alt

Κάθε δεύτερη Παρασκευή, ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης φορτώνει στον σάκο εκστρατείας του βιβλία που σας συστήνει συνδυάζοντάς τα και μιλώντας γι᾽ αυτά σαν να αφηγείται ιστορίες σ᾽ ένα φιλόξενο στέκι.

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

altΠάντα γόνιμα στη μεθόριο ανάμεσα στην τέχνη και στη σκληρή πραγματική πραγματικότητα, σαν ένας μηχανισμός μετάφρασης της πραγματικότητας σε τέχνη, πάντα ανιχνεύοντας επικίνδυνες γαίες, μονίμως επινοητική και ριψοκίνδυνη, διαρκώς σκανδαλώδης, η Μαρίνα Αμπράμοβιτς είναι μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες της Άτυπης Διεθνούς αυτών που μας εξοικειώνουν με το ανοίκειο, ή που δίνουν αναπάντεχες, δυναμικές, διαστάσεις στο οικείο. Η Φαίη Ζήκα, ανήσυχη και συστηματική ερευνήτρια της σύγχρονης τέχνης, φιλοσοφεί ακριβώς με τις αναπάντεχες διαστάσεις που προσδίδουν τα έργα τέχνης στην καθημερινή ζωή. Ο Έρικ Λάρσον [Erik Larson] ερευνά τον βίο και το έργο του αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Ντάνιελ Χάντσον Μπέρμαν και συνθέτει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα/ντοκουμεντο. Η Σαντρίν Φιλιπετί [Sandrine Fillipetti] προχωρεί σε μια άγρα κειμένων σχετικά με τις δυνατότητες και τη χρήση της αρχιτεκτονικής. Τέσσερα βιβλία στον Σάκο Εκστρατείας του Επίμονου Αναγνώστη, που μας ωθούν να στοχαστούμε διασκεδάζοντας και να διασκεδάσουμε στοχαζόμενοι κάποια σημαντικά ζητήματα που έχουν να κάνουν, όχι και τόσο έμμεσα ή πλάγια, με τα εικοσιτετράωρά μας στη σύγχρονη μεγαλούπολη. 

altΗ Χέδερ Ρόουζ [Heather Rose, Τασμανία, 1964] μας συστήνει το σύμπαν της Μαρίνας Αμπράμοβιτς, και ιδίως των επιδράσεων που είχε στους επισκέπτες/θεατές/συμμετόχους στη μεγαλειώδη περφόρμανς Η Καλλιτέχνις Είναι Εδώ, μέσα από το καλοσχεδιασμένο και καλογραμμένο μυθιστόρημά της Το Μουσείο της σύγχρονης αγάπης (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Ψυχογιός).

Η εν λόγω περφόρμανς επιτελέστηκε τον Μάιο του 2010 στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Νέα Υόρκη. Κεντρικός άξονας της έκθεσης ήταν η ίδια η Αμπράμοβιτς, η οποία για επτάμιση ώρες καθόταν ακίνητη σε μια καρέκλα κοιτάζοντας τους επισκέπτες, χωρίς να έχει το δικαίωμα να πιει, να φάει ή να πάει στην τουαλέτα. Επί ένα μήνα, 750 χιλιάδες άνθρωποι κάθισαν μπροστά της και χάθηκαν στο βλέμμα της, αντιδρώντας ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Άλλοι άντεξαν να κάθονται απέναντι στην Αμπράμοβιτς ώρες ολόκληρες, άλλοι ελάχιστα λεπτά. Άλλοι, κάποια στιγμή, αναλύθηκαν σε γοερά κλάματα, άλλοι έβαλαν τα γέλια. Άλλοι θεώρησαν την εμπειρία λυτρωτική, σαν να ξέσπασε ο μύχιος, ακόμα και καλοκρυμμένος επί χρόνια και λόγω συμβάσεων, εαυτός τους, άλλοι δεν αισθάνθηκαν κάτι ιδιαίτερο. Ανάμεσα σε αυτούς που συμμετείχαν ήταν και η Πάτι Σμιθ, ενώ επισκέφτηκαν τον χώρο της περφόρμανς ο Λου Ριντ, η Σάρον Στόουν, η Μπγιορκ, ο Μάθιου Μπάρνεϊ, και η Ισαβέλα Ροσελίνι, μεταξύ άλλων.

altΜε το σχετικά απλό, αλλά εξόχως αποτελεσματικό, εύρημα της επίσκεψης απλών ανθρώπων, όπως η φαινομενικά απλοϊκή Τζέιν Μίλερ από την Τζόρτζια, ή ο συνθέτης Άρκι Λέβιν, η Χέδερ Ρόουζ παρουσιάζει εκτεταμένα τον βίο και το έργο της Αμπράμοβιτς, ενώ παράλληλα προβαίνει σε σκέψεις και αποφάνσεις σχετικά με τις περιπέτειες της σύγχρονης τέχνης. «Οι καλλιτέχνες χαϊδεύουν με τ' ακροδάχτυλά τους το ύφασμα της αιωνιότητας», γράφει (ενδεχομένως κάπως γλυκερά, κάπως «πιασάρικα») η Ρόουζ. Και: «Η σπουδαία τέχνη μάς κάνει να νιώθουμε κάτι αδιευκρίνιστο […] Ένα είδος πρόσβασης σε μια παγκόσμια σοφία».

Η Φαίη Ζήκα μάς εξοικειώνει με τάσεις της σύγχρονης τέχνης και με το πώς δεξιώνονται οι θεωρητικοί τις τάσεις αυτές. Στον τόμο Απορία τέχνες και σκέψεις κατεργάζεται – Φιλοσοφικές έρευνες στη σύγχρονη τέχνη (εκδ. Άγρα) περιλαμβάνονται αυτοτελή κείμενα (που συνομιλούν μεταξύ τους) σχετικά με τη χρήση του σώματος στην προσθετική τέχνη, με το φαγητό ως τέχνη, με τις καλλιτεχνικές διαστάσεις του κήπου (οι περίφημοι avant-gardeners!), με το πώς λειτουργεί ο χρόνος στη βιντεοτέχνη. Όπως επισημαίνει η Ζήκα «η τέχνη τείνει να υπονομεύσει την οποιαδήποτε προσπάθεια ορισμού της, μετακινούμενη συχνά προς απρόβλεπτες κατευθύνσεις». altΜε ισχυρή γνωσιακή σκευή, η Ζήκα μετακινείται από τον Άρθουρ Ντάντο στον Λούντβιχ Βίττγκενσταϊν, και από τον Μισέλ Φουκώ στον Αλέξανδρο Νεχαμά, προκειμένου να συμβάλλει στην ανάλυση και την εξιχνίαση έργων όπως το περιλάλητο του Στέλαρκ ή η βιντεοτέχνη της Κορεάτισας Kimsooja. 

Ο Έρικ Λάρσον [Μπρούκλιν, 1954] είναι δυναμικός δημοσιογράφος και συγγραφέας μυθιστορημάτων/ντοκιμαντέρ, όπως το Βουβό Κύμα (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Ίκαρος) όπου εξετάζει τη βύθιση του Λουζιτάνια από το υποβρύχιο U-20, το 1915, και τα γεγονότα που σχετίζονται με το ναυάγιο και το Στον Κήπο με τα Θηρία (μτφρ. Ανδρέας Μιχαηλίδης, εκδ. Μεταίχμιο) όπου ζωντανεύει το προπολεμικό Βερολίνο και την ατμόσφαιρα που άπλωσε το 1933 η άνοδος των ναζί στην εξουσία. Στο Ο διάβολος στη λευκή πόλη (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Διόπτρα), πρωταγωνιστεί ακριβώς η πασίγνωστη Λευκή Πόλη, δημιούργημα του σπουδαίου αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Ντάνιελ Χάντσον Μπέρμαν [Daniel Hudson Burnham, 1846-1912], που, μεταξύ άλλων, σχεδίασε και το Κτίριο Φλατάιρον στη Νέα Υόρκη. Γύρω από τη Λευκή Πόλη στήθηκε, το 1893, η Διεθνής Έκθεση του Σικάγου. altΠαράλληλα, ο Λάρσον αφηγείται την αποτρόπαιη ιστορία του απατεώνα και κατά συρροήν δολοφόνου Χένρι Χ. Χολμς (Dr. Henry Howard Holmes, 1861-1896) που έδρασε στα πέριξ της Λευκής Πόλης, χρησιμοποιώντας το δέλεαρ της Διεθνούς Έκθεσης για να παρασύρει, κατά δική του ομολογία, 27 ανθρώπους στο θάνατο, ενώ, σύμφωνα με την παραφιλολογία των περιοδικών pulp της δεκαετίας του 1940, τα θύματά του είναι περίπου 200!

Στον τόμο Η σαγήνη της αρχιτεκτονικής (μτφρ. Γιάννης Σιδέρης, εκδ. Άγρα), η Σαντρίν Φιλιπετί ανθολογεί αξιοσημείωτα κείμενα αρχιτεκτόνων, συγγραφέων, ουτοπικών οραματιστών, και θεωρητικών (ανάμεσά τους ο Ουγκώ, ο Γκρόπιους, ο Άαλτο, ο Ρέντσο Πιάνο, ο Φρανκ Λόυντ Ράιτ, ο Άντολφ Λόος, και ο Τόμας Μουρ), προσφέροντάς μας μια ποικιλία μαρτυριών και μιαν ευκαιρία να στοχαστούμε πάνω στο νόημα της κατοίκησης, της δομής των πόλεων, μέσα από τον «καθρέφτη του χρόνου», αλλά και μέσα από τα ονειρικά σχέδια των ουτοπιστών, καθώς και μέσα από το πώς φιλοσόφησαν πάνω στη σχέση κτίσματος/τοπίου/φυσικού χώρου οι σπουδαίοι αρχιτέκτονες (ας μην ξεχνάμε και τη δική μας ιερή τετράδα: Ζενέτος, Προβελέγγιος, Πικιώνης, Κωνσταντινίδης). Κι ας έχουμε πάντα κατά νου την προγραμματική φράση του Άλβαρ Άαλτο: «Η μοντέρνα αρχιτεκτονική δεν απαιτεί τη χρήση νέων υλικών. Το σημαντικό είναι ο εξανθρωπισμός της ύλης». 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
Τελευταίο του βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Ίχνη και χνότα» (εκδ. Γαβριηλίδη).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [ΙΙ] – Τα μυστήρια του χρήματος, του εμπορεύματος και των... βιντεοπαιχνιδιών

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [ΙΙ] – Τα μυστήρια του χρήματος, του εμπορεύματος και των... βιντεοπαιχνιδιών

Ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης έρχεται και πάλι με τον Σάκο Εκστρατείας του, μιλώντας μας για βιβλία σαν να αφηγείται ιστορίες. Σήμερα, στο δεύτερο μέρος βιβλίων του ή για τον Καρλ Μαρξ, ο Σάκος του περιλαμβάνει το περιεκτικό πόνημα «Το Κεφάλαιο. Κριτική της πολιτικής οικονομίας...

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [Ι] – από τον Μαρξ, με τον Μαρξ, για τον Μαρξ

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [Ι] – από τον Μαρξ, με τον Μαρξ, για τον Μαρξ

Ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης έρχεται και πάλι με τον Σάκο Εκστρατείας του, μιλώντας μας για βιβλία σαν να αφηγείται ιστορίες. Σήμερα, στο πρώτο μέρος, ο Σάκος του περιλαμβάνει το εμβληματικό κείμενο του Καρλ Μαρξ [Karl Marx] «Η 18η Μπυρμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη» (μτφρ. Γιά...

40 χρόνια από το 1984: Παλιές και νέες πολιτικές δυστοπίες [ΙΙI]  – Άπνοια και Πάγος

40 χρόνια από το 1984: Παλιές και νέες πολιτικές δυστοπίες [ΙΙI]  – Άπνοια και Πάγος

Ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης έρχεται και πάλι με τον Σάκο Εκστρατείας του, μιλώντας μας για βιβλία σαν να αφηγείται ιστορίες. Σήμερα, στο τρίτο και τελευταίο μέρος, ο σάκος του περιλαμβάνει το μυθιστόρημα της Άννας Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gu...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ