Ιδού ένα σπέσιαλ εκλογικό άρθρο. Κι αφού σύμφωνα με τις περισσότερες προβλέψεις δεν θα ξεμπερδέψουμε εύκολα με τις εκλογές, προβλέπεται να είναι επίκαιρο για αρκετές μέρες ακόμη. Πόσες; Ποιος ξέρει; Το να κάνεις προβλέψεις πριν από μια εκλογική διαδικασία είναι ένα ολισθηρό μονοπάτι. Για να το αποφύγουμε, γυρέψαμε απαντήσεις σε ένα βιβλίο που μας μιλάει για κάποιες εκλογές που έγιναν 70 χρόνια νωρίτερα, στην Ιταλία.
Του Κ.Β. Κατσουλάρη
Η λογοτεχνία έχει πολλά κοινά με τη θρησκεία. Θα έλεγα, με κίνδυνο να παρεξηγηθώ, ότι είναι και η ίδια μια θρησκεία, χωρίς θεό. Δεν υπάρχει ερώτημα για το οποίο η απάντηση δεν μπορεί να είναι κάποιο λογοτεχνικό έργο. Το γεγονός ότι ο τρόπος που η λογοτεχνία απαντάει στα ερωτήματα είναι θέτοντας καινούργια, πιο περίπλοκα και πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα, είναι και ο λόγος που είναι η θρησκεία που προτιμώ.
Δεν υπάρχει ερώτημα για το οποίο η απάντηση δεν μπορεί να είναι κάποιο λογοτεχνικό έργο.
Έριξα λοιπόν τη λέξη «εκλογές» στο μεγάλο τζουκ-μποξ της λογοτεχνικής ιστορίας, κι όπως ήταν αναμενόμενο μου έπαιξε πρώτο πρώτο τούτο το βιβλιαράκι του Ίταλο Καλβίνο.
Ο Ίταλο Καλβίνο ξεκίνησε να γράφει τη Μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου το 1953, αλλά δεν κατάφερε να το ολοκληρώσει και να το εκδώσει παρά δέκα χρόνια αργότερα. Αφορμή για τη συγγραφή του, οι εκλογές του 53 στην Ιταλία οι οποίες είχαν ως βασικό διακύβευμα την επαναφορά της Απλής Αναλογικής, που είχε καταργηθεί δια νόμου λίγο καιρό πριν.
Εκλογές σε Άσυλο Ανιάτων
Ο ήρωας της νουβέλας, ο Αμερίγκο Ορμέα, μέλος ενός «κόμματος της Αριστεράς», έχει ως αποστολή να μεταβεί στο εκλογικό κέντρο του Κοτολέγκο, στο Άσυλο Ανιάτων της πόλης, όπου σε κάθε εκλογική διαδικασία συμβαίνει κάτι ευτράπελο: Με την πιεστική παρουσία των ιερέων της καθολικής εκκλησίας, εξασφαλίζεται ότι οι τρόφιμοι του Ασύλου θα ψηφίσουν σωστά, δηλαδή, τι άλλο, τους Χριστιανοδημοκράτες.
Όπως μας εκθέτει συνοπτικά στον καλογραμμένο πρόλογο της έκδοσης που έχουμε στα χέρια μας ο Μάνος Ματσαγκάνης, κι όπως σημειώσαμε ήδη στην εισαγωγή μας, οι εκλογές του 1953 στην Ιταλία ήταν επεισοδιακές, γιατί η αριστερά θεώρησε, και σωστά, ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου προς το… ενισχυμένο, θα της στερούσε βουλευτικές έδρες. Τι έγινε στη συνέχεια;
Μετά τις εκλογές, η απλή αναλογική επανήλθε, και χαρακτήρισε την πολιτική ζωή της Ιταλίας, για καλό και για κακό, για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Στο δημοψήφισμα που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 1991, οι Ιταλοί θα ψηφίσουν υπέρ της κατάργησης της απλής αναλογικής με το συντριπτικό ποσοστό του 95,5%.
Υπάρχει κάποιο πολιτικό δίδαγμα εδώ; Όπως είπαμε και νωρίτερα, για τα εκλογικά ζητήματα και συστήματα, η ζωή μονάχα αποφασίζει, μέσω της κάλπης, συνήθως.
Η νουβέλα του Ίταλο Καλβίνο Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου, σε μετάφραση της Τόνιας Τσίτσοβιτς Ραντέν και με πρόλογο του Μάνου Ματσαγκάνη, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.
