Τζον Φόουλς: «Ενάντια σε κάθε επιταγή λογικής, διάλεξα την Ελλάδα»

Ο Τζον Ρόμπερτ Φόουλς (John Robert Fowles) είχε γεννηθεί στις 31 Μαρτίου 1926 στο Έσσεξ της Αγγλίας, γιος οικογένειας εμπόρων του Λονδίνου που δραστηριοποιούνταν στην εμπορία καπνών. Μεγάλωσε σε μια διευρυμένη οικογένεια. Ο πατέρας του είχε αναλάβει την ανατροφή των μικρότερων ετεροθαλών αδελφών του καθώς και των παιδιών του αδελφού του που σκοτώθηκε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Λη-ον-ση στο Έσσεξ ήταν η γεννέτηρά του καθώς εκεί είχε καταφύγει το 1918, χρονιά της μεγάλης πανδημίας της ισπανικής γρίππης, η οικογένεια της μητέρας του για να γλιτώσει χάρη στο καλύτερο κλίμα και τις καλύτερες συνθήκες υγιεινής σε σχέση με το Λονδίνο.

Στο σχολείο ασχολούνταν με τον αθλητισμό και είχε διακρίσεις στο ράγκπι και το κρίκετ. Το 1947 υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία. Σπούδασε γαλλικά και γερμανικά στο Νέο Κολλέγιο της Οξφόρδης και εκεί, μελετώντας τους Γάλλους υπαρξιστές όπως ο Καμί και ο Σαρτρ, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Μετά την αποφοίτησή του αποδέχθηκε πρόταση να διδάξει σε ένα «παρακμιακό» κατά δήλωσή του σχολείο στην Ελλάδα και όπως επίσης, έχει πει σε συνέντευξή του «φυσικά, ενάντια σε κάθε επιταγή της κοινής λογικής διάλεξα τη δουλειά στην Ελλάδα». Για τις πρώτες του εντυπώσεις από την Ελλάδα είχε πει: 

«Χωρίς άλλη συντροφιά παρά τη δική μου ελευθερία, άρχισα για πρώτη φορά στη ζωή μου να βλέπω τη Φύση. Αντιλήφθηκα τις πέτρες, τα πουλιά, τα λουλούδια και τη γη, με έναν νέο τρόπο...».

Το 1951 έγινε καθηγητής αγγλικής γλώσσας στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών. Το νησί, όπου δίδαξε για δυο χρόνια, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και σκηνικό για το μυθιστόρημά του Ο Μάγος (μτφρ. Φαίδων Ταμβακάκης, εκδ. Εστία) που εκδόθηκε το 1966. Το 1953 απολύθηκε από το σχολείο στις Σπέτσες μαζί και με άλλους καθηγητές που θεωρήθηκε ότι επιχείρησαν να φέρουν αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ο Φόουλς επέστρεψε στην Αγγλία όπου συνέχισε να εργάζεται ως καθηγητής αγλλικής γλώσσας για ξένους στο St. Godric's College στο Χάμστεντ (Hampstead) στο Λονδίνο. 

Πριν την έκδοση του Μάγου, κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημα με το οποίο εμφανίστηκε και καταξιώθηκε στη λογοτεχνία. Ο Συλλέκτης (μτφρ. Φαίδων Ταμβακάκης, εκδ. Εστία) εκδόθηκε το 1963, είχε μεγάλη επιτυχία και το 1965 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία Γουίλιαμ Γουάιλερ με ρωταγωνιστές τους Τέρενς Σταμπ και Σαμάνθα Έγκαρ. Η ταινία έλαβε τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Σκηνοθεσίας, ενώ οι ερμηνείες των δυο πρωταγωνιστών βραβεύτηκαν στο Φεστιβάλ των Καννών. 

Ο Μάγος σημείωσε εξαρχής ρεκόρ πωλήσεων και πήρε θρυλικές διαστάσεις. Το 1976 στον πρόλογο μιας αναθεώρημένης έκδοσης αυτού του πρώτου κατά συγγραφής μυθιστορήματός του, έγραφε: 

«Η Ιστορία εμφανίστηκε το 1965, ακολουθώντας δύο άλλα βιβλία, αλλά με κάθε κριτήριο, πλην της ημερομηνίας έκδοσης, είναι ένα πρώτο μυθιστόρημα. Άρχισα να το γράφω στίς αρχές της δεκαετίας του '50, καί τόσο η αφήγηση όσο και η διάθεση πέρασαν αμέτρητες μεταμορφώσεις. Στην πρωτότυπη μορφή υπήρχε ένα ξεκάθαρο υπερφυσικό στοιχείο -μια απόπειρα σε στυλ το Στρίψιμο της βίδας του Χένρυ Τζέημς. (...) Τώρα γνωρίζω τη γενιά την οποία ακριβώς ελκύει, και ότι πρέπει να μείνει για πάντα ένα μυθιστόρημα εφηβείας γραμμένο από έναν καθυστερημένο έφηβο. Η μόνη μου δικαιολογία είναι πώς όλοι οι καλλιτέχνες πρέπει να διανύσουν όλο το φάσμα της ζωής τους ελεύθερα. Ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να λογοκρίνει και να θάβει το παρελθόν του. Εμείς δεν μπορούμε, κι έτσι πρέπει να μείνουμε εν μέρει πράσινοι ως το τέλος της ζωής μας... άγουρα-πράσινοι με την ελπίδα ότι θα γίνουμε γόνιμα-πράσινοι. [...] Όμως εξακολουθώ να συμπαρατάσσομαι με τη γενική αρχή, και αυτό ήθελα να βρίσκεται στην καρδιά της ιστορίας: ότι η πραγματική ελευθερία βρίσκεται ανάμεσα στα δύο, ποτέ στο ένα μονάχα, και επομένως ποτέ δεν μπορεί να είναι απόλυτη ελευθερία. Όλη η ελευθερία, ακόμη και πιο σχετική, μπορεί να είναι φιλολογία, όμως η δική μου, ακόμη και σήμερα, προτιμά την άλλη υπόθεση».

Το 1969 εξέδωσε το μυθιστόρημα Η ερωμένη του Γάλλου υπολοχαγού (μτφρ. Φαίδων Ταμβακάκης, εκδ. Εστία) μια μια ρομαντική ιστορία της Βικτωριανής εποχής που επίσης μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1981 σε σενάριο του Χάρολντ Πίντερ και σκηνοθεσία Κάρελ Ράιζ με πρωταγωνιστές τους Μέριλ Στριπ και Τζέρεμι Άιρονς.

Μέριλ Στριπ και Τ΄ζέρεμι Άιρονς στην ταινία «Η ερωμένη του Γάλλου υπολοχαγού» (1981) σε σκηνοθεσία Κάρελ Ράιζ.

Η ταινία προτάθηκε για 5 βραβεία Όσκαρ χωρίς όμως να κερδίσει κάποιο από αυτά. Η Μέριλ Στριπ ωστόσο είχε πλέον καθιερωθεί ως πρωταγωνίστρια.