THEOTOKAS PHOTO 728

Μια μέρα σαν σήμερα, 30 Οκτωβρίου 1966, πέθανε στην Αθήνα ο λογοτέχνης Γεώργιος Θεοτοκάς. Ήταν 61 ετών και η αιτία του αιφνίδιου θανάτου του ήταν αδιάγνωστος καρκίνος στο ήπαρ. 

Του Λεωνίδα Καλούση

Ο Γεώργιος Θεοτοκάς είχε γεννηθεί στις 27 Αυγούστου 1905 στην Κωνσταντινούπολη, γιος του δικηγόρου Μιχαήλ Θεοτοκά από τη Χίο και της επίσης Χιώτισας Ανδρονίκης Νομικού, κόρης εμπόρου. Αποφοίτησε από το  Εθνικό Ελληνογαλλικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης και το 1922 με την Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Αθήμα. Σπούδασε στη Νομική Σχολή της Αθήνας και το 1927, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, έφυγε για το Παρίσι και εν συνεχεία το Λονδίνο όπου συνέχισε τις σπουδές του στο δίκαιο, την λογοτεχνία και τη φιλοσοφία. 

Από το 1929, εγκατεστημένος πια στην Αθήνα ξεκινά να εργάζεται ως δικηγόρο και την ίδια χρονιά, σε ηλικία μόλις 24 ετών, εκδίδει το πρώτο του βιβλίο χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Ορέστης Διγενής, το δοκίμιο «Ελέυθερο Πνεύμα», ένα κείμενο που χαρακτηρίζεται από νεανική ορμητικότητα, τόλμη και φερεσκάδα ιδεών και που θα μελετηθεί πολύ ενώ, λίγο καιρό μετά την έκδοσή του, θα βαπτιστεί «μανιφέστο της γενιάς του '30», «το πρώτο τεκμήριο της αυτογνωσίας της» κατά τον διαπρεπή φιλόλογο και ιστορικό της νεοελληνικής λογοτεχνίας Κ. Θ. Δημαρά.

Η αρχική εκδοχή του πρώτου μυθιστορήματός του με τίτλο Αργώ κυκλοφόρησε το 1933. Η αναγνώριση με το Βραβείο Πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών ήρθε το 1939 για το μυθιστόρημά του Το Δαιμόνιο. Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του Λεωνής και δέκα χρόνια αργότερα, το 1950, το εμβληματικό έργο του Ασθενείς και Οδοιπόροι. Μετά τον θάνατό του, το 1970 εκδόθηκε το μυθιστόρημα Οι Καμπάνες. Σε μια μεταγενέστερη έκδοση γράφει στον πρόλογό του για την απήχηση και την πρόσληψη που είχε η Αργώ

«Σαν άρχισα αυτό το βιβλίο, η μοναδική μου πρόθεση ήταν να ζωντανέψω μερικά ανθρώπινα πλάσματα που τριγυρνούσανε στη φαντασία μου και βασάνιζαν τις ώρες της σχόλης μου. Κατόπι, σαν προχώρησε η δουλειά, μου ήρθε η όρεξη να δώσω με αυτήν την ευκαιρία, μια γενική κάπως έκθεση της ελληνικής ζωής και των προβλημάτων της εποχής μας. Έτσι η Αργώ πήρε διαστάσεις που δεν τις περίμενα.»

THEOTOKAS SEFERHS

Γεώργιος Θεοτοκάς και Γιώργος Σεφέρης, Ιανουάριος 1941 στην Αθήνα.

Στις 22 Νοεμβρίου 1940 παρουσιάστηκε εθελοντής στο Γουδί αλλά του αρνήθηκαν την κατάταξη. Κατατάχθηκε εκ νέου ένα μήνα αργότερα και τελικά αποστρατεύτηκε τον Ιανουάριο 1941. Από το 1944 αποκτά στενή σχέση με τον Γεώργιο Παπανδρέου κι αρχίζει να ασχολείται κι ο ίδιος με την πολιτική. Πολιτεύτηκε μια φορά χωρίς επιτυχία, το 1955 όταν έθεσε υποψηφιότητα για βουλευτής Χίου. Σε μια επιστολή του Σεφέρη προς τον Θεοτοκά, (Σεφέρης – Θεοτοκάς, 1930-1966, εκδ. Ερμής, Επιμέλεια Γιώργος Σαββίδης) γραμμένη το 1931 διαβάζουμε:

«Δεν θέλω να σου καταστρέψω το θάρρος σου. Απεναντίας, αυτά θα σου τα’ γραφα πολύ αργότερα, αν μου περνούσε από τον νουπως θα μπορούσε να βρεις κάτι διαλυτικό στα γραφόμενά μου. Ίσως να μην έχω καταλάβει καλά το δαιμόνιό σου. Όμως καλύτερα δεν ειν’ έτσι, νά’ χουμε φίλους που μας κρίνουν, παρά φίλους που μας χειροκροτούν. Ίσως ακόμη να τα ‘γραψα όλα αυτά, γιατί με φοβίζουν οι μεγάλες λέξεις ( το ξέρεις αυτό) “πολιτικοκοινωνική θεωρία”, “αντικατάσταση του καπιταλισμού”. Προτιμώ την απλή λέξη Αργώ, που περιμένω με ανυπομονησία να τη δω να ταξιδεύει με τον αγέρα πρίμο στα πανιά της».

Ο Θεοτοκάς έγραψε επίσης θεατρικά έργα, ταξιδιωτικά δοκίμια ενώ αρθρογραφούσε επί σειρά ετών. 

Διατέλεσε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1945-1946 και 1952-1953). Με την ιδιότητά του αυτή προσκλήθηκε για πολύμηνη διαμονή στην Αμερική στο πλαίσιο προγράμματος μορφωτικών ανταλλαγών ενώ ταξίδεψε και στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Το 1963 συμμετείχε μαζί με τον Ευάγγελο Παπανούτσο στην Υποεπιτροπή Παιδείας της Ενώσεως Κέντρου, η οποία συνέταξε ένα πλήρες σχέδιο για το εκπαιδευτικό σύστημα σε περίπτωση που η «Ένωση Κέντρου» ανελάμβανε την εξουσία.Το 1964 διορίστηκε πρόεδρος του Δ.Σ. του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. 

THEOTOKAS ANDREADH

Με την δεύτερη σύζυγό του, Κοραλία Ανδρειάδη εν πλω προς την Πάτμο, το 1963.

Το 1948 είχε παντρευτεί με την βυζαντινολόγο Ναυσικά Στεργίου, η οποία πέθανε το 1959. Το 1961 γνωρίστηκε με την ποιήτρια Κοραλία Ανδρειάδη με την οποία παντρεύτηκε λίγους μήνες πριν τον αιφνίδιο θάνατό του.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Θόρντον Ουάιλντερ: «Η ελπίδα, όπως και η πίστη, δεν είναι τίποτα αν δεν είναι θαρραλέες»

Θόρντον Ουάιλντερ: «Η ελπίδα, όπως και η πίστη, δεν είναι τίποτα αν δεν είναι θαρραλέες»

Μια μέρα σαν σήμερα, 7 Δεκεμβρίου 1975, πέθανε στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ ο συγγραφέας Θόρντον Ουάιλντερ. Πήρε τρεις φορείς βραβείο Πούλιτζερ καθώς και το National Book Award.

Του Ευθύμιου Σακκά

Είχε γεννηθεί στο Ουισκό...

Πατρίσια Χάισμιθ: «Με το που φόρεσα το δέρμα του Ρίπλεϋ, άρχισα να γράφω με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση»

Πατρίσια Χάισμιθ: «Με το που φόρεσα το δέρμα του Ρίπλεϋ, άρχισα να γράφω με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση»

Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 19 Ιανουαρίου 1921, γεννήθηκε στο Τέξας η Πατρίσια Χάισμιθ [Patricia Highsmith], συγγραφέας εξίσου ταλαντούχα και δαιμόνια με τους ήρωές της. Τα μυθιστορήματά της κυκλοφορούν στη γλώσσα μας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, Άγρα, Μίνωας και Πατάκη.

Επιμέλεια:...

Χαρούκι Μουρακάμι: «Ανακάλυψα παραδόξως ότι μπορείς να ακούσεις τη σιωπή»

Χαρούκι Μουρακάμι: «Ανακάλυψα παραδόξως ότι μπορείς να ακούσεις τη σιωπή»

Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 12 Ιανουαρίου 1949, γεννήθηκε στο Κιότο ο Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami], πολυβραβευμένος συγγραφέας, μεταφραστής, μαραθωνοδρόμος και λάτρης της τζαζ μουσικής. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός σύγχρονου, κατά συρροή δολοφόνου βιβλιόφιλου

«You» – Στο μυαλό ενός σύγχρονου, κατά συρροή δολοφόνου βιβλιόφιλου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ