oldmanandyoungwomanbylucascranachelder1472-1553

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Σ' έναν κόσμο που κατακλύζεται από κάθε λογής πληροφορίες και ερεθίσματα σχετικά με το σεξ, με την πορνογραφία να είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο επικερδείς βιομηχανίες παγκοσμίως –ειδικά μέσα από την τρομακτική, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ελεύθερη διάχυσή της στο διαδίκτυο–, ποιο αλήθεια θα μπορούσε να είναι το περιεχόμενο ενός βιβλίου με τον τίτλο Πώς να σκεφτόμαστε περισσότερο το σεξ; Θα υποστήριζε κανείς, αντίθετα, ότι το σεξ, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, απασχολεί υπερβολικά τον σύγχρονο άνθρωπο· ότι από δύναμη απελευθέρωσης που θα μπορούσε να συμπαρασύρει μαζί της ακόμη και μεγάλες κοινωνικές αλλαγές –όπως φαντασιώνονταν τα κινήματα της δεκαετίας του 60 και του 70–, έχει εξελιχθεί στις μέρες μας σε οιονεί καταναγκασμό, σε εσωτερικευμένη επιταγή διαρκούς απόλαυσης που μας απομακρύνει από την επίτευξη της ευτυχίας και της ατομικής πλήρωσης. 

Ο Αλαίν ντε Μποτόν, βέβαια, αναλαμβάνει συνειδητά το ρίσκο αυτή της πρόκλησης-πρόσκλησης: Όχι προτρέποντάς μας να ασχολούμαστε περισσότερο με το σεξ, ως ένα σύνολο πρακτικών αποσυνδεδεμένων από συναισθηματικές και ηθικές δεσμεύσεις (αυτό είναι το κάλεσμα της πορνογραφίας), αλλά να στοχαστούμε περισσότερο για το σεξ, ως κάτι που αφορά τη ζωή μας συνολικά, τη δυνατότητά μας να πετύχουμε έναν ικανοποιητικό βαθμό ισορροπίας ανάμεσα σε δυνάμεις αντίρροπες και συχνά αντιφατικές· και, γιατί όχι, να εξασφαλίσουμε ένα ανεκτό επίπεδο συνύπαρξης με έναν ερωτικό σύντροφο.

Ο τρόπος που προσεγγίζει τα θέματά του είναι του συνεπαρμένου και ταυτόχρονα εκλεκτικού αναγνώστη, του λόγιου.

Ένας λόγιος εκκλαϊκευτής

Ο τρόπος που ο Μποτόν προσεγγίζει τα θέματά του είναι αυτός του συνεπαρμένου και ταυτόχρονα εκλεκτικού αναγνώστη, του λόγιου. Η κεντρική αντίληψη που διέπει τα εκλαϊκευτικά δοκίμιά του –τα οποία δεν διστάζει να τα εντάσσει στα βιβλία προσωπικής βοήθειας και ανάπτυξης–, είναι ότι όλες οι καλές ιδέες για τα μεγάλα θέματα ενυπάρχουν ήδη στις αποσκευές του πολιτισμού μας, δεν χρειάζεται να εφεύρουμε ή να επινοήσουμε άλλες. Από αυτή την άποψη, η πρακτική του αποτελεί μια μορφή data mining, δηλαδή αναζήτησης στοιχείων μέσα από μια μεγάλη «βάση δεδομένων», με τη διαφορά ότι η «μηχανή αναζήτησης» δεν είναι ένας απρόσωπος αλγόριθμος αλλά ένας έξυπνος, καλλιεργημένος κι ευαίσθητος άνθρωπος, προικισμένος επιπλέον με ηθικό κίνητρο· και η δική του «βάση δεδομένων» δεν είναι άλλη από τη βιβλιοθήκη του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, διαπιστώνει: «Τα βιβλία αναλαμβάνουν να μας θυμίσουν παρηγορητικά ότι δεν είμαστε οι μόνοι που βιώνουμε τις ταπεινωτικές και ιδιόμορφες δυσκολίες που προκαλεί η αναπόφευκτη ύπαρξη της σεξουαλικής ορμής». (σ. 19)

theexpulsionofadamandevefromeden-masaccioΤο σεξ, μας λέει ο Μποτόν, εμφανίζεται στη ζωή μας διανοίγοντας ένα παράλληλο πεδίο, μες στο οποίο είμαστε αναγκασμένοι να υπάρχουμε δραματικά μόνοι. Οι ίδιες οι επιθυμίες μας έρχονται συχνά σε μερική ή ολική σύγκρουση με τον κοινωνικό εαυτό μας, επιβάλλοντας εξαρχής έναν διχασμό στην εσωτερική μας ζωή, τους όρους της οποίας δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε. 

Από αυτή την άποψη το σεξ, και όχι η «γνώση», είναι το συλλογικό προπατορικό μας αμάρτημα (βλ. αριστερά, τον πίνακα του Masaccio, Η εκδίωξη του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο), κι όσο κι αν οι κοινωνίες εξελισσόμενες έχουν ελαφρύνει το άτομο από το βάρος των ενοχών που σχετίζονται με τα ανομολόγητα κελεύσματα του έρωτα, το πρόβλημα εμμένει και παραμένει: Η σεξουαλική και η κοινωνική ζωή, ο κόσμος της επιθυμίας και ο κόσμος της ανάγκης, είναι πρακτικά αδύνατον να συνεργαστούν απολύτως αρμονικά. Η διαρκής τριβή ανάμεσα στις άναρχες, συχνά (αυτο)καταστροφικές σεξουαλικές ορμές και στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, της ανατροφής των παιδιών, της επιβίωσής μας στην αγορά εργασίας, είναι αναπόφευκτη.

Πέρα από το κοινωνικό θέατρο

Μολαταύτα, τι θα ήταν η ζωή μας, αν πίσω από όλους τους καταναγκασμούς της επιβίωσης, δεν έθαλλε η δυνατότητα καταφυγής στην λυτρωτική απόλαυση του σεξ; Σύμφωνα με τον Μποτόν, το σεξ δεν είναι απλώς μια «παράλληλη σκηνή», μια συνέχιση του κοινωνικού θεάτρου με άλλα μέσα, αλλά η υπέρβασή του, η αποποίησή του. Το σεξ, ακόμη και ανάμεσα σε άτομα που λίγες ώρες πριν ούτε καν γνωρίζονταν, ενέχει ένα είδος ζωώδους ειλικρίνειας, αφού διαφορετικά, απλώς δεν λειτουργεί. Πόσο πιο ωμά να το εκφράσει κανείς; «Σ' έναν κόσμο όπου οι ψευτοενθουσιασμοί είναι ευρέως διαδεδομένοι, όπου συχνά είναι δύσκολο να καταλάβουμε αν οι άλλοι πραγματικά μας συμπαθούν ή είναι ευγενικοί μαζί μας απλώς και μόνο λόγω υποχρέωσης, το υγρό αιδοίο και το σκληρό πέος λειτουργούν ως αδιαμφισβήτητοι αντιπρόσωποι ειλικρίνειας.» (σ.36).

Ο Μποτόν κυκλώνει το θέμα του μπολιάζοντάς το με πολλές αναφορές στη ζωγραφική, στο σινεμά, στη λογοτεχνία, στην ποπ κουλτούρα, στη μόδα, στην εξελικτική βιολογία, ακόμη και σε εγχειρίδια επιτυχίας στο γάμο, ενώ στο τέλος του βιβλίου παραθέτει αναλυτικά τις πηγές απ' όπου άντλησε έμπνευση και πληροφορίες, υπογραμμίζοντας έτσι τον διαμεσολαβητικό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Δύο σημεία που αξίζουν ωστόσο ειδικής μνείας είναι, από τη μία, ο προβληματισμός σχετικά με την επίδραση της πορνογραφίας στην ψυχική ζωή του σύγχρονου ανθρώπου και, από την άλλη, ο στοχασμός για τις ευαίσθητες ισορροπίες ανάμεσα στην πίστη και την ελευθεριότητα στο πλαίσιο του σύγχρονου γάμου.

Η πορνογραφία, όπως εκφράζεται μέσα από εκατομμύρια σελίδες στο διαδίκτυο, εξελίσσεται σε ένα θέατρο ωμοτήτων κάκιστης αισθητικής... 

Οι κατά μόνας ηδονές

Για το μεν θέμα της (διαδικτυακής, κυρίως) πορνογραφίας, ο Μποτόν δεν αναλίσκεται ιδιαίτερα στην καταγγελία της και στο γεγονός ότι στην πραγματικότητα αποτελεί τελικό προϊόν μιας σειράς παράνομων και ανήθικων πρακτικών (εκμαυλισμός, τράφικιν, εξαναγκασμός κ.λπ), αλλά στέκεται κυρίως στην απογοήτευση και στην ένταση του μοναχικού αισθήματος που επιφέρει η εύκολη πρόσβαση (λίγα κλικ δρόμος) σε αυτήν. Η πορνογραφία, όπως εκφράζεται μέσα από εκατομμύρια σελίδες στο διαδίκτυο, εξελίσσεται σε ένα θέατρο ωμοτήτων κάκιστης αισθητικής που προσφέρεται μόνο για λίγες στιγμές αγχώδους και νευρικής εκτόνωσης. Η συρρίκνωση της σεξουαλικής εμπειρίας από δυνάμει κορύφωση της συνάντησης με τον «άλλον» (που όπως υπαινιχτήκαμε παραπάνω, σε αυτή την παράλληλη σκηνή το κοινωνικό θέατρο δίνει τη θέση του στο «θέατρο» των σωμάτων, σε μια χορογραφία όπου συμμετέχει ολόκληρος ο εαυτός) σε μοναχική καταναγκαστική εμπειρία που μας αφήνει, συνήθως, με ένα αίσθημα ματαίωσης, είναι μια πολιτισμική νόσος που έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας, για την αντιμετώπιση της οποίας ίσως θα έπρεπε να δεχτούμε να θυσιάσουμε ένα μέρος της ελευθερίας μας. Ο Μποτόν, μάλιστα, πηγαίνει τη σκέψη του πολύ μακρύτερα: Σε μια πορνογραφία του μέλλοντος, μας λέει, τα έργα τέχνης (ακόμη και της θρησκευτικής τέχνης, όπως για παράδειγμα τα έργα του Μποτιτσέλι με την Παναγία) θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη φτήνια της σημερινής πορνογραφίας με εικόνες που μπορούν να εγείρουν ερωτικούς συνειρμούς ανυψώνοντας ταυτόχρονα την αισθητική και ηθική μας κρίση.

Γάμος: μονόδρομος και αδιέξοδο

Στην σύγχρονη αντίληψη για τον γάμο έχουμε υπερβολικά πολλές απαιτήσεις από ένα και μόνο πρόσωπο.

Κι όσο για τον γάμο, ο Μποτόν εκφράζει μερικές ενδιαφέρουσες και, με τον τρόπο τους, ρηξικέλευθες σκέψεις. Στην πραγματικότητα, λέει, το πρόβλημα ξεκινάει επειδή στην σύγχρονη αντίληψη για τον γάμο συγκεντρώνονται υπερβολικά πολλές απαιτήσεις στο πρόσωπο ενός και μόνο ανθρώπου. Ο άλλος οφείλει να αποτελεί ταυτόχρονα ιδανικό ερωτικό σύντροφο, αντικείμενο απόλυτης και ανιδιοτελούς αγάπης και συνάμα λογικό σύντροφο στην από κοινού συγκρότηση ενός νοικοκυριού ή μιας οικογένειας – συνδυασμός αιτημάτων εξωφρενικά μαξιμαλιστικός με πολλές πιθανότητες αποτυχίας.

Η αναζήτηση της ιδανικής συνύπαρξης μέσα σε μια σχέση, φαίνεται να υπονοεί ο Μποτόν, οδηγεί συχνά σε αδιέξοδα αλλά είναι μονόδρομος. Με την καλλιέργεια της αγάπης και την αναγνώριση της εγγενούς δυσκολίας του εγχειρήματος, δύναται να «σπρώχνουμε» όλο και παρακάτω τα αδιέξοδα, αναβάλλοντας, ιδανικά εις το διηνεκές, τη στιγμή που θα βρεθούμε μόνοι μας απέναντι σε συμπαγή τοίχο.

Επειδή όμως, από την άλλη, το ζευγάρωμα παραμένει το πληρέστερο μοντέλο που έχουμε στα χέρια μας, μέσα από το οποίο, παρά τις πολλαπλές απώλειες, μπορούμε να επιτύχουμε έναν ικανοποιητικό βαθμό ισορροπίας, ο γάμος είναι ένα ρίσκο που αξίζει να αναλάβουμε, αρκεί να μην επιβαρύνουμε τον άλλον με υπαρξιακές αγωνίες και αιτήματα που κανένα πλάσμα δεν θα μπορούσε από μόνο του να ικανοποιήσει. 

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ

botton-sexΠώς να σκεφτόμαστε περισσότερο το σεξ 
Alain de Botton
Μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης
Πατάκης 2013
Σελ. 192, τιμή € 10,70
 
politeia-link
 
 
 
 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ALAIN DE BOTTON 

Ποιος είναι ο συγγραφέας

alain-de-bottonΟ Αλαίν ντε Μποτόν (Alain de Botton, γεν. 1969) είναι μια ιδιαίτερη και ενδιαφέρουσα περίπτωση στοχαστή που παρεμβαίνει στη δημόσια ζωή με πολλαπλούς τρόπους. Γεννημένος στην Ελβετία από γονείς ιδιαίτερα εύπορους, φοίτησε τα πρώτα χρόνια του σε εβραϊκό σχολείο και στη συνέχεια στην Οξφόρδη και σε άλλα βρετανικά πανεπιστήμια. Ξεκίνησε διδακτορικό στην Γαλλική Φιλολογία στο Χάρβαρντ το οποίο εγκατάλειψε όταν άρχισε να γράφει βιβλία. Το πρώτο από αυτά, το Μικρή φιλοσοφία του έρωτα, το έγραψε στα είκοσι τρία του χρόνια και γνώρισε τεράστια επιτυχία. Το κοινό του διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο με το σύντομο δοκίμιο Πώς ο Προυστ μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου, ενώ ακολούθησαν τα Οι χαρές και τα δεινά της εργασίας, Η αρχιτεκτονική της ευτυχίας κ.ά. Από το 2008, έχει δημιουργήσει μια ιδιότυπη πολιτιστική επιχείρηση με τον τίτλο The School Of Life, που εδρεύει στο κέντρο του Λονδίνου κι έχει ως στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους να κερδίσουν μια ισορροπημένη και πλήρη ζωή. Τα τελευταία χρόνια διευθύνει σειρά με τον ίδιο τίτλο στον εκδοτικό οίκο Macmillan, τους τίτλους της οποίας στη χώρα μας έχουν αναλάβει να εκδίδουν οι εκδόσεις Πατάκη.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λεωφόρος Λίνκολν» του Άμορ Τόουλς (κριτική) – μυθιστόρημα δρόμου και αυτοπραγμάτωσης στην Αμερική του πενήντα

«Λεωφόρος Λίνκολν» του Άμορ Τόουλς (κριτική) – μυθιστόρημα δρόμου και αυτοπραγμάτωσης στην Αμερική του πενήντα

Για το μυθιστόρημα του Άμορ Τόουλς [Amor Towles] «Λεωφόρος Λίνκολν»  (μτφρ. Ρηγούλα Γεωργιάδου, εκδ. Διόπτρα) – μυθιστόρημα δρόμου και αυτοπραγμάτωσης, με φρέσκια ματιά και καλοδουλεμένους χαρακτήρες, που μας μεταφέρει στη θρυλική Αμερική του πενήντα.

...

Ο Καζαντζάκης ξανανασταίνεται: Το νήμα και το νόημα

Ο Καζαντζάκης ξανανασταίνεται: Το νήμα και το νόημα

Τη στιγμή που γράφω τούτες τις γραμμές κρατάω στα χέρια μου ένα νέο, ανέκδοτο μέχρι σήμερα μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη. Είναι δυνατόν; Κι όμως, ναι. Τίτλος του, «Ο ανήφορος», ενώ η συγγραφή του χρονολογείται κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '40, μετά τον Ζορμπά.

Του ...

«Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά», του Γιάννη Καρκανέβατου – Ένα σύνθετο και βαθύ μυθιστόρημα

«Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά», του Γιάννη Καρκανέβατου – Ένα σύνθετο και βαθύ μυθιστόρημα

Για το μυθιστόρημα του Γιάννη Καρκανέβατου «Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά» (εκδ. Εστία)

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Θα ξεκινήσω αυτήν την παρουσίαση με έναν κάπως προσωπικό τόνο, που νομίζω ότι δικαιολογείται, αλλά έχει και νόημα....

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ