι ...

«Brandy Sour» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Το Ledra Palace της Λευκωσίας υπογράφει την Ιστορία

«Brandy Sour» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Το Ledra Palace της Λευκωσίας υπογράφει την Ιστορία

Για το μυθιστόρημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Brandy Sour» (εκδ. Πατάκη). Στην κεντρική εικόνα, καρτ ποστάλ που απεικονίζει το Λήδρα Πάλας (Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο, φωτογραφία του Κυρακού Ζαρταριάν, περ. 1954).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

...
«Το αλάτι του Bad Ischl» του Κώστα Μαυρουδή (κριτική)

«Το αλάτι του Bad Ischl» του Κώστα Μαυρουδή (κριτική)

Για το βιβλίο με πεζά κείμενα του Κώστα Μαυρουδή «Το αλάτι του Bad Ischl» (εκδ. Κίχλη).

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Αυτό που χαρακτηρίζει τα κείμενα του Κώστα Μαυρουδή, ως γνήσιου «εστέτ», αισθητή της γραφής, είναι ότι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Δόθηκαν τα βραβεία της Εταιρίας λογοτεχνών Θεσσαλονίκης για το 2022

Δόθηκαν τα βραβεία της Εταιρίας λογοτεχνών Θεσσαλονίκης για το 2022

Χθες, Τρίτη, 21 Μαρτίου 2023, Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης, η Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης απένειμε τα πρώτα λογοτεχνικά της βραβεία. Βραβεύτηκαν οι Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου, Μεγάλο Βραβείο, Ευαγγελία Τάτση, βραβείο ποίησης, και Μαριάνθη Τεντζεράκη, βραβείο πεζογραφίας. Στην κεντρική εικόνα, η στιγμή της βρά...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

Ο παγκοσμίου φήμης επιστήμονας Γκάμπορ Μάτε έρχεται στην Ελλάδα

Ο παγκοσμίου φήμης επιστήμονας Γκάμπορ Μάτε έρχεται στην Ελλάδα

Ο Δρ. Γκάμπορ Μάτε θα έρθει στην Ελλάδα για ένα διήμερο εργαστήριο με θέμα «Ενδοσκόπηση μέσω Συμπόνοιας: Για την επούλωση του τραύματος και του στρες», στις 20 και 21 Ιουνίου 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Ο παγκοσμίου φήμης ο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

«Αγκούσα» της Μαντώς Μάκκα (προδημοσίευση)

«Αγκούσα» της Μαντώς Μάκκα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Μαντώς Μάκκα «Αγκούσα», που θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Οι φωνές» ...

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ